Прагляд зыходнага тэксту старонкі Азербайджанская Дзяржаўная Чыгунка

{| border="1" cellpadding="2" cellspacing="0" align="right" width="250px" style="margin-left: 0.5em; margin-bottom: 0.5em"
   |----
   | align="center" colspan="2" style="border-bottom:3px solid gray;" | <font size="-1">'''Закрытае акцыянернае таварыства «Азербайджанская Дзяржаўная Чыгунка»'''</font><br />'''{{lang-az|“Azərbaycan Dəmir Yolları” Qapalı Səhmdar Cəmiyyəti, "ADY" QSC}}''' 
   |-
   | Краіна
   | [[Азербайджан]]
   |----
   | Знаходжання штаб-кватэры                  
   | [[Баку]]
   |----
   | Статус
   | дзеючая
   |----
   | Гады дзеяння                 
   | 1991 — гэтага
   |----
   | Эксплуатацыйная даўжыня чыгункі
   | 2918 км (2009)
   |----
   | Шырыня каляіны
   | 1 520 мм 
   |----
   | align="center" colspan="2" style="border-bottom:3px solid gray;" | <font size="-1"></font>
   |}
[[Файл:Azerbaijan railway map.png|right|thumb|300px|Карта чыгунак Азербайджана]]
'''Закрытае акцыянернае таварыства «Азербайджанская Дзяржаўная Чыгунка»''' ({{lang-az |“Azərbaycan Dəmir Yolları” Qapalı Səhmdar Cəmiyyəti, "ADY" QSC}}) — нацыянальны аператар сеткі [[чыгуначны транспарт у Азербайджане|чыгунак Азербайджана]] са 100%-м дзяржаўным капіталам. Кампанія створана летам 2009 года на базе Азербайджанскай Дзяржаўнай чыгункі, функцыянальна замяніўшы яе.
[[Файл:Baku railway station.jpg|300px|thumb|[[Баку-Пасажырская|Чыгуначны вакзал]] у Баку]]
[[Файл:Baku Vagzal.jpg|thumb|300px|right|Галоўны будынак азербайджанскіх чыгунак ў Баку]]

== Тэхнічныя паказчыкі, інфраструктура, арганізацыя кіравання, структура ==
Да 1991 г. Азербайджанская чыгунка арганізацыйна складалася з трох аддзяленняў (Бакінскага, Гянджынскага і Нахічэванскага). Пасля здабыцця незалежнасці Азербайджана і аддзялення яго чыгункі ад структуры МШЗ СССР былі праведзены рэформы па арганізацыйнай структуры.
: З трох аддзяленняў засталіся два (Бакінскае і Гянджынскае) былі ліквідаваныя і перададзены ў прамое кіраванне службы руху. Акрамя таго наўзамен раней існавалых галоўных упраўленняў службаў лакаматыўнай, вагоннай гаспадаркі, службы пасажырскіх перавозак, былі створаны вытворчыя аб’яднанні — ПА, да якіх і переподчинялось інфраструктура раней якая належала службам. Так усё лакаматыўнае дэпо, былі ўведзены ў склад ВА «Лакаматыў». Асаблівасцю і станоўчым уласцівасцю дадзеных рэформ, служыла ліквідацыя, раней існавалі і дубліруючых адзін аднаго органаў.

* Агульная працягласць чыгункі — 2125 км.
: З іх двухпуцявых — 800 км.
:: Разгорнутая даўжыня — 2995 км.
* Электрыфікаваныя (пастаянны ток 3КВт) — 1278 км.
* Аўтаматычным блакаваннем абсталяваны — 1600 км.

Арганізацыйная структура АзЧ складаецца з кіраўніцтва (начальнік чыгункі, намеснікі, галоўны інжынер), аб’яднанняў, вытворчых аб’яднанняў — ПА, службаў і прадпрыемстваў.
Аб’яднанні:
* Упраўленне перавозачнага працэсу
* Матэрыяльна-тэхнічнага забеспячэння
* Працоўнага забеспячэння

Вытворчыя аб’яднанні:
* ПА «Лакаматыў»
* ПА «Вагонсервіс»
* ПА «пуцявой гаспадаркі»
* ПА «электразабеспячэння»
* ВА «сігналізацыі і сувязі»

Службы:
* Фінансаў
* Міжнародных адносін
* Статыстыкі і эканамічнага планавання
* Тарыфаў і транспартнага сервісу
* Тэхнічнай
* Эканомікі і працы
* Бяспекі
* Санітарна-медыцынскай

Прадпрыемствы:
* Завод жалезабетонных канструкцый
* [[Бакінскі вагонарамонтны завод|вагонарамонтны завод]]
* Жвіровы завод
* Рэйказварачны цягнік
* Галоўная дыстанцыя водазабеспячэння
* Эксплуатацыі грамадзянскіх збудаванняў
* Тэхнічнага забеспячэння

У склад АзЧ, таксама на правах дарожнага прадпрыемства ўваходзіць Бакінская дзіцячая чыгунка.

== Рухомы склад ==
На чыгунцы эксплуатуецца рухомы састаў наступных серый:
* Электравозы [[ВЛ8]], [[ВЛ23]], [[ВЛ11]], [[ВЛ10]], [[ВЛ11|Е4s]]. Раней у эксплуатацыі знаходзіліся электравозы [[ВЛ22]] м
* Цеплавозы магістральныя [[ТЭ3]], [[М62 (цеплавоз)|2М62]], [[ТЭ10|2ТЭ10м/3ТЭ10м]].
* Цеплавозы манеўровых [[ТЭМ2]], ТЭМ2у, ТЭМ2ум, [[ЧМЭ3]], ЧМЭ3т. Раней эксплуатаваліся [[ТЭМ1]].
* Электрацягнікі [[ЭР2]]. Раней эксплуатаваліся [[Электрацягнік З|Ср3]].

== Вандроўкі ==
Кампанія злучае Азербайджан з [[Украіна]]й і [[Расія]]й

== Праекты ==

=== Развіццё хуткаснага руху ===
Праектам прадугледжваецца стварэнне хуткаснага руху ад [[Баку]] да Беюк-Кясіка (мяжа з [[Грузія]]й) з перспектывай стварэння агульнага хуткаснага калідора [[Азербайджан]] — [[Грузія]] — [[Турцыя]]. На аснове міжнароднага тэндэру, ТЭО праекта правялі паўднёвакарэйскія кампаніі, і яны ж выйгралі тэндэр на праектаванне. Прапануецца тры віды выканання праекта, будаўніцтва асобнай хуткаснай лініі ад Баку да Беюк-Кясика, будаўніцтва дадатковых шляхоў на ўжо існуючым участку Баку — Беюк-Кясик, і мадэрнізацыя існуючай лініі Баку — Беюк-Кясик для хуткаснага руху. Праект будаўніцтва асобнай лініі быў адкінуты, як празмерна дарагі і нерэнтабельных. У ходзе перамоў і кансультацый, выбар найбольш верагодна ўпадзе на трэці варыянт, які прадугледжвае мадэрнізацыю існуючых чыгунак для хуткаснага руху. Па гэтаму праекту, першапачатковая хуткасць пасажырскіх цягнікоў на лініі будзе 120 км / ч, далей 160км / г, і ў канчатковым выніку больш 200км /г. Па праекце прадугледжваецца далейшае развіццё хуткаснага руху, з падключэннем да яго чыгунак Грузіі і Турцыі, для стварэння адзінага міжнароднага хуткаснага калідора, з [[Каўказ]] а ў [[Еўропа|Еўропу]]. У далёкай перспектыве, з павелічэннем пасажырапатокаў, намячаецца таксама павелічэнне хуткасці руху да 300км / г, з будаўніцтвам дадатковых пуцей.

=== ТРАСЕКА (транспартны калідор [[Еўропа]]-[[Каўказ]]-[[Азія]]) ===
У праекце плануецца задзейнічаць маршрут [[Баку]]-мяжа [[Грузія|Грузіі]], даўжыня якога складзе 503 кіламетра.

=== Баку — Тбілісі — Карс ===
Па гэтым праекце, павінны быць злучаныя чыгункі [[Азербайджан]]а, з дапамогай чыгунак [[Грузія|Грузіі]] з [[чыгунка]]мі [[Турцыя|Турцыі]]. Па праекце (ажыццяўленне якога пачалося з 2007 г.) павінна быць пабудаваная чыгуначная лінія ад станцыі [[Ахалкалакі]] ў Грузіі, да чыгуначнай станцыі ў горадзе [[Карс]]. Прыкладны кошт праекта ацэньвалася ў 800 млн долараў ЗША, выдаткі ўзялі на сябе пароўну [[Азербайджан]], шляхам прадастаўлення крэдыту [[Грузія|Грузіі]], і [[Турцыя]]. [[Азербайджан]] па мінімальнай працэнтнай стаўцы выдзеліў крэдыт [[Грузія|Грузіі]] на будаўніцтва ўчастка ад [[Ахалкалакі]] да мяжы з [[Турцыя]]й, за свой жа рахунак [[Азербайджан]] праводзіць рэканструкцыю ўчастка Марнеулі — Ахалкалакі. На пачатковай стадыі па дарозе плануецца перавозіць да 10 млн т. грузаў, з далейшым павелічэннем грузапатокаў да 25 млн т. у бліжэйшай перспектыве. Гэты праект таксама з’яўляецца часткай больш грандыёзнага праекта па злучэнні чыгунак паўднёвага Каўказа з Еўропай праз Турцыю. Па праграме развіцця чыгунак Турцыі, вядзецца будаўніцтва падводнага чыгуначнага тунэлю пад пралівам [[Басфор]] ў [[Стамбул]]е, што забяспечыць прамую сувязь з агульнаеўрапейскай сеткай чыгунак. Таксама ў кантэксце праекта плануецца, будаўніцтва чыгункі з Карса ў [[Нахічэванская Аўтаномная Рэспубліка|Нахичеваньскую АР]]. У перспектыве, з выкананнем праектаў хуткаснага паведамлення, праект Баку — Тбілісі — Ахалкалаки-Карс стане часткай чыгуначнага хуткаснага калідора [[Еўропа]] — [[Каўказ]] — [[Азія]].

=== Поўнач — Поўдзень ===
У 2000 годзе паміж [[Расія]]й, [[Індыя]]й і [[Іран]]ам было заключана пагадненне аб міжнародным транспартным калідоры «Поўнач-Поўдзень». [[Азербайджан]] далучыўся да гэтага праекта ў 2005 годзе. Гэты транспартны калідор з’яўляецца сукупнасцю транспартна-інфармацыйных магістраляў ад [[Індыя|Індыі]] і [[Аман]]а пасродкам мора, затым праз Іран, Каспійскі рэгіён, у Расію і ў адваротным кірунку. Па разліках экспертаў, прапускная здольнасць МТК «Поўнач-Поўдзень» складзе на першых падліках да 10 мільёнаў тон грузаў у год.

Ёсць некалькі маршрутаў следавання грузаў з выкарыстаннем розных відаў транспарту, адзін з іх так званая «заходняя галіна»: кірунак [[Астрахань]] — [[Махачкала]] — [[горад Самурая|Самурая]], далей па тэрыторыі [[Азербайджан]]а з выхадам у [[Іран]] праз памежную станцыю [[Астара]]. Або ад Самурая праз тэрыторыі Азербайджана і [[Арменія|Арменіі]] з выхадам у Іран праз памежную станцыю [[Джульфа (Азербайджан)|Джульфа]].

На тэрыторыі Азербайджана праект прадугледжвае будаўніцтва пагранічнага моста Астара (Іран) — [[Астара]] (Азербайджан), пагранічнай станцыі, 8,5 км шляхоў, а таксама пункта змены колавых пар і іншай інфраструктуры ў Азербайджане. На рэалізацыю праектаў у Азербайджане неабходна каля 21 млн долараў.

== Гл. таксама ==
* [[Баку-Пасажырская]]

== Спасылкі ==
* [http://www.railway.gov.az Афіцыйны сайт АзЧ] {{Архівавана|url=https://web.archive.org/web/20161006161424/http://www.railway.gov.az/ |date=6 кастрычніка 2016 }} {{ref-az}}
* [http://www.echo-az.info/v-baku-projdet-forum-strategicheskogo-partnerstva-1520.html Шырыня каляіны]{{Недаступная спасылка}} {{ref-ru}}

[[Катэгорыя:Чыгуначны транспарт Азербайджана]]
[[Катэгорыя:Кампаніі, заснаваныя ў 1991 годзе]]
[[Катэгорыя:Кампаніі Азербайджана]]