Jump to content

Ջոն Գուդենաֆ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ջոն Գուդենաֆ
անգլ.՝ John Bannister Goodenough
Ծնվել էհուլիսի 25, 1922(1922-07-25)[1][2]
Ենա, Թյուրինգիա, Վայմարյան Հանրապետություն
Մահացել էհունիսի 25, 2023(2023-06-25)[3] (100 տարեկան)
Օստին, ԱՄՆ[4]
ԳերեզմանAustin Memorial Park Cemetery[5]
Քաղաքացիություն ԱՄՆ
Մասնագիտությունֆիզիկոս, գյուտարար, օդերևութաբան և համալսարանի դասախոս
Հաստատություն(ներ)Մասաչուսեթսի տեխնոլոգիական ինստիտուտ, Օսթինի տեխասյան համալսարան, Օքսֆորդի համալսարան[6] և ԱՄՆ-ի Ազգային գվարդիայի ռազմաօդային ուժեր[7]
Գործունեության ոլորտպինդ մարմնի ֆիզիկա, նյութագիտություն[8], Նոբելյան մրցանակ[8] և լիթիում-իոնային մարտկոց[8]
ԱնդամակցությունԼոնդոնի թագավորական ընկերություն[9], ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա[10], Ֆրանսիական գիտությունների ակադեմիա[11], Ճարտարագիտական ազգային ակադեմիա[12] և Հաշվողական տեխնիկայի ասոցիացիա[13]
Ալմա մատերԵյլի համալսարան[2] և Չիկագոյի համալսարան[2]
Գիտական աստիճանփիլիսոփայության դոկտոր (1952)
Տիրապետում է լեզուներինանգլերեն
Գիտական ղեկավարClarence Zener?
Ազդվել էՆեվիլ Մոտտ, Ջոն Սլեյտեր, Ֆիլիպ Անդերսոն և Ջեյ Ֆորրեսթեր
Պարգևներ

Ամերիկայի ֆիզիկայի ակադեմիայի անդամ

honorary doctor of the University of Bordeaux?

[14]

Հարյուրամյակի մրցանակ

Von Hippel Award?

[2]

ACM-ի անդամ

[13]

Olin Palladium Award?

[15]

Ճապոնիայի մրցանակ

[16]

Սանտյագո դե Կոմպոստելայի համալսարանի պատվավոր դոկտոր

 Էնրիկո Ֆերմի պարգև[17]

Լոնդոնի թագավորական միության արտասահմանյան անդամ

[18] Ազգային գիտական մեդալ[19]

Չարլզ Ստարկ Դրեյպերի մրցանակ

[20]

The Eric and Sheila Samson Prime Minister's Prize for Innovation in Alternative Fuels for Transportation?

[21]

Clarivate Citation Laureate

[22]

Welch Award in Chemistry?

[23] Բենջամին Ֆրանկլինի մեդալ Կոպլիի մեդալ[24] Քիմիայի Նոբելյան մրցանակ[25]

Վաշինգտոնյան մրցանակ

[26] և

Ենայի համալսարանի պատվավոր դոկտոր

ՀայրErwin Ramsdell Goodenough?[2]
Կայքme.utexas.edu/people/faculty-directory/goodenough​(անգլ.)
 John B. Goodenough Վիքիպահեստում

Ջոն Բանիսթեր Գուդենաֆ (անգլ.՝ John Bannister Goodenough, հուլիսի 25, 1922(1922-07-25)[1][2], Ենա, Թյուրինգիա, Վայմարյան Հանրապետություն - հունիսի 25, 2023(2023-06-25)[3], Օստին, ԱՄՆ[4]), ամերիկացի գիտնական, ֆիզիկայի և նյութագիտության մասնագետ։ Նա լիթիում-իոնային մարտկոցում, որպես կատոդ, առաջարկել է լիթիումի կոբալտիտ (LixCoO2)։ Մի շարք հեղինակավոր մրցանակների դափնեկիր է։ 2012 թվականից՝ ԱՄՆ գիտությունների ազգային ակադեմիայի անդամ[27], 1992 թվականից՝ Ֆրանսիայի գիտությունների ակադեմիայի[28] և 2012 թվականից՝ Լոնդոնի թագավորական ընկերության՝ օտարերկրյա անդամ[29]։

Գործունեություն

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1944 թվականին գերազանցությամբ ավարտել է Եյլի համալսարանը, որից հետո որոշ ժամանակ ծառայել է ԱՄՆ բանակում։ Զորացրվելով՝ 1947 թվականին Չիկագոյի համալսարանում պաշտպանել է ֆիզիկայի վերաբերյալ իր թեզը (գիտական կոնսուլտանտ՝ Քլարենս Զեներ)։

Վերջին տարիներին աշխատել է մարտկոցի նոր տեսակի վրա, որտեղ մետաղը վերածվում է ապակու։ Գուդենաֆի կարծիքով՝ որոշ գիտնականներ բնութագրվում են ուշ հասունությամբ, և ամենից կարևոր գիտական նվաճումները նրանց են գալիս ծերության շրջանում[30]։

Լիթիում-իոնային մարտկոցների աշխատանքներին մասնակցելու համար Գուդենաֆը 2019 թվականին արժանացել է Քիմիայի Նոբելյան մրցանակի (Սթենլի Ուիթինգհեմի և Ակիրա Յոշինայի հետ)։ Նա դարձել է մրցանակի ամենածեր դափնեկիրը․ մրցանակի պարգևատրման պահին նա եղել է 97 տարեկան։

Մահացել է 2023 թվականի հունիսի 25-ին՝ կյանքի 101-րդ տարում[31]։

Մրցանակներ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ

[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
  1. ↑ 1,0 1,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Who's who (բրիտ․ անգլ.) — (untranslated), 1849. — ISSN 0083-937X
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 Obituary. Goodenough, Nobel laureate who gave the world Li-ion batteries, passes away — Business Line, 2023.
  4. ↑ 4,0 4,1 4,2 Nobelprize.org — Nobel Foundation.
  5. ↑ Find A Grave — 1996.
  6. ↑ Montenegro A. ORCID Public Data File 2023 — 2023. — doi:10.23640/07243.24204912.V1
  7. ↑ Montenegro A. ORCID Public Data File 2023 — 2023. — doi:10.23640/07243.24204912.V1
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 Չեխիայի ազգային գրադարանի կատալոգ
  9. ↑ John Goodenough: Biography (բրիտ․ անգլ.) — Royal Society.
  10. ↑ John B. Goodenough, The University of Texas at Austin — NAS.
  11. ↑ John Goodenough (ֆր.) — Académie des sciences.
  12. ↑ Dr. John B. Goodenough — NAE.
  13. ↑ 13,0 13,1 https://awards.acm.org/fellows/award-recipients
  14. ↑ https://www.legifrance.gouv.fr/jorf/jo/id/JORFCONT000000019410
  15. ↑ Olin Palladium Award — ECS.
  16. ↑ https://www.japanprize.jp/en/laureates_by_year.html
  17. ↑ https://science.osti.gov/fermi/Award-Laureates
  18. ↑ New Fellows 2010
  19. ↑ The President's National Medal of Science: Recipient Details — NSF.
  20. ↑ Charles Stark Draper Prize for Engineering: Dr. John B. Goodenough — NAE.
  21. ↑ https://www.jpost.com/Israel-News/Netanyahu-announces-2015-alternative-fuels-prize-421231
  22. ↑ https://clarivate.com/citation-laureates
  23. ↑ https://welch1.org/awards/welch-award-in-chemistry/past-recipients
  24. ↑ Award winners : Copley Medal
  25. ↑ The Nobel Prize in Chemistry 2019 — Royal Swedish Academy of Sciences, 2019.
  26. ↑ https://www.washingtonaward.com/directory/2020s/
  27. ↑ Профиль на сайте Национальной академии наук США.
  28. ↑ Профиль на сайте Французской академии наук.
  29. ↑ Профиль на сайте Лондонского королевского общества.
  30. ↑ Pagan Kennedy. To Be a Genius, Think Like a 94-Year-Old // The New York Times, 7.04.2017.(անգլ.)
  31. ↑ «Goodenough, Nobel laureate who gave the world Li-ion batteries, passes away». www.thehindubusinessline.com (անգլերեն). 2023 թ․ հունիսի 26. Վերցված է 2023 թ․ հունիսի 26-ին.
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ջոն Գուդենաֆ» հոդվածին։
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Ջոն_Գուդենաֆ&oldid=9310163» էջից