Izvorni kôd stranice Düsseldorf

{{Dobar članak}}
{{Infokutija naselje/Njemačka
| ime                   = Düsseldorf
| drugo_ime             = 
| vrsta                 = grad
| službeni_naziv        = 
| slogan                =
| nadimak               = 
| Slika                 =
| SlikaInfo             = Düsseldorf noću
|Grb                     = DEU Düsseldorf COA.svg
| SrednjiNivoVlasti     = [[Datoteka:Flag of North Rhine-Westphalia.svg|20px]] [[Sjeverna Rajna-Vestfalija]]
| okrug                 = 
| općina                = 
| širina_stepeni        = 51| širina_minuta = 14| širina_sekundi =0 | širina_SJ =N 
| dužina_stepeni        = 6| dužina_minuta = 47| dužina_sekundi =0 | dužina_IZ = E
|Nadmorska visina       = 38
| Površina              = 217
| StanovništvoUrban     = 593682
| StanovništvoUrbanGodina  = 2012
| gustoća_urban         = 2735.86
| Načelnik         = Thomas Geisel
| NačelnikStranka = [[SPD]]
|Pozivni broj            = 0211
|Poštanski broj          = 40210-40721
|Registarska oznaka      = D
| karta                 = 
| karta_lokacija        = Njemačka
| Web                   = www.duesseldorf.de
| bilješka              = 
}}
'''Düsseldorf''' (fonetski: ''Diseldorf'') je glavni grad njemačke pokrajine [[Sjeverna Rajna-Vestfalija|Sjeverne Rajne-Vestfalije]] (''Nordrhein-Westfalen''). Prema stanju na dan [[31. decembar]] [[2009]]. godine u gradu je živjelo 586.217 stanovnika.<ref>Pokrajinski zavod za statistiku Nordrhein-Westfalen [http://www.it.nrw.de/statistik/a/daten/amtlichebevoelkerungszahlen/rp1_dez10.html] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110519124655/http://www.it.nrw.de/statistik/a/daten/amtlichebevoelkerungszahlen/rp1_dez10.html |date=19. 5. 2011 }}</ref> Smatra se jednim od privrednih središta Njemačke. Nalazi se na [[Rijeka|rijeci]] [[Rajna|Rajni]] unutar veoma gusto naseljenog područja poznatog kao [[Rurska oblast]], u kojoj živi preko 10 miliona stanovnika.
Grad je također čuven po mnogim događajima, naročito iz oblasti [[kultura|kulture]], mode i trgovačkih sajmova. U julu svake godine više od 4 miliona ljudi<ref>[http://www.wz-newsline.de/?redid=266321 Westdeutsche Zeitung: ''Eine Million Besucher sahen das Feuerwerk'']{{Mrtav link}}</ref> posjeti veliki diseldorfski sajam (''Große Düsseldorfer Kirmes'')

== Historija ==
Düsseldorf, koji nalazi na prijelazu regije donje Rajne prema regiji Bergisches Land, čini političko središte pokrajine Sjeverne Rajne-Vestfalije. Pored svog ogromnog značaja u području privrede, čak i u svjetskim razmjerama, Düsseldorf je od velikog značaja i u oblasti [[umjetnost]]i, kulture i [[Moderna arhitektura|moderne arhitekture]].

Pored sjedišta pokrajinske vlade i mnogih njenih ministarstava, te sjedišta okruga Düsseldorf (''Bezirk Düsseldorf''), u gradu se nalaze nekoliko drugih institucija i agencija.

Düsseldorf spada u najjače privredne metropole u [[Evropa|Evropi]], a pored [[Dresden]]a je jedini veliki grad u Njemačkoj bez dugova.<ref>[http://www.manager-magazin.de/unternehmen/artikel/0,2828,505183,00.html manager-magazin.de: ''Düsseldorf schuldenfrei''], 12.09.2007</ref> Od kako je počela industrijalizacija, Düsseldorf je postao sjedište svjetski poznatih industrijskih i trgovačkih kompanija, kao i [[banka|banaka]]. Brojne [[marketing|marketinške]] i modne agencije daju gradu obilježja kreativnosti i inovativnosti. Pored toga, međunarodni [[aerodrom]] Düsseldorf predstavlja važno svjetsko čvorište i najveći je aerodrom u [[Rurska oblast|Rurskoj oblasti]].

Nakon [[London]]a, u Düsseldorfu se nalazi najveća [[japan]]ska zajednica van Azije, uključujući i njihove firme i kulturne zajednice. U i njemačkim i svjetskim okvirima poznati su Düsseldorfski sajam (''Messe Düsseldorf'') i Düsseldorfska [[berza]] (''Rheinisch-Westfälische Börse''). Pored industrije, značajan privredni faktor je i [[turizam]].

U oblasti kulture, umjetnosti i moderne arhitekture Düsseldorf spada u sami svjetski vrh. Pored brojnih muzeja, galerija i velike zbirke umjetnosti Sjeverne Rajne-Vestfalije (''Kunstsammlung Nordrhein-Westfalen''), ovdje se nalazi i renomirana Akademija umjetnosti Düsseldorf. [[Pozorište|Pozorišna umjetnost]] je značajno zastupljena putem Kuće glume (''Düsseldorfer Schauspielhaus''). Pošto ima relativno veliki broj različitih dvorana i hala, Düsseldorf je često domaćin mnogih međunarodnih događaja i manifestacija. Pored toga, ovdje su rođeni brojni njemački muzičari i pjesnici.

Kao [[karneval]]ski grad, Düsseldorf je poznat sa svojim narodnim običajima i po karnevalskom paradom povodom ''Rosenmontag'' (prvi ponedjeljak prije Pepelnice (''Asher Mittwoch'')). Tokom ljeta, oko četiri miliona posjetilaca prisustvuje velikom rajnskom sajmu (''Größte Kirmes am Rhein'') koji traje devet dana i smatra se jednim od najvećih sajmova svijeta. Pored poznate kraljevske aleje (''Königsallee''), čuven je düsseldorfski stari grad sa bezbrojnim barovima, [[Kafe|kafićima]] i [[restoran]]ima, koji su vikendom naročito dobro posjećeni. Posebno su omiljene pivnice gdje se toči posebno staro [[pivo]], koje je specijalitet grada. U Düsseldorfu i okolini se govori specifičnim njemačkim dijalektom zvanim ''Düsseldorfer Platt''.

Dok je [[Rimska imperija]] jačala svoje pozicije širom Evrope, nekoliko germanskih plemena se naselilo na [[močvara|močvarno područje]] na lijevim obalama rijeke Rajne. U [[7. vijek|7.]] i [[8. vijek]]u, na mjestu gdje se mala rijeka [[Düssel]] ulijeva u Rajnu, mogli su se naći samo mala beznačajna naselja kojima je osnovni izvor preživljavanja bio [[ribolov]] i stočarstvo.

Prvi spomen grada Düsseldorfa je zabilježen [[1135]] godine pod nazivom ''Düsseldorp''. U istom dokumentu se kaže da je pod carem [[Fridrik I Barbarossa|Fridrikom I Barbarossom]] mali gradić Kaiserwerth, koji leži na sjeveru Düsseldorfa, postao veoma dobro utvrđena predstraža, gdje su bili stacionirani vojnici koji su pažljivo motrili na svaki pokret na rijeci. Kaiserwerth je kasnije postao predgrađe Düsseldorfa [[1929]] godine.

[[Datoteka:Duesseldorf-Kupferstich-Merian.png|mini|lijevo|250px|Düsseldorf u 1647, bakrorez]]

Godine [[1186]] Düsseldorf dolazi u vlasništvo grofa od [[Berg]]a. Sjedište grofovije Berg se premješta u Düsseldorf [[1280]]. Važan datum u historiji Düsseldorfa smatra se [[14. august]] [[1288]] kada je suvereni grof Adolf V od Berga dao selu na obalama rječice Düssel status grada. Prije ovog proglasa, vodila se grčevita borba za prevlast između kelnskog nadbiskupa i grof od Berga, koga su podržavali stanovnici i kmetovi oba grada: [[Köln]]a i Düsseldorfa. Ta borba je kulminirala bitkom za Worringen koja je završila pobjedom grofa od Berga, što je i utrlo put ka proglašenju Düsseldorfa gradom. Taj događaj se i danas obilježava, a postavljena je i statua na trgu Burgplatz. Poslije ove bitke, veza između ova dva grada je slabila, pošto su bili trgovački konkurenti. Čak i danas se ponekad govori o neprijateljstvu između Kölna i Düsseldorfa, mada više u nekim komičnim formama, a rivalstvo je ponekad izraženo tokom rajnskih [[karneval]]a i u [[sport]]u.

Trgovačko središte naglo je izraslo na obalama Rajne, zaštičeno gradskim zidinama sa sve četiri strane. Godine [[1380]], Düsseldorf je postao središte vojvodstva Berg. Tokom sljedećih vijekova, izgrađene su neke čuvene znamenitosti grada, uključujući kanonsku crkvu Svetog Lambertusa.

Početkom 17. vijeka, tačnije [[1609]] godine, izumire vojvodska dinastija Jülich-Berg-Cleves, te dolazi do grčevite borbe za naslijeđe. Vojvodstva Jülich i Berg dolaze u vlasništvo grofovije [[Wittelsbach]] iz Pfalz-Neuburga, koji su proglasili Düsseldorf svojim sjedištem, iako su naslijedili izborno vojvodstvo Falačka (''Pfalz'') [[1685]] godine, postajući izborni kneževi Falačke.

Nešto značajniji rast i razvoj Düsseldorfa se desio pod vlašću izbornog princa Falačke Johana Vilhelma II (''Johann Wilhelm II'') ([[1690]]-[[1716]]) početkom [[18. vijek]]a, u narodu poznat i kao Jan Welem. Pod velikim uticajem svoje supruge Ane Marije Luize de'Mediči (''Anna Maria Luisa de' Medici''), ovaj ljubitelj [[umjetnost]]i je izgradio brojne umjetničke galerije sa ogromnim brojem slika i skulptura, koje su bile smještene u gradskoj palači.

Nakon njegove smrti, dotada veoma prosperitetni kraljevski grad, ponovo pada u krizu, naročito kada izborni princ Karl Teodor Bavarski (''Karl Theodor'') naslijeđuje [[Bavarska|Bavarsku]] premješta sjedište izbornog princa u [[Minhen (grad)|Minhen]]. U isto vrijeme, on premješta i umjetničku galeriju svog prethodnika u Minhen, gdje postaje dio, danas poznate, Stare pinakoteke (''Alte Pinakothek''). Za vrijeme [[Napoléon Bonaparte|Napoleonovih]] ratova, Düsseldorf doživljava pustošenje, a stanovništvo zapada u bijedu i siromaštvo. Napoléon proglašava Berg velikim vojvodstvom, a Düsseldorf njegovim glavnim gradom.
 
Vođa [[solingen]]škog pokreta otpora protiv Napoleonovog dekreta o mobilizaciji, J.C.C. Devaranne je pogubljen u Düsseldorfu [[1813]] godine. Nakon Napoleonovog pada, cijelo područje Porajnja uključujući i Berg je ušlo u sastav [[Pruska|kraljevine Pruske]] [[1815]] godine. Nedugo zatim osnovan je i parlament rajnske provincije sa sjedištem u Düsseldorfu.

Sredinom [[19. vijek]]a grad doživljava ponovni prosperitet zahvaljujući najviše [[industrijska revolucija|industrijskoj revoluciji]], a broj stanovnika [[1882]] prelazi 100.000, dok se taj broj udvostručava [[1892]]. Razvoj grada je ponovo zaustavljen tokom [[Prvi svjetski rat|Prvog]] i [[Drugi svjetski rat|Drugog svjetskog rata]]. Tokom Drugog svjetskog rata, Düsseldorf je praktično sravnjen sa zemljom, zbog gotovo svakodnevnih bombardovanja.

Nakon rata, [[1946]] grad postaje glavnim gradom savezne pokrajine Sjeverna Rajna-Vestfalija. Ubrzano se radi na rekonstrukciji i obnovi, zahvaljujući kojoj je danas Düsseldorf postao bogato trgovačko, administrativno i industrijsko središte regiona.

== Geografija ==
=== Fizičke karakteristike ===
[[Datoteka:Klima Düsseldorf.PNG|mini|desno|180px]]
Düsseldorf leži u središtu bazena donjeg toka Rajne, na [[Riječna delta|delti rijeke]] [[Düssel]] gdje se ulijeva u Rajnu. Veći dio grada se nalazi na desnoj strani rijeke, osim četiri gradska distrikta: Oberkassel, Niederkassel, Heerdt i Lörick. S druge strane rijeke, izgrađen je grad [[Neuss]] (stanovništvo: 152.625 (2005)), na delti rijeke Erft. Düsseldorf se nalazi na jugozapadu Rurske oblasti, u središtu urbane rajnsko-rurske regije.

Düsseldorf je u potpunosti izgrađen na aluvijalnoj ravni, koju je načinila Rajna nanoseći velike količine blata, [[pijesak|pijeska]], [[glina|gline]] i šljunka. Najviša tačka u području Düsseldorfa je Sandberg, krajnjem istoku grada u predgrađu Hubbelrath, a iznosi 165m. Najniža tačka se nalazi na sjeveru grada u predgrađu Wittlaer, gdje se rječica Schwarzbach ulijeva u Rajnu, a iznosi 28m.

Kao i ostatak ovog područja, Düsseldorf ima blage [[zima|zime]] i umjerena [[ljeto|ljeta]], sa prosječnom godišnjom temperaturom od 10,5&nbsp;°C i godišnjom količinom padavina od 770mm. Dominantni vjetrovi su sa juga i jugoistoka, sa brzinama od 3–4&nbsp;m/s, dok je oko 35% vremena ispod 2&nbsp;m/s, češći su uglavnom noću i zimi.<ref>{{Cite web |url=http://www.bezreg-duesseldorf.nrw.de/BezRegDdorf/autorenbereich/Dezernat_53/BarbaraAlnoch_Buber/Luftreinhalteplan_D__sseldorf__S__dliche_Innenstadt.pdf |title=''Vlada okruga Düsseldorf'' - ''Luftreinhalteplan'' (2004) |access-date=25. 8. 2008 |archive-url=https://wayback.archive-it.org/all/20060922083154/http://www.bezreg-duesseldorf.nrw.de/BezRegDdorf/autorenbereich/Dezernat_53/BarbaraAlnoch_Buber/Luftreinhalteplan_D__sseldorf__S__dliche_Innenstadt.pdf |archive-date=22. 9. 2006 |url-status=dead }}</ref><ref>''Klimaatlas - NRW'' (1989): ''Ministarstvo okoliša, urbanizma i privrede Sjeverne Rajne-Vestfalije, Düsseldorf''</ref>

=== Distrikti ===
[[Datoteka:0 Karte Duesseldorf.png|mini|desno|Distrikti Düsseldorfa]]
Düsseldorf je trenutno (2007) podijeljen na 10 administrativnih distrikta. Svaki distrikt (''Bezirk'') ima svoje vlastito vijeće distrikta (''Bezirksvertretung'') i vlastitog gradonačelnika (''Bezirksvorsteher''). Postoji ukupno 49 kvartova unutar područja grada<ref>{{Cite web |url=http://www.duesseldorf.de/bv/index.shtml |title=Glavni grad pokrajine - Düsseldorf: dijelovi grada |access-date=25. 8. 2008 |archive-date=16. 1. 2013 |archive-url=https://web.archive.org/web/20130116074426/http://www.duesseldorf.de/bv/index.shtml |url-status=dead }}</ref>:

{|{{prettytable}}
|Altstadt||Hassels||Oberkassel
|-
|Angermund||Heerdt||Pempelfort
|-
|Benrath||Hellerhof||Rath
|-
|Bilk||Himmelgeist||Reisholz
|-
|Carlstadt||Holthausen||Stadtmitte
|-
|Derendorf||Hubbelrath||Stockum
|-
|Düsseltal||Itter||Unterbach
|-
|Eller||Kaiserswerth||Unterbilk
|-
|Flehe||Kalkum||Unterrath
|-
|Flingern||Lichtenbroich||Urdenbach
|-
|Friedrichstadt||Lierenfeld||Vennhausen
|-
|Garath||Lohausen||Volmerswerth
|-
|Gerresheim||Lörick||Wersten
|-
|Golzheim||Ludenberg||Wittlaer
|-
|Grafenberg||Mörsenbroich||&nbsp;
|-
|Hafen||Niederkassel||&nbsp;
|-
|Hamm||Oberbilk||&nbsp;
|}

=== Susjedni gradovi i distrikti ===
Sljedeći gradovi i distrikti graniče sa Düsseldorfom (u smijeru kazaljke sata počev od sjevera): grad [[Duisburg]], u okrugu [[Mettmann]] distrikti: Mettmann, Ratingen, Erkrath, Hilden, Langenfeld i Monheim, te u okrugu [[Neuss]] distrikti: Neuss, Dormagen i Meerbusch.

== Privreda ==
[[Datoteka:Schadow Arkaden Düsseldorf.jpg|mini|desno|200px|Schadow Arkaden - trgovački centar]]
Düsseldorf, ne samo da je poznat kao središte marketinga i modne industrije, nego je u posljednih nekoliko godina grad postao jedno od najvažnijih [[telekomunikacije|telekomunikacionih]] središta Njemačke. Postoji 18 [[internet provajder]]a koji su locirani u Düsseldorfu. Pored njih u gradu je sjedište dva od četiri najveća njemačka mobilna operatera: D2 [[Vodafone]] i [[E-Plus]]. Također, i mnoge strane kompanije ovdje imaju sjedište, poput [[Nippon Telegraph and Telephone|NTT]], [[Ericsson]], [[Nokia]] i GTS.

Mnoge internet kompanije imaju u Düsseldorfu svoje korijene; postoji oko 400 marketinških agencija u gradu, između njih su tri najveće u Njemačkoj: BBDO Group, Publicis Group i Grey Group. Mnoge od tih agencija su povezane sa velikim svjetskim marketinškim agencijama poput Ogilvy & Mather, Dentsu, Hakuhodu, Digital District i DDB.

Düsseldorf je ima oko 170 nacionalnih i međunarodnih financijskih institucija, oko 130 osiguravajućih agencija te jednu od najvećih njemačkih berzi. Također, postoji oko 200 izdavačkih kuća. Pored toga, nekoliko vodećih kompanija ima ovdje svoje sjedište: [[Henkel]], [[E.ON]], [[ThyssenKrupp]], [[Metro AG]], Ergo, [[LTU International Airways]] i druge.

Od [[1960te|1960tih]] postoji jaka veza između Düsseldorfa i [[Japan]]a. Mnoge japanske banke i kompanije imaju svoja evropska predstavništva locirana upravo ovdje, tako da Düsseldorf ima, nakon [[London]]a i [[Pariz]]a, treću po veličini japansku zajednicu u Evropi.<ref>{{Cite web |url=http://www.virtualtourist.com/travel/Europe/Germany/Land_Nordrhein_Westfalen/Duesseldorf-67466/Local_Customs-Duesseldorf-Japanese_Duesseldorf-BR-1.html |title=Japanci u Düsseldorfu - Turističke informacije o Düsseldorf na VirtualTourist.com |access-date=25. 8. 2008 |archive-date=19. 9. 2008 |archive-url=https://web.archive.org/web/20080919220103/http://www.virtualtourist.com/travel/Europe/Germany/Land_Nordrhein_Westfalen/Duesseldorf-67466/Local_Customs-Duesseldorf-Japanese_Duesseldorf-BR-1.html |url-status=dead }}</ref><ref>{{Cite web |url=http://www.japantag-duesseldorf-nrw.de/305.html?&L=1 |title=''Japantag'' u Düsseldorfu |access-date=25. 8. 2008 |archive-url=https://web.archive.org/web/20120217025744/http://www.japantag-duesseldorf-nrw.de/305.html?&L=1 |archive-date=17. 2. 2012 |url-status=dead }}</ref>

Kraljevska aleja (''Königsallee'' ili "Kö") je popularno odredište za turiste. Tu se nalaze čuvene draguljarnice, modni dućani, galerije i mnoge druge luksuzne trgovine. ''Königsallee'' ima jednu od najvećih renti za dućane i biroe u Njemačkoj.<ref>{{Cite web |url=http://comfort-gmbh.de/pressemitteilungen/21.03.2007.pdf |title=Comfort GmbH, 21.3.2007. |access-date=25. 8. 2008 |archive-date=9. 8. 2007 |archive-url=https://web.archive.org/web/20070809144413/http://comfort-gmbh.de/pressemitteilungen/21.03.2007.pdf |url-status=dead }}</ref>

=== Mediji ===
U Düsseldorfu izlaze mnogobrojne novine i časopisi, od kojih su najpoznatiji Handelsblatt, Rheinische Post, Wirtschaftswoche, Deutsches Wirtschaftsblatt i VDI-Nachrichten. Gotovo svi ovi mediji su dostupni i na [[internet]]u. Ugledne filmske kompanije, poput najveće njemačke kinematografske kuće Riech-Group, te televizijski kanali [[WDR]], [[ZDF]], [[CNN]], NBC Giga i QVC doprinose poziciji Düsseldorfa kao medijskog središta Njemačke.

== Saobraćaj ==
[[Datoteka:Duesseldorf international terminal.jpg|mini|desno|200px|Düsseldorfski međunarodni aerodrom]]
[[Datoteka:Duesseldorf-UBahnhof1-Asio.JPG|mini|desno|200px|Düsseldorfska podzemna željeznica]]
[[Međunarodni aerodrom Düsseldorf]], poznat i kao Rhein-Ruhr aerodrom, se nalazi 8&nbsp;km od centra grada i do njega se lahko dolazi putem željeznice ili gradskim S-Bahnom. U gradu se nalazi i željeznička stanica, koja je povezuje Düsseldorf sa velikim njemačkim i evropskim metropolama, dok je sa aerodromom povezana putem ''SkyTrain'' automatskog komutera. Stara lokalna željeznička stanica se nalazi ispod zgrade terminala, a na njoj se nalaze linije S-Bahna (S7) prema glavnoj gradskoj stanici kao i prema [[Solingen]]u, te nekoliko odabranih noćnih linija.

Poslije frankfurtskog i minhenskog, međunarodni aerodrom Düsseldorf je treći po veličini komercijalni [[aerodrom]] u Njemačkoj. Godišnje kroz ovaj aerodrom prođe oko 16,6 miliona putnika (podaci iz 2006)<ref>{{Cite web |url=http://www.business-travel.de/news/18797/ |title=16,6 Millionen Passagiere im Jahr 2006 |access-date=2. 12. 2009 |archive-url=https://web.archive.org/web/20110917013208/http://www.business-travel.de/news/18797/ |archive-date=17. 9. 2011 |url-status=dead }}</ref>. Oko 70 aviokompanija nudi letove za oko 180 destinacija na 4 kontinenta. Aerodrom je pretpio znatna oštećenja [[1996]] kada je izbio požar većih razmjera uzrokovan radovima na zavarivanju, a u požaru je stradalo 17 osoba<ref>[http://www.rp-online.de/duesseldorf/duesseldorf-stadt/nachrichten/duesseldorf/Letzte-Komplett-Sperrung-am-11-April-1996_aid_20039.html Letzte Komplett-Sperrung am 11. April 1996]</ref>. Ubrzo je potpuno rekonstruisan a uveden je i Skytrain.

Düsseldorf je i jedno od glavnih željezničkih čvorišta u mreži Njemačke državne željeznice (''Deutsche Bahn''). Više od hiljadu vozova prođe kroz grad dnevno. Glavna željeznička stanica se nalazi u samom središtu grada, na trgu [[Konrad Adenauer|Konrada Adenauera]]. Nekoliko S-Bahn linija povezuje grad sa drugim mjestima u Rurskoj oblasti. Unutar gradskih četvrti saobraća lokalni voz i brojne autobusne linije. Autobuski saobraćaj i lokalnu željeznicu kontroliše lokalna kompanija Rheinbahn, u vlasništvu grada. Glavna željeznica stanica također je jedna od glavnih stanica za brzu međugradsku i međunarodnu željeznicu IC (''Intercity''), EC (''Eurocity'') i ICE (''InterCityExpress'')

Cijela pokrajina Sjeverna Rajna-Vestfalija ima gusto isprepletenu mrežu [[autoput]]eva, od kojih mnogi vode do Düsseldorfa. Grad je povezan autoputevima A3, A44, A46, A52, A57, A59 i A524.

== Podaci ==
=== Demografija ===
* 17% cjelokupnog stanovništva Düsseldorfa su stranci, što iznosi 98.686 stanovnika. Najmnogobrojniji su [[Turci]], [[Grci]] i [[Italijani]].<ref>[http://www.duesseldorf.de/statistik/themen/bevoelkerung/bev03.shtml Landeshauptstadt Düsseldorf - Ausländer der häufigsten Nationalitäten nach Altersgruppen] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090516194248/http://www.duesseldorf.de/statistik/themen/bevoelkerung/bev03.shtml |date=16. 5. 2009 }} {{Simboli jezika|de|njemački}}</ref>
* Düsseldorf ima treću po brojnosti [[Jevreji|jevrejsku zajednicu]] u Njemačkoj sa oko 7.400 članova, što čini više od 1% gradskog stanovništva.

=== Životni standard ===
Agencija "Mercer HR Consulting" je [[2007]] nakon provedene studije stavila Düsseldorf na 5. mjesto od gradova sa najvišim životnim standardom na svijetu i 1. mjesto u Njemačkoj.<ref>[http://www.mercerhr.com/summary.jhtml?idContent=1128060 Istraživanje o kvalitetu života 2007] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070906065549/http://www.mercerhr.com/summary.jhtml?idContent=1128060 |date=6. 9. 2007 }} "Mercer Human Resource Consulting" {{Simboli jezika|en|engleski}}</ref>. Međutim, ovo ima svoju cijenu; u istoj studiji mjereni su troškovi života, prema kojima je Düsseldorf treći najskuplji grad u Njemačkoj, nakon Minhena i [[Frankfurt am Main|Frankfurta]], a u nivou [[Berlin]]a. Na svjetskom nivou, nalazi se na 45. mjestu.<ref>[http://www.mercerhr.com/costofliving Studija o troškovima života 2007] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20140410072417/http://www.mercerhr.com/costofliving |date=10. 4. 2014 }} "Mercer Human Resource Consulting" {{Simboli jezika|en|engleski}}</ref>

== Kultura i rekreacija ==
Prve značajnije kulturne i umjetničke aktivnosti u Düsseldorfu bile su u 17. i 18. vijeku pod pokroviteljstvom izbornog princa Jan Wellema i njegove žene Ane Marije Luise de'Mediči. Posebno istaknuti umjetnici koji su rođeni ili radili u gradu su književnik [[Heinrich Heine]], kome je u čast [[1997]] godine proslavljena 200. godišnjica od njegovog rođenja, [[Clara Schumann|Clara]] i [[Robert Schumann]], kao i [[Felix Mendelssohn]] su čuveni kompozitori koji su radili i stvarali u Düsseldorfu. Poznata je i takozvana "diseldorfska škola" koja okuplja imena kao što su Paul Klee, Joseph Beuys, Gerhard Richter i Albert Bierstadt. Reputaciji grada kao centra umjetnosti značajno doprinose kolekcije u pokrajinskoj galeriji Sjeverne Rajne-Vestfalije, čuvena Njemačka [[opera (muzika)|opera]] na Rajni (''Deutsche Oper am Rhein''), diseldorfsko pozorište (''Schauspielhaus'') i umjetnička kuća Gustafa Gründgensa.

=== Muzika ===
Od [[1950te|1950tih]] takozvani "Kom(m)ödchen" su bili jedan od najpoznatiji političkih [[kabare]]a u Njemačkoj. Od svih muzičkih pravaca, grad je izuzetno poznat po modernoj, popularnoj avantgardnoj [[elektronska muzika|elektronskoj muzici]] i grupi [[Kraftwerk]]. Grupa Kraftwerk, koju su osnovali nekoliko diseldorfskih muzičara, često se smatra najznačajnijom muzičkom grupom u Njemačkoj nakon Drugog svjetskog rata, te kao pioniri elektronske muzike. Značajna je također i [[power metal]] grupa [[Warlock]], koja je formirana u Düsseldorfu [[1982]] godine. Njihov frontmen Doro Pesch je, nakon raspada grupe, imao veoma uspješnu solo karijeru širom Evrope i Azije. Iz Düsseldorfa su ponikli i punk grupa [[Die Toten Hosen]], [[Westernhagen]] i folk pjevač [[Heino]].U [[Düsselforfu]] je [[2011]].) godine održan [[Izbor za pjesmu Evrovizije]] u [[LTU-Areni]].

=== Sport ===
[[Datoteka:Dome2.JPG|mini|desno|200px|Novi stadion za [[hokej na ledu]]]]
[[Datoteka:LTU-Arena Düsseldorf.jpg|mini|desno|200px|LTU-Arena]]
Najpoznatiji diseldorfski nogometni klub je [[Fortuna Düsseldorf]], prvaci Njemačke [[1933]] godine. Danas se Fortuna takmiči u drugoj saveznoj ligi ([[2. Fußball-Bundesliga]]), njen novi stadion LTU arena je otvoren u [[januar]]u [[2005]], a ima kapacitet 51.500 gledalaca. Düsseldorf je bio jedan od devet domaćina [[Svjetsko prvenstvo u nogometu - SR Njemačka 1974.|Svjetskog prvenstva održanog 1974]] u SR Njemačkoj. Pored nogometa, Düsseldorf je domaćin svjetskog teniskog klupskog kupa od [[1978]] na terenima Rochusclub.

Od ostalih sportova, veoma uspješni su [[hokej na ledu|hojekaši]] [[DEG Metro Stars]], prije DEG - ''Düsseldorfer Eislauf Gemeinschaft'', koji igraju u novoj ''ISS-Dome'' dvorani. Uspješni su i [[Düsseldorf Panther]]i, [[američki nogomet]]ni klub koji su već šest puta osvajali njemačko prvenstvo a [[1995]] Eurobowl. Pored njih aktivni su [[Rhine Fire Düsseldorf]], koji su dva puta osvojili [[World bowl]], [[1998]] i [[2000]], a takmiče se u NFL ligi Evrope.

Düsseldorf je bio domaćin [[Svjetsko prvenstvo u šahu 1908.|Svjetskog prvenstva u šahu 1908. godine]] na kojem je njemački velemajstor [[Emanuel Lasker]] odbranio titulu svjetskog prvaka, a njegov izazivač bio je također Nijemac, velemajstor [[Siegbert Tarrasch]].

U Düsseldorfu su također popularni [[stoni tenis]] (klub Borussia Düsseldorf), [[rukomet]] (HSG Düsseldorf), [[košarka]] (Düsseldorf Magics), [[bejzbol]] (Düsseldorf Senators) i ples (Rot-Weiß Düsseldorf).

=== Karneval ===
Jedan od najvećih kulturnih događaja u Düsseldorfu je diseldorfski karneval (poznat pod nadimkom ''peto godišnje doba'') koji počinje svake godine [[11. novembar|11. novembra]] ujutro u 11 sati i 11 minuta, a svoj vrhunac doživljava na Rosenmontag, uz ogromnu paradu na ulicama grada. Karneval završava na Pepelnicu (''Aschermittwoch''). Karneval je dio brojnih tradicionalnih karnevalskih aktivnosti u Rajnskoj oblasti.

=== Gastronomija ===
Düsseldorf je veoma poznat po tamnom [[pivo|pivu]] ''Altbier'' (''Staro pivo''), koje se proizvodi samo u području Düsseldorfa.<ref>[http://www.brauer-bund.de/bierfans/sorten/alt.htm Altbier] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070429113232/http://www.brauer-bund.de/bierfans/sorten/alt.htm |date=29. 4. 2007 }} {{Simboli jezika|de|njemački}}</ref> Ostala tradicionalna pića su likeri ''Killepitsch'' i ''Samtkragen''.

Tradicionalna jela u području grada su ''Rheinischer Sauerbraten'' ([[konj]]sko meso ili govedina ukiseljena na nekoliko dana) i ''Himmel on Ähd'' (crni puding sa kuhanim [[jabuka]]ma pomiješanim sa izgnječenim [[krompir]]ima). Zimi, mnogi diseldorfčani vole jesti ''Muscheln Rheinischer Art'' (školjke na rajnski način). Također je specijalitet ''Düsseldorfer Senfrostbraten'' (Odresci prženi sa [[senf]]om).

Zajedno sa [[Francuska|francuskim]] gradom [[Dijon]]om, Düsseldorf je čuven po svom senfu kojeg serviraju u tradicionalnim posudama "Mostertpöttche", koje su ovjekovječene u djelima mrtve prirode [[Vincent van Gogh]]a [[1884]] godine.<ref>[http://duesseldorf-altstadt.blogspot.com/2007/01/van-gogh-stilleben-mit-abb-senf.html Düsseldorf Altstadt: Van Gogh, Stilleben mit ABB-Senf]</ref>

=== Pozorišta ===
[[Datoteka:Tonhalle Düsseldorf.jpg|mini|250x250|desno|Tonhalle Düsseldorf]]

* ''Deutsche Oper am Rhein'' (opera; balet)
* ''Düsseldorfer Schauspielhaus''; pozorište koje počelo sa radom [[1585]] godine
* ''Juta und Kammerspiele''
* ''Kom(m)ödchen'' (politički kabare)
* ''Komödie Düsseldorf''
* ''Tonhalle Düsseldorf'' (klasična muzika, [[jazz]], [[pop muzika|pop]], kabare)
* ''Theater an der Kö''
* ''Capitol'' (mjuzikli)
* ''Apollo'' (varieté, cirkus)

=== Muzeji i umjetničke institucije ===
[[Datoteka:K20 Duesseldorf.jpg|mini|250x250|desno|Umjetnička kolekcija Sjeverne Rajne-Vestfalije - K20 (''Grabbeplatz'')]]
* ''Aquazoo-Löbbecke''-muzej (akvarijum i zoološki muzej)
* ''Forum NRW''
* [[Johann Wolfgang von Goethe|Goetheov]] muzej
* Institut Heinricha Heinea
* ''Kunsthalle Düsseldorf''
* ''Kunstsammlung Nordrhein-Westfalen'' - K20 (''Grabbeplatz'') i K21 (''Ständehaus'')
* ''Kunstverein für die Rheinlande und Westfalen''
* ''Stadtmuseum Düsseldorf'' (gradski historijski muzej)
* Dvorac i park ''Benrath''
* Muzej evropskog vrtnog dizajna 
* ''Hetjens'' muzej (Muzej keramike)

== Obrazovanje ==
[[Univerzitet Heinrich Heine]] u Düsseldorfu se nalazi na jugu gradskog područja. Na njemu studira oko 20 hiljada studenata i ima veliki broj usmjerenja: prirodne nauke, [[matematika]], računarske nauke, [[filozofija]], socijalne nauke, umjetnost, jezici, [[medicina]], farmacija, [[ekonomija]] i pravo.

Ostale akademske institucije su: 
* muzička škola ''Clara Schumann''
* visoka muzička škola ''Robert Schumann'' (Robert-Schumann-Musikschule)<ref>{{Cite web |url=http://www.rsh-duesseldorf.de/de/index.php |title=Zvanična web stranica Robert-Schumann-Musikschule |access-date=26. 8. 2008 |archive-url=https://web.archive.org/web/20051207043645/http://www.rsh-duesseldorf.de/de/index.php |archive-date=7. 12. 2005 |url-status=dead }}</ref>
* Akademija umjetnosti Düsseldorf <ref>[http://www.kunstakademie-duesseldorf.de/ Zvanična web stranica Akademija umjetnosti Düsseldorf]</ref> 
* Visoka tehnička škola Düsseldorf (škola primjenjenih nauka) <ref>[http://www.fh-duesseldorf.de/english/index.html Zvanična web stranica Visoka tehnička škola Düsseldorf]</ref>
* Institut Max Plancka za istraživanje [[čelik]]a<ref>{{Cite web |url=http://www.mpie.de/ |title=Zvanična web stranica Instituta Max Plancka |access-date=3. 12. 2019 |archive-url=https://web.archive.org/web/20150721161350/http://www.mpie.de/ |archive-date=21. 7. 2015 |url-status=dead }}</ref>
* Goetheov institut <ref>[http://www.goethe.de/ins/de/ort/due/deindex.htm Zvanična web stranica Goethovog instituta]</ref>

== Građevine ==
[[Datoteka:Colorium-0524.JPG|mini|desno|220px|Colorium - diseldorfska medijska luka]]
* Rheinturm (televizijski toranj) jedan od simbola grada, izgrađen [[1982]], tada 234m visok, dok je nakon rekonstrukcije [[2004]] povećan na 240,5m, a na njemu se nalazi najveći digitalni sat na svijetu
* Zgrada Frank Gehryja u diseldorfskoj medijskoj luci
* ''Colorium'', 18. spratni toranj kojeg je projektovao "Alsop and Partners", također u diseldorfskoj medijskoj luci
* Dvorac ''Benrather''
* Kuća Wilhema Marxa iz [[1922]]/[[1924|24]], dvanaestospratna zgrada, koja je u to vrijeme bila prvi njemački neboder
* ''Stahlhof'' iz [[1906]], administrativni centar njemačke industrije čelika do [[1945]]
* ''Stummhaus'' iz 1925, još jedan stari njemački neboder 
* ''Gerresheim Basilica''
* Bazilika ''St. Suitbertus''
* Toranj DRV, visok 120m, konstruisan [[1978]]
* GAP 15, zgrada visoka 85m, konstruisana 2005 u blizini kraljevske aleje
* ''Arag Turm'', toranj visok 131m, najviša poslovna zgrada u gradu; projektovao ju je Norman Foster
* U gradu Düsseldorfu ima ukupno osam mostova preko Rajne, a i oni su u neku ruku gradske znamenitosti

== Gradovi partneri ==

* {{ZD|UK}} [[Reading]], [[Ujedinjeno Kraljevstvo]] (od [[1947]], zvanično od [[1988]])
* {{ZD|IZR}} [[Haifa]], [[Izrael]]
* {{ZD|NJE}} [[Chemnitz]], [[Saksonija]], Njemačka
* {{ZD|POLJ}} [[Varšava]], [[Poljska]]
* {{ZD|TUR}} [[Ordu]], [[Turska]]
* {{ZD|RUS}} [[Moskva]], [[Rusija]]
* {{ZD|KIN}} [[Chongqing]], [[Kina]]
* {{ZD|EGI}} [[Kairo]], [[Egipat]]
* {{ZD|KIN}} [[Shenyang]], Kina

== Poznate osobe ==
* [[Julius Eichberg]], kompozitor
* [[Günter Grass]], pisac
* [[Jürgen Habermas]], filozof
* [[Heinrich Heine]], pjesnik
* [[Heino]], folk muzičar
* [[Jörg Immendorff]], slikar
* [[Hape Kerkeling]], glumac i zabavljač
* [[Kraftwerk]], elektronska muzička grupa
* [[Heike Makatsch]], glumica
* [[Felix Mendelssohn]], klasični kompozitor
* [[Jürgen Mittelstraß]], filozof
* [[Doro Pesch]], muzičar
* [[Elisabeth Röhm]], glumica
* [[Ulrich Roth]], gitarist
* [[Clara Schumann]], klasični kompozitor
* [[Robert Schumann]], klasični kompozitor i pijanist
* [[Die Toten Hosen]], punk-rock grupa
* [[Wim Wenders]], producent i režiser
* [[Marius Müller-Westernhagen]], muzičar
* [[Toni Turek]], nogometaš
* [[Klaus Allofs]], nogometaš
* [[Thomas Allofs]], nogometaš
* [[Paul Janes]], nogometaš
* [[Ana Klevska]], žena [[Henrik VIII Engleski|Henrika VIII]] i kraljica Engleske
* [[Fritz Henkel]], osnivač kompanije Henkel
* [[Konrad Henkel]], osnivač kompanije [[Henkel]]
* [[Claudia Schiffer]], supermodel

== Reference ==
{{refspisak|2}}

== Vanjski linkovi ==
* [http://www.duesseldorf.de/ Zvanična stranica]
* {{Commons|Düsseldorf}}

{{Gradovi u Njemačkoj}}
{{Glavni gradovi pokrajina Savezne Republike Njemačke}}

[[Kategorija:Glavni gradovi njemačkih pokrajina]]
[[Kategorija:Gradovi u Sjevernoj Rajni-Vestfaliji]]
[[Kategorija:Düsseldorf|*]]