Akide

İslamın temel 5 şartı Akîde, Akâid veya İtîkâd (Arapça: العقائد); İslam'da inanç olarak bağlanmayı gerekli kıldığına inanılan inanç esaslarının bütünü olarak bilinir. Akîde kelimesi Arapça "a-k-d" (عقد) kökünden gelip, "bağ", "bağlama/bağlanma", "düğümleme/düğümlenme" ve aynı zamanda "bağlılık" ve "sözleşme" anlamlarına da gelir. Terim olarak "inanç" ve "iman" anlamında kullanılmıştır. Benzer bir ifade olan kelâm ise inançla ilgili felsefi tartışmalar için kullanılmıştır.

Akaid, medreselerde İslâm teolojisinin bir dalı olarak okutulmuştur. Akîde kelimesi kavram olarak Kur'an'da yer almaz. Akîde tanımı İslâm İtikadî Mezhepleri tarafından, Kur'an'da bulunmayıp hadislerde geçen inanç konuları için söz konusu edilmiştir.

Sünni akaidi

Sünni akaidinde imanın 6 şartı ve 5 adet farz gibi konular işlenir. Diğer konular İslâm eskatolojisi ile ilgili konulardır.

Örnekler

Îsâ'nın yeniden Dünya'ya gelecek olması, Deccâl'ın çıkışı gibi Kıyamet alâmetleri, Mesîh beklentisi akîde başlığı altında yer almaktadır. Bu konulara Müslümanların kutsal kitabı Kur'an'da yer verilmezken hadis kitaplarında kısmen zayıf rivâyetlerle de olsa Şer'î deliller bulunmaktadır. Burada genelde Kıyamet'le ilgili haberlerin "ya sarih ya da sahih" olduğu, yani metinlerin ya açık ya da güvenilir olduğu söylenir. Dolayısıyla bu haberleri kabul etmeyen veya onları tevil ederek mecâzî mânâlar veren âlimler bulunmaktadır. Örnek olarak İsa'nın tekrar Dünya'ya gelişi gösterilebilir. Zuhruf Sûresi'ndeki âyet (43:61), bazı müfessirlerce gelişine delil olarak gösterilir.

Şii akaidi

Şîa akaidinde 5 temel esas bulunur; Tevhit, adalet, nübüvvet, imamet ve kıyamet.

Ayrıca bakınız

• Kelâm
• Teoloji
• İnanç
• İtikadî mezhepler