Przejdź do zawartości

Karol Stefan Habsburg

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Karol Stefan Habsburg-Lotaryński
Karl Stephan Eugen Viktor Felix Maria von Habsburg-Lothringen.
Ilustracja
Großadmiral Großadmiral
Data i miejsce urodzenia

5 września 1860
Židlochovice

Data i miejsce śmierci

7 kwietnia 1933
Żywiec

Przebieg służby
Lata służby

1877–1918

Siły zbrojne

 K.u.K. Kriegsmarine

Odznaczenia
Order Złotego Runa (Austria) Odznaka za Służbę Krzyż Jubileuszowy Wojskowy Baliw Wielkiego Krzyża Honoru i Dewocji – Zakon Maltański (SMOM) Kawaler Orderu Świętego Stefana (Toskania) Order Słonia (Dania) Order Orła Czarnego (Prusy) Order Królewski Serafinów (Szwecja) Wstęga Trzech Orderów (Portugalia) Krzyż Wielki Orderu Chrystusa Krzyż Wielki Orderu Avis (Portugalia) Krzyż Wielki Orderu św. Jakuba od Miecza (Portugalia) Krzyż Wielki Orderu Karola III (Hiszpania) Krzyż Wielki Orderu Korony Wirtemberskiej Wielka Wstęga Orderu Leopolda (Belgia) Krzyż Wielki Orderu Daniły I (Czarnogóra) Order Ernestyński (Saksonia) Order Osmana I klasy z brylantami
Multimedia w Wikimedia Commons
Karol Stefan Habsburg - portret z 1912 Kazimierza Pochwalskiego

Karol Stefan Habsburg-Lotaryński (niem. Karl Stephan Eugen Viktor Felix Maria von Habsburg-Lothringen, ur. 5 września 1860 w Židlochovicach, zm. 7 kwietnia 1933 w Żywcu) – austriacki arcyksiążę z cieszyńsko-żywieckiej linii Habsburgów, tytularny książę cieszyński w latach 1930-1933.

Kandydat państw centralnych na króla polskiego w 1918 roku.

Życiorys

[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 5 września 1860 roku w Židlochovicach. Jego rodzicami byli Karol Ferdynand Habsburg i jego żona arcyksiężniczka Elżbieta. Po śmierci ojca został adoptowany i był wychowywany przez stryja, arcyksięcia Albrechta Fryderyka[1]. Był bratem m.in. arcyksięcia Fryderyka Marii Habsburga, ostatniego księcia cieszyńskiego. Został skierowany do służby w marynarce wojennej. Po dwóch latach nauki w cesarskiej akademii morskiej otrzymał w 1879 roku patent oficerski. Rozpoczął służbę na morzu i wspinał się po szczeblach kariery. Był członkiem założycielem Cesarskiej i Królewskiej Eskadry Jachtowej[2]. Uchodził za człowieka o nowoczesnych przekonaniach.

Miał sprecyzowane poglądy polityczne. Wyrażał nadzieję, że wybijające się na niepodległość nowo powstałe narody staną się habsburskimi krajami koronnymi, zaspokajającymi lokalne aspiracje, ale należącymi do pokojowego i rozkwitającego imperium[3]. Dla każdego ze swoich synów widział miejsce w hierarchii habsburskich rządów. Po śmierci arcyksięcia Albrechta odziedziczył galicyjski majątek. Dwa zamki w Żywcu miały własne włości: czterdzieści tysięcy hektarów lasów. Arcyksiążę odziedziczył Browar Arcyksiążęcy, który jego stryj założył w 1865 roku[4]. Dokonał w nim wielu nowych inwestycji, kupując nowoczesne wyposażenie, instalując oświetlenie elektryczne, nabywając wagony kolejowe[5]. Odszedł ze służby w marynarce.

Gospodarując w Żywcu rozbudował zamek. Dobudował nowe skrzydło. Prace renowacyjne związane z przebudową nowego zamku prowadził między innymi Karol Stryjeński. Ostatnią przebudowę zamku prowadził w 1911 roku Leopold Simony. Arcyksiążę zamówił nową kolekcję obrazów, którymi obwiesił ściany i korytarze. Przy wprowadzaniu zmian korzystał z pomocy polskich artystów z Galicji. Oddawał się swoim zamiłowaniom i nowym hobby. Kolekcjonował samochody. Odbywał próbne jazdy po całej Europie. W 1910 roku zorganizował Zjazd Automobili. Ściągnął do Żywca zmotoryzowaną szlachtę monarchii habsburskiej. Wiele czasu poświęcał rodzinie. Dbał o wychowanie dzieci. 4 maja 1914 roku kupił zespół pałacowy w Rajczy[6][7][8].

W dwudziestoleciu międzywojennym był uznawany przez polskie środowisko monarchistyczne za odpowiedniego kandydata do korony (w czasie I wojny światowej był poważnym kandydatem na monarchę Królestwa Polskiego pod kontrolą Niemiec i Austro-Węgier). W 1907 roku arcyksiążę ogłosił polskość rodziny[9], natomiast na tronie ostatecznie nie zasiadł (m.in. z powodu sprzeciwu cesarza Karola)[10]. Był pierwszym Habsburgiem, który nauczył się polskiego. Zamieszkał w Galicji. Wydał dwie córki za polskich arystokratów. Renata wyszła za mąż w 1909 roku za księcia Hieronima Radziwiłła, który zmarł w 1945 roku w łagrze radzieckim koło Woroszyłowgradu. Mechtylda wyszła za mąż w 1913 roku za księcia Olgierda Czartoryskiego, zmarłego w 1977 roku w Rio de Janeiro. Karol Stefan kochał też muzykę polską, szczególnie Chopina. Był podobno znakomitym interpretatorem dzieł tego kompozytora.

W 1930 został tytularnym księciem cieszyńskim, po tym jak jego bratanek, książę Albrecht II Habsburg zrzekł się praw do tronu[11].

Karol Stafan z żoną i dziećmi, 1896

Odznaczenia

[edytuj | edytuj kod]
Austriackie[12]
Zagraniczne[12]

Małżeństwo i rodzina

[edytuj | edytuj kod]

W 1886 poślubił swoją kuzynkę arcyksiężniczkę Marię Teresę Habsburg, z którą miał sześcioro dzieci, arcyksiążąt:

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. ↑ Snyder 2010 ↓, s. 41.
  2. ↑ Snyder 2010 ↓, s. 42.
  3. ↑ Snyder 2010 ↓, s. 48.
  4. ↑ Snyder 2010 ↓, s. 63.
  5. ↑ Snyder 2010 ↓, s. 64.
  6. ↑ Edward Poskier. Ratujmy pałac Lubomirskich w Rajczy!. „Niedziela”, 2001. Kuria Metropolitarna w Częstochowie. ISSN 0208-872X. 
  7. ↑ Andrzej Ryłko: Szkice do historii Rajczy. [dostęp 2017-08-07].
  8. ↑ Edward Wieczorek. „Krajoznawca Górnośląski”, 2017-12. Regionalna Pracownia Krajoznawcza PTTK. 
  9. ↑ Snyder 2010 ↓, s. 57.
  10. ↑ Habsburgowie z Żywca. [dostęp 2013-12-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-12-30)].
  11. ↑ KTO WŁADAŁ KSIĘSTWEM? [online] [dostęp 2021-04-25].
  12. ↑ a b The titled nobility of Europe. Londyn: Harrison & Sons, 1914, s. 14-15.
  13. ↑ Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie. Wiedeń: 1918, s. 50.
  14. ↑ Zaślubiny w Żywcu Nowosci Illustrowane 1913 nr 3 s. 2-3 (zdjęcie młodej pary i gości) [1]
  15. ↑ Pierwszym mężem Alicji Elżbiety był hr. Ludwik Badeni (1873-1916), dyplomata austriacki polskiego pochodzenia. Z tego małżeństwa pochodził Kazimierz Badeni (1912-2010), który po wstąpieniu do zakonu dominikanów przyjął imię Joachim
  16. ↑ Ślub arcyks. Mechtyldy w Żywcu Czas 1913 nr 16 z 11 stycznia s. 1 [2]

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]
  • Mariusz Patelski, Habsburgowie z Żywca, [w:] Edukacja historyczna a współczesność, red. B. Kubis, Uniwersytet Opolski: Opole 2003.
  • Mariusz Patelski, Arcyksiążę Karol Olbracht Habsburg Pułkownik Wojska Polskiego i ostatni dziedzic Żywca, [w:] Grot. Zeszyty Historyczne 2005, nr 23.
  • Timothy Snyder: Czerwony książę. Warszawa: Świat Książki, 2010. ISBN 978-83-247-1217-5. OCLC 751066141.
  • Andrew Wheatcroft, Habsburgowie, Barbara Sławomirska (tłum.), Kraków: Wydaw. Literackie, 2000, ISBN 83-08-03011-4, OCLC 68630972.
  • Maria Krystyna Habsburg, Adam Tracz, Krzysztof Błecha, Księżna. Wspomnienia o Polskich Habsburgach, Żywiec: Bonimed, 2009, ISBN 978-83-930106-0-8, OCLC 751386081.
  • A. Tracz, K. Błecha: „Ostatni król Polski” Karol Stefan Habsburg, Żywiec 2012, ISBN 978-83-930106-1-5.

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Karol_Stefan_Habsburg&oldid=71465286”