Xem mã nguồn của Bình Dao

{{Infobox settlement
| name = {{raise|0.2em|Thành cổ Bình Dao}}
| native_name = {{lower|0.1em|{{nobold|{{lang|zh-hans|平遥古城}}}}}}
| settlement_type = [[Thị trấn (Trung Quốc)|Thị trấn]]
| image_skyline = Pingyao marketstreet.jpg
| image_caption = Trung tâm thành cổ
| image_map = 
| map_caption = Vị trí của Bình Dao
| pushpin_map = China Shanxi
| pushpin_label = Pingyao
| pushpin_mapsize = 215
| pushpin_map_caption = Vị trí tại tỉnh Sơn Tây
| coordinates = {{coord|37|12|N|112|9|E|region:CN|display=inline,title}}
| subdivision_type = Quốc gia
| subdivision_name = {{CHN}}
| subdivision_type1 = [[Tỉnh (Trung Quốc)|Tỉnh]]
| subdivision_name1 = [[Sơn Tây (Trung Quốc)|Sơn Tây]]
| subdivision_type2 = [[Địa cấp thị|Thị]]
| subdivision_name2 = [[Tấn Trung]]
| subdivision_type3 = [[Huyện (Trung Quốc)|Huyện]]
| subdivision_name3 = [[Bình Dao (huyện)|Bình Dao]]
| area_total_km2 = 
| elevation_m = 
| population_total = 
| population_as_of = 
| population_density_km2 = auto
| timezone = [[Giờ chuẩn Trung Quốc|Chuẩn Trung Quốc]]
| utc_offset = +8
| postal_code_type = [[Danh sách mã bưu chính tại Trung Quốc|Mã bưu chính]]
| postal_code = 031100
| area_code = 0354
| footnotes = {{designation list | embed=yes
  | designation1=WHS
  | designation1_offname= Thành cổ Bình Dao
  | designation1_date = 1997 {{small|(Kỳ họp 21)}}
  | designation1_type = Văn hóa
  | designation1_criteria = ii, iii, iv
  | designation1_number = [http://whc.unesco.org/en/list/812 812]
  | designation1_free1name = Quốc gia
  | designation1_free1value = Trung Quốc
  | designation1_free2name = Vùng
  | designation1_free2value = [[Danh sách di sản thế giới tại châu Á và châu Đại Dương|Châu Á và châu Đại Dương]]
  | designation1_free3name = Mở rộng
  | designation1_free3value = 2000; 2001
}}
| website = {{URL|http://www.pingyao.gov.cn/}}
}}
{{Infobox Chinese
|title=Pingyao 
|pic=Pingyao (Chinese characters).svg |picsize=125px
|s={{linktext|平遥}} |t={{linktext|平遙}} |p=Píngyáo |w=P‘ing-yao |mi={{IPAc-cmn|p|ing|2|.|yao|2}}
|j=Ping4-jiu4 |y=Pìhng-yìuh |tl=Pîng-iâu
}}
'''Bình Dao''' ({{zh|c=[[wikt:平|平]][[wikt:遥|遥]]|p=Píngyáo}}) tên chính thức là '''Thành cổ Bình Dao''' <ref>{{chú thích |contribution=Pingyao Ancient City |contribution-url=http://www.shanxichina.gov.cn/en/sourcefiles/html/attractions/2347.shtml |url=http://www.shanxichina.gov.cn/en/webpage/sight/allsight/all.shtml |title=Scenic Spots |publisher=Shanxi Provincial Tourism Bureau |location=Taiyuan |date=2012 |access-date=2019-04-07 |archive-date=2017-07-18 |archive-url=https://web.archive.org/web/20170718102413/http://www.shanxichina.gov.cn/en/webpage/sight/allsight/all.shtml }}.</ref> là một khu định cư nằm ở trung tâm của tỉnh [[Sơn Tây (Trung Quốc)|Sơn Tây]], [[Trung Quốc]], cách thành phố [[Thái Nguyên, Sơn Tây|Thái Nguyên]] hơn 90&nbsp;km. Thành cổ Bình Dao nổi tiếng về tầm quan trọng của nó trong lịch sử kinh tế Trung Quốc, và quy hoạch cấu trúc đô thị từ thời nhà Minh và [[nhà Thanh|Thanh]] được bảo tồn tốt. Về mặt hành chính, thành cổ bao gồm thị trấn Bình Dao thuộc địa cấp thị [[Tấn Trung]].

Thị trấn lần đầu tiên được ghi nhận vào năm 800 TCN và là trụ sở của chính quyền địa phương ít nhất là từ thời [[nhà Tần]]. Đến thế kỷ 16, đây là trung tâm tài chính của khu vực, một số người coi đó là trung tâm tài chính của nhà Thanh vào cuối thế kỷ 19. Đây là [[Di sản thế giới]] được [[UNESCO]] công nhận và là một [[Thắng cảnh loại AAAAA|thắng cảnh du lịch hạng 5A]].
== Đặc điểm kiến trúc ==
Đây là thành cổ lịch sử cấp quốc gia, được xây dựng từ thời [[Nhà Chu|Tây Chu]] dưới thời [[Chu Tuyên vương|Chu Tuyên Vương]] (827-782TCN), đến thời [[Minh Thái Tổ|Minh Hồng Vũ]] được trùng tu lại, bọc [[Gạch nung|gạch]] toàn bộ, và đến thời [[Khang Hi|Khang Hy]] lại xây dựng thêm các lầu thành khiến tòa thành càng thêm hoành tráng. Thời kỳ Minh, Thanh ở đây [[kinh tế]] rất phồn thịnh, thương nghiệp phát triển, đặc biệt là lĩnh vực tiền tệ, ngân phiếu ở đây có thể trao đổi với bên ngoài, nơi khai sinh ra ngành [[ngân hàng]] Trung Quốc. Đây là thành cổ từ thời Minh, Thanh được bảo tồn hoàn chỉnh nhất.

Thành cổ Bình Dao được thiết kế theo hình thức [[quy (tứ linh)|linh quy]] (rùa thiêng) với ý nghĩa trường sinh bất lão, vững như bàn thạch. Thành trổ 6 cửa, cửa Nam nhô ra, 2 bên cửa đào 2 giếng nước tượng trưng cho 2 [[mắt]] con [[bộ Rùa|rùa]]. Cửa thứ sáu cong sang Đông như đuôi rùa quẫy sang hướng Đông. Bốn cửa phía Đông và Tây thì có 3 cửa cong về phía trước, chỉ có cửa Đông hướng chính diện sang hướng Đông. Có thể đó là cách để buộc rùa vào lộc đài tháp của chùa Từ Tướng cách Đông Bắc thành 10&nbsp;km không cho rùa chạy.

Thành cổ có [[hình vuông]], [[chu vi]] dài 6157,5m. Thân tường đắp bằng đất thô, ngoài bọc gạch. Tường thành cao 10m, đỉnh thành dày 3-6m, chân thành dày 9-12m. Trên thành cứ cách 50m thì xây một [[tháp canh]], 4 góc thành mỗi góc xây một gác lầu. Phía trên tường thành xẻ 300 cửa và xây 72 tháp canh nhỏ tượng trưng cho 72 hiền nhân của [[Khổng Tử]].

Diện tích trong thành là 2,25&nbsp;km², các đường phố trong thành bố trí theo hình chữ 士. Đường phố theo hướng Nam Bắc chính là trục giữa của thành cổ, cửa Bắc hơi lệch sang hướng Tây. Trong bố cục kiến trúc của thành thể hiện sắc thái kiến trúc nhà ở truyền thống của [[người Hán|dân tộc Hán]]. Cửa hiên xây dựng men theo phố, đại bộ phận nhà ở theo hình thức tứ hợp viện, xây gạch lợp ngói và kết cấu gỗ.

Trong thành cổ Bình Dao có một kiến trúc đứng sừng sững giữa thành khiến khách tham quan đặc biệt chú ý, đó là Thị Lầu. Thị Lầu hình vuông trên [[diện tích]] 133,4m² cao 18,5m lợp ngói lưu li vàng lục, 4 bề có hành lang xung quanh, mỗi góc có 3 cây cột. Toàn bộ lầu chia làm 3 tầng, lên trên nhỏ dần, càng tạo hình dáng của lầu cao thanh thoát. Dưới chân lầu về hướng Đông Nam có một giếng nước, tương truyền nước trong giếng như màu vàng kim nên Thị Lầu còn có tên khác là "Kim Tỉnh Lầu".

== Vai trò thương mại ==
Thành cổ Bình Dao trong quá khứ đã đóng vai trò quan trọng trong [[lịch sử]] phát triển [[kinh tế]] Trung Hoa. Bởi tỉnh Sơn Tây lại là một trong những trung tâm [[thương mại]] ra đời sớm nhất ở Trung Quốc. Vào những năm giữa [[thế kỷ 18]] là thời điểm hoạt động thương mại của Sơn Tây sôi nổi và sầm uất nhất. Vào thời gian đó, chỉ riêng thành cổ Bình Dao đã có 18 [[chợ]] bán sỉ hoạt động nhộn nhịp trong nội thành. Trên con đường Nanda nay đổi tên thành đường Minh-Thanh là nơi ra đời những [[ngân hàng]] đầu tiên của nhà nước Trung Hoa. Đặc biệt những ngân hàng này chính là những ngân hàng đầu tiên sử dụng "[[séc]]" thay [[tiền giấy]], đã giúp cho các thương gia đi lại buôn bán không phải mang theo những nén bạc nặng nề trong người.

== Hình ảnh ==
<gallery>
Tập tin:Pingyao-muralla-c01-f.jpg|Tường thành
Tập tin:Tour du marché.jpg|Thị Lầu
</gallery>

==Tham khảo==
{{tham khảo}}

== Liên kết ngoài ==
{{commons|Pingyao}}
* [http://www.pgoimages.com/g_china_pingyao.php Ảnh về Thành cổ Bình Dao] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20080611052732/http://www.pgoimages.com/g_china_pingyao.php |date=2008-06-11 }}
* [http://whc.unesco.org/pg.cfm?cid=31&id_site=812 Thành cổ Bình Dao trên trang chủ của UNESCO]
* [http://annatam.com/pingyao-china’s-best-preserved-wall-city/ Bình Dao] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20110509032421/http://annatam.com/pingyao-china%E2%80%99s-best-preserved-wall-city/ |date=2011-05-09 }}

{{Di sản thế giới tại Trung Quốc}}
{{Sơn Tây}}

[[Thể loại:Di sản thế giới tại Trung Quốc]]
[[Thể loại:Thành cổ Trung Quốc]]
[[Thể loại:Đơn vị cấp huyện Sơn Tây]]
[[Thể loại:Tấn Trung]]
[[Thể loại:Thành phố cổ]]
[[Thể loại:Thành phố Trung Quốc cổ đại]]
[[Thể loại:Lịch sử Sơn Tây]]
[[Thể loại:Địa lý Sơn Tây]]
[[Thể loại:Thắng cảnh loại AAAAA]]