Naar inhoud springen

Wassertrüdingen: verschil tussen versies

Uit Wikipedia, de vrije encyclopedie
Interactief door geschiedenis bladeren
← Oudere bewerking
Verwijderde inhoud Toegevoegde inhoud
VisueelWikitekst
k r2.6.4) (Robot: toegevoegd: lmo:Wassertrüdingen
kGeen bewerkingssamenvatting
 
(33 tussenliggende versies door 15 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
{{Infobox Duitse plaats plus
{{Infobox Duitse plaats plus
| Art = Stad
| Art = Stad
| Wappen = Wappen von Wassertrüdingen.png
| Wappen = DEU Wassertrüdingen COA.svg
| lat_deg = 49
| Lageplan = Wassertrüdingen in AN.svg
| lat_min = 2
| lon_deg = 10
| lon_min = 35
| Lageplan =
| Bundesland = Beieren
| Bundesland = Beieren
| Regierungsbezirk = Middel-Franken
| Regierungsbezirk = Middel-Franken
| Landkreis = [[Ansbach (district)|Ansbach]]
| Landkreis = Ansbach
| Höhe = 423
| Höhe = 423
| Fläche = 53.58
| Fläche = 53.57
| Einwohner = 6177
| Einwohner = 6309
| Stand = 2005-06-30
| Stand = 2022-12-31
| PLZ = 91717
| PLZ = 91717
| Vorwahl = 0 98 32
| Vorwahl = 09832, 09836 (Obermögersheim)
| Kfz = AN
| Kfz = AN
| Gemeindeschlüssel = 09 5 71 214
| Gemeindeschlüssel = 09 5 71 214
| Gliederung = 6 delen ([[Ortsteil]])
| Gliederung = Kernstadt en 6 andere ''Gemarkungen'' ([[Ortsteil]]e)
| Straße = Markststraße 9
| Straße = Markststraße 9
| Website = [http://www.wassertruedingen.de/ www.wassertruedingen.de]
| Website = [https://www.wassertruedingen.de/ www.wassertruedingen.de]
| Bürgermeister = Hugo Pelczer
| Bürgermeister = Stefan Ultsch
| Partei = SPD
| image = Wassertrüdingen,_AN_-_Schobdach_östl_-_Wassertrüdingen_v_O_02.jpg
| caption = Gezicht op Wassertrüdingen
| lat_deg = 49
| lat_min = 2
| lon_deg = 10
| lon_min = 35
}}
}}

'''Wassertrüdingen''' is een plaats in de [[Duitsland|Duitse]] deelstaat [[Beieren]], en maakt deel uit van het district [[Ansbach (district)|Ansbach]].
Wassertrüdingen telt {{Inwonertal Duitse gemeente|09 5 71 214|Beieren|6177}} inwoners<ref name="BY Stat">{{Bronvermelding inwonertal Beieren}}</ref>.
'''Wassertrüdingen''' is een stadje en gemeente in de [[Duitsland|Duitse]] deelstaat [[Beieren]], en maakt deel uit van de [[Landkreis Ansbach]].
Wassertrüdingen telt {{Statistiek gemeente Duitsland inwoners|09 5 71 214|Beieren}} inwoners.<ref name="inw_statistiek" />

== Indeling van de gemeente ==
<gallery>
Rathaus_Wassertrüdingen.JPG|Stadhuis
</gallery>
De gemeente is ingedeeld in zeven zogenaamde ''Gemarkungen'' <small>(Peildatum: 1 september 2023<ref>bron:https://www.wassertruedingen.de/Zahlen-und-Fakten.n28.html</ref>)</small>:
{| class="wikitable"
! Gemarkung !! Situering !! Aantal inwoners<br />(incl. 265 tweede-woningbezitters)
|-
| Wassertrüdingen-stad
| style="text-align:center" | centraal || 4.685
|-
| ''Altentrüdingen'' incl. ''Eisler''
| style="text-align:center" | 3 km NO<ref>3 kilometer ten noordoosten van het centrum van Wassertrüdingen</ref> || {{0}}215
|-
| ''Fürnheim'' incl. ''Goschenhof'' en ''Himmerstall''
| style="text-align:center" | 6,5 km ZW || {{0}}333
|-
| ''Geilsheim'' incl. ''Oberaumühle''
| style="text-align:center" | 3,5 km O || {{0}}597
|-
| ''Obermögersheim'' incl. ''Laufenbürg''
| style="text-align:center" | 5,5 km NO || {{0}}545
|-
| ''Reichenbach'' incl. ''Stahlhöfe''
| style="text-align:center" | 4,5 km ZW || {{0|00}}59
|-
| ''Schobdach''
| style="text-align:center" | 1,5 km ZO ||{{0}}147
|}

Gemeentetotaal: 6.581 personen. Deze 7 stadsdelen waren tot aan de gemeentelijke herindelingen in [[1971]] en [[1978]] zeven zelfstandige gemeenten.

== Geografie ==
Wassertrüdingen ligt aan de rivier de [[Wörnitz (rivier)|Wörnitz]], die niet bevaarbaar is.

=== Buurgemeentes ===
In de richting van de wijzers van de klok, beginnend in het noorden:

* In de [[Landkreis Weißenburg-Gunzenhausen]]:
** [[Gunzenhausen]]
** [[Gnotzheim]]
** [[Westheim (Mittelfranken)|Westheim]]
* In de [[Landkreis Donau-Ries]]:
** [[Auhausen]]
** [[Fremdingen]]
* In de [[Landkreis Ansbach]]:
** [[Weiltingen]]
** [[Gerolfingen]]
** [[Röckingen]]
** [[Ehingen (Mittelfranken)|Ehingen]]
** [[Unterschwaningen]]

===Infrastructuur===
<gallery>
Wassertrüdingen, AN - Bahnhof ehem v S.jpg|Voormalig station
</gallery>
Een in [[1849]] geopende en in [[1985]] voor reizigersverkeer gesloten spoorlijn van [[Gunzenhausen]] in het noordoosten loopt door het stadje heen naar o.a. [[Oettingen in Bayern|Oettingen]] en [[Nördlingen]]. Het stationsgebouw aan deze lijn is buiten gebruik voor reizigersverkeer, maar goederentreinen t.b.v. levering van grondstoffen voor de fabriek van Henkel-Schwarzkopf stoppen er nog wel.
Er bestaan anno 2023 vergevorderde plannen vanaf december 2024 weer passagierstreinen te laten rijden tussen Gunzenhausen en Wassertrüdingen.<ref>Bayerische Rundfunk, mei 2023: https://www.br.de/nachrichten/bayern/hesselbergbahn-reaktivierung-soll-zur-verkehrswende-beitragen,TdaNFgv</ref>

Een min of meer frequente streekbusverbinding bestaat, op werkdagen, met Gunzenhausen. Ander openbaar vervoer per bus is in de gemeente van geen betekenis.

Grote verkeerswegen van meer dan regionale betekenis ontbreken. De belangrijkste hoofdweg in de omgeving is de noordoost-zuidwest-verbinding [[Bundesstraße 466]] (Gunzenhausen-Nördlingen). Deze weg is te bereiken, door vanuit Wassertrüdingen via stadsdeel Geilsheim 7 kilometer oostwaarts te rijden, naar ''Ostheim'', gemeente [[Westheim (Middel-Franken)]].

== Economie ==
In [[1947]] werd aan de oostkant van Wassertrüdingen een fabriek voor [[shampoo]], [[haarlak]] e.d. van de firma [[Schwarzkopf Professional|Schwarzkopf]] geopend. Wegens succes werd het bedrijf in 1953 sterk uitgebreid. In [[1995]] werd het bedrijf overgenomen door het [[Henkel KGaA|Henkel]]-concern. Deze fabriek is tot op de huidige dag de grootste werkgeefster van Wassertrüdingen.
Aan de westkant van Wassertrüdingen ligt een bedrijventerrein voor ondernemingen van alleen lokale of regionale betekenis.

Veel boeren in stadsdeel Altentrüdingen hebben zich op het fokken van rijpaarden toegelegd of hun bedrijf in een manege omgevormd.

== Geschiedenis ==
<gallery>
Fsm-Ansbach_1791.png|Kaart vorstendom Ansbach (1791)
</gallery>
Wassertrüdingen ontstond in de [[13e eeuw]] rondom het gelijknamige kasteel. Van [[1242]] tot 1366 lag het in het [[Graafschap Oettingen]]. In [[1388]] vond een grote stadsbrand plaats. Van [[1366]] tot aan de [[Napoleon Bonaparte|Napoleontische tijd]] lag het ''Oberamt'', waartoe Wassertrüdingen behoorde, in het zuiden van het [[Vorstendom Ansbach]]. Dit ''Oberamt'' bezat het [[halsgerecht]] over de omliggende dorpen, d.w.z. dat de rechters te Wassertrüdingen het recht hadden, de [[doodstraf]] op te leggen en ten uitvoer te brengen. In het streekdialect werd deze vreeswekkende, hoge jurisdictie als ''Fraiß'' of ''Fraisch'' betiteld, van dezelfde woordstam als het Nederlandse woord ''vrees''.

Wassertrüdingen werd in [[1634]] tijdens de [[Dertigjarige Oorlog]] in brand gestoken en op het kasteel na verwoest.
Vanaf [[1806]] lag het stadje in het [[Koninkrijk Beieren]]. Belangrijke historische gebeurtenissen in de gemeente gedurende de periode vanaf 1806 zijn niet overgeleverd.

== Markante gebouwen, bezienswaardigheden, recreatie ==
* In het centrum van Wassertrüdingen staat een museum, dat is gewijd aan het riviertje de Wörnitz (FLUVIUS-Museum).
* De Evangelische Stadskerk Heilige Drie-eenheid werd van 1738-1740 gebouwd. Restanten van een, in de Dertigjarige Oorlog afgebrande, oudere kerk werden daarbij in het bouwwerk opgenomen. In het interieur valt een [[retabel]] uit omstreeks het jaar 1500 op. Het middendeel stelt de [[Aanbidding der Koningen (kunst)|Aanbidding der Koningen]] voor.
* In het stadje staat het oorspronkelijk uit [[1250]] daterende ''kasteel Wassertrüdingen''; dit gebouw huisvest een rooms-katholieke instelling voor lichamelijk en verstandelijk gehandicapten, en is dus niet te bezichtigen.
* In het dorp Altentrüdingen staat op een heuveltje de evangelisch-lutherse St.-Nicolaas- en Theobaldkerk. De kerk werd in [[1771]] ingewijd. Links en rechts van de preekstoel hangen twee schilderijtjes, die respectievelijk [[Maarten Luther]] en [[Philipp Melanchton]] voorstellen.
* Af en toe, in het zomerseizoen, laat het Beierse Spoorwegmuseum te Nördlingen historische, toeristische treinen rijden op de hierboven beschreven spoorlijn.
* Wassertrüdingen ligt aan de internationale [[Wandelroute E8]]. Een langeafstandsroute voor fietsers loopt langs de Wörnitz en doet het stadje eveneens aan.

== Afbeeldingen ==
<gallery>
Wassertrüdingen,_Marktstraße_29-002.jpg|Kasteel Wassertrüdingen
Stadtkirche4.JPG|Evangelische Stadskerk Heilige Drie-eenheid
Stadtkirche3.JPG|Interieur van deze kerk
Wassertrüdingen Stadtkirche - Hochaltar 1.jpg|[[Altaarstuk]] in deze kerk
Pfarrhaus Wassertrüdingen.JPG|Pastorie bij deze kerk
Oberes Tor (Wassertrüdingen).jpg|Bovenpoort, Marktstraße 3
Spalter Bierstube1.JPG|De ''Spalter Bierstube'' bij de stadspoort
Heilig-Geist-Kirche.JPG|Rooms-katholieke<br />Heilige-Geestkerk
Kirche Bahnhofstraße.JPG|R.K. Sint-Walburgakerk (1909)
Wassertrüdingen Partie an der Stadtmühle.JPG|Stadsmolen
Wassertrüdingen,_AN_-_Schobdach_-_Kirche_v_N.jpg|Evang.-luthers Johanneskerkje, Schobdach
Geilsheim_Heilig_Kreuz_004.jpg|Evang.-lutherse H. Kruiskerk, Geilsheim (18e eeuw)
Geilsheim_St._Andreas_002.jpg|Evang.-lutherse St.-Andreaskerk, Geilsheim (18e eeuw; toren laatmiddeleeuws)
Fürnheim_St._Nikolaus_002.jpg|Evang.-lutherse St.-Nicolaaskerk, Fürnheim (1820; toren laatmiddeleeuws)
Altentrüdingen_(6).JPG|St.-Nicolaas- en Theobaldkerk, Altentrüdingen
Altentrüdingen_(10).JPG|Interieur van dit kerkje

</gallery>

== Varia ==
* Te Wassertrüdingen werd [[Christian Friedrich Freyer]] (1794 - 1885), een gerenommeerd entomoloog, geboren.
* Met de plaats [[Bellac]] in [[Frankrijk]] onderhoudt Wassertrüdingen sinds [[1982]] een [[jumelage]].

== Externe link ==
* {{de}} [https://www.wassertruedingen.de/FLUVIUS-Museum.n283.html www.wassertruedingen.de/FLUVIUS-Museum.n283.html] Webpagina van de gemeente over het FLUVIUS-Museum



{{Commonscat|Wassertrüdingen|Wassertrüdingen}}
{{Commonscat|Wassertrüdingen|Wassertrüdingen}}
{{Navigatie Landkreis Ansbach}}
{{Bronnen|bronvermelding=
{{Appendix|2=
* {{Bronvermelding anderstalige Wikipedia|taal=de|titel=Wassertrüdingen}}
{{References}}
{{References}}
}}
}}
{{Coor title dms|49|2|0|N|10|35|0|E|type:adm2nd_scale:50000_region:DE}}
{{Navigatie district Ansbach}}
{{Coördinaten|49_2_0_N_10_35_0_E_type:adm2nd_scale:50000_region:DE|49° 2' NB, 10° 35' OL}}
{{Beginnetje|landen & volken|land=Duitsland|2=2006|3=12|4=29}}


{{DEFAULTSORT:Wassertrudingen}}
{{DEFAULTSORT:Wassertrudingen}}
[[Categorie:Gemeente in Beieren]]
[[Categorie:Gemeente in Beieren]]

[[de:Wassertrüdingen]]
[[en:Wassertrüdingen]]
[[eo:Wassertrüdingen]]
[[fa:وایرترودینگن]]
[[fr:Wassertrüdingen]]
[[id:Wassertrüdingen]]
[[it:Wassertrüdingen]]
[[ja:ヴァッサートリューディンゲン]]
[[lmo:Wassertrüdingen]]
[[pl:Wassertrüdingen]]
[[ro:Wassertrüdingen]]
[[ru:Вассертрюдинген]]
[[sr:Васертридинген]]
[[sv:Wassertrüdingen]]
[[vi:Wassertrüdingen]]
[[vo:Wassertrüdingen]]
[[war:Wassertrüdingen]]

Huidige versie van 28 jul 2024 om 08:50

Wassertrüdingen
Stad in Duitsland Vlag van Duitsland
Wapen van Wassertrüdingen
Wassertrüdingen (Beieren)
Wassertrüdingen
Situering
Deelstaat Vlag van de Duitse deelstaat Beieren Beieren
Landkreis Ansbach
Regierungs­bezirk Middel-Franken
Coördinaten 49° 2′ NB, 10° 35′ OL
Algemeen
Oppervlakte 53,57 km²
Inwoners
(31-12-2020[1]) 		6.063
(113 inw./km²)
Hoogte 423 m
Burgemeester Stefan Ultsch (SPD)
Overig
Postcode 91717
Netnummers 09832, 09836 (Obermögersheim)
Kenteken AN
Stad Kernstadt en 6 andere Gemarkungen (Ortsteile)
Gemeentenr. 09 5 71 214
Website Officiële website
Locatie van Wassertrüdingen in Ansbach
Kaart van Wassertrüdingen
Foto's
Gezicht op Wassertrüdingen
Gezicht op Wassertrüdingen
Portaal  Portaalicoon   Duitsland

Wassertrüdingen is een stadje en gemeente in de Duitse deelstaat Beieren, en maakt deel uit van de Landkreis Ansbach. Wassertrüdingen telt 6.063 inwoners.[1]

Indeling van de gemeente

[bewerken | brontekst bewerken]
  • Stadhuis
    Stadhuis

De gemeente is ingedeeld in zeven zogenaamde Gemarkungen (Peildatum: 1 september 2023[2]):

Gemarkung Situering Aantal inwoners
(incl. 265 tweede-woningbezitters)
Wassertrüdingen-stad centraal 4.685
Altentrüdingen incl. Eisler 3 km NO[3] 215
Fürnheim incl. Goschenhof en Himmerstall 6,5 km ZW 333
Geilsheim incl. Oberaumühle 3,5 km O 597
Obermögersheim incl. Laufenbürg 5,5 km NO 545
Reichenbach incl. Stahlhöfe 4,5 km ZW 59
Schobdach 1,5 km ZO 147

Gemeentetotaal: 6.581 personen. Deze 7 stadsdelen waren tot aan de gemeentelijke herindelingen in 1971 en 1978 zeven zelfstandige gemeenten.

Geografie

[bewerken | brontekst bewerken]

Wassertrüdingen ligt aan de rivier de Wörnitz, die niet bevaarbaar is.

Buurgemeentes

[bewerken | brontekst bewerken]

In de richting van de wijzers van de klok, beginnend in het noorden:

Infrastructuur

[bewerken | brontekst bewerken]
  • Voormalig station
    Voormalig station

Een in 1849 geopende en in 1985 voor reizigersverkeer gesloten spoorlijn van Gunzenhausen in het noordoosten loopt door het stadje heen naar o.a. Oettingen en Nördlingen. Het stationsgebouw aan deze lijn is buiten gebruik voor reizigersverkeer, maar goederentreinen t.b.v. levering van grondstoffen voor de fabriek van Henkel-Schwarzkopf stoppen er nog wel. Er bestaan anno 2023 vergevorderde plannen vanaf december 2024 weer passagierstreinen te laten rijden tussen Gunzenhausen en Wassertrüdingen.[4]

Een min of meer frequente streekbusverbinding bestaat, op werkdagen, met Gunzenhausen. Ander openbaar vervoer per bus is in de gemeente van geen betekenis.

Grote verkeerswegen van meer dan regionale betekenis ontbreken. De belangrijkste hoofdweg in de omgeving is de noordoost-zuidwest-verbinding Bundesstraße 466 (Gunzenhausen-Nördlingen). Deze weg is te bereiken, door vanuit Wassertrüdingen via stadsdeel Geilsheim 7 kilometer oostwaarts te rijden, naar Ostheim, gemeente Westheim (Middel-Franken).

Economie

[bewerken | brontekst bewerken]

In 1947 werd aan de oostkant van Wassertrüdingen een fabriek voor shampoo, haarlak e.d. van de firma Schwarzkopf geopend. Wegens succes werd het bedrijf in 1953 sterk uitgebreid. In 1995 werd het bedrijf overgenomen door het Henkel-concern. Deze fabriek is tot op de huidige dag de grootste werkgeefster van Wassertrüdingen. Aan de westkant van Wassertrüdingen ligt een bedrijventerrein voor ondernemingen van alleen lokale of regionale betekenis.

Veel boeren in stadsdeel Altentrüdingen hebben zich op het fokken van rijpaarden toegelegd of hun bedrijf in een manege omgevormd.

Geschiedenis

[bewerken | brontekst bewerken]
  • Kaart vorstendom Ansbach (1791)
    Kaart vorstendom Ansbach (1791)

Wassertrüdingen ontstond in de 13e eeuw rondom het gelijknamige kasteel. Van 1242 tot 1366 lag het in het Graafschap Oettingen. In 1388 vond een grote stadsbrand plaats. Van 1366 tot aan de Napoleontische tijd lag het Oberamt, waartoe Wassertrüdingen behoorde, in het zuiden van het Vorstendom Ansbach. Dit Oberamt bezat het halsgerecht over de omliggende dorpen, d.w.z. dat de rechters te Wassertrüdingen het recht hadden, de doodstraf op te leggen en ten uitvoer te brengen. In het streekdialect werd deze vreeswekkende, hoge jurisdictie als Fraiß of Fraisch betiteld, van dezelfde woordstam als het Nederlandse woord vrees.

Wassertrüdingen werd in 1634 tijdens de Dertigjarige Oorlog in brand gestoken en op het kasteel na verwoest. Vanaf 1806 lag het stadje in het Koninkrijk Beieren. Belangrijke historische gebeurtenissen in de gemeente gedurende de periode vanaf 1806 zijn niet overgeleverd.

Markante gebouwen, bezienswaardigheden, recreatie

[bewerken | brontekst bewerken]
  • In het centrum van Wassertrüdingen staat een museum, dat is gewijd aan het riviertje de Wörnitz (FLUVIUS-Museum).
  • De Evangelische Stadskerk Heilige Drie-eenheid werd van 1738-1740 gebouwd. Restanten van een, in de Dertigjarige Oorlog afgebrande, oudere kerk werden daarbij in het bouwwerk opgenomen. In het interieur valt een retabel uit omstreeks het jaar 1500 op. Het middendeel stelt de Aanbidding der Koningen voor.
  • In het stadje staat het oorspronkelijk uit 1250 daterende kasteel Wassertrüdingen; dit gebouw huisvest een rooms-katholieke instelling voor lichamelijk en verstandelijk gehandicapten, en is dus niet te bezichtigen.
  • In het dorp Altentrüdingen staat op een heuveltje de evangelisch-lutherse St.-Nicolaas- en Theobaldkerk. De kerk werd in 1771 ingewijd. Links en rechts van de preekstoel hangen twee schilderijtjes, die respectievelijk Maarten Luther en Philipp Melanchton voorstellen.
  • Af en toe, in het zomerseizoen, laat het Beierse Spoorwegmuseum te Nördlingen historische, toeristische treinen rijden op de hierboven beschreven spoorlijn.
  • Wassertrüdingen ligt aan de internationale Wandelroute E8. Een langeafstandsroute voor fietsers loopt langs de Wörnitz en doet het stadje eveneens aan.

Afbeeldingen

[bewerken | brontekst bewerken]
  • Kasteel Wassertrüdingen
    Kasteel Wassertrüdingen
  • Evangelische Stadskerk Heilige Drie-eenheid
    Evangelische Stadskerk Heilige Drie-eenheid
  • Interieur van deze kerk
    Interieur van deze kerk
  • Altaarstuk in deze kerk
    Altaarstuk in deze kerk
  • Pastorie bij deze kerk
    Pastorie bij deze kerk
  • Bovenpoort, Marktstraße 3
    Bovenpoort, Marktstraße 3
  • De Spalter Bierstube bij de stadspoort
    De Spalter Bierstube bij de stadspoort
  • Rooms-katholieke Heilige-Geestkerk
    Rooms-katholieke
    Heilige-Geestkerk
  • R.K. Sint-Walburgakerk (1909)
    R.K. Sint-Walburgakerk (1909)
  • Stadsmolen
    Stadsmolen
  • Evang.-luthers Johanneskerkje, Schobdach
    Evang.-luthers Johanneskerkje, Schobdach
  • Evang.-lutherse H. Kruiskerk, Geilsheim (18e eeuw)
    Evang.-lutherse H. Kruiskerk, Geilsheim (18e eeuw)
  • Evang.-lutherse St.-Andreaskerk, Geilsheim (18e eeuw; toren laatmiddeleeuws)
    Evang.-lutherse St.-Andreaskerk, Geilsheim (18e eeuw; toren laatmiddeleeuws)
  • Evang.-lutherse St.-Nicolaaskerk, Fürnheim (1820; toren laatmiddeleeuws)
    Evang.-lutherse St.-Nicolaaskerk, Fürnheim (1820; toren laatmiddeleeuws)
  • St.-Nicolaas- en Theobaldkerk, Altentrüdingen
    St.-Nicolaas- en Theobaldkerk, Altentrüdingen
  • Interieur van dit kerkje
    Interieur van dit kerkje

Varia

[bewerken | brontekst bewerken]
[bewerken | brontekst bewerken]
  • (de) www.wassertruedingen.de/FLUVIUS-Museum.n283.html Webpagina van de gemeente over het FLUVIUS-Museum


Zie de categorie Wassertrüdingen van Wikimedia Commons voor mediabestanden over dit onderwerp.

Overgenomen van "https://nl.wikipedia.org/w/index.php?title=Wassertrüdingen&oldid=67890672"