ناوردا

در فیزیک و ریاضیات، هر پارامتر از سیستم را که تحت یک تبدیل تغییر نکند، ناوردا می نامند.

اگر سیستم پارامتری داشته باشد که تحت تبدیل خاصی تغییر نکند، بدان معنی است که سیستم دارای تقارنی متناظر با آن پارامتر است. بنابراین، وجود هر پارامتر ناوردا معادل وجود تقارنی در سیستم است. بنا به قضیه‌ی نویدر نیز، هر تقارنی در یک سیستم فیزیکی به معنای وجود یک قانون پایستگی برای آن سیستم است. پس، هر ناوردایی تحت یک تبدیل به یک قانون پایستگی می‌انجامد. در هر حال، باید توجه داشت که، پارامتری که تحت تبدیلی ناورداست لزوما تحت تبدیل‌های دیگر ناوردا نخواهد بود.

مثال‌های متعدد و معروفی از کمیت‌های ناوردا تحت تبدیل‌های خاص وجود دارند. سرعت نور تحت تبدیلات لورنتس ناورداست. زمان نیز تحت تبدیلات گالیله، که دستگاه مختصات یک ناظر لَخت را به دستگاه مختصات ناظر لَخت دیگری تبدیل می کند، ناورداست. مطابق با قضیه‌ی نویدر، ناوردایی تحت انتقال به اصل پایستگی تکانه می انجامد. ناوردایی در زمان نیز به اصل پایستگی انرژی منجر می‌شود.