Lijst van afkortingen in het Nederlands
Uiterlijk
Dit is een lijst van afkortingen in het Nederlands.
Voor lijsten met afkortingen per vakgebied, zie:
arbo · geneeskunde · ICT · informatica · milieukunde · navigatie · onderwijs · overheid en politiek · polymeernamen · rechtspraak · spoorwegstations · wetten en regelingen · wiskundeDeze lijst bevat afkortingen die in het Nederlandse taalgebruik voorkomen, met inachtneming van de volgende punten:
- 'In het Nederlandse taalgebruik' hoeft niet te betekenen dat de afkorting naar een Nederlandstalig begrip verwijst. Daarom zijn ook afkortingen als 'SOS' en 's.v.p.' opgenomen.
- Het begrip 'afkorting' wordt in ruime zin gebruikt en omvat in deze lijst:
- afkortingen in engere zin: bij lezing wordt het oorspronkelijke woord voluit uitgesproken ('blz.', 'm.a.w.')
- symbolen, dat wil zeggen wetenschappelijke notaties en andere genormeerde korte schrijfwijzen ('V', 'g', 'EUR')
- initiaalwoorden, waarbij de letters apart worden uitgesproken ('pc')
- letterwoorden of acroniemen, waarbij de letters als woord worden uitgesproken ('pin', 'Riagg')
- lettergreepwoorden of verkortingen, opgebouwd uit oorspronkelijke lettergrepen of delen daarvan ('horeca', 'info').
- Het teken † staat bij instellingen die niet meer of niet meer als zodanig bestaan.
A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z
A
A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z
B
A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z
C
A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z
D
A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z
E
A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z
F
A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z
G
A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z
H
A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z
I
A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z
J
Afkorting | Betekenis(sen) |
---|---|
J. of j. | jaar |
J | joule |
JAC | Jongeren Advies Centrum (België) en Jongeren Advies Centrum (Nederland) |
JBN | Judo Bond Nederland |
jhr. | Jonkheer |
JIT | Joint Investigation Team |
jkvr. | jonkvrouw |
jl. | jongstleden |
JOVD | Jongerenorganisatie Vrijheid en Democratie |
jr. | junior; jaar |
Jz. | Janszoon, Jacobszoon enz. |
JZHMH | Je Zal Het Maar Hebben |
A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z
K
A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z
L
A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z
M
A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z
N
A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z
O
Afkorting | Betekenis(sen) |
---|---|
Ω | ohm |
o. | onzijdig |
O. | oosten |
o.a. | onder andere(n) |
ob. | obiit (overleden) |
OB | Omzetbelasting; ohne Binde (zonder maandverband) |
OBD | Open Bedrijvendag |
obl. | obligatie |
OBM | ontzegging van de bevoegdheid tot het besturen van motorrijtuigen |
o.b.s. | openbare basisschool |
o.b.v. | op basis van; onder begeleiding van |
o.c. | opere citato (in het aangehaalde werk) |
OCMW | Openbaar Centrum voor Maatschappelijk Welzijn |
OCW | Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap |
OD | Ordedienst |
o.d.a.m. | om de andere maand |
ODBC | Open DataBase Connectivity |
o.d.t. | onder de titel; onder de toonbank |
o.d.z. | onder de zinspreuk |
o.e.r. | op erewoord retour |
OECD | Organisation for Economic Cooperation and Development (Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling) |
OESO | Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling |
ofc | of course, natuurlijk |
o.g. | of gelijkwaardig; ondergetekende |
o.g.v. | op grond van; onder gebruikelijk voorbehoud |
OGGZ | openbare geestelijke gezondheidszorg |
o.i. | onzes inziens |
o.i.d. | of iets dergelijks |
o.i.v. | onder invloed van |
ok, OK | operatiekamer; operatiekwartier |
O.L. | Oosterlengte |
OL | Openbaar Lichaam |
OLO | Onverwacht Lange Opnameduur |
o.l.s. | openbare lagere school |
OLT | Openluchttheater |
o.l.v. | onder leiding van |
O.L.V. | Onze-Lieve-Vrouw |
o.m. | onder meer; ongehuwde man |
OM | Openbaar ministerie |
OMT | Outbreak Management Team |
ong. | ongeveer; ongenummerd; ongeadresseerd |
ONK | Open Nederlands Kampioenschap |
O.N.O. | oostnoordoosten |
onov.ww. | onovergankelijk werkwoord |
O.O. | onderofficier |
o.o.v. | onvoorziene omstandigheden voorbehouden |
OPEC | Organisatie van Olie Exporterende Landen (Engels: Organization of the Petroleum Exporting Countries) |
opm. | opmerking |
opp. | oppervlakte |
OPTA | Onafhankelijke Post en Telecommunicatie Autoriteit |
OR | Ondernemingsraad; Olympisch record |
orac | Ondergrondse restafvalcontainer |
ORAS | Organisatie Rationele Studenten |
org. | organisatie |
orv | Overlijdensrisicoverzekering (NL) |
OS | Operating System; Olympische spelen |
OSG | Openbare scholengemeenschap |
OSB | Ordo Sancti Benedicti Benedictijnen; Overheidsservicebus (tegenwoordig Digikoppeling) |
O.T. | Oude Testament |
OTAP | Ontwikkeling, test, acceptatie en productie |
OTC | Over-the-counter (financieel) |
o.t.t. | onvoltooid tegenwoordige tijd |
OU | Open Universiteit |
o.v. | onder voorbehoud |
OV | Overijssel; Openbaar vervoer; opleidingsvorm (zie buitengewoon onderwijs); Openbaar Veiligheidsnummer bij de DVZ |
ov.cmpl. | over complicatie |
OVL | Oost-Vlaanderen; Openbare Verlichting |
o.v.t. | onvoltooid verleden tijd |
OVV | Onderzoeksraad voor Veiligheid; Overlegcentrum van Vlaamse Verenigingen |
o.v.v. | onder vermelding van |
ozb | onroerendezaakbelasting |
O.Z.O. | oostzuidoosten |
A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z
P
A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z
Q
Afkorting | Betekenis(sen) |
---|---|
QCD | Quantum Chromo Dynamics |
q.e. | quod est, wat wil zeggen |
q.e.d. | quod erat demonstrandum, wat te bewijzen was |
QED | Quantum Electro Dynamics |
QI | Queteletindex |
q.n. | quem novisti |
QoS | Quality of Service |
q.p. | quantum placet |
QPR | Queens Park Rangers FC |
QPS | Quality Positioning Services B.V. |
q.q. | qualitate qua; ambtshalve, uit hoofde van zijn ambt |
QR | Quick Response (QR-code) |
q.s. | quantum satis; quantum sufficit |
q.t. | quod testor |
QUB | Queens University Belfast |
q.v. | quod vide |
A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z
R
A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z
S
A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z
T
Afkorting | Betekenis(sen) |
---|---|
T | tesla |
TAB | technisch applicatiebeheer |
tab. | tabel; tabulator |
TAK | Taal Aktie Komitee |
TAN(-code) | Transactie Autorisatie Nummer |
tan | tangens |
t.a.p. | ter aangehaalde plaatse (ouderwets: op de geciteerde plaats in een bron, bijvoorbeeld boek. Is gelijk aan ibidem, op dezelfde aangehaalde plaats) |
t.a.v. | ter attentie van / ten aanzien van |
TAW | Tweede Algemene Waterpassing (België) |
TB | technisch beheer; terabyte |
tb / tbc | Tuberculose |
TBB | Te Beschermen Belang |
TBL | Titus Brandsma Lyceum |
tbs | terbeschikkingstelling |
TBV | taken, bevoegdheden en verantwoordelijkheden |
t.b.v. | ten behoeve van; ten bate van; ter beschikking van; ten bedrage van |
TCI | Team Criminele Inlichtingen |
TCMG | Tijdelijke Commissie Mijnbouwschade Groningen |
TCP | Transmission Control Protocol |
TDF | Tour de France |
TDI | Tabbed Document Interface |
t.e.a.b. | tegen elk aannemelijk bod, tegen elk aannemelijk bedrag |
TEK | (regeling) Tegemoetkoming energiekosten energie-intensief mkb |
tel. | telefoon |
Teleac | Teleac, Televisie Academie, opgegaan in NTR |
telw. | telwoord |
TESO | Koninklijke N.V. Texels Eigen Stoomboot Onderneming |
TEU | Twenty feet Equivalent Unit |
TEW | toegepaste economische wetenschappen |
TFN | Turkse Federatie Nederland |
tft | thin-film transistor |
t.g.t. | te gebruiken tot; te gelegener tijd |
TGV | Train à Grande Vitesse |
t.g.v. | ten gevolge van; ter gelegenheid van; ten gunste van |
TH | Technische hogeschool |
th | te huur |
Thavo | Tweetalig hoger algemeen voortgezet onderwijs |
t.h.o.d.n. | tevens handelend onder de naam |
t.h.t. | ten minste houdbaar tot |
t.h.v. | ter hoogte van |
TIA | Transient Ischaemic Attack |
TIB | Toetsingscommissie Inzet Bevoegdheden |
TiB | tebibyte |
T.I.R. | Transports Internationaux Routiers |
tk. | te koop |
t.k.g. | ter kennisgeving |
TKN | Theoretische Kustnavigatie (diploma's in de watersport) |
t.k.n. | ter kennisneming |
TKO | technisch knock-out (bij vechtsporten) |
tl | tube luminescent (fluorescentielamp); theoretische leerweg |
™ | Trademark |
t/m | tot en met |
TMG | Telegraaf Media Groep |
TNA | Technicum Noord-Antwerpen; Total Nonstop Action Wrestling |
TNO | Toegepast Natuurwetenschappelijk Onderzoek |
TNT | Thomas Nationwide Transport; Trinitrotolueen; Postbedrijf TNT (Nederland) |
t.n.v. | ten name van |
t/o | tegenover (bijvoorbeeld in het adres van woonboten) |
TOA | Technisch onderwijsassistent |
TOAH | Tijdelijk onderwijs aan huis |
TOG | tegemoetkoming onderhoudskosten thuiswonende gehandicapte kinderen |
TOGS | Tegemoetkoming Ondernemers Getroffen Sectoren |
TOLEDO | Toetsen en leren doeltreffend ondersteunen (elektronische leeromgeving) |
t.o.v. | ten opzichte van; ten overstaan van |
TONK | Tijdelijke Ondersteuning Noodzakelijke Kosten |
Tozo | Tijdelijke overbruggingsregeling zelfstandig ondernemers |
TPG | TNT Post Groep |
TPV | Totale Parenterale voeding. De voeding gaat niet door de mond en het maag-darmkanaal het lichaam in maar loopt door een dun slangetje (katheter) direct een bloedvat in. |
TRIPs | Agreement on Trade Related Aspects of Intellectual Property Rights |
TROS | Televisie en Radio Omroep Stichting |
TSEG | Tijdschrift voor Sociale en Economische Geschiedenis |
TSHD | Trailing Suction Hopper Dredger (sleephopperzuiger) |
TSO | Technisch secundair onderwijs |
TT | Tourist Trophy |
TTIP | Transatlantic Trade and Investment Partnership |
tto | tweetalig onderwijs |
t.t.v. | ten tijde van |
t.t.v.v. | tussentijdse verkoop voorbehouden |
TTW | Toegepaste en Technische Wetenschappen |
t.t.z. | 't is te zeggen (Belgisch informeel) |
TU | Technische universiteit |
TU/e | Technische Universiteit Eindhoven |
TUK | Theologische Universiteit Kampen (Broederweg) |
TÜV | TÜV, Technischer Überwachungs Verein |
tv | Televisie |
t.v. | te voren |
tvb | taken, verantwoordelijkheden en bevoegdheden |
TVL | Tegemoetkoming Vaste Lasten |
Tvwo | Tweetalig Voorbereidend wetenschappelijk onderwijs |
t.w. | te weten |
t.w.v. | ter waarde van |
t.z. | ter zake; ter zee (kapitein t.z.) |
t.z.t. | te zijner tijd |
t.z.v. | ter zake van |
A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z
U
A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z
V
A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z
W
A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z
X
Afkorting | Betekenis(sen) |
---|---|
XHTML | Extensible HyperText Markup Language |
XL | Extra Large |
XML | Extensible Markup Language |
X.P. | Exprès Payé (ijlbode betaald) |
XPS | X-Ray Photoemission Spectroscopy |
XS | Extra Small |
xtc | Extacy |
XXL | Extra Extra Large |
XXS | Extra Extra Small |
A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z
Y
Afkorting | Betekenis(sen) |
---|---|
¥ | Yen, de Japanse munteenheid |
YB | Yottabyte |
yd | Yard |
Y.M.C.A. | Young Men's Christian Association |
YTM | Yield to maturity |
Y.W.C.A. | Young Women's Christian Association |
A · B · C · D · E · F · G · H · I · J · K · L · M · N · O · P · Q · R · S · T · U · V · W · X · Y · Z
Z
Afkorting | Betekenis(sen) |
---|---|
z. | Zuid |
z.a. | zie aldaar |
zat. | zaterdag |
ZB | Zettabyte |
Z.B. | Zuiderbreedte |
z.b.b.h.h. | zijne bezigheden buitenshuis hebbende |
zbc | zelfstandig behandelcentrum |
zbo | zelfstandig bestuursorgaan |
Z.D. | Zijne Doorluchtigheid; zonder datum (bij gebruik APA-regels) |
Z.D.H. | Zijne Doorluchtige Hoogheid |
Z.E. | Zijne Edelheid; Zeer Eerwaarde |
Z.Em. | Zijne Eminentie |
ZFW | Ziekenfondswet |
zg. | zogenaamd |
z.g. | zaliger gedachtenis |
z.g.a.n. | zo goed als nieuw |
zgn. | zogenaamd |
ZH | Zuid-Holland |
Z.H. | Zijne Heiligheid; Zijne Hoogheid |
z.h.s. | zonder hoofdelijke stemming |
z.i. | zijns inziens |
ZIS | Ziekenhuisinformatiesysteem |
z.j. | zonder jaartal |
Z.K.H. | Zijne Koninklijke Hoogheid ; Zijne Keizerlijke Hoogheid |
Z.K.M. | Zijne Koninklijke Majesteit; Zijne Keizerlijke Majesteit |
ZM | zittende magistratuur |
ZL | Zeeland |
ZLM | Zeeuwse Landbouw Maatschappij |
ZLTO | Zuidelijke Land- en Tuinbouworganisatie |
Zm | Zettameter |
Z.M. | Zijne Majesteit |
ZMC | Zaans Medisch Centrum |
Z.M.L.K. | Zeer Moeilijk Lerende Kinderen |
Z.M.O.K. | Zeer Moeilijk Opvoedbare Kinderen |
zn. | zoon, zonen |
znw. | zelfstandig naamwoord |
z.o. | zuidoost |
ZOA | zeer open asfalt |
ZOAB | zeer open asfaltbeton |
Zobest | Zelfonderzoek belangstelling en studierichtingen (een belangstellingsvragenlijst i.v.m. studie- en beroepskeuze) |
z.o.z. | zie ommezijde |
Zr. | zuster |
Zr.Ms. | Zijner Majesteits (wordt gevolgd door de betreffende scheepsnaam) |
z.s.m. | zo spoedig mogelijk |
z.v. | zoon van |
z.v.k. | zonder verdere kosten |
z.v.t. | zonder volledige titel |
z.v.v.a. | zonder verlies van algemeenheid |
ZW | Ziektewet |
z.w. | zuidwest |
zzo | zuidzuidoost |
zzp | zelfstandige zonder personeel; Zorgzwaartepakket |
zzw | zuidzuidwest |
Externe link
Referenties
- ↑ De Volkskrant, 14 januari 2015, In India gaan ze homo's genezen. Gearchiveerd op 18 oktober 2017.
- ↑ AD, 23 september 2013, Politie pakt dronken man van de AA op
- ↑ nrc.nl, 7 januari 2013, Teruglezen: het enige interview met neuroloog J. S. over zijn ondergang
- ↑ afkortingen.nu, Wat betekent aanw.vnw.?. Gearchiveerd op 30 mei 2023.
- ↑ Afkorting Woordenboek, Wat betekent de afkorting aanw.vnw.?. Gearchiveerd op 5 juni 2023.
- ↑ betekenisdefinitie.nl, Betekenis aanw. vnw.
- ↑ Team Taaladvies. Gearchiveerd op 23 oktober 2020.
- ↑ nrc.nl, 6 febr. 2002, 'Teksten soms verrassend vilein' . Gearchiveerd op 5 maart 2016.
- ↑ Van Dale
- ↑ refdag.nl, 01-10-2011, Alternatieve tijdrekening: (B)CE = (Before) Christ Era
- ↑ https://web.archive.org/web/20180905223842/https://www.law.kuleuven.be/apps/rechtsaf/afkortingen/view/545
- ↑ officieel symbool van het SI (basiseenheden, BIPM)
- ↑ afkorting, geen officieel symbool, alleen gebruikt in niet-wetenschappelijk verband
- ↑ nu.nl. Gearchiveerd op 10 april 2023.
- ↑ Trouw
- ↑ Omroep Gelderland
- ↑ Eindhovens Dagblad
- ↑ Trouw
- ↑ Volkskrant