Ivo Vejvoda
Ivo Vejvoda (Karlovac, 1911 – Beograd, 1991) bio je sudionik Španskog građanskog rata i Narodnooslobodilačke borbe, društveno-politički djelatnik i dugogodišnji veleposlanik SFR Jugoslavije.
Ivo Vejvoda | ||||||
---|---|---|---|---|---|---|
Mesto rođenja | Karlovac Austro-Ugarska | |||||
Datum smrti | 1. 12. 1991. (80 godina) | |||||
Mesto smrti | Beograd SFR Jugoslavija | |||||
Supruga | Vera Vejvoda; Olga Vejvoda | |||||
Deca | Marjan Vejvoda Ivan Vejvoda Goran Vejvoda Srđan Vejvoda | |||||
Profesija | društveno-politički radnik | |||||
Član KPJ od | 1933. | |||||
Učešće u ratovima | Španski građanski rat Narodnooslobodilačka borba | |||||
Služba | Internacionalne brigade NOV i PO Jugoslavije 1937 — 1939. 1941 — 1945. | |||||
Čin | pukovnik u rezervi | |||||
Odlikovanja |
|
Biografija
uredi13. novembra 1911. godine u Karlovcu, od oca Ivana Vejvode, Čeha, i majke Štefanije rođ. Krznarić.[1] Nakon završene osnovne škole i gimnazije, 1930. godine odlazi u Prag gdje studira arhitekturu. Kao praški student i nositelj čehoslovačke putovnice, bio je dodijeljen kao kurir Mustafi Golubiću, suradniku Kominterne[2] po partijskom zadatku. Nakon povratka u Jugoslaviju, postao je član Komunističke partije Jugoslavije (KPJ) 1933. godine, a zbog svog revolucionarnog rada više puta je hapšen i proganjan.
Zajedno sa grupom jugoslavenskih studenata, među kojima su bili: Ratko Pavlović Ćićko, Branko Krsmanović, Veljko Vlahović, Lazar Udovički, Mirko Kovačević, Marko Spahić, Ivan Turk, Lazar Latinović, Ahmet Fetahagić i drugi, u siječnju 1937. godine odlazi u Španiju gdje se bori u redovima Internacionalnih brigada za obranu Španske Republike i protiv fašizma.
U februaru 1939. nakon pada Barcelone i poraza Španske Republike, zajedno s ostalim borcima internacionalnih brigada odlazi u Francusku. Tijekom boravka u Francuskoj bio je u koncentracijskim logorima Saint Cyprien i Girs. Krajem 1940. godine, uspio je pobjeći iz logora i vratiti se u Kraljevinu Jugoslaviju.
Učesnik je Narodnooslobodilačke borbe od 1941. godine. Za vrijeme rata bio je na dužnosti:
- politički komesar Primorsko-goranskog partizanskog odreda,
- politički komesar Grupe Primorsko-goranskih partizanskih odreda,
- politički komesar Pete operativne zone,
- načelnik Odjeljenja za propagandu Glavnog štaba NOV i PO Hrvatske,
- član Odsjeka za propagandu ZAVNO Hrvatske .
Nakon oslobođenja Jugoslavije obnašao je razne odgovorne društvene i političke dužnosti. Bio je
- prvi poslijeratni direktor i glavni urednik Tanjuga (1944—1947);
- veleposlanik FNRJ u Brazilu (1952—1955),
- veleposlanik FNRJ u Čehoslovačkoj (1955– 1956),
- veleposlanik FNRJ u Ujedinjenom Kraljevstvu (1956–1960),
- veleposlanik FNRJ/SFRJ u Italiji (1962–1967),
- veleposlanik SFRJ u Francuskoj (1967–1971) i
- Pomoćnik državnog tajnika za vanjske poslove,
- član Vijeća Federacije i drugi.
Imao je čin pukovnika JNA u pričuvi, a povremeno se bavio novinarskim i publicističkim radom. Zanimao je se za umjetnost i književnost, te među bliskim prijateljima imao je Miroslava Krležu i Dobricu Ćosić.[3] Umro je 1. prosinca 1991. u Beogradu i pokopan u Aleji zaslužnih građana na Novom groblju u Beogradu.[4]
Nosilac je Partizanske spomenice 1941. i druga jugoslavenska odlikovanja, među kojima su Orden bratstva i jedinstva sa zlatnim vijencem, Orden partizanske zvijezde sa srebrnim vijencem i Orden zasluga za narod sa srebrnim zrakama.
Obitelj
urediPrva supruga bila mu je Čehinja Vera Vejvoda[α 1], koju je upoznao u Pragu, tijekom studija. Sudionica je i Španjolskog građanskog rata i Narodnooslobodilačke borbe, a poginula je 20. listopada 1941. u borbi s Talijanima u Gorskom kotaru. S njom je imao sina Marjana Vejvodu[α 2]. Nakon rata, u drugom braku sa suprugom Olgom, dobio je sinove Ivana Vejvodu[α 3], koji je politolog, intelektualac i utjecajna osoba u nevladinom sektoru u Srbiji, Gorana Vejvodu[α 4] koji je poznati glazbenik i živi u Parizu, te Srđana Vejvodu[α 5], koji je fotograf i živi u Sjedinjenim Državama.
Njegova rođena sestra Vera Vejvoda[α 6] također je bila učesnica Narodnooslobodilačkog rata (NOR), a nakon rata završila je arheologiju i prošla sve stupnjeve u Arheološkom muzeju u Zagrebu, od knjižničarke i pripravnice do v.d. ravnateljice, da bi na kraju karijere bila i savjetnica u Republičkom odboru za prosvjetu, kulturu i fizičku kulturu u Zagrebu (što bi danas bilo Ministarstvo kulture).[1]
Povezano
urediVanjske veze
urediBilješke
urediIzvori
uredi- ↑ 1,0 1,1 Mirnik, Ivan (2002). „Vera Vejvoda – In Memoriam”. Vjesnik Arheološkog muzeja u Zagrebu 35 (1): 7-10.
- ↑ Jergović, Miljenko (20. 4. 2013). „Ivo Vejvoda: Vijek sjećanja”. Pristupljeno 16. 7. 2023.
- ↑ Cvetićanin, Radivoj (13. 9. 2013). „Sećanja Ive Vejvode: poljubac istorije”. Danas. Pristupljeno 16. 7. 2023.
- ↑ Latinović, Zora (23. 3. 2006). „Večne žizni dveri”. NIN. Pristupljeno 16. 7. 2023. str. 39.
Bibliografija
uredi- Vojna enciklopedija. Beograd: Vojnoizdavački zavod. 1975. (knjiga deseta)
- Rajović, Radošin i dr. (1970). Jugoslovenski savremenici – Ko je ko u Jugoslaviji. Beograd: Hronometar. str. 1208.
Segment isključivo posvećen Narodnooslobodilačkoj borbi. |