Wikipedia

Holding: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie
[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
← poprzednia edycja
Usunięta treść Dodana treść
WizualnieWikikod
drobne redakcyjne, ort.
 
(Nie pokazano 25 wersji utworzonych przez 21 użytkowników)
Linia 1:
{{DisambigRInne znaczenia|pojęcia ekonomicznego|[[Holding (futbol amerykański)|holding]] -– częste przewinienie w futbolu amerykańskim. Jeszcze inne znaczenie to wiążąca cześć wyroku sądowego, inaczej [[ratio decidendi]].<ref>Maciej Koszowski, Anglosaska doktryna precedensu. Porównanie z polską praktyką orzeczniczą, Warszawa 2009, s. 33.</ref>}}
 
'''Holding''' (od angielskiego ''holding company'' - od słowa ''hold'' oznaczającego ''trzymać'') - organizacja grupująca za pomocą mniej lub bardziej wyraźnych powiązań różne samodzielne pod względem prawnym [[podmiot gospodarczy|podmioty gospodarcze]], przy czym jeden z podmiotów ma w tym powiązaniu pozycję dominującą i podporządkowuje sobie pozostałe. Istotą holdingu jest zarządzanie przez jedną organizację innymi podmiotami oraz kontrolowanie działalności dzięki zależnościom kapitałowym lub personalnym. Holding jest zatem formą kumulacji [[kapitał (ekonomia)|kapitału]]. Kumulacja może następować przez przejmowanie słabszych przedsiębiorstw, najpierw w swoich branżach i pokrewnych, a później także w innych obszarach gospodarki. Innym sposobem jest celowe wyodrębnienie z przedsiębiorstwa „matki” samodzielnych pod względem prawa, lecz uzależnionych ekonomicznie przedsiębiorstw „córek” (filii). Zależności matka-córka ogólnie mają charakter drzewiasty i mogą być rozbudowane, np. spółka "matka" posiada większość udziałów w kilku spółkach "córkach", które z kolei posiadają udziały większościowe w spółkach najniższego piętra zarządzania. Jednak taki model zależności w holdingach nie jest jedyny - występują też bardziej złożone sieci powiązań, w tym kapitałowych.▼
 
W Polsce termin ten jest stosowany z umocowaniem prawnym, (ustawa: prawo bankowe), tożsame jest pojęcie ''[[grupa kapitałowa]]'', z tym że obejmuje ona tylko związki kapitałowe, a nie personalne.▼
 
▲'''Holding''' (od angielskiego ''{{ang.|holding company''}} -– od słowa ''{{K|en|hold''}} oznaczającego ''trzymać'') -– organizacja grupująca za[[podmiot pomocągospodarczy|podmioty mniejgospodarcze]] lub(np. bardziej[[Spółka|spółki]]), wyraźnychsamodzielne powiązańpod różnewzględem samodzielneprawnym i organizacyjnym, ale pod względem prawnymfinansowym [[podmiotuzależnione gospodarczy|podmiotyod gospodarcze]]jednego z nich (podmiotu dominującego). Podmiot dominujący posiada udziały w podmiotach zależnych, przydzięki czymczemu jedenmoże zkontrolować skład zarządów oraz działalność tych podmiotów<ref maname="EncyklopediaWiem">{{Cytuj wstronę tym| powiązaniuurl pozycję= dominującąhttp://portalwiedzy.onet.pl/44390,,,,holding,haslo.html i| podporządkowujetytuł sobie= pozostałeHolding | praca = Encyklopedia WIEM | opublikowany = portalwiedzy.onet.pl|archiwum=https://web.archive.org/web/20130709013401/http://portalwiedzy.onet.pl/44390,,,,holding,haslo.html|zarchiwizowano=2013-07-09 | data dostępu = 2016-02-13}}</ref>. Istotą holdingu jest zarządzanie oraz kontrolowanie działalności wielu podmiotów zależnych przez jedną organizację innymidominującą. podmiotamiOdbywa orazsię kontrolowanie działalnościto dzięki zależnościom kapitałowym lub personalnym. Holding jest zatem formą kumulacji [[kapitał (ekonomia)|kapitału]]. Kumulacja może następować przez przejmowanie słabszych [[Przedsiębiorstwo|przedsiębiorstw]], najpierw w swoich branżach i pokrewnych, a później także w innych obszarach gospodarki. Innym sposobem jest celowe wyodrębnienie z przedsiębiorstwa „matki” samodzielnych pod względem prawa, lecz uzależnionych ekonomicznie przedsiębiorstw „córek” ([[Filia|filii]]). Zależności matka-córka ogólnie mają charakter drzewiasty i mogą być rozbudowane, np. spółka "matka"„matka” posiada większość udziałów w kilku spółkach "córkach"„córkach”, które z kolei posiadają udziały większościowe w spółkach najniższego piętra zarządzania. Jednak taki model zależności w holdingach nie jest jedyny -– występują też bardziej złożone sieci powiązań, w tym kapitałowych<ref name="PawelSeleraHolding">{{Cytuj książkę | autor = pod red. Pawła Borszowskiego i Andrzeja Huchli | tytuł = Podatkowy slalom przedsiębiorcy | url = http://www.bibliotekacyfrowa.pl/Content/54332/Podatkowy_slalom_przedsiebiorcy.pdf| miejsce = Wrocław | data = 2014 | strony = 147–151 | isbn = 978-83-61370-58-1 | rozdział = Holding jako forma prowadzenia działalności gospodarczej | nazwisko r = Selera | imię r = Paweł | data dostępu = 2016-02-13}}</ref>.
 
▲W Polsce termin ten jest stosowany z umocowaniem prawnym, (ustawa: prawo bankowe), tożsame jest pojęcie ''[[grupa kapitałowa]]'', z tym że obejmuje onaono tylko związki kapitałowe, a nie personalne.
 
{{Spis treści}}
 
== Istota struktur holdingowych ==
Spółki holdingowe posiadają osobowość prawną niezależnie od tego czy są one spółkami zależnymi (córkami) czy spółkami uzależniającymi (spółkami matkami). MożliwościMożliwość podejmowania decyzji władczych przez spółki dominujące powoduje jednak, że mamy do czynienia z organizacją o względnie trwałych zależnościach i jednocześnie określonej hierarchii. Nie można natomiast akceptować stanowiska, z którym holding utożsamia się jedynie ze spółką naczelną. Holding bowiem tworzą co najmniej dwa podmioty prawno -gospodarcze -– podmiot kontrolujący i [[Podmiot gospodarczy|podmiot]] kontrolowany. Natomiast więź, która te podmioty łączy, stanowi istotę holdingu.
 
== Drogi powstania struktur holdingowych ==
Struktury holdingowe można klasyfikować wg wielu kryteriów. Zgodnie z kryterium sposobu powstawania wyróżnia się holdingi powstałe w wyniku wydzielania przedsiębiorstw, łączenia przedsiębiorstw i powstałe na bazie przedsiębiorstw wielozakładowych. Powstanie holdingów drogą dzielenia polega na decentralizacji zarządzania oraz odpowiednich zmianach w strukturze organizacyjnej przez tworzenie nowych instancji w formie przedsiębiorstw. Powstanie holdingów drogą łączenia polega na połączeniu danego przedsiębiorstwa z innymi lub częściej przyłączeniu innych przedsiębiorstw. Tworzenie holdingów na bazie przedsiębiorstw wielozakładowych umożliwiają w Polsce przepisy ustawy o przedsiębiorstwach państwowych, a w szczególności ustawa o prywatyzacji tych przedsiębiorstw. Odbywa się to dzięki tzw. [[Kapitał (ekonomia)|kapitałowej]] drodze prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych, tj. przekształceniu się w jednoosobowe spółki Skarbu Państwa oraz udostępnienia akcji lub udziałów. Powstanie holdingów na bazie przedsiębiorstw wielozakładowych przebiega następująco:
* przekształcenie przedsiębiorstwa wielozakładowego w [[Jednoosobowa spółka Skarbu Państwa|jednoosobową spółkę Skarbu Państwa]],
* utworzenie spółek podporządkowanych na podstawie art. 16 ustawy o prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych,
* utrzymanie spółki „pierwotnej” jako spółki dominującej,
* prywatyzacja holdingu.
Linia 21 ⟶ 19:
 
== Kryteria holdingu ==
Za kryterium mówiące o tym czy mamy do czynienia z holdingiem, przyjmuje się posiadanie przez „spółkę matkę” więcej niż połowy [[Kapitał (ekonomia)|kapitału]] akcyjnego lub w spółce nieemisyjnej więcej niż połowy udziałów w ich nominalnym wyrażeniu (holding jawny). W holdingach ukrytych, ze względu na łańcuch zależności, wynikający z istnienia akcji nie dającychniedających prawa głosu oraz rozproszenia akcji, posiadanie lub reprezentowanie nawet mniej niż 50% kapitału akcyjnego „spółki córki” daje [[Pakiet kontrolny akcji|pakiet kontrolny]] nad nią. W gospodarkach o nie ukształtowanejnieukształtowanej w pełni gospodarce rynkowej uważa się, że mamy do czynienia z holdingiem, gdy władze „spółki matki” mają możliwość kształtowania składu władz innej spółki. W dojrzałych gospodarkach rynkowych za nadrzędne kryterium przyjmuje się fakt, że dane ugrupowanie gospodarcze sporządza skonsolidowany bilans, a więc przed władzami podatkowymi traktuje swoje prawnie samodzielne części jako elementy pewnej całości.
 
== Rodzaje holdingów ==
Linia 27 ⟶ 25:
 
Według kryterium branżowo-obszarowego można wyróżnić następujące typy holdingów:
# horyzontalny- – obejmujący podmioty prowadzące działalność w tej samej dziedzinie,
# wertykalny- – grupujący jednostki w pewien schemat gospodarczego powiązania (np. rafineria i podmioty prowadzące stacje benzynowe),
# diagonalny- – obejmujący podmioty należące do różnych gałęzi gospodarki.
 
Kryterium podmiotowe i przedmiotowe pozwala wyróżnić holdingi:
# podmiotowo jednolite (właściwe, czyste, monolityczne) -– grupujące uczestników prowadzących działalność w takiej samej formie organizacyjno -prawnej,
# przedmiotowo jednolite -– podmiot kontrolujący obok podstawowej działalności rozwija równolegle aktywność uboczną o charakterze tradycyjnym (np. produkcję, handel),
# mieszane podmiotowe -– zgrupowanie przedsiębiorstw, banków, spółdzielni i fundacji, obejmujące także spółki prawa cywilnego lub handlowego.
 
Posługując się z kolei kryterium terytorialnego zasięgu struktury holdingowej, można wyróżnić holdingi:
# krajowe -– w którym podmiot kontrolujący, mający swą siedzibę w określonym kraju, nabywa udziały lub akcje w innych [[firma]]ch, funkcjonujących jedynie na obszarze jego [[państwo|kraju]];
# zagraniczne -– utworzone wprawdzie przez podmiot krajowy, ale obejmujący zagraniczne jednostki kontrolowane i funkcjonujący poza granicami danego kraju;
# międzynarodowe -– tworzone z reguły przez duże podmioty prawno-gospodarcze, przeważają w nim spółki akcyjne dysponujące z reguły dużym potencjałem gospodarczym, przedsiębiorstwa jednopodmiotowe oraz silne finansowo banki rozwijające działalność międzynarodową, jednocześnie liczba uczestników holdingu musi sięgać co najmniej trzech podmiotów, więc zaangażowane muszą być także co najmniej trzy kraje.
 
Oprócz wymienionych kryteriów według [[Leopold Stecki|Leopolda Steckiego]] wyróżniamy między innymi jeszcze holdingi:
# kierownicze -– ich organizacyjno-prawna i ekonomiczna istota polega na tym, że uczestnictwo podmiotu kontrolującego w jednostce zależnej wyraża się w przejęciu od niej funkcji kierowania jego przedsiębiorstwem, bankiem lub inną firmą;
# finansowe -– w których podmiot kontrolujący nabywa w jednostkach zależnych znaczne udziały kapitałowe lub określonej wartości akcje;
# rodzinne -– tworzone na ogół przez członków małej rodziny obejmującej małżonków i ich dzieci;
# kapitałowe -– oznaczające uczestnictwo podmiotu kontrolującego w jednostce zależnej poprzez objęcie udziału kapitałowego, np. przez nabycie akcji o znacznej wartości kapitałowej.
 
== Zalety i wady struktur holdingowych ==
Do zalet holdingów zalicza się:
# Zwiększenie poczucia odpowiedzialności za wyniki pracy spółek zależnych oraz wzrost motywacji do działań nowatorskich przez ich organy zarządzające, w stosunku do [[struktura dywizjonalna|struktur dywizjonalnych]]. Efekty pracy, w tym przypadku w sposób bardzo jednoznaczny, identyfikowane z podmiotem gospodarczym.
# Ograniczenie negatywnych skutków związanych z podjęciem działalności w obszarach wysokiego ryzyka. FirmaSpółka matka wydzielając samodzielny podmiot gospodarczy ogranicza ryzyko jedynie do wysokości udziałów w kapitale tego podmiotu.
# Duża zachęta inwestorów zewnętrznych do zaangażowania środków w przedsięwzięcia realizowane przez spółki córki. W wypadku struktur dywizjonalnych zainwestowany kapitał ginie w całej organizacji gospodarczej, w wypadku holdingu inwestor staje się udziałowcem spółki córki, której kapitał jest tylko cząstką kapitału całej organizacji. Inwestor za te same pieniądze otrzymuje znacznie większy wpływ na zarządzanie wybraną spółką holdingową.
# Ograniczenie ryzyka inwestycyjnego przez kapitał zewnętrzny. Inwestor zewnętrzny angażuje kapitał jedynie w tę spółkę, którą uważa za godną uwagi, czy to ze względu na jej szczególną efektywność, czy też ze względu na jej produkty. Nie ponosi natomiast ryzyka związanego na przykład z niską efektywnością działania innych spółek-córek holdingu czy też całej organizacji holdingowej. Inwestorzy zewnętrzni dążą niekiedy poprzez stopniowy wykup akcji spółek-córek, do ich przechwycenia.
 
Z kolei do wad holdingu należy:
# Koniecznośćkonieczność szczególnego nadzoru ze strony zarządu w zakresie obiegu informacji. Błędy i niedopatrzenia w tym zakresie mogą powodować nawet zanik koordynacji między poszczególnymi spółkami.
# Możliwośćmożliwość nadmiernego wpływania na [[Podmiot gospodarczy|podmioty]] zależne przez podmiot nadrzędny.
# Możliwośćmożliwość nieuwzględniania interesów poszczególnych podmiotów zależnych -– szczególnie słabszych uczestników -– w strategii całego holdingu.
# Możliwość splajtowania firmy bez ryzyka poniesienia jakichkolwiek kosztów związanych z upadłością części holdingu
 
== Zobacz też ==▼
* [[PCC SEkartel]]▼
* [[Kartelkoncern]]▼
* [[konsorcjum]]
* [[Poolpool (mikroekonomia)|Poolpool]]▼
* [[Koncernsyndykat]]▼
* [[trust (ekonomia)|trust]]
 
== Przypisy ==
{{Przypisy}}
 
{{Kontrola autorytatywna}}
== Polskie holdingi ==
* [[Holding Management Models]]
* [[BOT (holding)|Grupa BOT S.A.]]
* [[Katowicki Holding Węglowy|Katowicki Holding Węglowy S.A.]]
* [[Kulczyk Holding|Kulczyk Holding S.A.]]
* [[Kolporter S.A.]]
* [[Pojazdy Szynowe PESA Bydgoszcz|Pojazdy Szynowe PESA Bydgoszcz Spółka Akcyjna Holding]]
* [[KGHM Polska Miedź|KGHM Polska Miedź S.A]]
* [[Grupa ITI]]
* [[Getin Holding]]
* [[Poland Pasador Holding]]
* [[Emperia Holding S.A.]]
▲* [[PCC SE]]
* [[Grupa LOTOS]]
 
▲== Zobacz też ==
▲* [[Kartel]]
▲* [[Koncern]]
* [[Konsorcjum]]
▲* [[Pool (mikroekonomia)|Pool]]
* [[Syndykat]]
* [[Trust]]
 
[[Kategoria:Mikroekonomia]]
[[Kategoria:Holdingi| ]]
 
[[ar:شركة قابضة]]
[[bg:Холдингово дружество]]
[[ca:Hòlding]]
[[cs:Holding]]
[[de:Holding]]
[[es:Holding]]
[[en:Holding company]]
[[fa:شرکت مادر]]
[[fr:Holding]]
[[ko:지주회사]]
[[id:Perusahaan induk]]
[[it:Holding]]
[[he:חברת אחזקות]]
[[lb:Holding]]
[[lt:Holdingas]]
[[nl:Holding]]
[[ja:持株会社]]
[[no:Morselskap]]
[[pt:Holding]]
[[ru:Холдинг]]
[[sr:Holding]]
[[fi:Holdingyhtiö]]
[[sv:Holdingbolag]]
[[uk:Холдинг]]
[[zh:控股公司]]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Holding”