ผลต่างระหว่างรุ่นของ "การถอดเสียง"
ไม่มีความย่อการแก้ไข ป้ายระบุ: ถูกย้อนกลับแล้ว แก้ไขแบบเห็นภาพ แก้ไขด้วยอุปกรณ์เคลื่อนที่ แก้ไขด้วยเว็บอุปกรณ์เคลื่อนที่ |
Rescuing 9 sources and tagging 1 as dead.) #IABot (v2.0.9.5 |
||
(ไม่แสดง 9 รุ่นระหว่างกลางโดยผู้ใช้ 4 คน) | |||
บรรทัด 1: | บรรทัด 1: | ||
'''การถอดเสียง''' หรือ '''การทับศัพท์แบบถ่ายเสียง''' เป็นระบบในการเขียนเสียงพูดของมนุษย์จากภาษาหนึ่ง เป็นระบบตัวอักษรในอีกภาษาหนึ่งตามกฎที่วางไว้ เพื่อให้คงเสียงของภาษาต้นฉบับ การถอดเสียงนี้จะแตกต่างกับการทับศัพท์แบบถอดอักษร ซึ่งเปลี่ยนระบบตัวอักษรจากภาษาหนึ่งไปเป็นอีกภาษาหนึ่ง เพื่อให้คงรูปของตัวอักษรมากที่สุดที่เป็นไปได้ เช่นการถอดอักษรซีริลลิกเป็นอักษรละตินสำหรับภาษารัสเซีย ในอักษรซีริลลิก และอักษรละตินแม้กระนั้น การถอดเสียงและการถอดอักษรบางครั้งจะถูกใช้ผสมกันซึ่งพบได้ทั่วไปสำหรับการเขียนชื่อที่มาจากภาษาอื่น |
'''การถอดเสียง'''<ref>[http://rirs3.royin.go.th/coinages/webcoinage.php ศัพท์บัญญัติ ราชบัณฑิตยสถาน] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170715173151/http://rirs3.royin.go.th/coinages/webcoinage.php |date=2017-07-15 }} (สืบค้นออนไลน์)</ref> หรือ '''การทับศัพท์แบบถ่ายเสียง''' ({{langx|en|Transcription}}) เป็นระบบในการเขียนเสียงพูดของมนุษย์จากภาษาหนึ่ง เป็นระบบตัวอักษรในอีกภาษาหนึ่งตามกฎที่วางไว้ เพื่อให้คงเสียงของภาษาต้นฉบับ การถอดเสียงนี้จะแตกต่างกับ[[การทับศัพท์แบบถอดอักษร]] ซึ่งเปลี่ยนระบบตัวอักษรจากภาษาหนึ่งไปเป็นอีกภาษาหนึ่ง เพื่อให้คงรูปของตัวอักษรมากที่สุดที่เป็นไปได้ เช่นการถอด[[อักษรซีริลลิก]]เป็น[[อักษรละติน]]สำหรับภาษา[[รัสเซีย]] (เช่นชื่อ "เลนิน" ในอักษรซีริลลิก Ленин และอักษรละติน Lenin) แม้กระนั้น การถอดเสียงและการถอดอักษรบางครั้งจะถูกใช้ผสมกันซึ่งพบได้ทั่วไปสำหรับการเขียนชื่อที่มาจากภาษาอื่น |
||
มาตรฐานที่ใช้ในการทับศัพท์ได้แก่ สัทอักษรสากล และ แซมปา |
มาตรฐานที่ใช้ในการทับศัพท์ได้แก่ [[สัทอักษรสากล]] และ แซมปา |
||
ตารางด้านล่าง แสดงตัวอย่างของการทับศัพท์ โดยมี การทับศัพท์แบบถอดอักษร และสัทอักษรสากลกำกับ |
ตารางด้านล่าง แสดงตัวอย่างของการทับศัพท์ โดยมี การทับศัพท์แบบถอดอักษร และสัทอักษรสากลกำกับ |
||
{| border=0 cellspacing=0 cellpadding=4 style="border:1px solid #999; margin:1.5em 0;" |
|||
|+ |
|||
|- |
|||
! colspan="2" align="left" | การทับศัพท์ |
|||
|- |
|||
| ต้นฉบับ ภาษารัสเซีย (อักษรซีลิลิก) |
|||
| Борис Николаевич Ельцин |
|||
|- |
|||
| คำทับศัพท์แบบถอดอักษรอย่างเป็นทางการ (GOST) |
|||
| Boris Nikolaevič El'cin |
|||
|- |
|||
| คำทับศัพท์แบบถอดอักษรในทางวิชาการ |
|||
| Boris Nikolajevič Jel’cin |
|||
|- |
|||
| คำทับศัพท์แบบถ่ายเสียงในลักษณะ[[สัทอักษรสากล]] |
|||
|เปลี่ยนคำพูดภาษาอื่นๆเป็นภาษาไทย |
|||
|- |
|||
! colspan="2" align="left" | เขียนชื่อบุคคลเดิมในภาษาอื่น |
|||
|- |
|||
| ภาษาอังกฤษ |
|||
| Boris Nikolayevitch Yeltsin |
|||
|- |
|||
| ภาษาเยอรมัน |
|||
| Boris Nikolajewitsch Jelzin |
|||
|- |
|||
| ภาษาฮิบรู |
|||
| בוריס ניקולאייביץ' יילצין |
|||
|- |
|||
| ภาษาสเปน |
|||
| Borís Nikoláievich Yeltsin |
|||
|- |
|||
| ภาษาตุรกี |
|||
| Boris Nikolayeviç Yeltsin |
|||
|} |
|||
== การทับศัพท์ในภาษาต่างๆ == |
== การทับศัพท์ในภาษาต่างๆ == |
||
คำเดียวกันมักจะมีการทับศัพท์แตกต่างกัน ถ้าใช้ระบบที่ต่างกัน เช่นในภาษาจีน ชื่อเมืองหลวง ปักกิ่ง ได้มีการทับศัพท์ 2 แบบ คือ ในระบบฮั่นหยู่พินอิน และ ในระบบWade-Giles |
คำเดียวกันมักจะมีการทับศัพท์แตกต่างกัน ถ้าใช้ระบบที่ต่างกัน เช่นใน[[ภาษาจีน]] ชื่อเมืองหลวง [[ปักกิ่ง]] ได้มีการทับศัพท์ 2 แบบ คือ ''Beijing'' ในระบบ[[ฮั่นหยู่พินอิน]] และ ''Pei-Ching'' ในระบบ[[Wade-Giles]] |
||
การทับศัพท์จากภาษาอื่นไปเป็นภาษาจีน ใช้การเขียนคำศัพท์ที่มีเสียงใกล้เคียง เช่นชื่อในชื่อทับศัพท์ในภาษาจีนเป็นโดยตัวอักษรมีความหมายว่า และ "พิเศษ" สำหรับภาษาญี่ปุ่น คำทับศัพท์จากภาษาอื่นมา จะถูกเขียนในตัวอักษรคาตากานะ ซึ่งเป็นหนึ่งในระบบการเขียนของภาษาญี่ปุ่น |
การทับศัพท์จากภาษาอื่นไปเป็นภาษาจีน ใช้การเขียนคำศัพท์ที่มีเสียงใกล้เคียง เช่นชื่อ บุช ในชื่อ[[จอร์จ บุช]] ทับศัพท์ในภาษาจีนเป็น "โบวซู" (布殊) โดยตัวอักษรมีความหมายว่า "ผ้า" และ "พิเศษ" สำหรับภาษาญี่ปุ่น คำทับศัพท์จากภาษาอื่นมา จะถูกเขียนในตัวอักษร[[คาตากานะ]] ซึ่งเป็นหนึ่งในระบบการเขียนของภาษาญี่ปุ่น |
||
ในภาษาไทย ระบบการทับศัพท์ตามระบบของราชบัณฑิตยสถานเป็นระบบมาตรฐานที่ใช้สำหรับเอกสารทางราชการในประเทศไทย และยังคมนิยมใช้เป็นมาตรฐานหลักในประเทศไทย โดยมีระบบสำหรับการทับศัพท์ในภาษาอังกฤษ ภาษาญี่ปุ่น ภาษาฝรั่งเศส ภาษามลายู ภาษาเยอรมัน ภาษารัสเซีย ภาษาสเปน ภาษาอาหรับ ภาษาอิตาลี นอกจากนี้การทับศัพท์จากภาษาไทยเป็นตัวอักษรละติน ในระบบ ALA-LC โดย The Library of Congress และ มาตรฐาน ISO 11940 ค.ศ. 1998 แบบถ่ายถ่ายทอดตัวอักษรโดยระบบของแอนซี |
ในภาษาไทย ระบบ[[การทับศัพท์ตามระบบของราชบัณฑิตยสถาน]]เป็นระบบมาตรฐานที่ใช้สำหรับเอกสารทางราชการในประเทศไทย และยังคมนิยมใช้เป็นมาตรฐานหลักในประเทศไทย โดยมีระบบสำหรับการทับศัพท์ใน[[ภาษาอังกฤษ]] [[ภาษาญี่ปุ่น]] [[ภาษาฝรั่งเศส]] [[ภาษามลายู]] [[ภาษาเยอรมัน]] [[ภาษารัสเซีย]] [[ภาษาสเปน]] [[ภาษาอาหรับ]] [[ภาษาอิตาลี]] นอกจากนี้การทับศัพท์จากภาษาไทยเป็นตัวอักษรละติน ในระบบ [[ALA-LC]] โดย The Library of Congress <ref>[http://www.loc.gov/catdir/cpso/romanization/thai.pdf ระบบการทับศัพท์ภาษาไทยเป็นอักษรละติน ระบบ ALA-LC]</ref> และ มาตรฐาน [[ISO 11940]] (ค.ศ. 1998) แบบถ่ายถ่ายทอดตัวอักษรโดยระบบของ[[แอนซี]] |
||
== ภายหลังจากการทับศัพท์ == |
== ภายหลังจากการทับศัพท์ == |
||
ภายหลังจากการทับศัพท์ เสียงต้นฉบับของคำอาจจะมีการสูญหายไป เนื่องจากมีการพัฒนาระบบของแต่ละภาษาแตกต่างกันไป หรือมีการนำคำศัพท์เดิมในรูปแบบตัวอักษรไปเขียนและอ่านในภาษาใหม่แทนที่ เช่น คำว่า หรือ ''ธฺยาน'' ในภาษาสันสกฤต เขียนในอักษระละตินว่า Dhyāna ต่อมาได้ทับศัพท์ในภาษาจีนว่า ''ฌาน'' (禪) และชาวญี่ปุ่นได้นำศัพท์ภาษาจีน ไปใช้ในรูปแบบของอักษรคันจิของภาษาญี่ปุ่นในอักษรเดิมแต่อ่านว่า เซน (禅, ゼン) หลังจากนั้นภาษาอังกฤษได้มีการนำศัพท์คำว่า เซน จากภาษาญี่ปุ่นทับเป็นคำว่า ''zen'' ซึ่งคำต้นฉบับคือคำว่า ''dhyāna'' ได้เปลี่ยนเป็น ''Zen'' ในการทับศัพท์หลายครั้ง |
ภายหลังจากการทับศัพท์ เสียงต้นฉบับของคำอาจจะมีการสูญหายไป เนื่องจากมีการพัฒนาระบบของแต่ละภาษาแตกต่างกันไป หรือมีการนำคำศัพท์เดิมในรูปแบบตัวอักษรไปเขียนและอ่านในภาษาใหม่แทนที่ เช่น คำว่า ''[[ฌาน]]'' ใน[[ภาษาบาลี]] หรือ ''ธฺยาน'' ใน[[ภาษาสันสกฤต]] เขียนในอักษระละตินว่า Dhyāna ต่อมาได้ทับศัพท์ในภาษาจีนว่า ''ฌาน'' (禪) และชาวญี่ปุ่นได้นำศัพท์ภาษาจีน ไปใช้ในรูปแบบของ[[อักษรคันจิ]]ของภาษาญี่ปุ่นในอักษรเดิมแต่อ่านว่า [[เซน]] (禅, ゼン) หลังจากนั้นภาษาอังกฤษได้มีการนำศัพท์คำว่า เซน จากภาษาญี่ปุ่นทับเป็นคำว่า ''zen'' ซึ่งคำต้นฉบับคือคำว่า ''dhyāna'' ได้เปลี่ยนเป็น ''Zen'' ในการทับศัพท์หลายครั้ง |
||
== ดูเพิ่ม == |
== ดูเพิ่ม == |
||
* [[คำทับศัพท์]] |
|||
* [[การเขียนคำทับศัพท์ตามระบบของราชบัณฑิตยสถาน]] |
|||
=== การทับศัพท์เฉพาะภาษา === |
=== การทับศัพท์เฉพาะภาษา === |
||
* [[การเขียนคำทับศัพท์ภาษาญี่ปุ่น]] |
|||
* [[การเขียนคำทับศัพท์ภาษาฝรั่งเศส]] |
|||
* [[การเขียนคำทับศัพท์ภาษามลายู]] |
|||
* [[การเขียนคำทับศัพท์ภาษาเยอรมัน]] |
|||
* [[การเขียนคำทับศัพท์ภาษารัสเซีย]] |
|||
* [[การเขียนคำทับศัพท์ภาษาสเปน]] |
|||
* [[การเขียนคำทับศัพท์ภาษาอังกฤษ]] |
|||
* [[การเขียนคำทับศัพท์ภาษาอาหรับ]] |
|||
* [[การเขียนคำทับศัพท์ภาษาอิตาลี]] |
|||
== อ้างอิง == |
== อ้างอิง == |
||
{{รายการอ้างอิง}} |
|||
== แหล่งข้อมูลอื่น == |
== แหล่งข้อมูลอื่น == |
||
* [http://www.royin.go.th/th/home/index.php หลักเกณฑ์การทับศัพท์ระบบราชบัณฑิตยสถาน] ใน <small> [http://www.royin.go.th/th/profile/index.php?PageNo=1&PageShow=213&SystemModuleKey=127 ภาษาอังกฤษ] [http://www.royin.go.th/th/profile/index.php?PageNo=1&PageShow=188&SystemModuleKey=121 ภาษาญี่ปุ่น] [http://www.royin.go.th/th/profile/index.php?PageNo=1&PageShow=169&SystemModuleKey=122 ภาษาฝรั่งเศส] [http://www.royin.go.th/th/profile/index.php?PageNo=1&PageShow=162&SystemModuleKey=123 ภาษามลายู] [http://www.royin.go.th/th/profile/index.php?PageNo=1&PageShow=152&SystemModuleKey=124 ภาษาเยอรมัน] [http://www.royin.go.th/th/profile/index.php?PageNo=1&PageShow=110&SystemModuleKey=125 ภาษารัสเซีย] [http://www.royin.go.th/th/profile/index.php?PageNo=1&PageShow=202&SystemModuleKey=126 ภาษาสเปน] [http://www.royin.go.th/th/profile/index.php?PageNo=1&PageShow=212&SystemModuleKey=128 ภาษาอาหรับ] [http://www.royin.go.th/th/profile/index.php?PageNo=1&PageShow=106&SystemModuleKey=129 ภาษาอิตาลี] </small> |
* [http://www.royin.go.th/th/home/index.php หลักเกณฑ์การทับศัพท์ระบบราชบัณฑิตยสถาน]{{ลิงก์เสีย|date=ธันวาคม 2024 |bot=InternetArchiveBot |fix-attempted=yes }} ใน <small> [http://www.royin.go.th/th/profile/index.php?PageNo=1&PageShow=213&SystemModuleKey=127 ภาษาอังกฤษ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070310201808/http://www.royin.go.th/th/profile/index.php?PageNo=1&PageShow=213&SystemModuleKey=127 |date=2007-03-10 }} [http://www.royin.go.th/th/profile/index.php?PageNo=1&PageShow=188&SystemModuleKey=121 ภาษาญี่ปุ่น] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070310201650/http://www.royin.go.th/th/profile/index.php?PageNo=1&PageShow=188&SystemModuleKey=121 |date=2007-03-10 }} [http://www.royin.go.th/th/profile/index.php?PageNo=1&PageShow=169&SystemModuleKey=122 ภาษาฝรั่งเศส] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070310201757/http://www.royin.go.th/th/profile/index.php?PageNo=1&PageShow=169&SystemModuleKey=122 |date=2007-03-10 }} [http://www.royin.go.th/th/profile/index.php?PageNo=1&PageShow=162&SystemModuleKey=123 ภาษามลายู] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070310201747/http://www.royin.go.th/th/profile/index.php?PageNo=1&PageShow=162&SystemModuleKey=123 |date=2007-03-10 }} [http://www.royin.go.th/th/profile/index.php?PageNo=1&PageShow=152&SystemModuleKey=124 ภาษาเยอรมัน] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070310201717/http://www.royin.go.th/th/profile/index.php?PageNo=1&PageShow=152&SystemModuleKey=124 |date=2007-03-10 }} [http://www.royin.go.th/th/profile/index.php?PageNo=1&PageShow=110&SystemModuleKey=125 ภาษารัสเซีย] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070310201640/http://www.royin.go.th/th/profile/index.php?PageNo=1&PageShow=110&SystemModuleKey=125 |date=2007-03-10 }} [http://www.royin.go.th/th/profile/index.php?PageNo=1&PageShow=202&SystemModuleKey=126 ภาษาสเปน] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070310201707/http://www.royin.go.th/th/profile/index.php?PageNo=1&PageShow=202&SystemModuleKey=126 |date=2007-03-10 }} [http://www.royin.go.th/th/profile/index.php?PageNo=1&PageShow=212&SystemModuleKey=128 ภาษาอาหรับ] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20081002085448/http://www.royin.go.th/th/profile/index.php?PageNo=1&PageShow=212&SystemModuleKey=128 |date=2008-10-02 }} [http://www.royin.go.th/th/profile/index.php?PageNo=1&PageShow=106&SystemModuleKey=129 ภาษาอิตาลี] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20070310201737/http://www.royin.go.th/th/profile/index.php?PageNo=1&PageShow=106&SystemModuleKey=129 |date=2007-03-10 }} </small> |
||
* [http://rirs3.royin.go.th/coinages/webcoinage.php ศัพท์บัญญัติ ราชบัณฑิตยสถาน] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170715173151/http://rirs3.royin.go.th/coinages/webcoinage.php |date=2017-07-15 }} ฐานข้อมูลศัพท์บัญญัติ ในสาขาต่าง ๆ |
* [http://rirs3.royin.go.th/coinages/webcoinage.php ศัพท์บัญญัติ ราชบัณฑิตยสถาน] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20170715173151/http://rirs3.royin.go.th/coinages/webcoinage.php |date=2017-07-15 }} ฐานข้อมูลศัพท์บัญญัติ ในสาขาต่าง ๆ |
||
รุ่นแก้ไขปัจจุบันเมื่อ 17:26, 10 ธันวาคม 2567
การถอดเสียง[1] หรือ การทับศัพท์แบบถ่ายเสียง (อังกฤษ: Transcription) เป็นระบบในการเขียนเสียงพูดของมนุษย์จากภาษาหนึ่ง เป็นระบบตัวอักษรในอีกภาษาหนึ่งตามกฎที่วางไว้ เพื่อให้คงเสียงของภาษาต้นฉบับ การถอดเสียงนี้จะแตกต่างกับการทับศัพท์แบบถอดอักษร ซึ่งเปลี่ยนระบบตัวอักษรจากภาษาหนึ่งไปเป็นอีกภาษาหนึ่ง เพื่อให้คงรูปของตัวอักษรมากที่สุดที่เป็นไปได้ เช่นการถอดอักษรซีริลลิกเป็นอักษรละตินสำหรับภาษารัสเซีย (เช่นชื่อ "เลนิน" ในอักษรซีริลลิก Ленин และอักษรละติน Lenin) แม้กระนั้น การถอดเสียงและการถอดอักษรบางครั้งจะถูกใช้ผสมกันซึ่งพบได้ทั่วไปสำหรับการเขียนชื่อที่มาจากภาษาอื่น
มาตรฐานที่ใช้ในการทับศัพท์ได้แก่ สัทอักษรสากล และ แซมปา
ตารางด้านล่าง แสดงตัวอย่างของการทับศัพท์ โดยมี การทับศัพท์แบบถอดอักษร และสัทอักษรสากลกำกับ
การทับศัพท์ | |
---|---|
ต้นฉบับ ภาษารัสเซีย (อักษรซีลิลิก) | Борис Николаевич Ельцин |
คำทับศัพท์แบบถอดอักษรอย่างเป็นทางการ (GOST) | Boris Nikolaevič El'cin |
คำทับศัพท์แบบถอดอักษรในทางวิชาการ | Boris Nikolajevič Jel’cin |
คำทับศัพท์แบบถ่ายเสียงในลักษณะสัทอักษรสากล | เปลี่ยนคำพูดภาษาอื่นๆเป็นภาษาไทย |
เขียนชื่อบุคคลเดิมในภาษาอื่น | |
ภาษาอังกฤษ | Boris Nikolayevitch Yeltsin |
ภาษาเยอรมัน | Boris Nikolajewitsch Jelzin |
ภาษาฮิบรู | בוריס ניקולאייביץ' יילצין |
ภาษาสเปน | Borís Nikoláievich Yeltsin |
ภาษาตุรกี | Boris Nikolayeviç Yeltsin |
การทับศัพท์ในภาษาต่างๆ
[แก้]คำเดียวกันมักจะมีการทับศัพท์แตกต่างกัน ถ้าใช้ระบบที่ต่างกัน เช่นในภาษาจีน ชื่อเมืองหลวง ปักกิ่ง ได้มีการทับศัพท์ 2 แบบ คือ Beijing ในระบบฮั่นหยู่พินอิน และ Pei-Ching ในระบบWade-Giles
การทับศัพท์จากภาษาอื่นไปเป็นภาษาจีน ใช้การเขียนคำศัพท์ที่มีเสียงใกล้เคียง เช่นชื่อ บุช ในชื่อจอร์จ บุช ทับศัพท์ในภาษาจีนเป็น "โบวซู" (布殊) โดยตัวอักษรมีความหมายว่า "ผ้า" และ "พิเศษ" สำหรับภาษาญี่ปุ่น คำทับศัพท์จากภาษาอื่นมา จะถูกเขียนในตัวอักษรคาตากานะ ซึ่งเป็นหนึ่งในระบบการเขียนของภาษาญี่ปุ่น
ในภาษาไทย ระบบการทับศัพท์ตามระบบของราชบัณฑิตยสถานเป็นระบบมาตรฐานที่ใช้สำหรับเอกสารทางราชการในประเทศไทย และยังคมนิยมใช้เป็นมาตรฐานหลักในประเทศไทย โดยมีระบบสำหรับการทับศัพท์ในภาษาอังกฤษ ภาษาญี่ปุ่น ภาษาฝรั่งเศส ภาษามลายู ภาษาเยอรมัน ภาษารัสเซีย ภาษาสเปน ภาษาอาหรับ ภาษาอิตาลี นอกจากนี้การทับศัพท์จากภาษาไทยเป็นตัวอักษรละติน ในระบบ ALA-LC โดย The Library of Congress [2] และ มาตรฐาน ISO 11940 (ค.ศ. 1998) แบบถ่ายถ่ายทอดตัวอักษรโดยระบบของแอนซี
ภายหลังจากการทับศัพท์
[แก้]ภายหลังจากการทับศัพท์ เสียงต้นฉบับของคำอาจจะมีการสูญหายไป เนื่องจากมีการพัฒนาระบบของแต่ละภาษาแตกต่างกันไป หรือมีการนำคำศัพท์เดิมในรูปแบบตัวอักษรไปเขียนและอ่านในภาษาใหม่แทนที่ เช่น คำว่า ฌาน ในภาษาบาลี หรือ ธฺยาน ในภาษาสันสกฤต เขียนในอักษระละตินว่า Dhyāna ต่อมาได้ทับศัพท์ในภาษาจีนว่า ฌาน (禪) และชาวญี่ปุ่นได้นำศัพท์ภาษาจีน ไปใช้ในรูปแบบของอักษรคันจิของภาษาญี่ปุ่นในอักษรเดิมแต่อ่านว่า เซน (禅, ゼン) หลังจากนั้นภาษาอังกฤษได้มีการนำศัพท์คำว่า เซน จากภาษาญี่ปุ่นทับเป็นคำว่า zen ซึ่งคำต้นฉบับคือคำว่า dhyāna ได้เปลี่ยนเป็น Zen ในการทับศัพท์หลายครั้ง
ดูเพิ่ม
[แก้]การทับศัพท์เฉพาะภาษา
[แก้]- การเขียนคำทับศัพท์ภาษาญี่ปุ่น
- การเขียนคำทับศัพท์ภาษาฝรั่งเศส
- การเขียนคำทับศัพท์ภาษามลายู
- การเขียนคำทับศัพท์ภาษาเยอรมัน
- การเขียนคำทับศัพท์ภาษารัสเซีย
- การเขียนคำทับศัพท์ภาษาสเปน
- การเขียนคำทับศัพท์ภาษาอังกฤษ
- การเขียนคำทับศัพท์ภาษาอาหรับ
- การเขียนคำทับศัพท์ภาษาอิตาลี
อ้างอิง
[แก้]- ↑ ศัพท์บัญญัติ ราชบัณฑิตยสถาน เก็บถาวร 2017-07-15 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน (สืบค้นออนไลน์)
- ↑ ระบบการทับศัพท์ภาษาไทยเป็นอักษรละติน ระบบ ALA-LC
แหล่งข้อมูลอื่น
[แก้]- หลักเกณฑ์การทับศัพท์ระบบราชบัณฑิตยสถาน[ลิงก์เสีย] ใน ภาษาอังกฤษ เก็บถาวร 2007-03-10 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน ภาษาญี่ปุ่น เก็บถาวร 2007-03-10 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน ภาษาฝรั่งเศส เก็บถาวร 2007-03-10 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน ภาษามลายู เก็บถาวร 2007-03-10 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน ภาษาเยอรมัน เก็บถาวร 2007-03-10 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน ภาษารัสเซีย เก็บถาวร 2007-03-10 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน ภาษาสเปน เก็บถาวร 2007-03-10 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน ภาษาอาหรับ เก็บถาวร 2008-10-02 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน ภาษาอิตาลี เก็บถาวร 2007-03-10 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน
- ศัพท์บัญญัติ ราชบัณฑิตยสถาน เก็บถาวร 2017-07-15 ที่ เวย์แบ็กแมชชีน ฐานข้อมูลศัพท์บัญญัติ ในสาขาต่าง ๆ