Jump to content

Fearán baicdhubh: Difríocht idir leaganacha

Ón Vicipéid, an chiclipéid shaor.
Browse history interactively
← Gabh chuig an difear roimhe seoAn chéad dhifear eile →
Content deleted Content added
VisualWikitext
Created by translating the page "Eurasian collared dove"
No edit summary
Líne 1: Líne 1:
{{WD Bosca Sonraí Ainmhí Bheo}}

Speiceas [[colm]] atá dúchasach don Eoraip agus don Áise is ea an '''fearán baicdhubh''' ('''''Streptopelia decaocto'''''); tugadh isteach sa t[[An tSeapáin|Seapáin]], i [[Meiriceá Thuaidh]] agus oileáin i [[Muir Chairib]] é.
Speiceas [[colm]] atá dúchasach don Eoraip agus don Áise is ea an '''fearán baicdhubh''' ('''''Streptopelia decaocto'''''); tugadh isteach sa t[[An tSeapáin|Seapáin]], i [[Meiriceá Thuaidh]] agus oileáin i [[Muir Chairib]] é.


Líne 13: Líne 13:


=== Stádas i Meiriceá Thuaidh ===
=== Stádas i Meiriceá Thuaidh ===
Sa bhliain 1974, d'éalaigh níos lú ná 50 fearán baicdhubh ó shiopa peataí i Nassau na mBahámaí le linn buirgléireachta.<ref name="what to do!">{{Luaigh foilseachán|author=Hengeveld|first=R.|title=What to Do about the North American Invasion by the Collared Dove?|journal=Journal of Field Ornithology|date=1993|volume=64|issue=4|pages=477–489|jstor=4513859}}</ref> Ó na Bahámaí, scaip an speiceas go Florida,<ref>{{Luaigh foilseachán|author=Scheidt|first=SN|date=2014|title=Range Expansion and Population Dynamics of an Invasive Species: The Eurasian Collared-Dove (''Streptopelia decaocto'')|journal=PLOS ONE|volume=9|issue=10|pages=e111510|doi=10.1371/journal.pone.0111510|pmid=25354270|pmc=4213033|bibcode=2014PLoSO...9k1510S}}</ref> agus faightear anois é i mbeagnach gach stát sna Stáit Aontaithe,<ref name="eurasian collared dove disease">{{Luaigh foilseachán|author=Schuler|first=K.|title=Expansion of an Exotic Species and Concomitant Disease Outbreaks: Pigeon Paramyoxovirus in Free-Ranging Eurasian Collared Doves|journal=EcoHealth|date=2012|volume=9|issue=2|pages=163–170|pmid=22476688|doi=10.1007/s10393-012-0758-6}}</ref> agus i Meicsiceo.<ref name="new records guerro mexico">{{Luaigh foilseachán|author=Almazán-Núñez|first=R. C.|title=Nuevos registros de la paloma turca (''Streptopelia decaocto'') en el estado de Guerrero, México|journal=Acta Zoológica Mexicana|date=2014|volume=30|issue=3|pages=701–706|doi=10.21829/azm.2014.30389}}</ref>
Sa bhliain 1974, d'éalaigh níos lú ná 50 fearán baicdhubh ó shiopa peataí i Nassau na mBahámaí le linn buirgléireachta.<ref name="what to do!">{{Luaigh foilseachán|author=Hengeveld|first=R.|title=What to Do about the North American Invasion by the Collared Dove?|journal=Journal of Field Ornithology|date=1993|volume=64|issue=4|pages=477–489|jstor=4513859}}</ref><ref>{{Lua idirlín|url=https://www.allaboutbirds.org/guide/Eurasian_Collared-Dove/overview|teideal=Eurasian Collared-Dove|dátarochtana=2024-01-31}}</ref> Ó na Bahámaí, scaip an speiceas go Florida,<ref>{{Luaigh foilseachán|author=Scheidt|first=SN|date=2014|title=Range Expansion and Population Dynamics of an Invasive Species: The Eurasian Collared-Dove (''Streptopelia decaocto'')|journal=PLOS ONE|volume=9|issue=10|pages=e111510|doi=10.1371/journal.pone.0111510|pmid=25354270|pmc=4213033|bibcode=2014PLoSO...9k1510S}}</ref> agus faightear anois é i mbeagnach gach stát sna Stáit Aontaithe,<ref name="eurasian collared dove disease">{{Luaigh foilseachán|author=Schuler|first=K.|title=Expansion of an Exotic Species and Concomitant Disease Outbreaks: Pigeon Paramyoxovirus in Free-Ranging Eurasian Collared Doves|journal=EcoHealth|date=2012|volume=9|issue=2|pages=163–170|pmid=22476688|doi=10.1007/s10393-012-0758-6}}</ref> agus i Meicsiceo.<ref name="new records guerro mexico">{{Luaigh foilseachán|author=Almazán-Núñez|first=R. C.|title=Nuevos registros de la paloma turca (''Streptopelia decaocto'') en el estado de Guerrero, México|journal=Acta Zoológica Mexicana|date=2014|volume=30|issue=3|pages=701–706|doi=10.21829/azm.2014.30389}}</ref>

== Tagairtí ==
{{Reflist}}
{{DEFAULTSORT:Fearán baicdhubh}}
[[Catagóir:Éin na hEoráise]]
[[Catagóir:Éin na hEoráise]]

Leagan ó 13:43, 31 Eanáir 2024

WD Bosca Sonraí Ainmhí BheoFearán baicdhubh
Streptopelia decaocto Cuir in eagar ar Wikidata

Streptopelia decaocto decaocto Cuir in eagar ar Wikidata
Taifead
Cuir in eagar ar Wikidata

Cuir in eagar ar Wikidata
Sonraí
Mais9.2 g
193 g Cuir in eagar ar Wikidata
Réise sciathán30 cm Cuir in eagar ar Wikidata
Stádas caomhnaithe
Speiceas is lú imní
UICN22727811 Cuir in eagar ar Wikidata
Tacsanomaíocht
AicmeAves
OrdColumbiformes
FineColumbidae
GéineasStreptopelia
SpeiceasStreptopelia decaocto Cuir in eagar ar Wikidata
(Frivaldszky, 1838)
Ainmníocht
An chéad ainm Laidine a bhí airColumba decaocto Cuir in eagar ar Wikidata
Léarscáil de raon an tacsóin
lang= Cuir in eagar ar Wikidata

Speiceas colm atá dúchasach don Eoraip agus don Áise is ea an fearán baicdhubh (Streptopelia decaocto); tugadh isteach sa tSeapáin, i Meiriceá Thuaidh agus oileáin i Muir Chairib é.

Tacsanomaíocht

Ba é Columba decaocto an t-ainm eolaíoch a mhol an nádúraí Ungárach Imre Frivaldszky sa bhliain 1838.[1] Is é Plovdiv na Bulgáire an ceantar tíopúil.[2] Sa lá atá inniu ann, cuirtear an speiceas sa ghéineas Streptopelia a mhol t-éaneolaí Francach Charles Lucien Bonaparte sa bhliain 1855.[3][4]

Mheastaí gur fospeiceas den fhearán baicdhubh é an fearán Burmach (S. xanthocycla), ach chuir an IOC ina speiceas féin é in 2021.[5][6] Glacadh le dhá fhospeicis eile roimhe seo, S. d. stoliczkae ón Turcastáin i lár na hÁise agus S. d. intercedens ó dheisceart na hIndia agus Srí Lanca.[7] Meastar anois gur comhchiallaigh shóisearacha iad den fhospeiceas ainmneach (S. d. decaocto).[8]

Sanasaíocht

Tagann ainm an ghéinis ón tSean-Ghréigis streptos a chiallaíonn “coiléar” nó “muince”, agus peleia a chiallaíonn “colm”. Tagann ainm an speicis ón fhocal Gréigise decaocto a chiallaíonn “ocht déag”,[9] rud a bhaineann le scéal ó mhiotaseolaíocht na Gréige. Bhí cailín ann a bhí ag obair go crua ach a bhí míshásta nár shaothraigh ach 18 cianóg sa bhliain. D'impigh sí ar na déithe cur in iúl don saol a laghad a bhí sé ag fáil óna máistreás. Dá bharr sin, chruthaigh Zeus an colm seo atá ag gairm “decaocto” ó shin i leith.[2][10]

Profile
A pair from Mangaon, Maharashtra, India
San India

Stádas i Meiriceá Thuaidh

Sa bhliain 1974, d'éalaigh níos lú ná 50 fearán baicdhubh ó shiopa peataí i Nassau na mBahámaí le linn buirgléireachta.[11][12] Ó na Bahámaí, scaip an speiceas go Florida,[13] agus faightear anois é i mbeagnach gach stát sna Stáit Aontaithe,[14] agus i Meicsiceo.[15]

Tagairtí

  1. ↑ Frivaldszky (1838). "Balkány vidéki természettudományi utazás" (as hu). Magyar Tudós Társaság Évkönyvei 3 (3): 156–184 [183–184, Plate 8]. 
  2. ↑ 2.0 2.1 Fisher (1953). "The collared turtle dove in Europe". British Birds 46 (5): 153–181.  Earráid leis an lua: Invalid <ref> tag; name "fisher" defined multiple times with different content
  3. ↑ Bonaparte (1855). "Coup d'oeil sur les pigeons (quatrième partie)" (as fr). Comptes Rendus Hebdomadaires des Séances de l'Académie des Sciences 40: 15–24 [17]. 
  4. ↑ Gill: “Pigeons”. IOC World Bird List Version 10.1. International Ornithologists' Union (2020). Dáta rochtana: 28 February 2020.
  5. ↑ “Species Updates – IOC World Bird List” (en-US). Dáta rochtana: 2021-06-13.
  6. ↑ del Hoyo (2020). "Handbook of the Birds of the World Alive". Lynx Edicions. doi:10.2173/bow.eucdov.01.1. Dáta rochtana: 29 February 2020. 
  7. ↑ Cramp (1985). "Handbook of the Birds of Europe, the Middle East and North Africa: the birds of the Western Palearctic. Volume 4: Terns to woodpeckers": 340−353. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0-19-857507-8. 
  8. ↑ Baptista (1997). "Handbook of the Birds of the World. Volume 4: Sandgrouse to Cuckoos": 137. Barcelona: Lynx Edicions. ISBN 84-87334-22-9. 
  9. ↑ Jobling (2010). "The Helm Dictionary of Scientific Bird Names": 131, 367. London: Christopher Helm. ISBN 978-1-4081-2501-4. 
  10. ↑ Naumann (1837). "Ornithologische Reise nach und durch Ungarn" (as de). Archiv für Naturgeschichte 3 (1): 69–110 [107]. 
  11. ↑ Hengeveld (1993). "What to Do about the North American Invasion by the Collared Dove?". Journal of Field Ornithology 64 (4): 477–489. JSTOR 4513859. 
  12. ↑ "Eurasian Collared-Dove". Dáta rochtana: 2024-01-31.
  13. ↑ Scheidt (2014). "Range Expansion and Population Dynamics of an Invasive Species: The Eurasian Collared-Dove (Streptopelia decaocto)". PLOS ONE 9 (10): e111510. doi:10.1371/journal.pone.0111510. PMID 25354270. Bibcode: 2014PLoSO...9k1510S. 
  14. ↑ Schuler (2012). "Expansion of an Exotic Species and Concomitant Disease Outbreaks: Pigeon Paramyoxovirus in Free-Ranging Eurasian Collared Doves". EcoHealth 9 (2): 163–170. doi:10.1007/s10393-012-0758-6. PMID 22476688. 
  15. ↑ Almazán-Núñez (2014). "Nuevos registros de la paloma turca (Streptopelia decaocto) en el estado de Guerrero, México". Acta Zoológica Mexicana 30 (3): 701–706. doi:10.21829/azm.2014.30389. 
Aisghafa ó "https://ga.wikipedia.org/w/index.php?title=Fearán_baicdhubh&oldid=1197584"