Vidi fonton por Kafeino

{{Tabela informkesto|Informkesto kemia substanco}}
{| class="wikitable floatright" width=10%
|-style="background: green; color: white"
|colspan="2" style="text-align: center;"|<big><big>Kafeino</big></big>
|-
|colspan="2" style="text-align: center;"|<center>[[Dosiero:Caffeine.svg|200px]]</center>
|- style="background: green; color: white"
|colspan="2" style="text-align: center;" |'''Plata kemia strukturo de la Kafeino'''
|-
|colspan="2" style="text-align: center;"|<center>[[Dosiero:Caffeine_molecule_ball_from_xtal_(1).png|200px]]</center>
|- style="background: green; color: white"
|colspan="2" style="text-align: center;" |'''Tridimensia kemia strukturo de la Kafeino'''
|- style="background: green; color: white"
|colspan="2" style="text-align: center;" |<big>Alternativa(j) nomo(j)</big>
|-
|colspan="2" style="text-align: center;" |
* Trimetil-purino-duketono
|-
||[[Kemia formulo]]||<big><center>{{KemiaFormulo|<big>'''C|8|H|10|N|4|O|2'''}}</big></center></big>
|-
|[[CAS-numero|CAS-numero-kodo]]||[https://commonchemistry.cas.org/detail?cas_rn=58-08-2 58-08-2]
|-
|[[ChemSpider|ChemSpider kodo]]||[http://www.chemspider.com/Chemical-Structure.2424.html 2424]
|-
|[[PubChem|PubChem-kodo]]||[https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/2519 2519]
|-
|'''Merck Index'''||15,1639
|- style="background: green; color: white"
|colspan="2" style="text-align: center;" |'''Fizikaj proprecoj'''
|-
|[[Molmaso]]||194,194 g·mol<sup>-1</sup>
|-
|[[Denseco]]|| 1,23g cm<sup>−3</sup>
|-
|[[Fandpunkto]]||{{GdC|238}}
|-
|[[Bolpunkto]]||178 (sublimiĝas) {{GdC|}}
|-
|[[Memsparka temperaturo]]||{{GdC|550}}
|-
|[[Konstanto pri dissociigo de acidoj|Acideco (pKa)]]||10,4
|-
|[[Mortiga dozo (LD50)]]||127 mg/kg (buŝe)
|- style="background: yellow; color: black"
|colspan="2" style="text-align: center;" |[[Deklaroj pri Risko kaj Sekureco|'''Sekurecaj Indikoj''']]
|-
|[[Listo da R-Deklaroj|Riskoj]]||[[Listo da R-Deklaroj#R22|R22]] 
|-
|[[Listo da S-Deklaroj|Sekureco]]||[[Listo da S-Deklaroj#R2|S2]] 
|- style="background: yellow; color: black"
|colspan="2" style="text-align: center;" |[[Ŝablono:Danĝerosimboloj|'''Pridanĝeraj indikoj''']]
|-
|colspan="2" style="text-align: center;" | [[Ŝablono:Danĝerosimboloj|'''Danĝero''']] {{Danĝerosimboloj|Xi}}
|-
|[[GHS Damaĝo-piktogramoj|GHS Damaĝo Piktogramo]]||<center>{{GHS Piktogramo|07}}</center>
|-
|[[GHS pri klasado kaj etikedado de kemiaĵoj|GHS Signalvorto]]||Averto
|-
|[[GHS Deklaroj pri damaĝoj]]||{{H-Frazoj|302}}
|-
|[[GHS Deklaroj pri antaŭgardoj]]|| {{P-Frazoj|264|270|301+312|330|501}}<ref>[https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/2519#section=Safety-and-Hazards Pubchem]</ref>
|-style="background: yellow; color: black"
|colspan="2" style="text-align: center with=50%;"|<center><small>Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo<br>({{GdC|25}} kaj 100 kPa)</small></center>
|}
 
'''Kafeino''' estas [[alkaloido]] nature trovebla en kelkaj [[planto]]j. Ĝi stimulas la centran [[nervosistemo]]n, la [[koro]]n, [[spirado]]n kaj [[urino|urinadon]].

== Okazejo ==
''Kafeino'' estas natura substanco trovebla en kelkaj plantoj, la plej fama estas [[kafarbusto]] (pro tio ĝia nomo), speciale [[araba kofeo]], sed estas aliaj kiel [[teo|verda teo]], [[ĉokolado]], [[nigra teo]] aŭ [[kolao]]. Ĝi estas trovebla ankaŭ en multaj artefaritaj trinkaĵoj, kiel [[koka-kolao]] kaj similaj.

== Kemio ==
[[Dosiero:Koffein - Caffeine.svg|eta|maldekstre]]
[[Kemio|Kemie]] C<sub>8</sub>H<sub>10</sub>N<sub>4</sub>O<sub>2</sub>, kafeino estas membro de la familio [[metilzantino]], en kiu troviĝas aliaj similaj substancoj kiel ekzemple [[teofilino]] kaj [[teobromino]]. En pura stato, ĝi estas akrega [[blanko|blanka]] [[pulvoro]].

Komponaĵoj estas ekzemple [[Kafeina acetato]] kaj [[Kafeina citrato]].

== Efektoj en la korpo ==
Oni teorias, ke kafeino agas je la [[cerbo]] per blokado de [[Ricevanto (biologio)|ricevantoj]] de [[adenosino]], kiu malplirapidigas la agadon de nervĉeloj; ekzemple dum dormado. Kafeino fiksiĝas je la samaj [[Ricevanto (biologio)|ricevantoj]], sed ne kaŭzas malplirapidiĝon — male, ĝi plenigas la [[Ricevanto (biologio)|ricevanton]] kaj tiel blokas la agadon de adenosino. Pro tio la nervagado eligas la [[hormono]]n [[epinefrino]], kiu kaŭzas pliigitan nivelon de korbatado, sangopremo, kaj sangofluo al la [[muskolo]]j; malpliigitan nivelon de sangofluo al la [[haŭto]] kaj la internaj organoj; kaj eligon de [[glukozo]] fare de la [[hepato]].

== Kafeino kaj teino ==
Antaŭ ol oni izolis la kafeinon en [[1819]], oni pensis, ke la aktiva [[drogo]] de la [[teo]] estas teino, sed tiam oni malkovris ke ambaŭ substancoj estas la sama [[molekulo]].

Daŭra konsumado de kafeino povas kaŭzi kutimiĝon; kiam ĝi mankas, la korpo tro sensitiviĝas pri adenosino. La sangopremo ege malpliiĝas, kio kaŭzas kapdoloron ks.

{| class="wikitable"
! Nutraĵo
! Kafeino (en mg)

|-
| [[Energitrinkaĵo]] (250 ml)
| 80 (32&nbsp;mg en 100 ml)
|-
| Taso da [[kafo]]
| 70 averaĝe (40–100&nbsp;mg dependas de la forteco)
|-
| Paracetamol-kafeina tablojdo
| 50
|-
| Kontraŭ-gripa tablojdo 
| 25 - 50
|-
| Taso da [[teo]]
| nigra teo: 30 - 40; verda teo: 20-30
|-
| [[Ĉokolado|Ĉokoladbriketo]]
| 30
|-
| Glaso da [[kokakolao]] (250 ml)
| 25 (10&nbsp;mg en 100 ml)
|-
| Taso da [[herboteo]]
| 0 - 30
|-
| Taso da "sen"kafeina kafo
| 2 - 4
|-
| Glaso da senkafeina kokakolao
| 0
|-
| Glaso da (gas)[[limonado]]
| 0
|}

== Referencoj ==
{{referencoj}}

{{projektoj}}


[[Kategorio:Kafeino| ]]
[[Kategorio:Komponantoj de ĉokolado]]