Джер бетни къайнагъына къара

{{магъанала}}
[[Файл:The Blue Marble (remastered).jpg|thumb|right|Джерни Аполлон-17 этген сураты]]
[[File:NASA-Apollo8-Dec24-Earthrise.jpg|frameless|right]]

'''Джер''' (символ: [[file:Earth symbol (fixed width).svg|16px|🜨]]) — [[Кюн система]]ны [[Кюн]]ден ючюнчю планетасыды.

== Джерни тарихи ==

Джер да къалгъан планеталары да Кюн системаны 4,54 млрд [[джыл]] алгъа букъу бла газдан болгъанды, Кюн къуралгъандан къалгъан протопланетар дискден къуралгъандыла. Алгъа Джерни юсю эриген масса болгъанды. Атмосферада суу джыйылыб башлагъанында, планетаны юсю да суууб, къаты болуб башлагъанды.

== Чорху эмда бурулууу ==

[[Файл:Rotating earth (large).gif|thumb|left|upright|Джерни бурулууу]]Джерге 23 сагъат бла 56 минут эмда 4.091 такъыйкъа (джуздуз сутка) керекди, бир кере кесини тёгерегине бурулурча. Планета кюнчыгъышдан кюнбатышха тёгерек бурулуууну терклиги 15 градус сагъатха болады (неда 1 градус 4 минутха, неда 15' минутха). Ол Кюн бла Айны кёрюннген диаметрлери хар эки минут чакълы бир болады (кёрюннген уллулукълары Кюн бла Айны бирчаракъдыла).

Джерни бурулууу хаманда бирчалай турмайды. Уллу заманда - акъырыныракъ бола барады. Хар джюз джылда Джер 0s,0014 [[секунд]]ха акъырын бурулады аллындагъы джюз джылдан.

Джер Кюнню тёгерегидне эллипс орбита бла 150 млн километрге джууукъ узакълыкъда, 29,765 км/сек терклик бла джюрюйдю. Джер Кюнню тёгерегине 365,2564 [[сутка]]гъа (бир джыл) айланыб чыгъады. 

Кюн да саулай Кюн система да Къой Джол ({{lang-ru|Млечный путь}}) [[галактика]]да 220 км/c терклик бла тёгерек орбитада буруладыла.

{{Кюн система}}
{{Тамамланмагъан статья}}
{{викигёзен|Earth}}

[[Категория:География| ]]
[[Категория:Дуния]]