Katepanat Italii

Katepanat Italii – historyczna prowincja Cesarstwa Bizantyńskiego w południowej części Półwyspu Apenińskiego, powstała ponad dwieście lat po upadku Egzarchatu Rawenny.

Początki utworzenia tej jednostki podziału administracyjnego należy wiązać z odzyskaniem przez Cesarstwo Bizantyńskie kontroli nad strategicznym miastem Bari, które w 873 zostało odbite z rąk Saracenów. Katepanat Italii wykształcił się z połączenia uprzednio kontrolowanego przez Cesarstwo obszaru znanego jako Kalabria oraz temu Longobardii, który wykształcił się z ziem regionu Apulii, położonego nieopodal Bari.^[1] Po roku 965 strateg miasta Bari (tytuł odpowiadający rangą dzisiejszym generałom lub admirałom) otrzymał stopień wojskowy katepano Italii, połączony z tytułem cywilnym patrikios. Oznaczało to powstanie jednostki administracyjnej obejmującej więcej niż jeden tem, którą w historiografii określa się jako katepanat, zaś sam stopień katepano zaczął oznaczać cesarskiego gubernatora, odpowiadając mniej więcej urzędowi prokonsula z czasów Cesarstwa Rzymskiego.

Katepanat Italii rozciągał się od gór Gargano na północy do Zatoki Salerno na południu. Prowincja objęła południową część dawnego Egzarchatu Rawenny – południową część Półwyspu Apenińskiego.

W 828 r. w wyniku najazdu Arabów Cesarstwo Bizantyńskie utraciło Sycylię. W 890 wojska bizantyjskie pokonały wojska arabskie pod Bari. Od 1016 katepanat był najeżdżany przez Normanów. W wyniku wojny od katepanatu stopniowo oddzielały się mniejsze księstwa. W kwietniu 1071 r. upadło Bari, co ostatecznie położyło kres bizantyńskiemu panowaniu w Italii.

Lista katepanów Italii

970 – 975 Michał Abidelas
przed 982 Romanos
982 – 985 Kalokyros Delfinas
985 – 988 Romanos
988 – 998 Jan Ammiropoulos
999 – 1006 Grzegorz Tarchaneiota
1006 – 1008 Aleksy Ksifias
1008 – 1010 Ioannes KurKuas
1010 – 1016 Bazyli Mesardonita
maj 1017 – grudzień 1017 Leo Tornikios Kontoleon
grudzień 1017 – 1027 Bazyli Boioannes
1027 – 1029 Christofor Burgaris
lipiec 1029 – czerwiec 1032 Potos Argyros
1032 – maj 1033 Michał Protospatarios
maj 1033 – 1038 Konstantyn Opos
1038 – 1039 Michał Spondyles
luty 1039 – styczeń 1040 Nicefor Dukeian
listopad 1040 – lato 1041 Michał Dukeian
lato 1041 – 1042 Eksaugustus Boioannes
luty 1042 – kwiecień 1042 Synodian
kwiecień 1042 – wrzesień 1042 Georgios Maniakes
jesień 1042 Pardos
luty 1043 – kwiecień 1043 Bazyli Teodorokan
jesień of 1045 – wrzesień 1046 Eustathios Palatin
wrzesień 1046 – grudzień 1046 Jan Rafael
1050 – 1058 Argyrus
1060 Miriarch
1060 – 1061 Maruli
1062 Sirianus
1064 Perenus
1066 – 1069 Michał Maureks
1069 – 1071 Awartuteles
1071 Stefan Pateran

Przypisy

↑ Barbara M.B.M. Kreutz Barbara M.B.M., Before the Normans: Southern Italy in the Ninth and Tenth Centuries, University of Pennsylvania Press, 7 czerwca 2011, ISBN 978-0-8122-0543-5 [dostęp 2023-10-11] (ang.).

[1] Barbara M.B.M. Kreutz Barbara M.B.M., Before the Normans: Southern Italy in the Ninth and Tenth Centuries, University of Pennsylvania Press, 7 czerwca 2011, ISBN 978-0-8122-0543-5 [dostęp 2023-10-11] (ang.).

[1]