Wys bron van Darius I van Persië

{{Inligtingskas2
|naam = Darius I van Persië
|kleur = #ccf
|titel = ''Koning van konings van Persië''
|beeld = Darius-Vase.jpg
|beeld_wydte = 232px
|beeld_onderskrif = Darius I van Persië
|beeld2 = 
|beeld2_wydte = 
|beeld2_onderskrif = 
|opskrif1 = Vorstehuis
|1 = [[Achaemenidiese Ryk|Achaemenidiese dinastie]]
|opskrif2 = Titels
|2 = Groot Koning (Sjah) van Persië<br />[[Farao|Farao van Egipte]]
|opskrif3 = Regeer
|3 = September [[522 v.C.]] – Oktober [[486 v.C.]]
|opskrif4 = Volle naam
|4 = Dārayava(h)uš
|opskrif5 = Voorganger
|5 = [[Bardija]]
|opskrif6 = Opvolger
|6 = [[Ahasveros|Xerxes die Grote]]
|opskrif7 = 
|7 = 
|opskrif8 = 
|8 = 
|opskrif9 = 
|9 = 
|opskrif10 = 
|10 = 
|opskrif11 = 
|11 = 
|opskrif12 = 
|12 = 
|opskrif13 = Gebore
|13 = [[550 v.C.]]; [[Persië]]
|opskrif14 = Oorlede
|14 = Oktober [[486 v.C.]]; [[Persië]]
|opskrif15 = Begrawe
|15 = Naqsh-e Rustam
|opskrif16 = Eggenoot
|16 = Atossa
|opskrif17 = 
|17 = 
|opskrif18 = Vader
|18 = Hystaspes
|opskrif19 = Moeder
|19 = Rhodogune
|opskrif20 = Godsdiens
|20 = [[Zoroastrisme]]
}}

'''Darius I''' of '''Darius die Grote''' was die derde keiser van die [[Achaemenidiese Ryk]]. Hy het oor die ryk regeer tydens die hoogtepunt daarvan, onder meer oor [[Antieke Egipte|Egipte]] en dele van [[Antieke Griekeland|Griekeland]]. Die verval en val van die ryk het begin met sy dood en die kroning van sy seun, [[Ahasveros]].<ref name="IranicaAchaemenid">{{cite book|title=Encyclopedia Iranica|chapter=Achaemenid Dynasty|url=http://www.iranica.com/newsite/articles/unicode/v1f4/v1f4a109.html|accessdate=2009-09-29}}</ref> 

Darius het die troon bestyg deur 'n sluipmoord uit te voer op die vermeende troonrower [[Bardija]] met die bystand van ses ander Persiese adelfamilies; Darius is die volgende oggend gekroon. Die nuwe keiser het las gehad van opstande dwarsdeur sy ryk, maar het telkens daarin geslaag om dit te onderdruk. 'n Hoofepisode in die lewe van Darius was sy strafekspedisie teen die stede [[Athene]] en [[Eretria]], en die onderwerping van Griekeland. Hy het sy ryk uitgebrei deur oorwinnings oor [[Thracië]] en [[Masedonië]], die [[Saka]] en Irannese stamme wat [[Mede|Medië]] binnegeval het.

Darius het die ryk georganiseer deur dit in provinsies onder te verdeel, waaroor elk 'n regerende goewerneur aangestel is. Hy het 'n nuwe geldstelsel ingevoer, asook [[Aramees]] ingestel as die amptelike taal van die ryk. Darius het ook bouprojekte aangevoor dwarsdeur die ryk, met die fokus op [[Soesa]], [[Babilon]] en Egipte. Darius het 'n regstelsel vir Egipte laat opstel.  Hy het verder die [[Behistoen-inskripsie]] op 'n kranswand laat uitkerf, 'n outobiografie wat van groot moderne [[Taalwetenskappe|taalwetenskaplike]] belang is.

== Verwysings ==
{{Verwysings}}

{{s-start}}
{{s-hou|[[Achaemenidiese Ryk|Achaemenidiese dinastie]]||550 v.C.||486 v.C.}}
{{s-bef|rye=2|voor=[[Bardija]]}}
{{s-ttl|titel=Groot koning (sjah) van Persië|jare=522 v.C.&ndash;486 v.C.}}
{{s-aft|rye=2|na=[[Ahasveros|Xerxes die Grote]]}}
{{s-ttl|titel=[[Farao|Farao van Egipte]]|jare=522 v.C.&ndash;486 v.C.}}
{{end}}

{{Normdata}}

[[Kategorie:Konings]]
[[Kategorie:Mense in die 5de eeu v.C.]]
[[Kategorie:Mense in die 6de eeu v.C.]]
[[Kategorie:Monarge uit die Hebreeuse Bybel]]
[[Kategorie:Persiese Ryk]]
[[Kategorie:Geboortes in 550 v.C.]]
[[Kategorie:Sterftes in 486 v.C.]]