Chloschter Muri
S Chloschter Muri isch e Benediktinerchloschter im Freiamt gsi. Es ligt im Kanton Aargau i de Schwiiz.
Gschicht
S Chloschter isch im Jahr 1027 vom Radbot vo Habsbrg un siner Frau, de Ita vo Lothringe gründt worde. Di erschte Mönch sin vom Chloschter Eisiedle uf Muri cho un hei ab 1032 z Muri gläbt. Als me 1065 de erscht Abt gwählt het, isch Muri vo Eisidle unabhängig worde. Scho im Johr 1120 isch Muri sälber z erem Muetterchloschter worde, Mönch vo Muri sin uf Engelberg. S Chloschter het Bsitzige z Unterwalde, z Gersau, am Zugersee, im Elsass u i de nähre Umgebig vom Chloschter übercho un isch i Teil vom Freiamt fürs Nidergricht zuständig gsi. Au s Patronatsrecht het s Chloschter über vili Chile usgüebt. Mit de Eroberig vo dem Freiamt durch d Eidgenosse 1415 isch s Chloschter mit de ganzi Gägend zum Untertanegebiet worde un die acht alti Ort hei d Schirmherrschaft a Stell vo de Habsburger übernoh. Mit de Helvetische Republikisch s End vo de alti Verhältnis cho un Chloschter het unter anderm sini Recht im Nidergricht verlore. Im Johr 1798 isch es sogar uufghobe worde, 1803 aber wider hergschtellt. Im Aargauer Chloschterstrit isch s Chloschter 1841 durch de Gross Rat wieder ufghob worde, diesmol für immer. D Mench sind vertribe worde. Ä Teil vo de Mench hed z Sarnä im Kanton Obwaldä d Latiinschuel ubernu und druis ds Kollegi Sarnä gmacht, diä hitig Kantonsschuel. Ds Chloschter sälber hed z Gries bi Boze im Siidtirol ä niiwi Heimet ubercho und wird drum oi als Chloschter Muri-Gries bezeichned.
D bsunderi Beziihig zu de Habsburger
Nach ere alti Tradition isch 1971 s Herz vom lätschte Habsburger-Kaiser Karl im Chrüzgang vom Chloschter biigsetzt worde, so wie 1989 des vo sineri Frau, de Zita.
Literatur
- Peter Felder: Schweizerischer Kunstführer, Band 692: Das Kloster Muri, Bern 2001, ISBN 3-85782-692-4
- Georg Germann: Die Kunstdenkmäler des Kantons Aargau - Band V Bezirk Muri. Birkhäuser Verlag, Basel 1967.
Weblinks
Commons: Chloschter Muri – Sammlig vo Multimediadateie- {{{Autor}}}: Muri (Kloster). In: Historisches Lexikon vo dr Schwiiz.
- Verei Fründ vo de Chloschterchile z Muri
