Armata 6-funtowa

Armata sześciofuntowa (ang. Royal Ordnance Quick Firing 6-pounder 7 cwt) to brytyjskie działo przeciwpancerne kalibru 57 mm z okresu II wojny światowej zaprojektowane jako następca armaty dwufuntowej. Po raz pierwszy użyte bojowo w Afryce Północnej w kwietniu 1942.

Ordance QF 6 pounder Mk IV

Armata w Muzeum Historii Sił Obronnych Izraela w Tel Awiwie
Dane podstawowe
Państwo	Wielka Brytania
Rodzaj	Armata przeciwpancerna
Dane taktyczno-techniczne
Kaliber	57 × 441 mm R
Długość lufy	2665 mm 2392 (części gwintowanej)
Prędkość pocz. pocisku	914 m/s (APDS)
Masa	1112–1145 kg
Kąt ostrzału	od –5° do +15° (w pionie) 90° (w poziomie)
Obsługa	6 osób

Istniały także inne wersje tej armaty, okrętowa – QF 6-pdr 10 cwt oraz przeciwlotnicza – QF 6-pdr 6 cwt. Oznaczenie „cwt” to angielska miara wagi wynosząca 112 funtów i w przypadku tej armaty określała masę lufy.

Historia

Prace projektowe rozpoczęto w 1938 i sama armata była gotowa już w 1940, ale laweta do niej została zaprojektowana dopiero w 1941. Nowe działo było zdecydowanie lepsze od swojego poprzednika, miało znacznie lepszą przebijalność pancerza (z odległości 1000 m pomiędzy 60 a 140 mm w zależności od amunicji), a co najważniejsze była do niego dostępna amunicja burząca przez co mogło być używane nie tylko jako armata przeciwpancerna, lecz także jako działo piechoty.

W tym samym czasie kiedy powstała armata sześciofuntowa, standardowym działem przeciwpancernym w armii amerykańskiej była 37 mm armata przeciwpancerna M3, która podobnie jak poprzednik QF 6-pounder, w 1940 była już konstrukcją przestarzałą. Amerykanie zdecydowali się więc rozpocząć produkcję armaty brytyjskiej na licencji jako 57 mm M1, wersja amerykańska była praktycznie identyczna z brytyjską, różniła się tylko nieco dłuższą lufą w porównaniu z wersją brytyjską.

Odmiana czołgowa tej armaty używana była między innymi przez czołg piechoty Valentine VIII, IX, X, czołg Churchill III i IV, czołg szybki Crusader III oraz Centaur Mk 1 oraz niektóre czołgi Cromwell.

Odmiany

• Mk 2 – pierwsza wersja produkcyjna,
• Mk 3 – wersja czołgowa odmiany Mk 2,
• Mk 4 – nieco dłuższa lufa, zmieniony hamulec wylotowy,
• Mk 5 – wersja czołgowa odmiany Mk 4,
• Airlanding – wersja Mk 4 ze zmodyfikowanym podwoziem tak aby mieściła się w szybowcu transportowym Horsa,
• 57-mm M1 – wersja budowana w Stanach Zjednoczonych bez hamulca wylotowego,
• Molins – wersja przeznaczona do samolotów De Havilland Mosquito z automatem ładującym, budowana przez firmę Molins, która przed wojną produkowała automaty do sprzedaży papierosów.

Amunicja

• przeciwpancerna:
  • APC – od września 1942
  • APCBC – od stycznia 1943
  • APCR – od października 1943
  • APDS – od marca 1944
• burząca
• odłamkowa

Linki zewnętrzne

• The 6 Pounder Anti-Tank Gun (ang.)