พินอิน

{{{{พิน

ต้นพยางค์ (เสียงพยัญชนะต้น)

อักษรพินอินจะปรากฏเป็นตัวหนา และมีอักษรจู้อินกำกับ อักษรไทยที่กำกับไว้หมายถึงเสียงพยัญชนะไทยที่ใกล้เคียง มิใช่การทับศัพท์

	ริมฝีปาก		ริมฝีปากกับฟัน	ปุ่มเหงือก		ปลายลิ้นม้วน		ปุ่มเหงือกกับ เพดานแข็ง		เพดานแข็ง	เพดานอ่อน
เสียงกัก	b [p] (ปㄅ)	p [pʰ] (พㄆ)		d [t] (ตㄉ)	t [tʰ] (ทㄊ)						g [k] (กㄍ)	k [kʰ] (คㄎ)
เสียงนาสิก	m [m] (มㄇ)		n [n] (นㄋ)
เสียงข้างลิ้น				l [l] (ลㄌ)	r¹ [ɻ~ʐ] (ร(ล) ม้วนลิ้น ㄖ)
เสียงกึ่งเสียดแทรก				z [ts] (ตซ คล้าย จ ㄗ)	c [tsʰ] (ทซ คล้าย ช ㄘ)	zh [ʈʂ] (ตซ(จ) ม้วนลิ้น ㄓ)	ch [ʈʂʰ] (ทซ(ช) ม้วนลิ้น ㄔ)	j [tɕ] (จㄐ)	q [tɕʰ] (ชㄑ)
เสียงเสียดแทรก			f [f] (ฟㄈ)	s [s] (ซㄙ)		sh [ʂ] (ซ ม้วนลิ้น ㄕ)		x [ɕ] (ทร คล้าย ซฺ ㄒ)			h [x] (คฺฮ คล้าย ฮ ㄏ)
เสียงกึ่งสระ										y² [j]/[ɥ]³ (ยㄧ/ㄩ)	w² [w] (วㄨ)

¹ /ɻ/ อาจออกเสียงคล้ายกับ /ʐ/ (เสียงเสียดแทรก ปลายลิ้นม้วน ก้อง) ซึ่งเปลี่ยนแปรไปตามผู้พูด แต่ก็ถือว่าเป็นหน่วยเสียงเดียวกัน

² อักษร y และ w นั้นไม่ได้บรรจุอยู่ในตารางเสียงพยัญชนะของระบบพินอินอย่างเป็นทางการ แต่ใช้สำหรับแทนที่อักษรสระ i, u, ü เมื่อไม่มีเสียงพยัญชนะต้น ซึ่งจะเปลี่ยนรูปเป็น yi, wu, yu ตามลำดับ

³ อักษร y จะออกเสียงเป็น [ɥ] เมื่อตามด้วย u (ซึ่งลดรูปมาจาก ü)

การเรียงลำดับเสียงพินอิน (ไม่รวม w และ y) ได้รับการสืบทอดมาจากระบบจู้อิน (注音; Zhùyīn) นั่นคือ

b p m f

d t n l

g k h

j q x

zh ch sh r

z c s

หรือ ที่เราท่องกันว่า... โป โพ โม โฟ เตอ เทอ เนอ เลอ เกอ เคอ เฮอ จี ชี ทรี จืยฺ ชืยฺ ซืยฺ รืยฺ ตซือ(จือ) ทซือ(ชือ) ซือ

อย่างไรก็ตามในพจนานุกรมสมัยใหม่ ได้เรียงพินอินแบบ a-z เหมือนอักษรโรมันเพื่อให้การค้นหาสะดวกยิ่งขึ้น

ท้ายพยางค์ (เสียงสระและเสียงพยัญชนะสะกด)

อักษรพินอินจะปรากฏเป็นตัวหนา และปรากฏเป็นสองรูปแบบได้แก่ รูปแบบที่ไม่มีเสียงพยัญชนะต้น และรูปแบบที่มีเสียงพยัญชนะต้นซึ่งจะมีขีดนำหน้า

ตัวท้าย		ตัวจบ
		∅			/i/		/u/		/n/		/ŋ/
ตัวกลาง	∅	-i¹ [ɨ] (อือ)	e, -e [ɤ] (เออ)	a, -a [a] (อา)	ei, -ei [ei̯] (เอย์)	ai, -ai [ai̯] (ไอ/อาย)	ou, -ou [ou̯] (โอว)	ao, -ao [au̯] (เอา/อาว)	en, -en [ən] (เอิน)	an, -an [an] (อัน/อาน)	-ong [ʊŋ] (เวิง, อุง)	eng, -eng [əŋ] (เอิง)	ang, -ang [aŋ] (อัง/อาง)
	/i/	yi, -i [i] (อี)	ye, -ie [i̯e] (เย, อีเย)	ya, -ia [i̯a] (ยา, เอีย)			you, -iu [i̯ou̯] (โยว, โอฺยว)	yao, -iao [i̯au̯] (เยา/ยาว, เอียว)	yin, -in [in] (อิน)	yan, -ian [i̯ɛn] (เยียน, เอียน)	yong, -iong [i̯ʊŋ] (ยฺวืง, อฺวืง)	ying, -ing [iŋ] (อิง)	yang, -iang [i̯aŋ] (เยียง/ยาง, เอียง)
	/u/	wu, -u [u] (อู)	wo, -uo³ [u̯o] (วอ, อฺวอ)	wa, -ua [u̯a] (วา, อัว/อวา)	wei, -ui [u̯ei̯] (เวย์, เอฺวย์)	wai, -uai [u̯ai̯] (ไว/วาย, อวาย)			wen, -un [u̯ən] (เวิน, เอฺวิน)	wan, -uan [u̯an] (วัน/วาน, อวน/อวาน)		weng [u̯əŋ] (เวิง, อุง)	wang, -uang [u̯aŋ] (วัง/วาง, อวง/อวาง)
	/y/	yu, -ü² [y] (อวี)	yue, -üe² [y̯e] (เยฺว, เอฺว)						yun, -ün² [yn] (ยฺวืน, อฺวืน)	yuan, -üan² [y̯ɛn] (ยวืออัน, อวืออัน)

¹ -i อักษรนี้ใช้ผสมกับ zh ch sh r z c s เท่านั้น

² ü จะเขียนเป็น u เมื่อตามหลัง j q x y

³ uo จะเขียนเป็น o เมื่อตามหลัง b p m f

เสียง /ər/ (เออร์ เช่น 而, 二, ฯลฯ) ซึ่งไม่ปรากฏในตาราง จะเขียนเป็น er ซึ่งเป็นเสียงสระตัวเดียวที่ไม่มีเสียงพยัญชนะต้น สำหรับรูปต่อท้าย -r (ร์) ระบบพินอินไม่ได้กำหนดไว้เป็นพิเศษ จึงสามารถนำไปต่อท้ายสระของพยางค์ก่อนหน้าโดยไม่ทำให้เสียงของพยางค์นั้นเปลี่ยนไป นอกจากนี้ก็ยังมี ê [ɛ] (เอ เช่น 欸, 誒) และเสียงกึ่งพยางค์เช่น m (อืม เช่น 呒, 呣), n (อืน เช่น 嗯, 唔), ng (อืง เช่น 嗯, 𠮾) ใช้เป็นคำอุทาน

อะพอสทรอฟี (') จะใช้เพื่อเป็นการแบ่งพยางค์ เมื่อการเขียนติดกันอาจก่อให้เกิดความกำกวม โดยเฉพาะเมื่อเขียนโดยไม่ใส่วรรณยุกต์ เช่นระหว่าง pi'ao (皮袄/皮襖) กับ piao (票) และระหว่าง Xi'an (西安) กับ xian (先)

การถอดเสียงวรรณยุกต์

เสียงวรรณยุกต์

ระบบพินอินมีเครื่องหมายแทนเสียงวรรณยุกต์ 4 เครื่องหมายด้วยกัน ดังนี้

1. วรรณยุกต์เสียงที่หนึ่ง แทนด้วยขีดระนาบสั้น ๆ (ˉ) เทียบเท่าเสียง สามัญหรือตรี ในภาษาไทย:

ā ē ī ō ū ǖ

2. วรรณยุกต์เสียงที่สอง แทนด้วยขีดสั้น ๆ เอียงขวา (ˊ) เทียบเท่าเสียง จัตวา ในภาษาไทย:

á é í ó ú ǘ

3. วรรณยุกต์เสียงที่สาม แทนด้วยขีดรูปลิ่ม (ˇ) คล้ายเสียง เอก ในภาษาไทย (แต่ไม่ใช่เสียง"เอก") :

ǎ ě ǐ ǒ ǔ ǚ

4. วรรณยุกต์เสียงที่สี่ แทนด้วยขีดสั้น ๆ เอียงซ้าย (ˋ) เทียบเท่าเสียง โท ในภาษาไทย:

à è ì ò ù ǜ

5. วรรณยุกต์เสียงที่ห้า ไม่มีเครื่องหมาย:

a e i o u ü (แต่บางครั้งเขียนจุดหน้าพยางค์นั้น ๆ เช่น ·yo เยาะ)

ในการใช้เครื่องพิมพ์ดีดหรือคอมพิวเตอร์ อาจใช้ตัวเลขแทนเครื่องหมายวรรณยุกต์ได้ (1 2 3 4 5 ตามลำดับ)

การใส่วรรณยุกต์

โดยดูที่สระ a o e i u ü ตัวอย่างสระ ie ให้ใส่ที่ e เพราะ e มาก่อน (e i) ยกเว้นถ้า iu ใส่ที่ u

ตัวอย่าง

อักษรจีน	พินอิน	อักษรไทย	ความหมาย
妈	mā	มา หรือ ม้า	แม่
麻	má	หมา	ป่าน
马	mǎ	หม่า	ม้า
骂	mà	ม่า	ดุด่า
吗	ma	มะ	หรือ, ไหม

อ้างอิง

• Yin Binyong 尹斌庸 and Mary Felley (1990). Chinese Romanization. Pronunciation and Orthography (Hanyu pinyin he zhengcifa 汉语拼音和正词法). Beijing: Sinolingua. ISBN 7-80052-148-6 / ISBN 0-8351-1930-0.

ดูเพิ่ม

• การเขียนคำทับศัพท์ภาษาจีน

แหล่งข้อมูลอื่น

• ตารางเปรียบเทียบการถ่ายทอดเสียงภาษาจีนในระบบต่าง ๆ รวมทั้งระบบพินอิน