Elżbieta Starostecka
Elżbieta Starostecka (ur. 6 października 1943 w Rogach) – polska aktorka filmowa i teatralna, piosenkarka.
 Elżbieta Starostecka (1978) | |
| Data i miejsce urodzenia |
6 października 1943 |
|---|---|
| Zawód | |
| Współmałżonek | |
| Lata aktywności |
od 1964 |
| Odznaczenia | |
 
| |
Elżbieta Starostecka zdobyła uznanie publiczności rolą Stefanii Rudeckiej w filmie Trędowata (1976) Jerzego Hoffmana, adaptacji powieści Trędowata (1909) Heleny Mniszkówny.
Życiorys
edytujTeatr
edytujJest absolwentką V Liceum Ogólnokształcącego im. Andrzeja Struga w Gliwicach. W 1965 roku ukończyła z wyróżnieniem[1] Wydział Aktorski Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera w Łodzi, a dyplom uzyskała sześć lat później, w 1971 roku. Zadebiutowała 30 października 1965 roku na deskach Teatru im. Wojciecha Bogusławskiego w Kaliszu w sztuce Henryk VI na łowach Wojciecha Bogusławskiego. Aktorka była związana z tym teatrem przez dwa lata i wystąpiła m.in. w komedii Moliera Szelmostwa Skapena oraz O krasnoludkach i o sierotce... Marii Konopnickiej. W 1966 roku została zaangażowana w Teatrze Nowym w Łodzi, z którym współpracowała do 1972 roku. Zagrała m.in. w Ślubach panieńskich, Mężu i żonie Aleksandra Fredry i Prometeuszu Jerzego Andrzejewskiego. W 1972 roku przeszła do Teatru Rozmaitości w Warszawie, gdzie wystąpiła m.in. w komedii Jarosława Iwaszkiewicza Lato w Nohant, Nagim królu Eugeniusza Szwarca[2], Śnie Felicji Kruszewskiej[3] oraz Cieniu Wojciecha Młynarskiego[4]. W 1980 roku przeniosła się do Teatru Ateneum, z którym związana była do 2008 roku[5][1]. Ostatni raz pojawiła się na deskach tego teatru w 2003 roku w sztuce Pan inspektor przyszedł Johna Boyntona Priestley[6]. Ponadto wystąpiła w ponad dwudziestu spektaklach Teatru Telewizji[7].
Film
edytujW filmie zadebiutowała w 1964 roku rolą w obrazie Wandy Jakubowskiej Koniec naszego świata. Początkowo grała drugoplanowe lub epizodyczne postacie, m.in. w Lalce Wojciecha Jerzego Hasa czy Piekło i niebo Stanisława Różewicza. Przełomem była rola w filmie Rzeczpospolita babska Hieronima Przybyła. W 1973 roku wystąpiła w serialu telewizyjnym Czarne chmury. W 1975 roku zagrała w filmie Jerzego Antczaka Noce i dnie oraz w serialu, będącym telewizyjną wersją filmu kinowego. Aktorka uważa te dwie role za najważniejsze w swojej karierze[1]. Rola Stefci Rudeckiej w filmie Trędowata przyniosła jej nagrodę Złotego Grona na Lubuskim Lecie Filmowym. W 1979 roku wystąpiła w komedii kryminalnej Skradziona kolekcja, a trzy lata później w serialu produkcji NRD Hotel Polanów i jego goście, w którym stworzyła dojrzałą rolę kobiety doświadczonej życiem. W latach 80. wycofała się z życia filmowego i przestała zabiegać o role filmowe[8]. Ostatnią rolą filmową, którą zagrała przed dłuższą przerwą był epizod w Przypadku Pekosińskiego w 1993 roku. Na ekran wróciła w roku 2023 rolą Eleonory w filmie Uwierz w Mikołaja[9][10].
Kariera muzyczna
edytujStarostecka nagrała kilka piosenek, między innymi Za rok, może dwa, z którą wystąpiła na festiwalu w Opolu w 1978 roku[8] oraz Precz z moich oczu pochodzącą z filmu Trędowata do słów Adama Mickiewicza[11]. Nagrała także płytę Kolędy w aranżacji Włodzimierza Korcza[12]. Na płycie Piosenki jeszcze Starszych Panów można usłyszeć cztery piosenki w wykonaniu Starosteckiej[13].
W 1981 roku wzięła udział w nagraniu bajki muzycznej Wyprawa Tapatików autorstwa Marty Tomaszewskiej[14].
Rodzina
edytujPradziadek aktorki Wojciech Doktorowicz pochodził z Litwy. Jej dwaj wujowie zginęli podczas II wojny światowej[15].
Jest żoną Włodzimierza Korcza, kompozytora, z którym ma syna Kamila Jerzego (ur. 1971) oraz córkę Annę Marię (ur. 1982)[16]. Mieszka w Warszawie, na Żoliborzu[1].
Filmografia
edytuj| Filmy[17] | |||
| Rok | Tytuł | Rola | Uwagi |
| 1964 | Koniec naszego świata | Julia Stein | debiut filmowy |
| 1964 | Panienka z okienka | nimfa w przedstawieniu | niewymieniona w napisach |
| 1964 | Echo | Krysia Górkówna | niewymieniona w napisach |
| 1966 | Piekło i niebo | anioł stróż dziadka | |
| 1966 | Pieczone gołąbki | dziennikarka | niewymieniona w napisach |
| 1968 | Lalka | Ewelina, żona barona Dalskiego | |
| 1969 | Rzeczpospolita babska | plutonowy Jadwiga Rymarczyk | |
| 1969 | Jak rozpętałem drugą wojnę światową | piosenkarka w tawernie | część 1 pt. „Ucieczka” |
| 1970 | Prom | Hanka, córka Walczaka | |
| 1975 | Noce i dnie | Teresa Ostrzeńska-Kociełło, siostra Barbary | |
| 1976 | Trędowata | Stefcia Rudecka | |
| 1979 | Skradziona kolekcja | Janka Powsińska, przyjaciółka Joanny | |
| 1993 | Przypadek Pekosińskiego | pani Wanda | |
| 2023 | Uwierz w Mikołaja | Eleonora | |
| Produkcje telewizyjne[17] | |||
| Rok | Tytuł | Rola | Uwagi |
| 1967 | Zmartwychwstanie Offlanda | odwiedzająca cmentarz | film telewizyjny |
| 1968 | Don Juan | Hania | spektakl telewizyjny |
| 1969 | Księżycowe ptaki | córka Chamberta | spektakl telewizyjny |
| 1971 | Ministerstwo strachu | Anna Hilfe | spektakl telewizyjny |
| 1973 | Wodewil warszawski | Zosia | widowisko telewizyjne |
| 1973 | Świerszcz za kominem | Berta | spektakl telewizyjny |
| 1973 | Maskarada | Nina | spektakl telewizyjny |
| 1973 | Czarne chmury | Anna Ostrowska | serial telewizyjny, odcinki: 5-10 |
| 1974 | Uciekła mi przepióreczka | Smugoniowa | spektakl telewizyjny |
| 1974 | Ondyna | Ondyna | spektakl telewizyjny |
| 1974 | Małżeństwo Antoniny | Tonia | spektakl telewizyjny |
| 1974 | Don Juan czyli Kamienny gość | Elwira | spektakl telewizyjny |
| 1975 | Wieczór trzech króli | Viola / Sebastian | spektakl telewizyjny, podwójna rola |
| 1975 | Amfitrion 38 | Alkmena | spektakl telewizyjny |
| 1976 | Most | Helena | spektakl telewizyjny |
| 1977 | Noce i dnie | Teresa Ostrzeńska-Kociełło, siostra Barbary | serial telewizyjny, odcinki: 1, 2 |
| 1978 | Mąż i żona | Elwira, żona Wacława | spektakl telewizyjny |
| 1982 | Hotel Polanów i jego goście | Esther Polan | serial telewizyjny |
| 1991 | Jej mężowie | Wiktoria | spektakl telewizyjny |
| 1994 | Pierścień czarodzieja | nauczycielka | spektakl telewizyjny |
| 2001 | Więzy krwi | Barbara, matka Ewy Kocharskiej | serial telewizyjny, nazwisko aktorki początkowo pojawiało się w napisach telenoweli, ale ostatecznie ani razu nie pojawiła się na ekranie |
| 2012–2014 | Lekarze | Krystyna Keller, matka Maksa | serial telewizyjny |
| Dubbing[17] | |||
| Rok | Tytuł | Rola | Uwagi |
| 1968 | Tabliczka marzenia | Jadzia, przyjaciółka Ludki | niewymieniona w napisach |
Nagrody i odznaczenia
edytuj- Srebrny Gwóźdź – nagroda w plebiscycie popularności (1976)
- Złote Grono za rolę Stefci Rudeckiej podczas Lubuskiego Lata Filmowego w filmie Trędowata (1977)
- Nagroda Przewodniczącego ds. Radia i Telewizji za wybitną współpracę artystyczną z Radiem i Telewizją (1979)
- Zasłużony Działacz Kultury (1988)
- 2013 – Nagroda Heroiny Polskiego Kina 2013[18]
- 2013 – Srebrny Medal „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”
Przypisy
edytuj- ↑ a b c d Nasi bliscy są na wyciągnięcie ręki. styl.pl. [dostęp 2011-06-17].
- ↑ Nagi król – Eugeniusz Szwarc. e-teatr.pl. [dostęp 2012-07-12]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-13)].
- ↑ F.Z.K. czuwał na ŚNIE Felicji Kruszewskiej w Teatrze Rozmaitości. Szpilki, 1976-05-09. [dostęp 2011-06-17].
- ↑ „Cień” – program. e-teatr.pl, kwiecień 1973. [dostęp 2011-06-17].
- ↑ Artyści. teatrateneum.pl. [dostęp 2011-06-17].
- ↑ O spektaklu „Pan Inspektor przyszedł”. teatry.art.pl. [dostęp 2011-06-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-01-11)].
- ↑ Elżbieta Starostecka, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2011-06-17].
- ↑ a b Tomasz Gawiński: Miłosna bohaterka. Angora, 2010-05-05. [dostęp 2011-06-15].
- ↑ Angelika Swoboda: Elżbieta Starostecka: Spotykałam panie, które twierdziły, że oglądały "Trędowatą" kilkanaście razy. gazeta.pl, 2023-11-09. [dostęp 2023-11-09]. (pol.).
- ↑ Łukasz Maciejewski: "Uwierz w Mikołaja": uwierz w aktora. interia.pl, 2023-11-07. [dostęp 2023-11-09]. (pol.).
- ↑ Elżbieta Starostecka – Za Rok Może Dwa / Precz Z Moich Oczu. discogs.com. [dostęp 2011-06-15]. (ang.).
- ↑ Elżbieta Starostecka – Kolędy. discogs.com. [dostęp 2011-06-15]. (ang.).
- ↑ Piosenki jeszcze Starszych Panów – Divertimenta, Muzykały, Śpiewanki. nuta.pl. [dostęp 2011-06-17].
- ↑ Wyprawa Tapatików. 2 płyty CD. pasjaksiazek.pl. [dostęp 2011-06-17].
- ↑ Magdalena Pawlicka: Kolory, ale delikatne. niedziela.pl. [dostęp 2011-06-18]. [zarchiwizowane z tego adresu (2012-01-11)].
- ↑ Elżbieta Starostecka w bazie Filmweb
- ↑ a b c Elżbieta Starostecka w bazie filmpolski.pl
- ↑ kulturalna.warszawa.pl. [dostęp 2013-12-15]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-11-10)].
Bibliografia
edytuj- Elżbieta Starostecka w bazie IMDb (ang.)
- Elżbieta Starostecka w bazie Filmweb
- Elżbieta Starostecka w bazie filmpolski.pl
- Elżbieta Starostecka, [w:] Encyklopedia teatru polskiego (osoby) [dostęp 2021-04-09].