Juliusz Trzciński

Juliusz Trzciński
Data i miejsce urodzenia	26 sierpnia 1880 ; Ostrowo, Prowincja Poznańska, Królestwo Prus
Data i miejsce śmierci	13 października 1939 ; Gniewkowo, Polska pod okupacją III Rzeszy
	Minister byłej Dzielnicy Pruskiej
Okres	od 23 lipca 1921; do 22 października 1921
Przynależność polityczna	Narodowe Zjednoczenie Ludowe
Poprzednik	Władysław Kucharski
Następca	Józef Wybicki
	Odznaczenia
	Multimedia w Wikimedia Commons

Juliusz Trzciński (ur. 26 sierpnia 1880 w Ostrowie nad Gopłem, zm. 13 października 1939 w Gniewkowie) – polski polityk, działacz społeczny, minister, poseł na Sejm Ustawodawczy w II RP, ziemianin, wiceprezes Związku Powiatów Rzeczypospolitej Polskiej w 1933 roku^[1], zastępca senatora wybrany w 1935 roku w województwie poznańskim^[2], członek sejmiku wojewódzkiego w Poznaniu w 1927 roku^[3].

Życiorys

Pochodził z rodziny ziemiańskiej. Absolwent Królewskiego Gimnazjum w Inowrocławiu. Ukończył studia rolnicze i ekonomiczne. Następnie w Monachium uzyskał doktorat z nauk społecznych. W 1907 przejął po rodzicach majątek Ostrowo, którym zarządzał aż do śmierci.

Założyciel Narodowego Stronnictwa Ludowego w Wielkopolsce, skupiającego wielkich właścicieli ziemskich, od 1917 członek Ligi Narodowej. W 1918 prezes Rady Ludowej powiatu strzelneńskiego, w czasie powstania wielkopolskiego szef Wydziału I Gospodarstwa Krajowego, a następnie szef Biura Prawno-Politycznego Komisariatu Naczelnej Rady Ludowej.

Wybrany 1 czerwca 1919 na posła na Sejm Ustawodawczy. Po wystąpieniu z klubu sejmowego Narodowego Zjednoczenia Ludowego grupy Edwarda Dubanowicza od czerwca 1921 był wiceprezesem klubu^[4]. Od 23 lipca 1921 do 22 października 1921 był ministrem byłej dzielnicy pruskiej w rządach Wincentego Witosa i Antoniego Ponikowskiego. Zwolennik szybkiej integracji ziem zaboru pruskiego z resztą kraju. Udział w pozaparlamentarnym rządzie Antoniego Ponikowskiego uzależnił od zgody posłów b. zaboru pruskiego, gdy jej nie otrzymał, podał się do dymisji, przyjętej 22 października 1922.

W przegranych przez Narodowe Zjednoczenie Ludowe wyborach parlamentarnych 1922 wycofał się z życia politycznego, ale nadal działał w organizacjach społecznych i gospodarczych m.in. był prezesem Rady Naczelnej Związku Obrony Kresów Zachodnich.

Po agresji III Rzeszy i ZSRR na Polskę został aresztowany przez Gestapo i zamordowany w masowej egzekucji w lasach pod Gniewkowem w nocy z 12 na 13 października 1939 razem z innymi 56 zakładnikami. Ciała ministra nigdy nie odnaleziono^[5].

Upamiętnienie

Na grobowcu Rodziny Trzcińskich, który znajduje się na cmentarzu Parafii św. Mateusza w Ostrowie, umieszczono tablicę upamiętniającą Juliusza Trzcińskiego.

Pośród lasów w pobliżu Aleksandrowa Kujawskiego znajdują się miejsca pamięci o zamordowanych Polakach m.in. o Trzcińskim, którzy w 1939 roku zostali tam rozstrzelani przez hitlerowców^[6].

Odznaczenia

27 listopada 1929 został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski^[7].

Przypisy

↑ Leszek Śliwiński, Ogólnopolska reprezentacja powiatowych związków komunalnych w II Rzeczypospolitej, Częstochowa 2013, s. 253.
↑ Album-skorowidz Senatu i Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej oraz Sejmu Śląskiego. Kadencja 1935/1940, 1936, s. 199.
↑ Dziennik Wojewódzki, nr 23 Poznań 9 czerwca 1928 roku, s. 259.
↑ Tadeusz Rzepecki, Sejm Rzeczypospolitej Polskiej 1919, Poznań 1920, s. 287.
↑ Juliusz Trzciński | Oficjalna strona Urzędu Miejskiego w Kruszwicy [online], www.gminakruszwica.pl [dostęp 2023-05-25] .
↑ Miejsca pamięci - Nadleśnictwo Gniewkowo - Lasy Państwowe [online], torun.lasy.gov.pl [dostęp 2024-04-23] (pol.).
↑ M.P. z 1929 r. nr 274, poz. 630 „za zasługi na polu pracy społecznej i samorządowej”.

Bibliografia, linki

Trzciński Juliusz w: Kto był kim w Drugiej Rzeczypospolitej (redakcja naukowa Jacek M. Majchrowski przy współpracy Grzegorza Mazura i Kamila Stepana), Warszawa 1994, wyd. BGW, ISBN 83-7066-569-1, s. 73.
Juliusz Trzciński- polityk, społecznik, filantrop

[1] Leszek Śliwiński, Ogólnopolska reprezentacja powiatowych związków komunalnych w II Rzeczypospolitej, Częstochowa 2013, s. 253.

[2] Album-skorowidz Senatu i Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej oraz Sejmu Śląskiego. Kadencja 1935/1940, 1936, s. 199.

[3] Dziennik Wojewódzki, nr 23 Poznań 9 czerwca 1928 roku, s. 259.

[4] Tadeusz Rzepecki, Sejm Rzeczypospolitej Polskiej 1919, Poznań 1920, s. 287.

[5] Juliusz Trzciński | Oficjalna strona Urzędu Miejskiego w Kruszwicy [online], www.gminakruszwica.pl [dostęp 2023-05-25] .

[6] Miejsca pamięci - Nadleśnictwo Gniewkowo - Lasy Państwowe [online], torun.lasy.gov.pl [dostęp 2024-04-23] (pol.).

[7] M.P. z 1929 r. nr 274, poz. 630 „za zasługi na polu pracy społecznej i samorządowej”.

[8] 24 lipca 1920 jako kierownik resortu

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[A]

W dniu zaprzysiężenia	Wincenty Witos Kazimierz Bartel Witold Chodźko Wiesław Chrzanowski Ignacy Daszyński Władysław Grabski Jan Fryderyk Heurich p.o. Władysław Kucharski Józef Leśniewski Gabriel Narutowicz Stanisław Nowodworski Edward Pepłowski Juliusz Poniatowski Maciej Rataj Eustachy Sapieha Leopold Skulski Władysław Stesłowicz Stanisław Śliwiński
Późniejsi członkowie rządu	Ludwik Darowski Jan Dąbski p.o. Bolesław Grodziecki Władysław Leon Grzędzielski Jan Stanisław Jankowski Zygmunt Jasiński Jan Michalski Stefan Przanowski Władysław Raczkiewicz Józef Raczyński Konstanty Skirmunt Bronisław Sobolewski Kazimierz Sosnkowski Jan Kanty Steczkowski Jan Stefan Stoiński Juliusz Trzciński Ignacy Weinfeld p.o.

W dniu zaprzysiężenia	Antoni Ponikowski Witold Chodźko p.o. Ludwik Darowski Stanisław Downarowicz Bolesław Markowski p.o. Gabriel Narutowicz Józef Raczyński Bolesław Sikorski Konstanty Skirmunt Bronisław Sobolewski Kazimierz Sosnkowski Władysław Stesłowicz Henryk Strasburger p.o. Juliusz Trzciński Hieronim Wyczółkowski
Późniejsi członkowie rządu	Julian Eberhardt p.o. Jerzy Michalski Jan Stefan Stoiński Józef Wybicki