Tekst źródłowy strony Syjonizm

{{wyróżnienie|DA}}
[[File:Flag-of-Israel-4-Zachi-Evenor.jpg|thumb|Flaga ruchu syjonistycznego przyjęta w 1891 roku, od 1948 roku [[Flaga Izraela|flaga państwa Izrael]]<ref>{{Cytuj |tytuł = Flag of Israel {{!}} History, Meaning, & Illustration |data dostępu = 2023-04-17 |opublikowany = britannica.com |url = https://www.britannica.com/topic/flag-of-Israel |język = en}}</ref>]]
'''Syjonizm''' (od nazwy wzgórza ''[[Syjon]]'' w [[Jerozolima|Jerozolimie]], na którym stała [[Świątynia Jerozolimska]]) – ruch polityczny i społeczny, dążący do odtworzenia żydowskiej siedziby narodowej na terenach starożytnego Izraela, będących w okresie międzywojennym [[terytorium mandatowe|mandatem]] [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]] ([[Palestyna (mandat)|Brytyjski Mandat Palestyny]]). Syjonizm doprowadził do powstania państwa [[Izrael]] w 1948. Współcześnie jego celem jest także utrzymanie jedności narodu żydowskiego żyjącego w rozproszeniu i jego więzi z Izraelem. Ruch zapoczątkowany pod koniec XIX wieku miał wiele nurtów i postaci, powszechnie utożsamiany z ''syjonizmem politycznym'', interpretowanym w różny sposób: jako [[patriotyzm]] żydowski, jako ruch narodowowyzwoleńczy i państwowotwórczy, jako kierunek kulturalny i społeczny, oraz jako ruch religijny. Poza syjonizmem politycznym mówiono o syjonizmie duchowym, którego celem była nowa tożsamość żydowska ([[Achad ha-Am]]), odrodzenie [[Język hebrajski|języka hebrajskiego]] ([[Eliezer ben Jehuda|Eliezer ben-Yehuda]]) i powstanie literatury i kultury w tym języku.

Syjonizm od początku był przedmiotem krytyki zarówno ze strony niektórych ruchów żydowskich, jak i nieżydowskich. Zasadniczy konflikt, nierozstrzygnięty do dziś, trwa między syjonizmem a [[Palestyńczycy|palestyńskim]] ruchem narodowym, [[Panarabizm|nacjonalizmem arabskim]] oraz [[Islamizm|fundamentalizmem islamskim]].

== Termin ==
{{Multisource|en:Rome and Jerusalem|M. Hess, ''Rzym i Jerozolima'' (j. angielski)|en:Auto-Emancipation|L. Pinsker, ''Samowyzwolenie'' (j. angielski)|en:The Jewish State|T. Herzl, ''Państwo żydowskie'' (j. angielski)}}
Termin „syjonizm” pochodzi od słowa „Syjon” ([[Język hebrajski|hebr.]] ציון), będącego jednym z określeń na [[Jerozolima|Jerozolimę]] i [[Ziemia Izraela|Ziemię Izraela]], wspomnianym w [[Biblia|Biblii]]. Został on utworzony na opisanie żydowskiego [[nacjonalizm]]u przez [[austria]]cko-żydowskiego dziennikarza [[Natan Birnbaum|Nathana Birnbauma]]. Założył on pierwsze stowarzyszenie studentów-Żydów ''[[Kadima (organizacja studencka)|Kadima]]''. Słowo „syjonizm” zostało użyte po raz pierwszy przez Birnbauma w jednym z pierwszych numerów wydawanego przez niego w [[Język niemiecki|języku niemieckim]] czasopisma „Selbstemanzipation” w 1890. Sam Birnbaum później odwrócił się od syjonizmu, przez pewien czas był zwolennikiem [[Żydowski autonomizm|autonomizmu]], aż w końcu został sekretarzem generalnym [[Antysyjonizm|antysyjonistycznego]] religijnego ruchu [[Agudat Israel]]<ref>{{Cytuj książkę |nazwisko = DeLange |imię = Nicholas |autor link = |tytuł = An Introduction to Judaism |data = 2000 |wydawca = Cambridge University Press |miejsce = |isbn = 0-521-46624-5 |strony = 30}}</ref>.

Od czasu utworzenia państwa Izrael termin „syjonizm” używany jest na określenie przede wszystkim wsparcia dla niego jako żydowskiego państwa narodowego. Jednakże istnieje cały szereg ideologii, czasem ze sobą sprzecznych, które popierają istnienie Izraela, ale różnią się fundamentalnymi założeniami. Mowa tutaj m.in. o syjonizmie religijnym, rewizjonistycznym i socjalistycznym (nazywanym także syjonizmem pracy).

Czasem termin „syjonizm” używany jest w znaczeniu pejoratywnym. Zgodnie z twierdzeniem historyków takich jak [[Walter Laqueur]], [[Howard Sachar]] i [[Jack Fischel]], w pewnych przypadkach określenie „syjonista” stosowane jest przez [[Antysemityzm|antysemitów]], chcących zaatakować wszystkich Żydów<ref>Wspomniani naukowcy wskazują na, ich zdaniem nieprawidłowe, stosowanie terminu „syjonizm”:
* „...pod ukryciem „antysyjonizmu” czają się różnorodne motywy, które trzeba nazwać po imieniu. Kiedy w latach 50., pod panowaniem Stalina, Żydzi ze Związku Radzieckiego znaleźli się w niebezpieczeństwie ataków i egzekucji, czynione to było pod sztandarami antysyjonizmu raczej niż antysemityzmu, który został zniesławiony przez Adolfa Hitlera. Kiedy w późniejszych latach poczynania izraelskiego rządu były atakowane jako rasistowskie lub kolonialne w różnych części świata, podstawą tej krytyki było całkiem często przekonanie, że Izrael nie ma prawa do istnienia (...). Tradycyjny antysemityzm wyszedł na Zachodzie z mody, poza skrajną prawicą. Ale czasem pojawia się coś, co możemy określić jako postantysemityzm. Jest mniej brutalny w swoich celach, ale wciąż bardzo realny. Nie jest trudno odróżnić prawdziwy i nieprawdziwy antysyjonizm. (...) Niemal zawsze jest jasne, czy ataki skierowane są przeciwko określonemu działaniu izraelskiego rządu (na przykład jako okupanta), czy przeciwko istnieniu Izraela.” ([[Walter Laqueur|Laqueur Walter]], ''Dying for Jerusalem: The Past, Present and Future of the Holiest City'', Sourcebooks, Inc. 2006, s. 55, {{ISBN|1-4022-0632-1}})
* „W ostatnich dniach lipca 1967 roku, Moskwa rozpoczęła bezprecedensową kampanię propagandową przeciwko syjonizmowi określanemu jako „światowe niebezpieczeństwo”. Przegrana była przypisywana nie tylko działaniom małego Izraela, ale „wszechpotężnej międzynarodowej sile”. (...) W swojej jaskrawej wulgarności, ofensywa propagandowa wkrótce nabrała cech znanych z epoki nazistowskiej. Społeczeństwo sowieckie zostało nasycone rasistowskimi historiami. Wyjątki z książki Trofima Kichko z 1963 r. ''Judaizm bez upiększeń'' były intensywnie publikowane w sowieckich mediach. Pozycja Juri Iwanowa ''Uwaga: Syjonizm'', powtarzająca twierdzenia z ''Protokołów Mędrców Syjonu'', była szeroko kolportowana w całym kraju.” (Sachar Howard, ''A History of the Jews in the Modern World'', Knopf NY. 2005, s. 722)
* Zobacz też: [[antysyjonizm]], [[Marzec 1968]].</ref>.

Syjonizm należy odróżniać od terytorializmu, który był nacjonalistycznym ruchem wzywającym do utworzenia żydowskiej siedziby narodowej, jednak niekoniecznie w [[Palestyna|Palestynie]]. Na początku XX wieku pojawiało się wiele propozycji odnośnie do osiedlania Żydów poza [[Europa|Europą]], jednak większość z nich stosunkowo szybko została odrzucona. W wyniku tego wykrystalizowała się jasna wizja dążeń syjonistycznych.

== Historia ==
{| style="float; margin: 10px; border: solid 1px #bbb; width: 298px;" align="right"
| align="center"|
[[Plik:Theodor Herzl portrait.jpg|150px]]
[[Plik:DE Herzl Judenstaat 01.jpg|130px]]
|-
| align="center"| [[Theodor Herzl]]<br /><small>i strona tytułowa jego książki z 1896<br />''[[Państwo żydowskie]]''</small>
|}
Od I wieku n.e. większość Żydów mieszkała poza Palestyną. Tylko niewielka ich liczba stale przebywała na terenach, które były kiedyś ich państwem. Zgodnie z doktryną [[judaizm]]u, Żydzi powrócą do ''[[Ziemia Izraela|Eretz Israel]]'' wraz z przyjściem [[Pomazaniec|mesjasza]]. Pomimo tego twierdzenia w XIX wieku pojawił się ruch religijny postulujący wcześniejszy powrót do Ziemi Izraela. Uzyskał on znaczące poparcie. Nawet przed 1882 (gdy wydana została książka ''Autoemancipation'' [[Leon Pinsker|Leo Pinskera]])<ref>W Polsce wydana w 1900 pod tytułem ''Samowyzwolenie''.</ref>, uważanym za datę pojawienia się syjonizmu praktycznego (politycznego), Żydzi imigrowali do Palestyny. Nie były to procesy masowe, ale dochodziło do tzw. presyjonistycznych [[Alija|alii]]<ref>{{Cytuj książkę |nazwisko = Smith |imię = Charles D. |autor link = |tytuł = Palestine, Israel and the Arab-Israeli Conflict |wydawca = Bedford/St. Martin’s |miejsce = |rok = 2000 |strony = 1–12, 33–38 |isbn = 0-312-20828-6}}</ref>.

Świecka idea powrotu Żydów na tereny ówczesnej Palestyny oraz utworzenia niepodległego państwa żydowskiego pojawiła się pod koniec XIX w. w środowiskach europejskich i rosyjskich [[Żydzi|Żydów]].

Jednym z pierwszych syjonistów w Niemczech był [[Heinrich Loewe]] (ur. 1869). Studiując w [[Uniwersytet Humboldtów w Berlinie|Uniwersytecie Berlińskim]] oraz w [[Hochschule für die Wissenschaft des Judentums]] (Wyższej Szkole Nauk Judaistycznych) założył grupę syjonistyczną znaną jako ''Rosyjskie Żydowskie Towarzystwo Naukowe''. Jej współzałożycielami byli [[Żydzi]] spoza Niemiec, Szmaria Lewin, Josef Lurie, Nahman Syrkin i Leon Mockin. Loewe, jako jedyny z tej grupy, urodził się w Niemczech. W 1892 r. Loewe założył ''Jung Israel'', pierwszą grupę syjonistyczną w Niemczech. Był także jednym z założycieli ''Vereinigung Juedischer Studierender'' – organizacji, która w 1914 r. dała początek zrzeszeniu skupiającemu różne studenckie organizacje syjonistyczne w Niemczech o nazwie ''Kartell Juedischer Verbindungen''. W latach 1893–1894 redagował w Berlinie ''Juedische Volkszeitung'', a przez kolejne dwa lata miesięcznik ''Syjon'' (od 1895 do 1896 r.){{odn|Rotschild|1971|s=446–447}}.

Na czele ruchu stanął dziennikarz [[Theodor Herzl]]. Początkowo głównym dyskutowanym postulatem było utworzenie ''prawnie zabezpieczonej siedziby dla ludu żydowskiego'' w dowolnym miejscu (rozważano projekt utworzenia takiego państwa na terytorium dzisiejszej [[Uganda|Ugandy]]). Związane to było z kryzysem w zabiegach dyplomatycznych syjonistów, dążących do wywarcia wpływu na [[Imperium Osmańskie]], w granicach którego znajdowała się Palestyna. Potem jednak za bardziej realistyczny uznano projekt kolonizacji Palestyny – ziemi związanej historycznie i religijnie z narodem żydowskim. Herzl przedstawił w 1896 w pracy pt. ''Judenstaat'' (''[[Państwo żydowskie]]'') wizję przekształcenia Żydów – prześladowanej wspólnoty etniczno-religijnej – w świecki naród, którego państwo będzie podobne do innych państw europejskich. Syjonizm był przede wszystkim odpowiedzią na narastające nastroje [[Antysemityzm|antysemickie]] w okresie rozkwitu ruchów nacjonalistycznych w Europie i niepowodzenia asymilacji. Idea powrotu do Syjonu miała też źródła religijne – jak już wspomniano, według judaizmu mesjasz doprowadzi do powrotu Żydów z wygnania (''galut'') do ich starożytnej ojczyzny.

{{Osobny artykuł|Światowa Organizacja Syjonistyczna}}
W sierpniu 1897 na I Światowym Kongresie Syjonistycznym w [[Bazylea|Bazylei]] ([[Szwajcaria]]) powstała [[Światowa Organizacja Syjonistyczna]]. Ruch wysunął hasło: ''Ziemia bez ludu, dla ludu bez ziemi''<ref>Hasło to zostało stworzone przez duchownego kościoła szkockiego Alexandra Keitha w 1843. Jak pisze Diana Muir, zostało ono zaadaptowane przez syjonistów. Początkowo jednak używali go chrześcijanie, ze względów religijnych propagujący ideę powrotu Żydów do Palestyny. Zob. {{Cytuj pismo |nazwisko = Muir |imię = Diana |tytuł = A Land without a People for a People without a Land; An oft-cited Zionist slogan was neither Zionist nor popular |czasopismo = Middle Eastern Quarterly |wolumin = lato 2008, vol. 15, nr 2 |strony =}}</ref>. Oprócz zabiegów o autonomię dla ludności żydowskiej w ramach Imperium Osmańskiego, syjoniści propagowali osadnictwo rolne, przemysł oraz nową kulturę hebrajską. Symbolem przynależności do organizacji było płacenie corocznej składki, tzw. ''szekla''. Syjoniści stworzyli własny bank oraz Żydowski Fundusz Narodowy (''Keren Kajemet le-Israel'').

Ruch syjonistyczny od początku był podzielony ze względu na założenia ideologiczne i wizję przyszłego państwa oraz na zakres projektu. Tzw. ''syjoniści-maksymaliści'' wzywali do kolonizacji całości ziem opisanych w Biblii jako ''kraj Izraela'', podczas gdy tzw. minimaliści byli zwolennikami ograniczonego terytorialnie państwa<ref>{{Cytuj stronę |url = http://www.israel.org/MFA/Facts%20About%20Israel/State/ZIONISM-%20Background |tytuł = Zionism – Background |autor = Benyamin Neuberger |język = en |data dostępu = 2008-03-16}}</ref>. Początkowo nie brano pod uwagę dążeń narodowych [[Palestyńczycy|ludności arabskiej]], która dominowała liczebnie na terytorium Palestyny.

{| class="wikitable" style="float: left; margin-right: 1em"
|+ Demografia w Palestynie<br />w latach 1800–1947<ref>{{Cytuj książkę |nazwisko = Gorny |imię = Yosef |autor link = |tytuł = Zionism and the Arabs, 1882–1948 |data = 1987 |wydawca = Oxford University Press |miejsce = |isbn = 0-19-822721-3 |strony = 5}}</ref>
|-
! width="50"| rok
! width="80"| Żydzi
! width="80"| Arabowie
|-
| align="center"| 1800
| align="center"| 6,7 tys.
| align="center"| 268 tys.
|-
| align="center"| 1880
| align="center"| 24 tys.
| align="center"| 525 tys.
|-
| align="center"| 1915
| align="center"| 87 tys.
| align="center"| 590 tys.
|-
| align="center"| 1931
| align="center"| 174 tys.
| align="center"| 837 tys.
|-
| align="center"| 1947
| align="center"| 630 tys.
| align="center"| 1,31 mln
|}

Dodatkowym impulsem, który doprowadził w ogóle do stworzenia koncepcji syjonistycznej, były narastające odczucia [[Antysemityzm|antysemickie]] w całej Europie, których apogeum były zbrodnie [[Narodowy socjalizm|hitlerowskie]] na Żydach ([[Zagłada Żydów|Holocaust]]). Należy przy tym wspomnieć o sprzeciwie niektórych ultraortodoksyjnych środowisk żydowskich wobec koncepcji utworzenia państwa żydowskiego w Palestynie. Twierdzili oni, że dopiero [[Pomazaniec|Mesjasz]] wprowadzi Żydów z powrotem do [[Ziemia Obiecana (Biblia)|Ziemi Obiecanej]] i grzechem przeciw [[Bóg|Bogu]] są jakiekolwiek próby przyspieszenia tego zdarzenia<ref>{{Cytuj stronę |url = http://www.zionism-israel.com/his/jewish_anti_zionism.htm |tytuł = A brief history of Jewish anti-Zionism (Jews Against Zionism) |autor = Ami Isseroff |język = en |data dostępu = 2008-03-16}}</ref>.

{{Osobny artykuł|Deklaracja Balfoura}}
Ważnym wydarzeniem dla ruchu syjonistycznego była tzw. [[deklaracja Balfoura]] z listopada 1917, w której minister spraw zagranicznych [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]] [[Arthur Balfour]] stwierdzał o przychylności władz brytyjskich wobec koncepcji ''żydowskiej siedziby narodowej''<ref>„Biuro Spraw Zagranicznych, 2 listopada 1917, Szanowny Lordzie Rotschildzie! Z wielką przyjemnością przekazuję Panu w imieniu Rządu Jej Królewskiej Mości niniejszą deklarację, przez Rząd zatwierdzoną, będącą wyrazem sympatii dla żydowskiego ruchu syjonistycznego. Rząd Jej Królewskiej Mości z przychylnością przygląda się zasiedlaniu narodowej siedziby Żydów, Palestyny, i dołoży wszelkich starań, aby cel ten został osiągnięty; jednocześnie nie zamierza uczynić nic, co ograniczyłoby prawa obywatelskie i religijne nieżydowskich społeczności w Palestynie, albo status prawny i polityczny, jakim cieszą się Żydzi w innych krajach. Będę wdzięczny, jeżeli powiadomi Pan o niniejszej deklaracji Związek Syjonistyczny. Z poważaniem, James Balfour”. Zob. [[:File:Balfour declaration unmarked.jpg]] i [http://www.jewish.org.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=86&Itemid=66].</ref> w Palestynie. Na dokument ten powoływali się później Żydzi przy tworzeniu państwa Izrael. Natomiast Arabowie zwracali uwagę na wieloznaczność użytego przez Brytyjczyków terminu „siedziby narodowej” (''national home''). Deklaracja ministra Balfoura miała głównie na celu pozyskanie poparcia społeczności żydowskiej w czasie działań [[I wojna światowa|I wojny światowej]].

Od końca XIX wieku do Palestyny zaczęły napływać fale imigrantów żydowskich, finansowane głównie przez organizacje syjonistyczne, choć także osoby prywatne (m.in. [[Rothschildowie|rodzinę Rothschildów]]). Podczas gdy w 1922 r. Żydzi stanowili niewiele ponad 1/10 ludności Palestyny, to w przeddzień utworzenia państwa Izrael stanowili już niemal 1/3 populacji<ref>{{Cytuj stronę |url = http://www.jewishvirtuallibrary.org/jsource/History/demograhics.html |tytuł = Demography of Palestine & Israel, the West Bank & Gaza (1553–2006) |autor = [[Jewish Virtual Library]] |język = en |data dostępu = 2008-03-16}}</ref>.

Palestyńscy Arabowie opierali się syjonistycznej imigracji. Wyrazem tego były zamieszki, które wybuchały w 1920, 1921 i 1929. Czasem kończyły się one pogromami Żydów. Początkowo Wielka Brytania wspierała żydowską imigrację, ale reagując na nastroje w Palestynie, wprowadziła jej ograniczenia.

W 1933 [[Adolf Hitler]] został [[Kanclerze Niemiec|kanclerzem]] Niemiec, a w 1935 weszły w życie [[ustawy norymberskie]], na mocy których niemieccy Żydzi (później także austriaccy i [[Czechy|czescy]]) stali się bezpaństwowymi uchodźcami. Podobne akty prawne były wprowadzane także przez europejskich sojuszników Niemiec. Będąca tego skutkiem wzrastająca imigracja do Palestyny doprowadziła do arabskiej rewolty, która trwała w latach 1936–1939. Brytyjczycy powołali tzw. komisję Peela, która miała zbadać sytuację w Palestynie. Nie zajmowała się ona sytuacją europejskich Żydów, ale wezwała do utworzenia dwóch państw: żydowskiego i arabskiego, a także do transferu ludności. Rozwiązanie to nie zostało przyjęte przez rząd brytyjski – zamiast tego tzw. biała księga z 1939 zawierała propozycje zakończenia żydowskiej imigracji do 1944 (do tego czasu jedynie 75 tys. Żydów miało otrzymać pozwolenie na wjazd do Palestyny).

Po [[II wojna światowa|II wojnie światowej]] i doświadczeniach [[Zagłada Żydów|Holocaustu]] poparcie dla syjonizmu wzrosło, zwłaszcza pośród samych Żydów. Brytyjczycy stacjonujący w Palestynie byli atakowani przez syjonistyczne grupy, które usiłowały dzięki temu wymusić na nich zniesienie zakazu imigracji. Jednym z najgłośniejszych ataków było wysadzenie hotelu King David w 1946 przez grupę syjonistów-rewizjonistów. Nie potrafiąc rozwiązać konfliktu, Brytyjczycy zwrócili się o pomoc do nowo utworzonej [[Organizacja Narodów Zjednoczonych|ONZ]].

W 1947 Specjalny Komitet ONZ ds. Palestyny (UNSCOP) zalecił podział Palestyny na państwo żydowskie, państwo arabskie oraz terytorium (''Corpus separatum'') kontrolowane przez ONZ, rozciągające się wokół Jerozolimy<ref>UNITED NATIONS SPECIAL COMMITTEE ON PALESTINE; REPORT TO THE GENERAL ASSEMBLY, A/364, 3 września 1947.</ref>. Plan podziału został przyjęty przez [[Zgromadzenie Ogólne Organizacji Narodów Zjednoczonych|Zgromadzenie Ogólne ONZ]] 29 listopada 1947, na mocy rezolucji 181 (za głosowały 33 państwa, przeciw – 13, wstrzymało się od głosu – 10). Głosowanie było bardzo dramatycznym wydarzeniem, wielu Żydów mieszkających w Palestynie świętowało przyjęcie dokumentu na ulicach miast.

{{Osobny artykuł|I wojna izraelsko-arabska}}
Państwa arabskie odrzuciły rezolucję ONZ, domagając się jednego państwa w Palestynie z arabską większością. Poziom agresji pomiędzy Żydami a Arabami narastał. 14 maja 1948, w dniu zakończenia brytyjskiego panowania nad Palestyną, [[Agencja Żydowska]], kierowana przez Bena Guriona, ogłosiła deklarację niepodległości Izraela. Tego samego dnia armie czterech<ref>Oficjalnie 7 krajów zaatakowało Izrael: Egipt, Transjordania, Irak, Syria, Liban, Jemen i Arabia Saudyjska. Dwa ostatnie państwa wysłały jednak bardzo małe kontyngenty swoich wojsk, a siły libańskie nie wkroczyły do Palestyny wcale.</ref> państw arabskich wkroczyły do Palestyny.

W ciągu następnych ośmiu miesięcy wojska izraelskie wyparły siły arabskie z terenów przyznanych przez ONZ Żydom, a ponadto zajęły także dużą część terytoriów arabskich, powiększając stan swego posiadania do 78% dawnego brytyjskiego mandatu Palestyny. Konflikt doprowadził do exodusu ok. 711 tys. palestyńskich Arabów<ref>GENERAL PROGRESS REPORT AND SUPPLEMENTARY REPORT OF THE UNITED NATIONS CONCILIATION COMMISSION FOR PALESTINE, obejmujący okres od 11 grudnia 1949 do 23 października 1950, GA A/1367/Rev.1 23 października 1950.</ref>. Wojna zakończyła się zawieszeniem broni w 1949, poszczególne terytoria opanowane przez wrogie wojska oddzielała tzw. Zielona Linia.

Powołanie państwa Izrael w 1948 i zwycięstwo Żydów w [[I wojna izraelsko-arabska|I wojnie izraelsko-arabskiej (1948–1949)]] przewartościowały znaczenie słowa „syjonizm”. Od tego czasu zaczęło ono określać poparcie dla nowo powstałego państwa, jak również dla dalszego osiedlania się w nim Żydów pochodzących z krajów całego świata<ref>„(…) Od czasu założenia państwa Izrael w 1948 r. określenie „syjonizm” ma zasadniczo znaczenie historyczne. Nadal jednak pozostaje w użyciu, opisując: 1. sympatie i zorganizowane poparcie dla Żydów na Zachodzie, zwłaszcza poparcie w Stanach Zjednoczonych dla Izraela; 2. niedawne próby emigracji do Izraela Żydów sowieckich; 3. nieustającą obietnicę ze strony Izraela, iż każdy Żyd znajdzie tam swój dom, jeśli tego zechce”. ({{Cytuj książkę |nazwisko = Bullock |imię = Alan |nazwisko2 = Stallybrass |imię2 = Oliver |nazwisko3 = Trombley |imię3 = Stephen |autor link = |tytuł = Słownik pojęć współczesnych |wydawca = |miejsce = Katowice |rok = 1999 |isbn = 8371322380}}).</ref>.

Po wojnie Arabowie odmawiali Izraelowi prawa do istnienia, domagając się powrotu do stanu z 1947. Podtrzymywali te żądania do 1967, kiedy to reszta zachodniej Palestyny została podbita przez Izrael w czasie [[wojna sześciodniowa|wojny sześciodniowej]], po zakończeniu której państwa arabskie domagały się wycofania państwa żydowskiego do terenów ograniczonych dawniej przez Zieloną Linię. Granice z [[Egipt]]em i [[Jordania|Jordanią]] zostały jednak ustalone na mocy traktatów pokojowych z 1979 i 1994.

Na Zgromadzeniu Ogólnym [[Organizacja Narodów Zjednoczonych|ONZ]] w 1975, głównie dzięki staraniom [[Związek Socjalistycznych Republik Radzieckich|Związku Radzieckiego]] i państw arabskich, uchwalono rezolucję 3379 potępiającą syjonizm jako formę [[rasizm]]u<ref>[https://unispal.un.org/DPA/DPR/unispal.nsf/a06f2943c226015c85256c40005d359c/761c1063530766a7052566a2005b74d1 Tekst rezolucji].</ref>, co wywołało stanowczy sprzeciw [[Stany Zjednoczone|USA]]. Dokument ten został odwołany 16 grudnia 1991 (Rezolucja 4686)<ref>[https://unispal.un.org/DPA/DPR/unispal.nsf/9a798adbf322aff38525617b006d88d7/0aea0b9fe5c99b0885256a9b0061300c Tekst rezolucji].</ref>.

Po utworzeniu Izraela Światowa Organizacja Syjonistyczna nie zakończyła swojej działalności, poświęcając się pomocy i zachęcaniu Żydów do imigracji do Izraela, jak również zapewnianiu politycznego poparcia dla tego państwa.

=== Syjonizm na ziemiach polskich ===
[[Plik:Tarbut poster.jpg|thumb|200px|Plakat syjonistycznej szkoły ''[[Tarbut]]'' z lat 30. XX wieku]]
Pierwsze organizacje na ziemiach [[Polska|polskich]] zaczęły się pojawiać w latach 80. XIX wieku. W 1881 w [[Suwałki|Suwałkach]] zostało założone ''Jesod ha-Maala''. Było to towarzystwo popierania kolonizacji żydowskiej w [[Palestyna|Palestynie]]. W 1882 w [[Warszawa|Warszawie]] powstała natomiast pierwsza komórka ruchu ''[[Chowewej Syjon]]''. Kolejne zostały utworzone w [[Białystok|Białymstoku]] i [[Wilno|Wilnie]]. W 1884 w [[Katowice|Katowicach]] odbyła się I konferencja ruchu, w której udział wzięli także wysłannicy komórek ruchu z [[Niemcy|Niemiec]] i [[Rosja|Rosji]]. Kolejne konferencje miały miejsce w [[Druskieniki|Druskienikach]] (1887) i w Wilnie (1889). Przed II Światowym Kongresem Syjonistycznym w 1898 w Warszawie odbyła się narada delegatów syjonistycznych z Rosji na ten zjazd<ref name=slownik>{{Cytuj książkę |nazwisko = Borzymińska |imię = Zofia |nazwisko2 = Żebrowski |imię2 = Rafał |autor link = |tytuł = Polski słownik judaistyczny. Dzieje, kultura, religia, ludzie |wydawca = Prószyński i S-ka |miejsce = Warszawa |rok = 2003 |isbn = 83-7255-175-8 |strony = 591–592}}</ref>.

Na terenie zaboru rosyjskiego działalność ruchu syjonistycznego była początkowo tolerowana, ale w 1902 została ona zdelegalizowana. Na zjeździe ogólnorosyjskiej organizacji syjonistycznej w [[Helsinki|Helsinkach]] powołano autonomiczne biuro dla ruchu na terenie [[Królestwo Polskie (kongresowe)|Królestwa Polskiego]]<ref name=slownik />.

Na terenie [[Zabór austriacki|zaboru austriackiego]] pierwsze organizacje syjonistyczne również pojawiały się w latach 80. XIX wieku. W 1882 we [[Lwów|Lwowie]] miał miejsce pierwszy tzw. ''wieczorek syjonistyczny''. W 1887 [[Herman Diamand]] założył Stowarzyszenie „Syjon”. Kolejnym krokiem było tworzenie bibliotek, organizowanie odczytów i uroczystości<ref name=slownik />.

Podczas [[I wojna światowa|I wojny światowej]] i zaraz po niej, wpływy syjonizmu na ziemiach polskich znacznie wzrosły. Partie skupiające zwolenników tego ruchu wchodziły w skład polskiego parlamentu. W [[Sejm Rzeczypospolitej Polskiej II kadencji (1928–1930)|Sejmie II kadencji]] syjoniści obsadzili 32 spośród 47 mandatów, jakie otrzymali reprezentanci partii żydowskich. Ruch ten początkowo nie był jednak jednolity, ponieważ pojawiały się podziały wewnętrzne – w skład luźnej struktury wchodziły cztery federacje w Warszawie, [[Kraków|Krakowie]], Lwowie i Wilnie. W późniejszym czasie doszło jednak do zbliżenia wszystkich organizacji (m.in. ośrodek wileński podporządkowano warszawskiemu). Największe wpływy w tym czasie mieli syjoniści ogólni (liberalni). Na ziemiach dawnego zaboru rosyjskiego szczególnie popularna była frakcja ''Al ha-Miszmar'', a w [[Galicja (Europa Środkowa)|Galicji]] – ''Et Liwnot''. Pewne wpływy miały także organizacje: syjonistów religijnych [[Mizrachi]] i [[Socjalizm|socjalistycznych]] – ''Hitachdut'', [[Poalej Syjon|''Poalej Syjon'' – Lewica i ''Poalej Syjon'' – Prawica]]. Funkcjonowały także, mające spore znaczenie, organizacje młodzieżowe, takie jak ''[[Ha-Szomer Ha-Cair]]'', ''[[Dror]]'', ''[[Borochow Jugent]]'', ''[[Gordonia (organizacja)|Gordonia]]'', ''[[Bene Akiwa]]'', ''[[He-Chaluc|He-Haluc]]''. Czołowi działacze syjonistyczni działający w tym czasie w Polsce to [[Nachum Sokołow|Nahum Sokołow]], [[Izaak Grünbaum]], [[Apolinary Hartglas]], [[Michael Berkowitz]], [[Ozjasz Thon]], [[Ignacy Schiper]] i [[Emil Sommerstein]]. Główne gazety syjonistyczne z tamtych czasów to ''Ha-Cefira'', ''[[Hajnt]]'', ''[[Der Moment]]'' i ''[[Nasz Przegląd]]''<ref name=slownik />.

W 1926 władze państwa polskiego wyraziły poparcie dla ruchu syjonistycznego. Stanowisko to nie zmieniło się w następnych latach, związane to było z nadzieją rozwiązania ''problemu żydowskiego'' przez masową emigrację Żydów z Polski. Podczas [[II wojna światowa|II wojny światowej]] wielu zwolenników ruchu syjonistycznego brało udział w działalności organizacji konspiracyjnych, a później w zbrojnym ruchu oporu i walkach w ramach oddziałów partyzanckich<ref name=slownik />.

Po wojnie większość organizacji reaktywowała swą działalność, angażując się w organizację nielegalnej emigracji ([[Język hebrajski|hebr.]] ''bricha''). Od 1947 w Polsce szkolono żydowskich bojowców – m.in. w obozie szkoleniowym ''[[Hagana|Hagany]]'' w [[Bolków|Bolkowie]] na [[Dolny Śląsk|Dolnym Śląsku]]. W 1949 zabroniono jednak działalności syjonistycznej w Polsce. W tym czasie jednak większość zwolenników tej ideologii wyemigrowała do [[Izrael]]a. Nie przeszkodziło to władzom w wykorzystaniu rzekomego syjonizmu jako pretekstu podczas [[Antysemityzm|antysemickich]] czystek w [[Marzec 1968|marcu 1968]]<ref name=slownik />.

== Nurty syjonizmu ==
[[Plik:Weizmann and feisal 1918.jpg|thumb|[[Chaim Weizman]] i król [[Fajsal I]] w 1918]]

=== Syjonizm ogólny (liberalny) ===
{{Osobny artykuł|Ogólni Syjoniści}}
Syjonizm ogólny (lub liberalny) był dominującym nurtem w ruchu w okresie od I Kongresu Syjonistycznego w 1897 do [[I wojna światowa|I wojny światowej]]. Później wykształcił się zdecydowany podział pomiędzy syjonizmem socjalistycznym (na lewym skrzydle) a syjonizmem rewizjonistycznym (na prawym skrzydle ruchu). Syjonizm ogólny identyfikował się z liberalną europejską żydowską klasą średnią, z której pochodzili np. [[Theodor Herzl]] i [[Chaim Weizman]]. Wierzyli oni, że do powstania państwa żydowskiego można doprowadzić poprzez lobbowanie pośród najsilniejszych państw europejskich i wpływowych kręgów społecznych. Początkiem osłabiania pozycji syjonizmu ogólnego był 1922 rok, kiedy to ogólni syjoniści musieli określić się jako osobna frakcja. Przedtem, kiedy dominowali w ruchu, nie musieli organizować żadnej formalnej struktury<ref>{{Cytuj stronę |url = http://www.jewishvirtuallibrary.org/jsource/Zionism/General_Zionism.html |tytuł = General Zionism |autor = [[Jewish Virtual Library]] |język = en |data dostępu = 2008-03-09}}</ref>.

=== Syjonizm socjalistyczny (pracy) ===
[[Plik:BG 1949.jpg|thumb|[[Dawid Ben Gurion]] przemawiający na zjeździe partii [[Mapai]] w 1949]]
{{Osobny artykuł|Syjonizm socjalistyczny}}
Na początku XX wieku głównym nurtem ideologicznym rywalizującym z syjonizmem pośród młodych Żydów z [[Europa Wschodnia|Europy Wschodniej]] był [[socjalizm]]. Wielu Żydów zrezygnowało wówczas z [[judaizm]]u na rzecz [[komunizm]]u lub popierało [[Bund (partia)|Bund]], żydowski ruch socjalistyczny postulujący wprowadzenie autonomii dla Żydów z Europy Wschodniej, propagujący także [[jidysz]] jako język żydowski<ref name=labor>{{Cytuj stronę |url = http://www.jewishvirtuallibrary.org/jsource/Zionism/Socialist_Zionism.html |tytuł = Socialist Zionism |autor = [[Jewish Virtual Library]] |język = en |data dostępu = 2008-03-09}}</ref>.

W opozycji do tej ideologii wykształcił się nowy ruch syjonistyczny, oparty na podstawach socjalistycznych. Stwierdzał on, że wieki prześladowań antysemickich sprawiły, iż społeczności żydowskie są słabe i podatne na ataki, co powoduje dodatkowe pogłębianie się nienawiści do Żydów. Z tego powodu powinni oni stać się rolnikami, robotnikami i żołnierzami żyjącymi we własnym kraju. Ci syjoniści socjalistyczni odrzucali religię, którą uznawali za współwinną wytworzenia „mentalności diaspory”. Tworzyli więc wiejskie wspólnoty rolnicze nazywane [[kibuc]]ami (''kibbutzim'')<ref>{{Cytuj stronę |url = http://www.jewishvirtuallibrary.org/jsource/Society_&_Culture/kibbutz.html |tytuł = The Kibbutz |autor = [[Jewish Virtual Library]] |język = en |data dostępu = 2008-03-09 |archiwum = https://web.archive.org/web/20080515002248/http://www.jewishvirtuallibrary.org/jsource/Society_%26_Culture/kibbutz.html |zarchiwizowano = 15 maja 2008 }}</ref>. Głównymi teoretykami syjonizmu socjalistycznego (nazywanego także syjonizmem pracy) byli [[Moses Hess]], [[Nachman Syrkin|Nahum Syrkin]], [[Dow Ber Borochow]] i [[Aaron David Gordon]], głównymi postaciami w ruchu politycznym byli m.in. [[Dawid Ben Gurion]] i [[Berl Katznelson]]<ref name=labor />. Większość syjonistów socjalistycznych odrzucała także jidysz jako język wygnania, propagując [[język hebrajski]]. Wyjątkiem był tutaj Borochow, zajmujący się jidysz, który pisał na temat dużego znaczenia tego języka.

Syjonizm socjalistyczny był dominującym nurtem w politycznym i gospodarczym życiu [[Osadnictwo żydowskie w Palestynie|jiszuwu]] (palestyńskiej społeczności żydowskiej) w okresie [[Palestyna (mandat)|Brytyjskiego Mandatu Palestyny]], głównie z powodu roli jaką odegrali jego przedstawiciele podczas tworzenia [[Histadrut]]u<ref>{{Cytuj stronę |url = http://www.jewishvirtuallibrary.org/jsource/History/histadrut.html |tytuł = The Histadrut |autor = [[Jewish Virtual Library]] |język = en |data dostępu = 2008-03-09}}</ref>. Podobnie było już w państwie Izrael – [[Izraelska Partia Pracy|Partia Pracy]] dominowała w izraelskim [[System partyjny|systemie partyjnym]] do 1977, kiedy to zwycięstwo w wyborach odniósł [[Likud]].

=== Syjonizm religijny ===
{{Osobny artykuł|Syjonizm religijny}}
W latach 20. i 30. XX wieku wykrystalizowała się koncepcja religijnego syjonizmu, którego liderem był [[rabin]] [[Awraham Kuk]] (pierwszy naczelny rabin Palestyny), a później jego syn [[Cewi Jehuda Kuk|Cewi Jehuda]]. Awraham Kuk doceniał wartości świeckiego syjonizmu, który jednak jego zdaniem był tylko narzędziem w Boskim planie powrotu Żydów do ''erec Israel'', mającym zwiastować nadejście ery [[Pomazaniec|mesjańskiej]]. Syjonizm religijny zajmował do 1967 kompromisowe i raczej umiarkowane stanowisko; jego partia ([[Narodowa Partia Religijna|Mafdal]]) często wchodziła w skład koalicji rządowych. [[Wojna sześciodniowa]], zajęcie przez wojska izraelskie Wzgórza Świątynnego i innych świętych miejsc [[judaizm]]u zapoczątkowały rosnącą radykalizację ruchu. Wśród wyznawców tego nurtu jest wielu zwolenników kolonizacji (często nielegalnej) Zachodniego Brzegu Jordanu i przeciwników porozumień z Palestyńczykami ([[Kach]], ''[[Blok Wiernych|Gusz Emunim]]''). Ekstremistyczne skrzydło ruchu jest m.in. odpowiedzialne za [[Zamach na Icchaka Rabina|zabójstwo premiera]] [[Icchak Rabin|Icchaka Rabina]]<ref>{{Cytuj książkę |nazwisko = Rubinstein |imię = Amnon |tytuł = From Herzl to Rabin: The Changing Image of Zionism |wydawca = Holmes & Meier Publishers |rok = 2000}}</ref>.

=== Syjonizm rewizjonistyczny ===
{{Osobny artykuł|Syjonizm rewizjonistyczny}}
[[Plik:100 old Shekel bill.jpg|thumb|Podobizna [[Ze’ew Żabotyński|Ze’ewa Żabotyńskiego]] na izraelskim banknocie]]
Syjoniści-rewizjoniści byli grupą pod przywództwem [[Ze’ew Żabotyński|Ze’ewa Żabotyńskiego]], który opowiadał się za wywieraniem nacisku na [[Wielka Brytania|Wielką Brytanię]], aby zezwoliła ona na masową emigrację Żydów do Palestyny i utworzenie tam żydowskiej armii. Zgodnie z planami, oddziały te miały zmusić miejscową arabską populację do zaakceptowania napływu żydowskiej ludności i pogłębiać brytyjskie wpływy w regionie. Syjonizm rewizjonistyczny znajdował się w opozycji względem syjonizmu pracy. Socjaliści postrzegali go jako nurt wzorowany na [[faszyzm]]ie. Był także szczególnie znienawidzony przez palestyńską ludność arabską. Po powstaniu arabskim w 1929 w Palestynie władze brytyjskie zabroniły Żabotyńskiemu wjazdu na teren mandatu.
{{Osobny artykuł|Nowa Organizacja Syjonistyczna|Irgun Cewai Leumi|Lechi}}
Rewizjonizm był stosunkowo popularny w Polsce, ale nie posiadał silnego poparcia w samej Palestynie. W 1935 rewizjoniści opuścili [[Światowa Organizacja Syjonistyczna|Światową Organizację Syjonistyczną (ŚOS)]] i utworzyli alternatywną [[Nowa Organizacja Syjonistyczna|Nową Organizację Syjonistyczną (NOS)]]. Weszła ona ponownie w skład ŚOS w 1946<ref>{{Cytuj stronę |url = http://www.jewishvirtuallibrary.org/jsource/Zionism/Revisionist_Zionism.html |tytuł = Revisionist Zionism |autor = [[Jewish Virtual Library]] |język = en |data dostępu = 2008-03-09}}</ref>.

== Antysyjonizm i postsyjonizm ==
{{Osobny artykuł|Antysyjonizm}}
[[Plik:Members of Neturei Karta Orthodox Jewish group protest against Israel.jpg|thumb|Ortodoksyjni Żydzi z ruchu [[Neturei Karta]] protestujący przeciwko istnieniu [[Izrael|państwa Izrael]]]]
Syjonizm jest często krytykowany. Jego przeciwnicy wywodzą się z różnych środowisk – są zarówno palestyńscy, jak i żydowscy antysyjoniści. Najbardziej rozpowszechnione jest stanowisko opozycyjne wobec tej ideologii pośród Palestyńczyków i innych Arabów<ref>„Jest to bariera, która została stworzona przez lata antagonizmu z Izraelczykami; bariera, która była wzmacniana przez egipskie i arabskie media, które w większości wprowadzały stereotyp Izraelczyków jako najeźdźców, którzy zajęli arabską ziemię”. {{Cytuj książkę |nazwisko = El-Nawawy |imię = Mohammed |autor link = |tytuł = The Israeli-Egyptian Peace Process in the reporting of western Journalists |data = 2002 |wydawca = Ablex/Greenwood |miejsce = |isbn = 1567505449 |strony = 19}}</ref><ref>{{Cytuj książkę |nazwisko = Rashidi |imię = Khalidi |autor link = |tytuł = The Iron Cage: The Story of the Palestinian Struggle for Statehood |wydawca = Beacon Press |miejsce = |isbn = |strony = 19}}</ref>, wielu z nich postrzega Izrael jako podmiot okupujący terytorium, które nazywają arabską ziemią Palestyny. Środowiska te przeciwstawiały się utworzeniu Izraela w 1948 i krytykują ruch syjonistyczny także po powstaniu tego państwa. Sprzeciw wobec tej ideologii zasadza się także na kwestiach demograficznych – zwraca uwagę na los ok. 711 tys. arabskich uchodźców<ref>Liczba arabskich uchodźców została ustalona przez ONZ na 711 tys. Zob. [https://unispal.un.org/DPA/DPR/unispal.nsf/9a798adbf322aff38525617b006d88d7/93037e3b939746de8525610200567883 treść oficjalnego dokumentu na ten temat, pochodzącego z 23 października 1950 r.]</ref>, jak również brutalność izraelskiej okupacji, będącej wynikiem realizacji syjonistycznej koncepcji żydowskiego państwa. Krytycy syjonizmu, tacy jak [[Joseph Massad]] podkreślają, że jest on formą rasizmu<ref>{{Cytuj stronę |url = http://weekly.ahram.org.eg/2003/623/op33.htm |tytuł = The Legacy of Jean-Paul Sartre |autor = Massad Joseph |archiwum = https://web.archive.org/web/20131122044954/http://weekly.ahram.org.eg/2003/623/op33.htm |język = en |data dostępu = 2003-02-28 |zarchiwizowano = 2013-11-22 }}</ref>, zwłaszcza jeśli brać pod uwagę działania władz Izraela, takie jak realizacja tzw. [[Prawo powrotu|prawa do powrotu]] (umożliwiającego każdemu Żydowi przyjazd do Izraela i osiedlenie się tam).

{{Osobny artykuł|Postsyjonizm}}
Podczas gdy większość społeczności żydowskich jest nastawiona prosyjonistycznie, niektóre niewielkie grupy liberalne bądź ortodoksyjne (takie jak np. [[Neturei Karta]]) sprzeciwiają się syjonizmowi. Inne niesyjonistyczne ruchy, takie jak np. kanaanici pod przywództwem poety [[Jonatan Ratosz|Jonatana Ratosza]], postulowały w latach 30. i 40. XX wieku, aby „izraelskość” była nową, panetniczną narodowością. Na podobnych założeniach opiera się nowoczesny ruch znany jako [[postsyjonizm]], który postuluje zarzucenie koncepcji „państwa żydowskiego” i zastąpienie jej ideą państwa wszystkich jego obywateli<ref>{{Cytuj stronę |url = http://www.meforum.org/article/469 |tytuł = Can Israel Survive Post-Zionism? |autor = Wurmser Meyrav |język = en |data dostępu = 2008-03-09}}</ref>. Inne propozycje postsyjonistyczne mówią o utworzeniu państwa dwóch narodowości, gdzie Żydzi i Arabowie żyliby obok siebie, ciesząc się identyczną [[Autonomia|autonomią]], podobnie jak jest w [[Belgia|Belgii]] z [[Walonowie|Walonami]] i [[Flamandowie|Flamandami]].

Broniąc się przed krytyką, syjoniści odrzucają zarzuty, iż ich ideologia jest rasistowska, wskazując, że nie różni się pod tym względem od innych ruchów narodowowyzwoleńczych. Jednocześnie często stwierdzają, że krytyka syjonizmu ma w wielu przypadkach podłoże antysemickie<ref>{{Cytuj książkę |nazwisko = Taguieff |imię = Pierre-André |autor link = |tytuł = Rising From the Muck: The New Anti-Semitism in Europe |data = 2004 |wydawca = Ivan R. Dee |miejsce = |isbn = |strony =}}</ref><ref>{{Cytuj książkę |nazwisko = Rosenbaum |imię = Ron |autor link = |tytuł = Those who forget the past |data = 2004 |wydawca = Random House |miejsce = |isbn = |strony =}}</ref>.

== Syjonizm nieżydowski ==
=== Marcus Garvey i „czarny syjonizm” ===
Zakończone powodzeniem dążenie syjonistów do uzyskania brytyjskiego poparcia dla utworzenia ''żydowskiej siedziby narodowej'' w Palestynie zainspirowało [[Afroamerykanie|afroamerykańskiego]] nacjonalistę [[Marcus Garvey|Marcusa Garveya]], który stworzył ruch domagający się powrotu czarnoskórych Amerykanów do [[Afryka|Afryki]]. Garvey założył firmę Black Star Line, która zajmowała się przewożeniem statkami Afroamerykanów do Afryki, jednak z różnych powodów przedsięwzięcie to skończyło się niepowodzeniem. Idee Garveya zainspirowały [[Ruch Rastafari|ruch rastafariański]] na [[Jamajka|Jamajce]], [[Czarni Żydzi|Czarnych Żydów]] i Czarnych Hebrajczyków, którzy przenieśli się do [[Liberia|Liberii]] przed osiedleniem się w Izraelu<ref>{{Cytuj stronę |url = http://web.archive.org/web/20080602160625/http://www.blackjews.org/RabbiBios/RabbiFord.html |tytuł = BlackJews.org |autor = |język = en |data dostępu = 2008-03-15}}</ref>.

=== Syjonizm chrześcijański ===
Od najwcześniejszych lat istnienia ruchu syjonistycznego brała w nim udział pokaźna liczba [[Chrześcijaństwo|chrześcijan]]. Syjonizm chrześcijański umocnił się znacznie po [[wojna sześciodniowa|wojnie sześciodniowej]], a wielu [[Dyspensacjonalizm|dyspensacjonalistycznych]] chrześcijan z [[Stany Zjednoczone|USA]] zdecydowanie popiera syjonizm<ref>„Chrześcijański syjonizm jako filar stosunków USA/Izrael”, Znak nr 698-699, lipiec-sierpień 2013, Philip Earl Steele – http://www.miesiecznik.znak.com.pl/Tekst/pokaz/12992.</ref>. Przez cały XIX i wczesne lata XX wieku powrót Żydów do Ziemi Świętej był popierany przez takie osobistości jak Lord Shaftesbury [Donald M. Lewis, „Lord Shaftesbury and the origins of Christian Zionism”, 2010], królowa brytyjska [[Wiktoria (królowa Wielkiej Brytanii)|Wiktoria]]<ref>{{Cytuj stronę |url = http://faculty.indstate.edu/melyassini/The%20Non-Jewish%20Origin%20of%20Zionism.PDF |tytuł = The Non-Jewish Origin of Zionism |autor = Mohameden Ould-Mey |język = en |data dostępu = 2012-02-13 |archiwum = https://web.archive.org/web/20111218000341/http://faculty.indstate.edu/melyassini/The%20Non-Jewish%20Origin%20of%20Zionism.PDF |zarchiwizowano = 2011-12-18 }}</ref><ref>{{Cytuj stronę |url = http://islamnz.com/mdixon1.html |tytuł = At daggers drawn with ‘demonized flesh’ |autor =  |archiwum = https://web.archive.org/web/20120127075624/http://islamnz.com/mdixon1.html |język = en |data dostępu = 2008-03-15 |zarchiwizowano = 27 stycznia 2012 }}</ref>, [[Edward VII]], drugi prezydent USA [[John Adams]]<ref>{{Cytuj stronę |url = http://query.nytimes.com/gst/fullpage.html?res=9A0DEEDA1339F933A15751C1A960948260 |tytuł = John Adams Spoke as a Friend of Zionism and a Foe of Slavery |autor = |język = en |data dostępu = 2008-03-15}}</ref><ref>{{Cytuj stronę |url = http://www.sullivan-county.com/id2/adams_jews.htm |tytuł = John Adams embraces a Jewish homeland |autor = Michael Feldberg |język = en |data dostępu = 2008-03-15}}</ref>, [[Czechosłowacja|czechosłowacki]] prezydent [[Tomáš Masaryk]]<ref>{{Cytuj stronę |url = https://encyclopedia.ushmm.org/content/en/article/jewish-community-life-in-munkacs |tytuł = Jewish Community Life in Munkacs |autor = United States Holocaust Memorial Museum, Washington, D.C |język = en |data dostępu = 2008-03-15}}</ref>, [[Południowa Afryka|południowoafrykański]] generał [[Jan Smuts]]<ref>{{Cytuj książkę |nazwisko = Hunter |imię = Jane |nazwisko2 = Haapiseva-Hunter |imię2 = Jane |autor = |autor link = |tytuł = Israeli Foreign Policy: South Africa and Central America |data = 1987 |wydawca = |miejsce = |isbn = |strony = 21–22}}</ref>, brytyjscy premierzy [[David Lloyd George|Lloyd George]]<ref>{{Cytuj książkę |nazwisko = Fromkin |imię = David |autor link = |tytuł = A Peace to End all Peace |data = 1989 |wydawca = Avon |miejsce = New York |isbn = |strony = 263–275}}</ref> i [[Arthur Balfour]]<ref>{{Cytuj stronę |url = http://www.informationclearinghouse.info/article4959.htm |tytuł = Christians and Zion: British stirrings |autor = Donald Wagner |język = en |data dostępu = 2008-03-15 |archiwum = https://web.archive.org/web/20080113234021/http://www.informationclearinghouse.info/article4959.htm |zarchiwizowano = 13 stycznia 2008 }}</ref>, prezydent USA [[Woodrow Wilson]]<ref>{{Cytuj stronę |url = http://www.logosjournal.com/issue_4.1/davidson.htm |tytuł = Christian Zionism and American Foreign Policy: Paving the Road to Hell in Palestine |autor = Lawrence Davidson |język = en |data dostępu = 2008-03-15}}</ref><ref name=sin>{{Cytuj stronę |url = http://www.acpr.org.il/ENGLISH-NATIV/issue1/Abelson-1.htm |tytuł = Palestine: The Original Sin |autor = Meir Abelson |język = en |data dostępu = 2008-03-15}}</ref>, [[Włochy|włoski]] filozof i historyk [[Benedetto Croce]], założyciel [[Międzynarodowy Ruch Czerwonego Krzyża i Czerwonego Półksiężyca|Czerwonego Krzyża]] [[Henri Dunant|Henry Dunant]]<ref name="booker">{{Cytuj |autor = Richard Booker |tytuł = Christians and Israel |opublikowany = watch.org |archiwum = https://web.archive.org/web/20130930195233/http://www.watch.org/showart.php3?idx=58166&rtn=/index.html&showsubj=1&mcat=4 |zarchiwizowano = 2013-09-30 |język = en}}</ref><ref name="steele">{{Cytuj |autor = Philip Earl Steele |tytuł = Henry Dunant: Christian Activist, Humanitarian Visionary, and Zionist |czasopismo = Israel Journal of Foreign Affairs |data = 2018 |wolumin = 12 |numer = 1 |s = 81–96 |url = https://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/23739770.2018.1475894 |język = en}}</ref> oraz [[Norwegia|norweski]] naukowiec i humanista [[Fridtjof Nansen]]<ref name=sin /><ref>{{Cytuj stronę |url = http://www.israelnationalnews.com/Articles/Article.aspx/1841#.TzjjUlEtnTo |tytuł = Transfer – A Humane Solution – Part Two |autor = Tamara Tatarinov-Levin |język = en |data dostępu = 2012-02-13}}</ref>.

=== Muzułmanie popierający syjonizm ===
Niewielka liczba [[Muzułmanin|muzułmanów]] publicznie popiera idee syjonistyczne. Najbardziej znanym z nich jest [[szejk]] [[Abdul Hadi Palazzi]], lider Włoskiego Zgromadzenia Muzułmańskiego i współzałożyciel Towarzystwa Islamsko-Izraelskiego. W 2005 Palazzi powiedział w wywiadzie udzielonym FrontPage Magazine:

<blockquote>''W Koranie znajduję [informację], że Bóg dał Ziemię Izraela dzieciom Izraela i rozkazał im osiedlić się w niej, a przed Qiymah (Ostatnim Dniem) sprowadzi On dzieci Izraela aby ponownie przejęli Ziemię Izraela, zbierając je spośród różnych krajów i narodów. Konsekwentnie, jako muzułmanin, który słucha nakazów Koranu, wierzę, że sprzeciwianie się istnieniu państwa Izrael oznacza sprzeciw wobec nieuniknionego przeznaczenia''<ref>{{Cytuj stronę |url = http://archive.frontpagemag.com/readArticle.aspx?ARTID=7298 |tytuł = The Anti-Terror, Pro-Israel Sheikh |autor = Jamie Glazov |język = en |data dostępu = 2005-09-12}}</ref>.</blockquote>

[[Khaleel Mohammed]] twierdzi, że pomimo tego, czego muzułmanie są uczeni, święta księga [[islam]]u, [[Koran]], popiera prawo Izraela do istnienia, a Żydów do zamieszkiwania na jego terenie<ref>{{Cytuj stronę |url = http://www.canada.com/ottawacitizen/news/story.html?id=604855a0-7b9c-4519-a841-f4736d59eaa1 |tytuł = The scathing scholar |autor = The Ottawa Citizen |archiwum = https://web.archive.org/web/20160322220210/http://www.canada.com/ottawacitizen/news/story.html?id=604855a0-7b9c-4519-a841-f4736d59eaa1 |język = en |data dostępu = 2007-02-06 |zarchiwizowano = 22 marca 2016 }}</ref>. Innymi muzułmańskimi postaciami publicznymi popierającymi syjonizm są: bengalski publicysta, [[Salah Choudhury]], i pakistański publicysta, [[Tashbih Sayyed]]. Ten drugi określa sam siebie jako ''muzułmańskiego syjonistę''<ref>{{Cytuj stronę |url = http://www.islam-watch.org/Others/Tashbih-Sayyed-A%20Fearless-Muslim-Zionist.htm |tytuł = Tashbih Sayyed – A Fearless Muslim Zionist |autor = Rachel Neuwirth |język = en |data dostępu = 2007-06-24}}</ref>.

== Zobacz też ==
* [[projekt osiedlenia Żydów europejskich na Madagaskarze]]

== Przypisy ==
{{Przypisy}}

== Bibliografia ==
* {{Cytuj książkę |nazwisko = Alan |imię = Bullock |autor link = |nazwisko2 = Oliver |imię2 = Stallybrass |nazwisko3 = Stephen |imię3 = Trombley |tytuł = Słownik pojęć współczesnych |wydawca = |miejsce = Katowice |rok = 1999 |isbn = 8371322380}}
* {{Cytuj książkę |nazwisko = Borzymińska |imię = Zofia |autor link = |nazwisko2 = Żebrowski |imię2 = Rafał |tytuł = Polski słownik judaistyczny. Dzieje, kultura, religia, ludzie |wydawca = Prószyński i S-ka |miejsce = Warszawa |rok = 2003 |isbn = 83-7255-175-8}}
* {{Cytuj książkę |nazwisko = DeLange |imię = Nicholas |autor link = |tytuł = An Introduction to Judaism |wydawca = Cambridge University Press |miejsce = |rok = 2000 |isbn = 0-521-46624-5}}
* {{Cytuj książkę |nazwisko = El-Nawawy |imię = Mohammed |autor link = |tytuł = The Israeli-Egyptian Peace Process in the reporting of western Journalists |wydawca = Ablex/Greenwood |miejsce = 2002 |rok = |isbn = 1567505449}}
* {{Cytuj książkę |nazwisko = Fromkin |imię = David |autor link = |tytuł = A Peace to End all Peace |wydawca = Avon |miejsce = New York |rok = 1989 |isbn =}}
* {{Cytuj książkę |nazwisko = Gorny |imię = Yosef |autor link = |tytuł = Zionism and the Arabs, 1882–1948 |wydawca = Oxford University Press |miejsce = |rok = 1987 |isbn = 0-19-822721-3}}
* {{Cytuj książkę |nazwisko = Howard |imię = Sachar |autor link = |tytuł = A History of the Jews in the Modern World |wydawca = Knopf NY |miejsce = |rok = 2005 |isbn =}}
* {{Cytuj książkę |nazwisko = Hunter |imię = Jane |nazwisko2 = Haapiseva-Hunter |imię2 = Jane |autor link = |tytuł = Israeli Foreign Policy: South Africa and Central America |wydawca = |miejsce = |rok = 1987 |isbn =}}
* {{Cytuj książkę |nazwisko = Laqueur |imię = Walter |autor link = Walter Laqueur |tytuł = Dying for Jerusalem: The Past, Present and Future of the Holiest City |wydawca = Sourcebooks, Inc. |miejsce = |rok = 2006 |isbn = 1-4022-0632-1}}
* {{Cytuj książkę |nazwisko = Rashidi |imię = Khalid |autor link = |tytuł = The Iron Cage: The Story of the Palestinian Struggle for Statehood |wydawca = Beacon Press |miejsce = |rok = |isbn =}}
* {{Cytuj książkę |nazwisko = Rosenbaum |imię = Ron |autor link = |tytuł = Those who forget the past |wydawca = Random House |miejsce = |rok = 2004 |isbn =}}
* {{cytuj książkę |tytuł = Encyclopaedia Judaica |autor r = Jacob Rotschild |rozdział = Loewe, Heinrich (Eliakim) |tom = 11 |wydawca = Encyclopaedia Judaica Jerusalem – The MacMillan Company |miejsce = Jerozolima-Nowy Jork |rok = 1971 |strony = 446–447 |odn = {{odn/id|Rotschild|1971}}}}
* {{Cytuj książkę |nazwisko = Rubinstein |imię = Amnon |autor link = |tytuł = From Herzl to Rabin: The Changing Image of Zionism |wydawca = Holmes & Meier Publishers |miejsce = |rok = 2000 |isbn =}}
* {{Cytuj książkę |nazwisko = Smith |imię = Charles D. |autor link = |tytuł = Palestine, Israel and the Arab-Israeli Conflict |wydawca = Bedford/St. Martin’s |miejsce = |rok = 2000 |isbn = 0-312-20828-6}}
* {{Cytuj książkę |nazwisko = Taguieff |imię = Pierre-André |autor link = |tytuł = Rising From the Muck: The New Anti-Semitism in Europe |wydawca = van R. Dee |miejsce = |rok = 2004 |isbn =}}

== Linki zewnętrzne ==
{{Wikisłownik|syjonizm}}
{{Wikicytaty|o syjonizmie}}
* [http://www.zionistarchives.org.il/ZA/pMainE.aspx Centralne Archiwum Syjonistyczne w Jerozolimie] {{lang|en}}
* [http://web.archive.org/web/20130606205526/http://jewishstate.com/ JewishState.com – portal prezentujący poglądy syjonistyczne] {{lang|en}}
* [http://entertainment.timesonline.co.uk/tol/arts_and_entertainment/the_tls/article3403151.ece Geoffrey Wheatecroft: Zion story] {{lang|en}}
* {{Cytuj stronę | url = http://www.stosunki.pl/pliki/panstwo_zydowskie.pdf | tytuł = Propozycje budowy Syjonu poza Palestyną (Michał Sikorski, Miesięcznik „Stosunki Międzynarodowe”) | opublikowany = stosunki.pl | archiwum = https://web.archive.org/web/20111119092259/http://www.stosunki.pl/pliki/panstwo_zydowskie.pdf | zarchiwizowano = 2011-11-19}} {{lang|pl}}
* {{paywall}} ''[https://www.rep.routledge.com/articles/thematic/zionism/v-1 Zionism]'' {{lang|en}}, [[Routledge Encyclopedia of Philosophy]], rep.routledge.com [dostęp 2023-05-13].

{{Syjonizm}}
{{Judaizm i Żydzi}}
{{Historia Palestyny}}
{{Historia Izraela}}
{{Kontrola autorytatywna}}

[[Kategoria:Syjonizm| ]]