Hub and spoke: Różnice pomiędzy wersjami

Przeglądaj historię interaktywnie

[wersja przejrzana]

← poprzednia edycja

Usunięta treść Dodana treść

WizualnieWikikod

Jednokolumnowy

Aktualna wersja na dzień 17:45, 24 mar 2024

Model Hub and Spoke (system piasta-szprychy^[1]) – model zakładający istnienie węzła transportowego (hubu) oraz zasilających go promienistych linii transportowych (szprych). Transport w ramach tego systemu następuje najpierw do węzła transportowego, a następnie od węzła do wybranego celu^[2].

Model transportu hubowego jest często stosowany w transporcie oraz logistyce i stanowi alternatywę dla systemu „siatkowego”, polegającego na bezpośredniej komunikacji między punktami początkowym i końcowym. Z punktu widzenia klienta zaletą systemu jest łatwość i intuicyjność planowania podróży^[2].

Hub & Spoke w lotnictwie

W transporcie lotniczym system H&S jest określany również jako hubbing (za IATA, ICAO). Optymalizacja systemu H&S przejawia się w fakcie, że pasażerowie z poszczególnych punktów przylatują, a następnie odlatują z węzła (piasty, hubu) w krótkim przedziale czasowym. Tym samym pasażer przylatujący z jakiegokolwiek punktu może uzyskać połączenie za pośrednictwem samolotów odlatujących do wielu innych punktów. Siła takiego systemu w transporcie lotniczym polega na możliwości łączenia pasażerów podróżujących z wielu par miast w jednym statku powietrznym, umożliwiając tym samym oferowanie na trasach, które w przeciwnym przypadku nie byłyby dochodowe. System H&S działa poprzez tworzenie fal przylotowo–odlotowych z/do różnych punktów (szprych) w węźle (hubie) w przedziałach czasowych minimalizujących czas przesiadki^[2].

Największe huby lotnicze świata to amerykański Atlanta–Hartsfield–Jackson, który obsłużył w roku 2016 104,2 mln pasażerów, Dubaj (83,6 mln pasażerów), londyńskie Heathrow (71 mln pasażerów) i port lotniczy w Hongkongu (68,1 mln pasażerów)^[2].

H&S jest podstawowym modelem dla hubów cargo. Zaczął być powszechnie stosowany w lotniczym transporcie towarowym po deregulacji rynku lotniczego pod koniec lat 70. w Stanach Zjednoczonych. W modelu tym hub jest centralnym lotniskiem, przez które kierowane są loty, a szprychy to trasy, którymi samoloty przewożą ładunek. Większe linie lotnicze mają wiele hubów^[3]^[4].

Hub & Spoke w kolejnictwie

System H&S jest wykorzystywany również w transporcie kolejowym, gdzie obniża on zapotrzebowanie na tabor, zużycie energii, obciążenie środowiska i koszty transportu. System H&S jest wybierany głównie w państwach o regularnym kształcie i silnie wykształconych ośrodkach centralnych położonych w środkowej części kraju (zazwyczaj dawniejszych stolicach krajów o silnej władzy królewskiej)^[2].

Dobrym przykładem jest w tym zakresie Francja oraz Hiszpania^[2].

We Francji rolę węzła TGV pełni Paryż (z powodu czołowego układu głównych dworców Paryża nie ma tam jednak jednego wspólnego dworca dla wszystkich pociągów tej klasy)^[2].

W Hiszpanii system kolei dużych prędkości AVE zbudowany jest także w oparciu o model piasta–szprychy, a węzłem (hubem) dla całego krajowego transportu dużych prędkości jest dworzec Puerta de Atocha w Madrycie^[2].

Polski system ekspresów IC/EIC operuje również w tym modelu, a rolę węzła pełni Dworzec Centralny^[2].

Układy komunikacyjne oparte o model H&S występują również w kolejowym transporcie regionalnym, zwłaszcza w regionach o silnie wykształconych głównych ośrodkach miejskich, np. Mazowsze, Wielkopolska, Dolny Śląsk, Małopolska^[2].

Przypisy

↑ Definicje i skróty. W: Koncepcja przygotowania i realizacji inwestycji Port Solidarność – Centralny Port Komunikacyjny dla Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa: 2017-11, s. 9.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Definicje i skróty. W: Koncepcja przygotowania i realizacji inwestycji Port Solidarność – Centralny Port Komunikacyjny dla Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa: 2017-11, s. 8.
↑ How the Hub-and-Spoke Model Transformed the Transportation Industry [online], Inbound Logistics, 19 maja 2014 [dostęp 2024-02-15] (ang.).
↑ Hubs of Major Air Freight Integrators | The Geography of Transport Systems [online], 14 lipca 2019 [dostęp 2024-02-15] (ang.).

[1] Definicje i skróty. W: Koncepcja przygotowania i realizacji inwestycji Port Solidarność – Centralny Port Komunikacyjny dla Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa: 2017-11, s. 9.

[Koncepcja-2] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Definicje i skróty. W: Koncepcja przygotowania i realizacji inwestycji Port Solidarność – Centralny Port Komunikacyjny dla Rzeczypospolitej Polskiej. Warszawa: 2017-11, s. 8.

[3] How the Hub-and-Spoke Model Transformed the Transportation Industry [online], Inbound Logistics, 19 maja 2014 [dostęp 2024-02-15] (ang.).

[4] Hubs of Major Air Freight Integrators | The Geography of Transport Systems [online], 14 lipca 2019 [dostęp 2024-02-15] (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

@@ Linia 1: / Linia 1: @@
+[[Plik:Spoke Hub Distribution.svg|mały|Model piasty i szprychy]]
-'''Model Hub and Spoke''' (system piasta-szprychy<ref >{{Cytuj książkę |tytuł = Koncepcja przygotowania i realizacji inwestycji Port Solidarność – Centralny Port Komunikacyjny dla Rzeczypospolitej Polskiej |url= https://www.gov.pl/documents/905843/1047987/koncepcja_przygotowania_CPK.pdf/f61866f9-4ea9-b5d7-cfd7-fdfaa563b876|wydawca = |miejsce = Warszawa |data = 2017-11 |strony = 9 |rozdział = Definicje i skróty}}</ref>) – model zakładający istnienie [[Węzeł transportowy|węzła transportowego]] (hub-u) oraz zasilających go promienistych linii transportowych (szprych). [[Transport]] w ramach tego systemu następuje najpierw do węzła transportowego, a następnie od węzła do wybranej destynacji<ref name=Koncepcja >{{Cytuj książkę |tytuł = Koncepcja przygotowania i realizacji inwestycji Port Solidarność – Centralny Port Komunikacyjny dla Rzeczypospolitej Polskiej |url= https://www.gov.pl/documents/905843/1047987/koncepcja_przygotowania_CPK.pdf/f61866f9-4ea9-b5d7-cfd7-fdfaa563b876|wydawca = |miejsce = Warszawa |data = 2017-11 |strony = 8 |rozdział = Definicje i skróty}}</ref>.
+'''Model Hub and Spoke''' (system piasta-szprychy<ref>{{Cytuj książkę |tytuł = Koncepcja przygotowania i realizacji inwestycji Port Solidarność – Centralny Port Komunikacyjny dla Rzeczypospolitej Polskiej |url= https://www.gov.pl/documents/905843/1047987/koncepcja_przygotowania_CPK.pdf/f61866f9-4ea9-b5d7-cfd7-fdfaa563b876|wydawca = |miejsce = Warszawa |data = 2017-11 |strony = 9 |rozdział = Definicje i skróty}}</ref>) – model zakładający istnienie [[Węzeł transportowy|węzła transportowego]] (hubu) oraz zasilających go promienistych linii transportowych (szprych). [[Transport]] w ramach tego systemu następuje najpierw do węzła transportowego, a następnie od węzła do wybranego celu<ref name=Koncepcja >{{Cytuj książkę |tytuł = Koncepcja przygotowania i realizacji inwestycji Port Solidarność – Centralny Port Komunikacyjny dla Rzeczypospolitej Polskiej |url= https://www.gov.pl/documents/905843/1047987/koncepcja_przygotowania_CPK.pdf/f61866f9-4ea9-b5d7-cfd7-fdfaa563b876|wydawca = |miejsce = Warszawa |data = 2017-11 |strony = 8 |rozdział = Definicje i skróty}}</ref>.
 Model transportu hubowego jest często stosowany w transporcie oraz [[Logistyka|logistyce]] i stanowi alternatywę dla
@@ Linia 6: / Linia 7: @@
 == Hub & Spoke w lotnictwie ==
-W [[Transport lotniczy|transporcie lotniczym]] system H&S jest określany również jako ''hubbing'' (za IATA, ICAO).
+W [[Transport lotniczy|transporcie lotniczym]] system H&S jest określany również jako ''hubbing'' (za [[Międzynarodowe Zrzeszenie Przewoźników Powietrznych|IATA]], [[Organizacja Międzynarodowego Lotnictwa Cywilnego|ICAO]]).
-Optymalizacja systemu H&S przejawia się w fakcie, że [[pasażer]]owie z poszczególnych punktów przylatują, a następnie odlatują z węzła (piasty, hub–u) w krótkim przedziale czasowym. Tym samym pasażer przylatujący z jakiegokolwiek punktu może uzyskać połączenie za pośrednictwem samolotów odlatujących do wielu innych punktów. Siła takiego systemu w transporcie lotniczym polega na możliwości łączenia pasażerów podróżujących z wielu par miast w jednym statku powietrznym, umożliwiając tym samym oferowanie na trasach, które w przeciwnym przypadku nie byłyby dochodowe. System H&S działa poprzez tworzenie fal przylotowo–odlotowych z/do różnych punktów (szprych) w węźle (hubie) w przedziałach czasowych minimalizujących czas przesiadki<ref name=Koncepcja />.
+Optymalizacja systemu H&S przejawia się w fakcie, że [[pasażer]]owie z poszczególnych punktów przylatują, a następnie odlatują z [[Hub lotniczy|węzła (piasty, hubu)]] w krótkim przedziale czasowym. Tym samym pasażer przylatujący z jakiegokolwiek punktu może uzyskać połączenie za pośrednictwem samolotów odlatujących do wielu innych punktów. Siła takiego systemu w transporcie lotniczym polega na możliwości łączenia pasażerów podróżujących z wielu par miast w jednym statku powietrznym, umożliwiając tym samym oferowanie na trasach, które w przeciwnym przypadku nie byłyby dochodowe. System H&S działa poprzez tworzenie fal przylotowo–odlotowych z/do różnych punktów (szprych) w węźle (hubie) w przedziałach czasowych minimalizujących czas przesiadki<ref name=Koncepcja />.
-Największe huby lotnicze świata to amerykański Atlanta–Hartsfield–Jackson, który obsłużył w roku 2016 104,2 mln pasażerów, Dubaj (83,6 mln pasażerów), londyńskie Heathrow (71 mln pasażerów) i port lotniczy w Hongkongu (68,1 mln pasażerów)<ref name=Koncepcja />.
+Największe huby lotnicze świata to amerykański [[Port lotniczy Atlanta – Hartsfield-Jackson|
+ Atlanta–Hartsfield–Jackson]], który obsłużył w roku 2016 104,2 mln pasażerów, Dubaj (83,6 mln pasażerów), londyńskie [[Heathrow]] (71 mln pasażerów) i [[Port lotniczy Hongkong|port lotniczy w Hongkongu]] (68,1 mln pasażerów)<ref name=Koncepcja />.
+H&S jest podstawowym modelem dla [[Hub cargo|hubów cargo]]. Zaczął być powszechnie stosowany w [[Cargo lotnicze|lotniczym transporcie towarowym]] po deregulacji rynku lotniczego pod koniec lat 70. w Stanach Zjednoczonych. W modelu tym hub jest centralnym lotniskiem, przez które kierowane są loty, a szprychy to trasy, którymi samoloty przewożą ładunek. Większe linie lotnicze mają wiele hubów<ref>{{Cytuj |tytuł = How the Hub-and-Spoke Model Transformed the Transportation Industry |data = 2014-05-19 |data dostępu = 2024-02-15 |opublikowany = Inbound Logistics |url = https://www.inboundlogistics.com/articles/how-the-hub-and-spoke-mode-transformed-the-transportation-industry/ |język = en}}</ref><ref>{{Cytuj |tytuł = Hubs of Major Air Freight Integrators {{!}} The Geography of Transport Systems |data = 2019-07-14 |data dostępu = 2024-02-15 |url = https://transportgeography.org/contents/chapter6/airport-terminals/hubs-air-freight-integrators/ |język = en-US}}</ref>.
 == Hub & Spoke w kolejnictwie ==
@@ Linia 16: / Linia 20: @@
 Dobrym przykładem jest w tym zakresie Francja oraz Hiszpania<ref name=Koncepcja />.
-We Francji rolę węzła [[TGV]] pełni Paryż (z powodu czołowego układu głównych dworców Paryża nie ma tam jednak jednego wspólnego dworca dla wszystkich pociągów tej klasy)<ref name=Koncepcja />.
+We [[Francja|Francji]] rolę węzła [[TGV]] pełni [[Paryż]] (z powodu czołowego układu głównych dworców Paryża nie ma tam jednak jednego wspólnego dworca dla wszystkich pociągów tej klasy)<ref name=Koncepcja />.
-W Hiszpanii system kolei dużych prędkości [[Alta Velocidad Española|AVE]] zbudowany jest także w oparciu o model piasta–szprychy, a węzłem (hubem) dla całego krajowego transportu dużych prędkości jest dworzec [[Madryt Atocha|Puerta de Atocha]] w Madrycie<ref name=Koncepcja />.
+W Hiszpanii system kolei dużych prędkości [[Alta Velocidad Española|AVE]] zbudowany jest także w oparciu o model piasta–szprychy, a węzłem (hubem) dla całego krajowego transportu dużych prędkości jest dworzec [[Estación de Atocha|Puerta de Atocha]] w Madrycie<ref name=Koncepcja />.
 Polski system ekspresów IC/EIC operuje również w tym modelu, a rolę węzła pełni [[Dworzec Centralny im. Stanisława Moniuszki|Dworzec Centralny]]<ref name=Koncepcja />.
-Układy komunikacyjne oparte o model H&S występują również w kolejowym transporcie regionalnym, zwłaszcza w regionach o silnie wykształconych głównych ośrodkach miejskich, np. Mazowsze, Wielkopolska, Dolny Śląsk, Małopolska<ref name=Koncepcja />.
+Układy komunikacyjne oparte o model H&S występują również w kolejowym transporcie regionalnym, zwłaszcza w regionach o silnie wykształconych głównych ośrodkach miejskich, np. Mazowsze, Wielkopolska, Dolny [[Śląsk]], Małopolska<ref name=Koncepcja />.
 == Przypisy ==
 {{Przypisy}}
+{{Kontrola autorytatywna}}
 [[Kategoria:Logistyka]]