İçeriğe atla

Çanakkale (il)

Vikipedi, özgür ansiklopedi
Bu madde Çanakkale il sınırları içindeki tüm bölgeyi kapsamaktadır. Merkez ilçe için Çanakkale, başlığın diğer anlamları için Çanakkale (anlam ayrımı) sayfasına gidiniz.

Koordinatlar: 40°07′N, 26°24′E

Çanakkale
İl
Slogan:
Barışın kenti[kaynak belirtilmeli]
Çanakkale'nin Türkiye'deki konumu
Çanakkale'nin Türkiye'deki konumu
Türkiye üzerinde Çanakkale
Çanakkale
Çanakkale
Avrupa üzerinde Çanakkale
Çanakkale
Çanakkale
Çanakkale (Avrupa)
ÜlkeTürkiye
Coğrafi bölgeMarmara Bölgesi
Alt idari birimler
İdare
 • TürBelediye başkanı-meclis
 • Organ
Belediye meclisi[1]
 • ValiÖmer Toraman[2]
 • Belediye başkanıMuharrem Erkek (CHP)
Yüzölçümü
 • Toplam9817 km²
Yüzölçümü sırası30.
Rakım2 m
Nüfus
 (2020)
541.548[3]
 • Yoğunluk55/km²
 • Yoğunluk sırası50.
Zaman dilimiUTC+03.00 (TRS)
Posta kodu
17XXX
Alan kodu286
ISO 3166 koduTR-17
Plaka kodu17
İklimDsb, Bsk

Çanakkale, Türkiye'nin kuzeybatısında, Marmara Bölgesi içinde yer alan il. 31 Aralık 2019 itibarıyla Çanakkale ili içerisindeki 12 ilçe ve bu ilçelere bağlı 81 mahallede yaşayan toplam nüfus 542.157 kişidir.[4] Türkiye'de İstanbul ile birlikte, Asya ve Avrupa kıtalarında bulunan ve dolayısıyla boğazı olan iki ilden biridir. Yüzölçümü 9.817 km²'dir.[5] Komşu illeri Edirne, Tekirdağ ve Balıkesir'dir.

1 Şubat 2019 TÜİK verilerine göre 12 İlçe, 23 belediye, bu belediyelerde 81 mahalle, ayrıca 576 köy bulunmaktadır.[3]

Çanakkale'de günümüzde bir üniversite vardır. Çanakkale'den diğer şehirlere ulaşım otoyollar ve hava yoluyla sağlanır.

Çanakkale'deki iklim, ilin coğrafyası nedeniyle geçiş niteliği taşısa da yoğunlukla Akdeniz iklimi özelliklerine sahiptir.[6] Anadolu'nun en batı noktası olan Baba Burnu ile Türkiye'nin en batı noktası Gökçeada'daki İncirburnu il sınırları içindedir. Ege Denizi'nde Türkiye'ye ait en büyük adalar olan Bozcaada ve Gökçeada ilçeleri de Çanakkale'ye bağlıdır.

Tarihçe

[değiştir | kaynağı değiştir]

Çanakkale, Cumhuriyetin ilk yıllarında Biga ve Gelibolu sancaklarının kaldırılması ve her ikisinin ortasında bulunan Çanak köyünün il ilan edilmesiyle meydana gelmiştir. 1927 Nüfus sayımında Çanakkale'nin merkez nüfusu sadece 8.500 kişi idi. Eski çağlarda, Hellespontos ve Dardanelles olarak da adlandırılan ilde 3000 yıldan beri yerleşim olduğu bilinmektedir. Bugün bile kalıntıları bulunan Truva (Troia, Troy, Troya) Antik kenti M.Ö 2500 yılında büyük bir depremle yıkılmış ve bölge uzun yıllar Lidyalılarca yönetilmiştir. Milattan önce 336 yılında bölgede en önemli güç haline gelen Pers İmparatorluğu Helenizm'i tüm dünyaya yaymak amacındaki Büyük İskender Granikos Çayı (Biga Çayı) kıyılarında büyük bir bozguna uğratılmıştır. Osmanlı Devleti döneminde de Karesioğulları Beyliğinin yıkılması ile ilin bugünkü topraklarının büyük bir bölümü ele geçirilmiş, Bizans'ın sayesinde ilin fethi daha da kolaylaşmış ve Boğazlar ile birlikte kontrol Osmanlı Devleti'ne geçmiştir.

Çanakkale ilinin topraklarının bütününe bakıldığında, üzerinde kurulmuş olduğu yarımada Biga Yarımadası olarak adlandırılır. İl içindeki en kayda değer yükselti Biga Dağları'dır. Biga adının bu denli çok kullanımının sebebi, Cumhuriyet döneminden önce, Osmanlı idari sisteminde Sancağın Biga ilçesi olmasıdır. Yani ilin eski merkezi Biga olup, Cumhuriyet döneminde, kazanılmış olan başarılardan dolayı ilin ismi ve merkezi Çanakkale olarak değiştirilmiştir. İlin isminin kökeni yörede çok gelişmiş olan çanak - çömlek zanaatine dayanır. Şehrin iki simgesi haline gelen Kale-i Sultaniye ile çanakçılık özdeşleşince de şehir Çanakkale olarak adlandırıldı.[kaynak belirtilmeli]

Yönetim

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ayrıca bakınız: Çanakkale'nin ilçeleri

İllerde protokolde ilk sırada yer alan Vali, merkezi yönetimi temsil eder ve Cumhurbaşkanı tarafından atanır. Büyükşehir dışındaki illerde yerel yönetim, şehirler düzeyindedir. Belediye Başkanı, belediye sınırları içinde kalan seçmenin oy çokluğu ile seçilir. Ayni seçmen İlçe Belediye Meclisi için de oy kullanarak ilçelerin belediye meclislerini oluşturur. İldeki bütün seçmenler ayrıca il genel meclisi için de oy kullanarak, İl Genel Meclisinin oluşumunu sağlarlar.

İl genel meclisi ve belediye meclisi üyelikleri için yapılan seçimlerde, onda birlik baraj uygulamalı nispi temsil sistemi, belediye başkanlığı seçiminde ise çoğunluk sistemi uygulanır İl genel meclisi ve belediye meclisi üye sayıları ilçe nüfusuna göre, kontenjandan kalan sayıların partilere dağılımı ise D'Hondt Sistemine göre belirlenir (Kanun:2972-Madde:23)

İl Genel Meclisi, İl Özel İdaresinin karar organıdır, başkanını üyeleri arasından gizli oyla seçer. Ayrıca, İl Genel Meclisi kendi içinden gizli oyla bir yıl görev yapacak 5 kişilik İl Encümenini seçer.[7][8]

Merkezi yönetim, Vali ve İl Müdürlerinden oluşur. İl Özel İdaresi (İl Genel Meclisi ve İl Encümeni) seçilmişlerden oluşur, ancak Vali başkanlığında görev yapar. Yerel yönetim ise belediye başkanları ve belediye meclislerinden oluşur.

Çanakkale Valisi İlhami AKTAŞ, 9.06.2020/274 sayılı kararla Nevşehir Valisi iken atanmıştır.[9] Belediye başkanı Muharrem Erkek (CHP), 31 Mart 2024 seçimlerinde %39,70 oy oranıyla seçilmiştir.[10]

2019 Türkiye yerel seçimleri sonuçlarına göre Çanakkale İl Genel Meclisi üye sayısı, 18 CHP, 15 AK PARTİ ve 1 MHP olmak üzere 34’dür. Çanakkale Belediye meclisi ise 22 CHP ve 9 AK PARTİ olmak üzere 31 üyeden oluşur.[11]

2023 Genel seçimleri sonucu, Çanakkale'yi temsilen TBMM'de CHP'den 2 milletvekili (İsmet Güneşhan, Özgür Ceylan), AKP'den 1 milletvekili (Ayhan Gider), İYİ Parti'den 1 milletvekili (Rıdvan Uz) seçilmiştir.[12]

Nüfus

[değiştir | kaynağı değiştir]

Güncel Nüfus Değerleri(TÜİK 6 Şubat 2024 verileri[13])

Çanakkale ili nüfusu: 570.499'dur. Bu nüfusun %74,25'i şehirlerde yaşamaktadır (2023 sonu). İlin yüzölçümü 9.817 km2'dir. İlde km2'ye 58 kişi düşmektedir. (Bu sayı merkez ilçede 200'dür.) İlde yıllık nüfus artış oranı %1,95 olmuştur. Nüfus artış oranı en yüksek ve en düşük ilçeler: Ezine (%4,80)- Çan (-%0,69)

06 Şubat 2024 TÜİK verilerine göre 12 ilçe, 23 belediye, bu belediyelerde 81 mahalle, ayrıca 576 köy bulunmaktadır.

2023 yılı sonunda Çanakkale ili ve ilçelerinin yerleşim yeri ve nüfusla ilgili sayısal bilgileri[14]
İlçe Nüfus

2022

Nüfus

2023

Fark Nüfus

Artışı %

Belediye

Sayısı

Mahalle

Sayısı

Köy

Sayısı

Köy

Nüfusu

Şehir

nüfusu

Şehirde

oturan %

Alanı

 km2[15]

 km2'ye

düşen kişi

Ayvacık 34.549 35.141 592 1,70 2 6 64 14.177 20.964 59,66 880 40
Bayramiç 28.952 29.160 208 0,72 1 4 75 13.281 15.879 54,45 1204 24
Biga 92.180 93.778 1.598 1,72 3 14 108 28.779 64.999 69,31 1310 72
Bozcaada 3.120 3.243 123 3,87 1 2 0 0 3.243 100,00 37 88
Çan 47.954 47.624 -330 -0,69 2 9 65 14.939 32.685 68,63 905 53
Eceabat 8.684 8.780 96 1,10 1 2 12 3.016 5.764 65,65 430 20
Ezine 31.848 33.413 1.565 4,80 2 7 49 12.583 20.830 62,34 727 46
Gelibolu 43.984 44.461 477 1,08 3 10 26 8.591 35.870 80,68 823 54
Gökçeada 10.348 10.721 373 3,54 1 5 9 2.975 7.746 72,25 282 38
Lapseki 29.336 30.259 923 3,10 3 6 40 7.661 22.598 74,68 821 37
Merkez 197.841 203.523 5.682 2,83 2 10 52 21.134 182.389 89,62 1016 200
Yenice 30.587 30.396 -191 -0,63 2 6 76 19.750 10.646 35,02 1381 22
Çanakkale 559.383 570.499 11.116 1,95 23 81 576 146.886 423.613 74,25 9816 58

İlin yıllara göre nüfusları

[değiştir | kaynağı değiştir]
Çanakkale il nüfus bilgileri
Yıl Toplam Sıra Fark Şehir - Kır
1927[16] 181.735 35
  %20     35.682
146.053     %80  
1935[17] 222.792 37 %23
  %20     44.931
177.861     %80  
1940[18] 304.588 24 %37
  %23     71.114
233.474     %77  
1945[19] 317.254 23 %4
  %24     75.865
241.389     %76  
1950[20] 289.429 36 %9
  %18     50.769
238.660     %82  
1955[21] 311.456 36 %8
  %19     59.814
251.642     %81  
1960[22] 337.610 38 %8
  %21     71.757
265.853     %79  
1965[23] 350.317 39 %4
  %23     81.753
268.564     %77  
1970[24] 360.764 42 %3
  %27     97.305
263.459     %73  
1975[25] 369.385 44 %2
  %29     107.825
261.560     %71  
1980[26] 391.568 44 %6
  %32     126.703
264.865     %68  
1985[27] 417.121 46 %7
  %36     148.108
269.013     %64  
1990[28] 432.263 45 %4
  %39     168.529
263.734     %61  
2000[29] 464.975 43 %8
  %46     215.571
249.404     %54  
2007[30] 476.128 41 %2
  %52     247.443
228.685     %48  
2008[31] 474.791 42 %0
  %52     248.008
226.783     %48  
2009[32] 477.735 42 %1
  %53     255.220
222.515     %47  
2010[33] 490.397 41 %3
  %55     269.035
221.362     %45  
2011[34] 486.445 41 %1
  %55     268.082
218.363     %45  
2012[35] 493.691 41 %1
  %56     278.055
215.636     %44  
2013[36] 502.328 41 %2
  %57     288.770
213.558     %43  
2014[37] 511.790 41 %2
  %58     297.086
214.704     %42  
2015[38] 513.341 41 %0
  %59     302.186
211.155     %41  
2016[38] 519.793 42 %1
  %59     308.141
211.652     %41  
2017[38] 530.417 40 %2
  %60     319.786
210.631     %40  
2018[38] 540.662 39 %2
  %60     326.026
214.636     %40  
2019[38] 542.157 39 %0
  %61     328.736
213.421     %39  
2020[38] 541.548 40 %0
  %61     329.202
212.346     %39  
2021[38] 557.276 39 %3
  %62     344.008
213.268     %38  
2022[38] 559.383 40 %0


1935 Genel Nüfus Sayımı Çanakkale İli Anadil Sonuçları[39]

Dil Anadil Oran Azınlıklar Lehine İkinci Diller

Eklenince Oran

Türkçe %90,17 -
Rumca %3,41 %3,95
Pomakça (Bulgarca dahil) %3,37 %4,12
Çerkesçe %1,10 %1,73
Boşnakça (Sırpça dahil) %0,59 %0,78
Yahudice (İspanyolca dahil) %0,58 %0,69
Romanca %0,13 %0,16
Arnavutça %0,08 %0,24
Tatarca %0,07 %0,07
Kürtçe %0,04 %0,06
Gürcüce %0,02 %0,02
Lazca %0,01 %0,01

Coğrafya

[değiştir | kaynağı değiştir]
Havadan Çanakkale

Çanakkale ilinin merkez ilçesi, ilin kuzeybatısındadır. Kuzeyinde Lapseki İlçesi, doğusunda Çan İlçesi, batısında Bayramiç ve Ezine İlçeleri ile komşudur. Kuzey ve kuzeybatıda Çanakkale Boğazı doğal sınırı oluşturur. İl topraklarının yarısından fazlası ormanlar ile kaplıdır. Ormanlar il topraklarının %53,9'unu oluşturur. Ormanlık alanlar 536.964 hektar olup bunun 449.024 hektarı koru, 87.969 hektarı ise köylülere dağıtılan ve ticaret yapılan, kesilmeye hazır ormanlardır. Ormanlık arazinin yarısından fazlasını kızılçam ve meşe kaplar. İlde yetişen ağaçların miktarları şöyledir;

Ağaç türü Kapladığı alan (Hektar) Toplam ormanlara oranı
Kızılçam 181.093,20 33,73
Meşe 109.997,50 20,49
Karaçam 60.735,00 11,24
Diğer 185.138,30 34,36
Genel toplam 536.964,00 100,00

İklim

[değiştir | kaynağı değiştir]

İlin kıyı ilçelerinde ve adalarda iklim hemen hemen aynıdır. Akdeniz iklimi ile Karadeniz iklimi arasında bir geçiş iklimin yaşandığı Çanakkale topraklarında iklim daha çok Akdeniz iklimine paralellik gösterir. İç bölgelerde denizden yükseklik artar ve bu nedenle kıyı bölgelere oranla aradaki sıcaklık ortalaması oldukça açılır. Yılın büyük bölümü hemen her ilçede rüzgarlı günler yaşanır.

Çanakkale'de önem arz eden bir su kütlesi bulunmaz. Gelibolu Yarımadası'nda Tuzla Gölü, Biga ilçesi sınırlarında Hoyrat Gölü ve Ece Gölü ile diğer ilçelerde yer alan bazı ufak baraj gölleri ve göletler vardır. Biga'ya bağlı Yeniçiftlik beldesinde yer alan yaklaşık 10,000 hektarlık Ece Gölü son birkaç yıl içinde kurutularak tarıma uygun hale getirilmeye çalışılmaktadır.

Çanakkale ilinin coğrafi olarak aslında 4 farklı su kütlesi ile kıyısı bulunur. Aşağıdaki tabloda ilçelerin nereye kıyısı olduğu ile kıyı ve plaj uzunluklarının çizelgesi vardır;

İlçe Kıyı uzunluğu (km) Kıyısında olduğu deniz İlin toplam kıyısına oranı (%) Plâj uzunluğu (km)
Merkez 60,2 Çanakkale Boğazı 8,96 10,25
Ayvacık 83,2 Ege Denizi 12,38 8,00
Bayramiç 0 - - -
Biga 71,6 Marmara Denizi 10,65 7,01
Bozcaada 43,7 Ege Denizi 6,51 4,10
Çan 0 - - -
Eceabat 103,1 Boğaz - Ege Denizi 15,35 7,10
Ezine 38,6 Ege Denizi 5,75 6,20
Gelibolu 126,6 Boğaz - Saros Körfezi - Ege Denizi 18,85 10,50
Gökçeada 92,0 Ege Denizi 13,70 11,80
Lapseki 52,7 Marmara Denizi 7,85 7,50
Yenice 0 - - -
Toplam 671 Ege - Marmara - Saros - Boğaz - 72,40

Kültür

[değiştir | kaynağı değiştir]

Çanakkale, yüzyıllar boyunca farklı toplumların egemenliğinde kalmış, gerek mimarisinde gerek yaşamda onlardan izler taşımaktadır. 70'li yıllardan itibaren yapılmaya başlayan ticari yatırımlarla ildeki geleneksel toplum yapısı yerini hızla modernize bir yapıya bırakmıştır. Ticari yatırımlar ile ulaşım kolaylaşmış ve şehrin görünümünün değişmesi böylece başlamıştır. Bugün Çanakkale Türkiye'nin en modern şehirlerinden biridir. Geniş kaldırımları, temiz caddeleri, bakımlı binaları ile örnek bir şehirdir. Henüz altyapısı tam oturmamışsa da kültürel anlamda Çanakkale ili Türkiye'de önde gelen çevrelerdendir. Toplumda çekirdek aile yaygındır. Toplum; Göçmenler, Türkmenler, Pomaklar, Yörükler, Çerkezler ve az sayıda Boşnak'tan oluşur. Pomak ve Yörükler genelde tarım ile uğraşırlar. Bir Yörük kişisi ile Pomak farklı biçimde geleneksel giysiler giyer.

İl ve ilçe merkezlerinde büyük ölçüde modern giyim örnekleri benimsenmiştir. Kırsal kesimden gelen bayanlar, beyaz Yemenî adı verilen eşarp ve şalvar ile siyah naylonumsu kumaştan pardösü (ferace) giyerler, kırsal kesim erkeklerinde ise baskın giyim türü, pantolon, ceket ve kaskettir. Yörede erkeklerin şalvar giydiği pek görülmez.

Mutfak

[değiştir | kaynağı değiştir]

Çanakkale mutfağını anlatacak kilit sözcükler; zeytinyağı, zeytin, sardalya, peynir helvası ve keşkek'tir. Adalar bağcılık ve şarapçılık konusunda başı çekmektedir.

Eğitim

[değiştir | kaynağı değiştir]

İl, eğitim bakımından halkına Türkiye ortalamasının oldukça üstünde bir hizmet sunar. İl sınırları içinde 2 Fen Lisesi, 10 Anadolu Lisesi, 2 Sosyal Bilimler Lisesi ve birçok Mesleki lise bulunur. Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi (ÇOMÜ) bünyesinde 9 fakülte, 2 yüksekokul ve 2 enstitü bulunur ve 20,000 öğrenciye eğitim verir. Halkın %8,0'i üniversite mezunudur.İlköğretimlerde okullaşma oranı %100'dür. Okuryazarlık oranı (2000 Nüfus verilerinde) %90 olarak açıklanmış, fakat geçen zaman içerisinde oranın %99 olduğu sanılmaktadır. (Çanakkale Valiliği Resmi Sayfası) İlçede 75.000'e yakın öğrenci bulunur. İlde derslik başına düşen öğrenci sayısı 20'dir.

Turizm

[değiştir | kaynağı değiştir]
Rehberler serisi:

Çanakkale Rehberi

İdari
Boğaz
Savaş
Milli Park
Kültür

Çanakkale ile birçok ilçesi tarihi ve doğal güzellikler bakımından oldukça zengin olmasına rağmen, bölge olması gerekenden oldukça az turist çekmektedir. İl merkezinin çevresinde bulunan yerlerin hemen hemen her yeri sit alanı ilan edilmiştir. Çanakkale'nin büyüyememesinin asıl sebeplerinden biri de budur. Birçok alan yerleşime kapalıdır.

Çanakkale'nin başlıca turistik yerleri

Konum

[değiştir | kaynağı değiştir]
Konum Bilgileri
İlçe Kuruluş Yılı[40] Önceden bağlı olduğu ilçe Alanı km²[41] Rakım mt. Merkeze Uzaklık km[42] Ulaşan Yollar[42]
Çanakkale Merkez 1.016 11 D.200-01, /D.550-04, D.210-01
Ayvacık 1928 Ezine 880 288 74 /D.550-05, 17.52
Bayramiç Cumh.önce 1.204 106 78 D.550-04=>17.25
Biga Cumh.önce 1.310 51 97 /D.200-02, D.555-06
Bozcaada Cumh.önce 37 41 62 17.60, 17.65
Çan 1945 Biga 905 83 70 D.210-01, D.555-06
Eceabat Cumh.önce 430 9 1 /D.550-03, D.550-15, 17.75
Ezine Cumh.önce 727 50 52 /D.550-04, 17.25, 17.52
Gelibolu 1926 823 20 34 /D.550-03,
Gökçeada Cumh.önce 282 50 1 17.76, 17.77
Lapseki Cumh.önce 821 9 34 /D.200-02, D.200-01, 17.04
Yenice 1936 Gönen 1.381 275 89 D.555-07
ÇANAKKALE Cumh.önce 9.817 /D.550-04, D.210-01, D.200-01

Spor

[değiştir | kaynağı değiştir]
Ana madde: Çanakkale'de spor

Şehrin tek futbol takımı olan Çanakkale Dardanelspor 1996-99 sezonlarında Süper Lig'de mücadele etmiştir. Daha sonra kademeli olarak 1. Lig, 2. Lig ve 3. Lig'de de mücadele etmiş, 2017-2018 sezonu sonunda Bölgesel Amatör Lig'e düşmüştür.

2018-2019 sezonunda, Dardanelspor, Bigaspor, Biga Adaspor, Bölgesel Amatör Ligdedir. Voleybol kadınlar süper ligindeki Çanakkale Belediyespor 1. Lige düşmüştür. Voleybol kadınlar 2. ligindeki 3 takımından Kale 1957 Spor 1. lige çıkmıştır.

Ziraat Türkiye Kupası'nda Bigaspor, ilk turda elenmiştir. Kupa Voley Kadınlar'da Çanakkale Belediye 1. devre turunda elenmiştir.

Önemli spor tesisleri: 18 Mart Stadyumu (12.692), Anafartalar Spor Salonu (1.500), Anafartalar Yüzme Havuzu-olimpik (600).

Fotoğraf galerisi

[değiştir | kaynağı değiştir]

Kaynakça

[değiştir | kaynağı değiştir]
  1. ^ "Meclis Üyeleri". T.C. Çanakkale İl Özel İdaresi websitesi. 24 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2020. 
  2. ^ Ekonomim (7 Ekim 2024). "Atama kararları Resmi Gazete'de yayımlandı: 5 ilin valisi değişti". 9 Temmuz 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Temmuz 2024. 
  3. ^ a b Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; Güncel Nüfus Değerleri isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  4. ^ "Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi Sonuçları, 2019". Türkiye İstatistik Kurumu websitesi. Türkiye İstatistik Kurumu. 4 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Nisan 2020. 
  5. ^ "İl ve İlçe Yüz ölçümleri" (PDF). 2014. 16 Nisan 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 12 Nisan 2020. 
  6. ^ "Coğrafya". T.C. Kültür ve Turizm Bakanlığı. 26 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2020. 
  7. ^ "Arşivlenmiş kopya". 5 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2020. 
  8. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 18 Haziran 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2020. 
  9. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 10 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 13 Haziran 2020. 
  10. ^ "Arşivlenmiş kopya". 29 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2020. 
  11. ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2020. 
  12. ^ "Arşivlenmiş kopya". 2 Ocak 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2020. 
  13. ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Aralık 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Şubat 2024. 
  14. ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Şubat 2020. 
  15. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 24 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 18 Şubat 2020. 
  16. ^ "Fasikül I: Mufassal Neticeler İcmal Tabloları" (PDF). 28 Teşrinevvel 1927 Umumî Nüfus Tahriri. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 28 Mayıs 2021. 
  17. ^ "1935 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 20 İlkteşrin 1935 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  18. ^  . "Vilâyetler, kazalar, Nahiyeler ve Köyler İtibarile Nüfus ve Yüzey ölçü" (PDF). 20 İlkteşrin 1940 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 20 Ekim 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Ekim 2016. 
  19. ^  . "1945 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 21 Ekim 1945 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  20. ^  . "Vilayet, Kaza, Nahiye ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 22 Ekim 1950 Umumi Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  21. ^  . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  22. ^  . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021. 
  23. ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  24. ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  25. ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  26. ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  27. ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  28. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  29. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  30. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  31. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  32. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  33. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  34. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  35. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  36. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
  37. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  38. ^ a b c d e f g h
  39. ^ Genel Nüfus Sayımı, 20 İlkteşrin 1935: Kati ve Mufassal Neticeler: Çanakkale Vilayeti (PDF). 
  40. ^ İçişleri Bakanlığı- İller İdaresi Genel Müdürlüğü
  41. ^ Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; :1 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: Kaynak gösterme)
  42. ^ a b Karayolları Genel Müdürlüğü

Dış bağlantılar

[değiştir | kaynağı değiştir]
"https://tr.wikipedia.org/w/index.php?title=Çanakkale_(il)&oldid=34161098" sayfasından alınmıştır