"ഛിന്നഗ്രഹവലയം" എന്ന താളിന്റെ പതിപ്പുകൾ തമ്മിലുള്ള വ്യത്യാസം

[[Image:InnerSolarSystem-en.png|350pxupright=1.5|thumb|പ്രധാന ഛിന്നഗ്രഹ വലയം (വെള്ള നിറത്തിൽ കാണിച്ചിരിക്കുന്നു) ചൊവ്വയുടേയും വ്യാഴത്തിന്റേയും പരിക്രമണ പഥങ്ങൾക്കിടയിൽ സ്ഥിതിചെയ്യുന്നു.]]

ഈ മേഖലയിലെ പോലെ സൗരയൂഥത്തിൽ ചെറിയ അംഗങ്ങൾ കാണപ്പെടുന്ന മറ്റ് മേഖലകളാണ് സെന്റോറസ് (centaurs), [[കൈപ്പർ വലയം]] (Kuiper belt), ഓർട്ട് മേഘം (Oort cloud) എന്നിവ.

[[Image:Giuseppe Piazzi.jpg|thumb|200 pxupright|[[സീറീസ്|സീറീസിനെ]] കണ്ടെത്തിയ ഗിസെപ്പെ പിയസ്സി (Giuseppe Piazzi), കുറേ കാലങ്ങളോളം സീറീസ് ഗ്രഹമായാണ് അറിയപ്പെട്ടത്, പിന്നീട് ഛിന്നഗ്രഹങ്ങളിൽ ഒന്നാമത്തേതായും ഇപ്പോൾ ഒരു കുള്ളൻ ഗ്രഹമായും കണക്കാക്കുന്നു.]]

1766 ൽ ചാൾസ് ബോണെറ്റിന്റെ ''Contemplation de la Nature''<ref name="asteroids">{{cite web|title=When Did the Asteroids Become Minor Planets?|author=Hilton, J.|work=US Naval Observatory (USNO)|year=2001|url=http://www.usno.navy.mil/USNO/astronomical-applications/astronomical-information-center/minor-planets|accessdate=2007-10-01|archive-date=2012-04-06|archive-url=https://web.archive.org/web/20120406222551/http://www.usno.navy.mil/USNO/astronomical-applications/astronomical-information-center/minor-planets/|url-status=dead}}</ref> എന്ന കൃതിയുടെ വിവർത്തനത്തിൽ ജോഹൻ ഡാനിയേൽ ടൈറ്റസ്<ref name="Dawn">{{cite web|title=Dawn: A Journey to the Beginning of the Solar System|work=Space Physics Center: UCLA|year=2005|url=http://www-ssc.igpp.ucla.edu/dawn/background.html|accessdate=2007-11-03|archive-date=2012-05-24|archive-url=https://archive.today/20120524184638/http://www-ssc.igpp.ucla.edu/dawn/background.html|url-status=dead}}</ref><ref name="Hoskin">{{cite web|title=Bode's Law and the Discovery of Ceres|author=Hoskin, Michael|work=Churchill College, Cambridge|url=http://www.astropa.unipa.it/HISTORY/hoskin.html|accessdate=2010-07-12|archive-date=2011-05-22|archive-url=https://web.archive.org/web/20110522214414/http://www.astropa.unipa.it/HISTORY/hoskin.html|url-status=dead}}</ref> ഗ്രഹങ്ങളുടെ വിതരണത്തിലുള്ള ക്രമത്തിന്റെ പാറ്റേണിനെ കൂറിച്ച് കുറിച്ചിട്ടുണ്ട്. 0 ൽ തുടങ്ങി ശേഷം 3, 6, 12, 24, 48,... (ഓരോ സംഖ്യയും ഇരട്ടിപ്പിക്കുന്നു) എന്നിങ്ങനെ ഒരു അനുക്രമമെടുക്കുകയും അതിലെ ഒരോന്നിനോടും 4 കൂട്ടി 10 കൊണ്ട് ഹരിക്കുകയും ചെയ്താൽ ലഭിക്കുന്ന അനുക്രമത്തിന് അന്നറിയുന്ന ഗ്രഹങ്ങളുടെ സൗരദൂരത്തിലുള്ള അകലങ്ങളോട് താദാമ്യം ഉണ്ടെന്ന വസ്തുതയായിരുന്നു അത്. ടൈറ്റസ്-ബോഡെ നിയമം എന്നറിയപ്പെടുന്ന ഈ പാറ്റേൺ അന്നറിയുന്ന ഗ്രഹങ്ങളായ ബുധൻ, ശുക്രൻ, ഭൂമി, ചൊവ്വ, വ്യാഴം, ശനി തുടങ്ങിയവയുടെ സെമി-മേജർ അക്ഷം പ്രവചിക്കുകയും ചൊവ്വ, വ്യാഴം എന്നിവയ്ക്കിടയിലെ വിടവിൽ വേറൊന്നിനുള്ള സാധ്യത കാണിക്കുകയും ചെയ്തു. "എന്നാലും ഈ ഭാഗം കാലിയാക്കിയിടാൻ തന്നെയാണോ ദൈവം ഉദ്ദേശിച്ചിരിക്കുക? അങ്ങനെയാവില്ലെന്ന് കരുതുന്നു" എന്നാണ് ടൈറ്റസ് തന്റെ കുറിപ്പിൽ ചേർത്തിരിക്കുന്നത്.<ref name="Dawn" /> 1768 ൽ ടൈറ്റസിന്റെ കുറിപ്പിലെ കാര്യം ജോഹൻ എലേർട്ട് ബോഡെ തന്റെ ''Anleitung zur Kenntniss des gestirnten Himmels'' എന്ന കൃതിയിൽ ടൈറ്റസിന് കടപ്പാട് നൽകാതെ പരമാശിക്കുകയും ചെയ്തു, ഇത് പലരും "ബോഡെയുടെ നിയമം" എന്നുമാത്രം വിളിക്കുന്നതിന് കാരണമായിട്ടുമുണ്ട്.<ref name="Hoskin" /> 1781 ൽ വില്യം ഹെർഷെൽ യുറാനെസിനെ കണ്ടെത്തുകയും ആ ഗ്രഹത്തിന്റെ സ്ഥാനവും ഈ നിയമം അനുസരിക്കുന്നെണ്ടെന്ന് കാണുകയും ചെയ്തപ്പോൾ ചൊവ്വയ്ക്കും വ്യാഴത്തിനുമിടയിൽ വേറൊരു ഗ്രഹമുണ്ടായിരിക്കും എന്ന് ജ്യോതിശാസ്ത്രജ്ഞർ അനുമാനിക്കുകയും ചെയ്തു.

ഏതാനും മാസങ്ങൾക്ക് ശേഷം കഴിഞ്ഞപ്പോൾ തന്നെ ഈ ഖഗോള പോലീസിന്റെ അനുമാനങ്ങൾ ഉറപ്പിക്കുന്ന രീതിയിലുള്ള കണ്ടുപിടുത്തംകണ്ടുപിടിത്തം സംഘാംഗമല്ലാത്ത ഒരാൾ നടത്തുകയും ചെയ്യുകയുണ്ടായി. സിസിലിയിലെ പാലെർമൊ സർവ്വകലാശാലയിലെ ജ്യോതിശാസ്ത്ര വിഭാഗ തലവനായ ഗിസെപ്പെ പിയസ്സി 1801 ജനുവരി 1 ന് ടൈറ്റസ്-ബോഡെ നിയമം പ്രവചിച്ച അതേ അകലത്തിൽ വളരെ ചെറിയ ഒരു വസ്തു നീങ്ങുന്നതായി കണ്ടെത്തി. അദ്ദേഹം അതിനെ റോമൻ ദേവതയായയുടെ നാമമായ [[സീറീസ്]] (Ceres) എന്ന് വിളിക്കുകയും ചെയ്തു. അതൊരു വാൽനക്ഷത്രമാണെന്നായിരുന്നു ആദ്യം പിയസ്സി കണക്കാക്കിയത്, പക്ഷെ വാൽനക്ഷത്രങ്ങൾക്കുണ്ടാവേണ്ട വാലിന്റെ അഭാവം അതൊരു ഗ്രഹമാണെന്ന അനുമാനത്തിലേക്കെത്തിച്ചു.<ref name="police" /> പതിനഞ്ച് മാസങ്ങൾക്ക് ശേഷം അതേ മേഖലയിൽ മറ്റൊരു വസ്തുവിനെ ഓൽബെർസ് കണ്ടെത്തി, അതിന് പാളസ് (Pallas) എന്ന് പിന്നീട് നാമകരണം ചെയ്യപ്പെട്ടു. മറ്റ് ഗ്രഹങ്ങളിൽ നിന്ന് വിഭിന്നമായി ദൂരദർശിനിയിൽ കൂടിയുള്ള വിപുലീകൃത വീക്ഷണത്തിൽ പോലും അവ പോട്ടുപോലെയേ കാണപ്പെടുന്നുണ്ടായിരുന്നുള്ളൂ, ദൂരദർശിനിയിൽ കൂടിയുള്ള വിപുലീകൃത വീക്ഷണത്തിൽ ഗ്രഹങ്ങൾ ഡിസ്ക് രൂപത്തിൽ വലിപ്പത്തിൽ തെളിഞ്ഞുവരും. വേഗത്തിലുള്ള ചലനം കാരണം അവയെ നക്ഷത്രങ്ങളിൽ നിന്ന് വേർതിരിച്ച് മനസ്സിലാക്കാനും കഴിയുന്നുണ്ടായിരുന്നു. ഇതൊക്കെ കാരണം 1802 ൽ വില്യം ഹെർഷൽ അവയെ പ്രത്യേക വിഭാഗമായി കണക്കാക്കണമെന്ന് നിർദ്ദേശിക്കുകയും "നക്ഷത്ര സമാനമായ" എന്നർത്ഥം വരുന്ന ഗ്രീക്ക് വാക്കായ ആസ്റ്റീറോയിഡുകൾ (ഛിന്നഗ്രഹങ്ങൾ) എന്ന് വിളിക്കുകയും ചെയ്തു.<ref>{{cite web|title=etymonline: asteroid|url=http://www.etymonline.com/index.php?search=asteroid&searchmode=none|accessdate=2007-11-05}}</ref><ref name="aster-root">{{cite web

}}</ref> തുടർന്നുണ്ടാവേണ്ടിയിരുന്ന കണ്ടുപിടുത്തങ്ങളെകണ്ടുപിടിത്തങ്ങളെ ആ സമയത്ത് നടന്ന നെപ്പോളിയൻ യുദ്ധങ്ങൾ താൽക്കാലികമായി ഇല്ലാതാക്കി.<ref name="serendipity" /> പിന്നീട് 1845 വരെ ഈ മേഖലയിൽ വസ്തുക്കളെ കണ്ടെത്തിയില്ലായിരുന്നു, 5 ആസ്ട്രെ (5 Astraea) ആണ് അന്ന് കണ്ടെത്തിയത്. ഇതിനെ തുടർന്ന് കണ്ടുപിടിക്കുന്ന വസ്തുക്കളുടെ എണ്ണത്തിൽ ഗണ്യമായ വർദ്ധനവുണ്ടായി, ഗ്രഹങ്ങളായി അവയെ എണ്ണുന്നത് തന്നെ ക്ലേശകരമായിത്തീർന്നു. പിന്നീട് 1850 കളുടെ തുടക്കത്തിൽ അലക്സാണ്ടർ വോൺ ഹംബോൾട്ടിന്റെ നിർദ്ദേശ പ്രകാരം അവയെ ഗ്രഹങ്ങളുടെ പട്ടികയിൽ നിന്നും നീക്കുകയും പതുക്കെ ആസ്റ്റീറോയിഡുകൾ എന്ന വില്യം ഹെർഷലിന്റെ നാമകരണ രീതി പിന്തുടരാനും തുടങ്ങുകയുണ്ടായി.<ref name="asteroids" />

1846 ൽ സംഭവിച്ച നെപ്റ്റ്യൂണിന്റെ കണ്ടുപിടുത്തംകണ്ടുപിടിത്തം ടൈറ്റസ്-ബോഡെ നിയമത്തിൽ ശാസ്ത്രജ്ഞർക്കുള്ള മതിപ്പ് ഇല്ലാതാകുന്നതിന് കാരണമായി, ടൈറ്റ്സ്-ബോഡെ നിയമം പ്രവചിച്ച ദൂരത്തിനടുത്തൊന്നും ആയിരുന്നില്ല നെപ്റ്റ്യൂൺ പരിക്രമണം ചെയ്തിരുന്നതായി കണ്ടെത്തിയത്. ഇന്നുവരെ ആ നിയമത്തിന് ശാസ്ത്രീയമായ വിശദീകരണമൊന്നും കണ്ടെത്തിയിട്ടില്ല, അത് യാദൃശ്ചികമായിയാദൃച്ഛികമായി സംഭവിച്ചതാണെന്നാണ് മിക്ക ജ്യോതിശാസ്ത്രജ്ഞരുടേയും അഭിപ്രായം.<ref>{{cite web

|page=191}}: "[Professor Peirce] then observed that the analogy between the ring of Saturn and the belt of the asteroids was worthy of notice."</ref> 1868 ആയപ്പോഴേക്കും കണ്ടുപിടിക്കപ്പെട്ട ഛിന്നഗ്രഹങ്ങളുടെ എണ്ണം നൂറിൽ എത്തി. 1891 ൽ മാക്സ് വോൾഫ് ജ്യോതിർഛായാഗ്രഹണത്തിന് (astrophotography‌) തുടക്കം കുറിച്ചതോടെ കണ്ടുപിടിക്കപ്പെടുന്നവയുടെ എണ്ണം പിന്നേയും പൊടുന്നനെ വർദ്ധിച്ചു.<ref>{{cite web | first=David W. | last=Hughes | year=2007 | url=http://www.open2.net/sciencetechnologynature/planetsbeyond/asteroids/history.html | title=A Brief History of Asteroid Spotting | publisher=BBC | accessdate=2007-04-20 | archive-date=2011-06-11 | archive-url=https://web.archive.org/web/20110611093414/http://www.open2.net/sciencetechnologynature/planetsbeyond/asteroids/history.html | url-status=dead }}</ref> 1921 ഓടെ 1,000 എണ്ണവും 1981 ഓടെ 10,000 എണ്ണവും<ref>[http://www.youtube.com/watch?v=S_d-gs0WoUw Asteroid Discovery From 1980 - 2010]</ref> 2000 ഓടെ 100,000 എണ്ണവും കണ്ടുപിടിക്കപ്പെട്ടു.<ref>[http://www.minorplanetcenter.org/iau/lists/ArchiveStatistics.html MPC Archive Statistics]</ref> നിലവിൽ ഇവയെ നിരീക്ഷിക്കുന്ന ആധുനിക വാനനിരീക്ഷണ സങ്കേതങ്ങൾ യാന്ത്രികമായി കണ്ടെത്തുന്ന രീതി ഉപയോഗപ്പെടുത്തുന്നതിനാൽ എണ്ണം പിന്നേയും വർദ്ധിച്ചിട്ടുണ്ട്.

ചൊവ്വയ്ക്കും വ്യാഴത്തിനുമിടയിലുണ്ടായിരുന്ന ഒരു ഗ്രഹത്തിന്റെ ഖണ്ഡങ്ങളായിരിക്കും സീറീസും പാളസും എന്നായിരുന്നു 1802 ൽ പാളസ് കണ്ടെത്തിയതിനു കുറച്ച് നാൾ കഴിഞ്ഞപ്പോൾ ഹെന്രിച്ച് ഒൽബേർസ് വില്യം ഹെർഷലിനോട് അഭിപ്രായപ്പെട്ടത്. ദശലക്ഷം വർഷങ്ങൾക്ക് മുൻപ് ആന്തരിക പൊട്ടിത്തേറിയോ വാൽനക്ഷത്രവുമായുള്ള കൂട്ടിയിടിയോ ഗ്രഹത്തിനു സംഭവിച്ചിരിക്കാമെന്നുമായിരുന്നു നിഗമനം.<ref>{{cite web|title=A Brief History of Asteroid Spotting|work=Open2.net|url=http://www.open2.net/sciencetechnologynature/planetsbeyond/asteroids/history.html|accessdate=2007-05-15|archive-date=2011-06-11|archive-url=https://web.archive.org/web/20110611093414/http://www.open2.net/sciencetechnologynature/planetsbeyond/asteroids/history.html|url-status=dead}}</ref> പിന്നീട് ഈ സിദ്ധാന്തം പിന്തള്ളപ്പെട്ടു. എല്ലാം കൂട്ടിയാലും ഭൂമിയുടെ ചന്ദ്രന്റെ പിണ്ഡത്തിന്റെ മൊത്തം ഭാരത്തിന്റെ 4 ശതമാനം മാത്രം വരുന്നതും ഗ്രഹത്തിന്റെ തകർച്ചക്ക് വലിയ ഊർജ്ജം ആവശ്യമാനെന്നതിനാലുമായിരുന്നു ഈ സിദ്ധാന്തം പിന്തള്ളപ്പെട്ടത്. അവയുടെ രാസഘടനകൾ തമ്മിലുള്ള അന്തരവും അവ ഒരേ ഗ്രഹത്തിൽ നിന്നുള്ള വാദത്തെ പിന്തുണക്കുന്നില്ലായിരുന്നു.<ref>{{cite web

| url = http://www.jpl.nasa.gov/news/features.cfm?feature=520

| title = Mysteries of the Solar Nebula

| accessdate=2007-03-22
| doi = 10.1006/icar.2001.6702

| accessdate=2007-04-16
| doi = 10.1111/j.1365-2966.2004.08238.x

| accessdate=2007-04-19 }}</ref> 4 വെസ്റ്റ എന്ന ഛിന്നഗ്രഹത്തിൽ നിന്നുള്ളതെന്ന കരുതപ്പെടുന്ന, അന്റാർട്ടിക്കയിലെ ഉൽക്കാവർഷത്തിൽ നിന്ന് ലഭിച്ച സിർക്കോൺ (zircon) പരലുകൾ 2007 ഓഗസ്റ്റിൽ പരിശോധിച്ചതിൽ നിന്നും മനസ്സിലാകുന്നത് ആ ഛിന്നഗ്രഹവും അതുപോലെ മറ്റുള്ള ഛിന്നഗ്രഹങ്ങളും സൗരയൂഥരൂപീകരണത്തിന് പത്ത് ലക്ഷം വർഷങ്ങൾ കഴിഞ്ഞപ്പോൾ തന്നെ രൂപപ്പെട്ടിരുന്നു എന്നാണ്.<ref>{{cite web|title=U of T researchers discover clues to early solar system|author=Kelly, Karen |year=2007|work=University of Toronto|url=http://webapps.utsc.utoronto.ca/ose/story.php?id=665|accessdate=2010-07-12|archive-date=2012-02-29|archive-url=https://web.archive.org/web/20120229160619/http://webapps.utsc.utoronto.ca/ose/story.php?id=665|url-status=dead}}</ref>

</ref> അതേ സമയം ചില ശാസ്ത്രജ്ഞർ ഛിന്നഗ്രഹങ്ങളെ സൗരയൂഥത്തിൽ ശേഷിക്കുന്ന ധൂമഗ്രഹപദാർത്ഥങ്ങളായി കരുതുന്നു,<ref>{{cite web|title=From Dust to Planetesimals: Workshop at Ringberg Castle Germany|year=2006|url=http://www.mpia-hd.mpg.de/homes/fdtp/talks/index.html|accessdate=2007-11-08|archive-date=2012-01-24|archive-url=https://www.webcitation.org/64v3xcFJQ?url=http://www.mpia-hd.mpg.de/homes/fdtp/talks/index.html|url-status=dead}}</ref> ഇതിൽ നിന്നും വ്യത്യസ്തമായ അഭിപ്രായവും ഉള്ളവരുമുണ്ട്.<ref>{{cite web|title=Asteroid 433 Eros and partially differentiated planetesimals: bulk depletion versus surface depletion of sulfur|author=Kracher, A.|work=Ames Laboratory|year=2005|url=http://www.cosis.net/abstracts/EGU05/03788/EGU05-J-03788.pdf

| url =http://history.nasa.gov/SP-345/ch4.htm

| title =The Small Bodies

| publisher = NASA

[[Image:951 Gaspra.jpg|thumb|250 px|951 ഗാസ്പ്ര (951 Gaspra) എന്ന ഛിന്നഗ്രഹം, ഇതാണ് ഒരു ബഹിരാകാശ പേടകം ആദ്യമായി ചിത്രം പകർത്തിയ ഛിന്നഗ്രഹം. 1991 ൽ പേടകം കടന്നുപോയപ്പോൾ പകർത്തിയത് (നിറങ്ങൾ വിപുലീകരിച്ചിരിക്കുന്നു).]]

3.0×10²¹ നും 3.6×10²¹ നും ഇടയിലാണ് ഛിന്നഗ്രഹ വലയത്തിന്റെ ആകെ പിണ്ഡം എന്ന് കണക്കാക്കപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു, ഇത് വെറും ഭൂമിയുടെ ചന്ദ്രന്റെ 4 ശതമാനം മാത്രമാണ്.<ref name="Krasinskyetal2002">{{cite journal| authorlink= Georgij A. Krasinsky | first=G. A. | last= Krasinsky | coauthors=[[Elena V. Pitjeva|Pitjeva, E. V.]]; Vasilyev, M. V.; Yagudina, and E. I. | url=http://adsabs.harvard.edu/abs/2002Icar..158...98K| title=Hidden Mass in the Asteroid Belt| journal=Icarus| volume=158| issue=1| pages=98–105| month= July| year= 2002| doi=10.1006/icar.2002.6837}}</ref><ref name="Pitjeva2005">{{cite journal | last= Pitjeva | first= E. V. | authorlink= Elena V. Pitjeva | title= High-Precision Ephemerides of Planets—EPM and Determination of Some Astronomical Constants | journal= Solar System Research | year= 2005 | volume= 39 | issue= 3 | pages= 176 | url= http://iau-comm4.jpl.nasa.gov/EPM2004.pdf | format= [[PDF]] | doi= 10.1007/s11208-005-0033-2 | access-date= 2010-10-20 | archive-date= 2008-10-31 | archive-url= https://web.archive.org/web/20081031065523/http://iau-comm4.jpl.nasa.gov/EPM2004.pdf | url-status= dead }}</ref> മൊത്തം പിണ്ഡത്തിന്റെ പാതിയും സീറീസ്, 4 വെസ്റ്റ, 2 പാളസ്, 10 ഹൈഗിയ എന്നീ വലിയ നാലെണ്ണത്തിന്റെ വകയാണ്, സീറിസിന്റേത് മാത്രം മൂന്നിലൊന്ന് വരും.<ref name="halfmass">For recent estimates of the masses of [[Ceres (dwarf planet)|Ceres]], [[4 Vesta]], [[2 Pallas]] and [[10 Hygiea]], see the references in the infoboxes of their respective articles.</ref><ref name="jplsbdb"/> 2.766 ആസ്ട്രോണമിക്കൾ യൂണിറ്റ് അകലെയാണ് സീറീസ് പരിക്രമണം ചെയ്യുന്നത്, ഇത് ഏതാണ്ട് 2.8 ആസ്ട്രോണമിക്കൽ ദൂരം അകലെയുള്ള വലയത്തിന്റെ പിണ്ഡം കേന്ദ്രത്തിന് സമീപമാണ്.<ref name="mnras244">{{cite journal

| year = 2003

വി-ടൈപ്പ് അഥവാ ബാസാൾട്ടികമായ ഛിന്നഗ്രഹങ്ങൾ വളരെ കുറഞ്ഞിരിക്കുന്നത് അല്പം ആശ്ചര്യത്തിന് വക നൽകുന്ന കാര്യമാണ്.<ref name="Duffard">{{cite web|title=Two new basaltic asteroids in the Outer Main Belt|author=Duffard, R.; and Roig, F.|year=2007|url=http://adsabs.harvard.edu/abs/2007arXiv0704.0230D|accessdate=2007-10-14}}</ref> വെസ്റ്റ പോലെയുള്ള വലിയ വസ്തുക്കൾക്ക് പുറംതോടും മാന്റിലുമൊക്കെയുള്ള ഘടനയായിരിക്കും എന്നാണ് ഛിന്നഗ്രഹ രൂപീകരണം സിദ്ധാന്തങ്ങൾ മുന്നോട്ട് വയ്ക്കുന്നത്, അവയുടെ ഭൂരിഭാഗവും ബാസാൾട്ടികമായ ശിലകളായിരിക്കും, അങ്ങെനെഅങ്ങനെ വരുമ്പോൾ ഛിന്നഗ്രഹങ്ങളിലെ പാതിയിൽ കൂടുതലും ബസാൾട്ടികമോ ഒലീവൈനികമോ ആയിരിക്കണം. അതേസമയം 99 ശതമാനം ബാസാൾട്ട് വസ്തുക്കളും അപ്രത്യക്ഷമാണെന്നാണ് നിരീക്ഷണങ്ങളിൽ നിന്ന് മനസ്സിലാകുന്നത്.<ref name="olivine">{{cite web|title=Strange Asteroids Baffle Scientists |author=Than, Ker |year=2007|work=space.com|url=http://www.space.com/scienceastronomy/070821_basalt_asteroid.html|accessdate=2007-10-14}}</ref> 2001 വരെ കണ്ടെത്തിയ ബസാൾട്ടിക ഛിന്നഗ്രഹങ്ങളെല്ലാം തന്നെ വെസ്റ്റയിൽ നിന്ന് രൂപപ്പെട്ടവയാണ് (അതുകൊണ്ടാണ് വി-ടൈപ്പ് എന്ന് വിളിക്കുന്നത്). എന്നാൽ അതുവരെ കണ്ടെത്തിയ ബസാൾട്ടിക ഛിന്നഗ്രഹങ്ങളിൽ നിന്ന് വ്യത്യസ്തമായ ഘടനയോട് കൂടിയ 1459 മാഗ്ന്യ (1459 Magnya) ഛിന്നഗ്രഹത്തെ കണ്ടെത്തിയത് വ്യതസ്തമായ ഉല്പത്തിയെപ്പറ്റിയുള്ള സൂചന നൽകുന്നു.<ref name="olivine" /> വെസ്റ്റയിൽ നിന്നല്ലാത്ത ബസാൾട്ടിക്ക് ഘടനയോടുകൂടിയ 7472 കുരമകിരി (7472 Kumakiri), (10537) 1991 RY16 എന്നീ ഛിന്നഗ്രഹങ്ങളെ 2007 ൽ കണ്ടെത്തിയതോടു കൂടി വ്യത്യസ്ത ഉൽപ്പത്തിയെപ്പറ്റിയുള്ള സൂചനകൾക്ക് ആക്കം കൂടി. ഇവയാണ് ഇതുവരെ വലയത്തിന്റെ പുറംഭാഗത്ത് കണ്ടെത്തിയ ഛിന്നഗ്രഹങ്ങൾ.<ref name="Duffard" />

വലത്തിന്റെവലയത്തിന്റെ പുറം വശത്ത് സ്ഥിതിചെയ്യുന്ന ശ്രദ്ധിക്കപ്പെടാത്ത പലവസ്തുക്കളും ധൂമകേതു സ്വഭാവം കാണിക്കുന്നുണ്ട്. സാധാരണ ധൂമകേതുക്കളെ പോലെ ഇവയുടെ പരിക്രമണം പഥം വിശദീകരിക്കുക എളുപ്പമല്ല, പുറം വശത്തുള്ള പല ഛിന്നഗ്രഹങ്ങളും ഹിമത്താലുള്ളതാണ്, ചെറിയ കൂട്ടിയിടികൾ വഴി ഇവ ബാഷ്പീകരിക്കപ്പെടാറുണ്ട്. സാധാരണ ധൂമകേതുക്കളിൽ ഡ്യൂട്ടീരിയം-ഹൈഡ്രജൻ അനുപാതം വളരെ കുറവായതിനാൽ ഒരു പക്ഷെ പ്രധാന വലയത്തിലെ ധൂമകേതുക്കളായിരിക്കാം ഭൂമിയിലെ സമുദ്രജലത്തിന്റെ സ്രോതസ്സ്.<ref>[http://www.youtube.com/watch?v=B1W4NTmI5Bk Interview with David Jewitt]</ref>

[[Image:Main belt e vs a.png|thumb|300px|rightupright=1.5|ഛിന്നഗ്രഹ വലയം ഛിന്നഗ്രഹങ്ങളുടെ ഉത്കേന്ദ്രതയുടെ അടിസ്ഥാനത്തിൽ. പ്രധാന വലയം ചുവപ്പ്, നീല നിറങ്ങളിൽ കാണിച്ചിരിക്കുന്നു, ചുവപ്പ് നിറത്തിലുള്ളത് മർമ്മ ഭാഗമാണ്.]]

| title = The mysteries of the asteroid rotation day

[[Image:Kirkwood Gaps.svg|300pxupright=1.5|thumb|പ്രധാന വലയത്തിലെ മർമ്മ ഭാഗത്തുള്ള ഛിന്നഗ്രഹങ്ങളുടെ വിതരണമാണ് ചാർട്ടിൽ കാണിച്ചിരിക്കുന്നത്. വ്യാഴവുമായുള്ള പരിക്രമണം അനുരണനം വരുന്ന കിർക്ക്‌വുഡ് വിടവുകൾ കറുത്ത അമ്പടയാളങ്ങൾ വഴി കാണിച്ചിരിക്കുന്നു.]]

| last = Fernie

| first = J. Donald

| accessdate=2007-02-04 }}</ref>

[[Image:zodiacal.jpg|thumb|200 px|ഛിന്നഗ്രഹ വലയത്തിൽ നടക്കുന്ന കൂട്ടിയിടികൾ വഴിയുണ്ടാകുന്ന ധൂളികൾ രാശി പ്രഭ (zodiacal light) ഉണ്ടാകുന്നതിന് കാരണക്കാരാണ്.]]

[[Image:Ceres optimized- RC3 - Haulani Crater (22381131691) (cropped).jpg|thumb|150px|കുള്ളൻ ഗ്രഹമായ സീറീസ്.]]

കൂട്ടത്തിൽ ഗുരുത്വബലത്താൽ ഏതാണ്ട് ഗോള രൂപം പ്രാപിക്കാൻ തക്ക വലിപ്പം സീറിസിന് മാത്രമേ ഉള്ളൂ, അതുകൊണ്ട് തന്നെ 2006 ലെ ഐ.എ.യു. ടെ നിർവ്വചന പ്രകാരം ഇതിനെ കുള്ളൻ ഗ്രഹമായാണ് പരിഗണിച്ചിരിക്കുന്നത്.<ref>{{cite web | date = August 24, 2006 | url = http://www.iau.org/public_press/news/detail/iau0602/| title = The Final IAU Resolution on the Definition of "Planet" Ready for Voting | publisher = IAU | accessdate = 2007-03-02 }}</ref> മറ്റ് മൂന്നിനേയും ഇതേ രീതിയിൽ ഉൾപ്പെടുത്താവുന്നതാണ്.<ref>{{cite web|title=IAU draft resolution|year=2006|url=http://www.iau.org/iau0601.424.0.html|accessdate=2007-10-20|archive-date=2011-10-05|archive-url=https://www.webcitation.org/62D6DNhLH?url=http://www.iau.org/iau0601.424.0.html|url-status=dead}}</ref><ref name="dwarf">{{cite web

}}</ref> അതിന്റെ ഉപരിതലത്തിൽ ഹിമത്തിന്റെ പാളി ഉണ്ടായിരിക്കാം.<ref name="planetary">{{cite web|title=Asteroid 1 Ceres|work=The Planetary Society|url=http://www.planetary.org/explore/topics/asteroids_and_comets/ceres.html|accessdate=2007-10-20|archiveurl=https://web.archive.org/web/20060927055459/http://www.planetary.org/explore/topics/asteroids_and_comets/ceres.html|archivedate=2006-09-27|url-status=live}}</ref> ഗ്രഹങ്ങളെ പോലെ സീറീസിനും കാമ്പ്, മാന്റിൽ, പുറംതോട് എന്നിങ്ങനെയായുള്ള വ്യക്തമായ ഘടനയുണ്ട്.<ref name="planetary" /> വെസ്റ്റയ്ക്കും ഇതുപോലെയുള്ള ഘടനയുണ്ട്, എന്നാൽ സൗരയൂഥത്തിലെ ഹിമരേഖയ്ക്കുള്ളിൽ രൂപപ്പെട്ടതിനാൽ അതിന് ജലത്തിന്റെ അഭാവമുണ്ട്,<ref>{{cite web |url=http://hubblesite.org/newscenter/newsdesk/archive/releases/1995/20/image/c |title=Key Stages in the Evolution of the Asteroid Vesta| work=Hubble Space Telescope news release|year=1995|accessdate=2007-10-20}}

| doi=10.1016/S0019-1035(03)00146-5 }}</ref> സീറീസിന്റെ രാസഘടനയോട് സാമ്യതയുള്ള രീതിയിൽ കാർബൺ,സിലിക്കൺ സമ്പുഷ്ടമാണ് ഇത്.<ref>{{cite web|title=The composition of asteroid 2 Pallas and its relation to primitive meteorites|author=Larson, H. P.; Feierberg, M. A.; and Lebofsky, L. A. |url=http://adsabs.harvard.edu/abs/1983Icar...56..398L|year=1983|accessdate=2007-10-20}}</ref> കാർബണികമായ ഛിന്നഗ്രഹമാണ് ഹൈഗിയ, മറ്റ് ഛിന്നഗ്രഹങ്ങളിൽ നിന്ന് വിഭിന്നമായി ക്രാന്തി വൃത്തത്തോട് അടുത്താണ് ഇതിന്റെ സഞ്ചാരം.<ref>{{cite web|title=10 Hygiea: ISO Infrared Observations|author=Barucci, M. A.; ''et al.'' |url=http://www.lesia.obspm.fr/~crovisier/biblio/preprint/bar02_icarus.pdf|format=PDF|year=2002|accessdate=2007-10-21|archive-date=2007-11-28|archive-url=https://web.archive.org/web/20071128200223/http://www.lesia.obspm.fr/~crovisier/biblio/preprint/bar02_icarus.pdf|url-status=dead}}

[[Image:Asteroid proper elements i vs e.png|rightupright=1.5|thumb|300px|പ്രധാന വലയത്തിലെ ഏതാനും അംഗങ്ങളുടെ പരിക്രമണ ചെരിവും ഉത്കേന്ദ്രതയും അടിസ്ഥാനമാക്കിയിള്ള ഈ ഗ്രാഫിൽ ഛിന്നഗ്രഹ കുടുബങ്ങളുടെ സമൂഹം കാണാം.]]

| title=SwRI researchers identify asteroid breakup event in the main asteroid belt

}}{{പ്രവർത്തിക്കാത്ത കണ്ണി|date=ജൂൺ accessdate2023 |bot=2007InternetArchiveBot |fix-04-15attempted=yes }}</ref> 83 ലക്ഷം വർഷങ്ങൾക്ക് മുൻപ് രൂപപ്പെട്ടതാണ് വെരിറ്റാസ് (Veritas) കുടുംബം, സമുദ്രത്തിൽ അടിഞ്ഞിരിക്കുന്ന ഗ്രാഹാന്തര പദാർത്ഥങ്ങളിൽ ഇതിനുള്ള തെളിവുണ്ട്.<ref>{{cite news

| date=January 18, 2006

| accessdate=2007-04-15 }}</ref>

| pages=486–497

| accessdate=2007-04-15
| doi = 10.1086/374807

ഇതുവരെ പേടകങ്ങൾ പകർത്തിയ ഛിന്നഗ്രഹങ്ങളുടെ ചിത്രങ്ങളെല്ലാം തന്നെ പേടകങ്ങൾ മറ്റുള്ള ലക്ഷ്യങ്ങളിലേക്ക് സഞ്ചരിക്കുന്നതിനിടയിൽ പകർത്തപ്പെട്ടവയാണ്. നിയറും (NEAR) ഹയാബുസയും (Hayabusa) മാത്രമേ കൂടുതൽ സമയം അവയെ നിരീക്ഷിച്ചിട്ടുള്ളൂ, അവ നിരീക്ഷച്ചത് ഭൂമിയോട് അടുത്ത ഛിന്നഗ്രഹങ്ങളേയുമായിരുന്നു. പ്രധാന വലയത്തിലെ സീറീസ്[[സിറസ്]], [[വെസ്റ്റ]] ഛിന്നഗ്രഹങ്ങളെ നിരീക്ഷിക്കുന്നതിനായി [[ഡോൺ ബഹിരാകാശ പേടകം|ഡോൺ പേടകം]] വിക്ഷേപിക്കപ്പെട്ടിട്ടുണ്ട്. പേടകം അതിന്റെ പ്രാഥമിക ലക്ഷ്യം വിജയകരമായി പൂർത്തിയാക്കുകയാണെങ്കിൽ, അധികമായ പര്യവേഷണം ഉപയോഗപ്പെടുത്താനും സാധിക്കും.<ref>{{cite web