Drie (sport)

'n Drie (of doel) is een van die belangrikste maniere waarop punte in rugby aangeteken word. 'n Drie word aangeteken wanneer 'n speler die bal in sy teenstanders se doelgebied druk (teen die grond met sy hande of ander liggaamsdeel).

Om 'n drie te druk

Die speler wat die bal vashou om 'n drie te druk asook die bal self moet nie buite die speelveld wees nie (dit sluit die doelgebied in). Die kantlyn en lyne in die doelgebied word nie beskou as deel van die speelveld nie. Die speler of die bal moet aan die kantlyn raak om buite die speelveld geag te word (die hoekvlag was vroeër deel van hierdie reël maar word nou as deel van die speelveld geag). Dele van die speler se liggaam wat in die lug bo die lyn of buite die veld is, is nie uit nie. Dit kan gebeur dat 'n speler 'n drie druk terwyl een van sy bene in die lug buite die speelveld is.
Die area waar die drie gedruk moet word sluit die doellyn en die doelgebied in maar nie die buitelyne van die doelgebied nie.
Om 'n drie suksesvol te druk beteken dat die bal óf vasgehou moet word en teen die grond gedruk word in die doelgebied, óf deur met 'n hand, arm of die voorkant van die bolyf van 'n speler druk op die bal te plaas (die bal moet dus tussen die grond en die speler se liggaamsdeel wees) in die doelgebied.
'n Speler hoef nie die bal vas te hou om 'n drie te druk nie. Indien die bal op die grond is (of net bokant die oppervlak) kan dit deur 'n hand, arm of die voorkant van die bolyf op die grond gedruk word. Wanneer 'n bal binne die doelgebied laat val word beskou wedstrydbeamptes dit as 'n aanslaan en 'n drie word nie toegeken nie. Vir 'n drie om toegeken te word, moet oorweeg word of die speler die bedoeling gehad het om die bal teen die grond te druk en of hy die bal onder beheer gehad het. Wanneer die drie klaar gedruk is hoef die speler dit nie meer onder beheer te hê nie.
Indien 'n aanvallende speler voor die doellyn val en sy momentum dra hom tot teenaan of oor die doellyn en hy het die bal onder beheer, word 'n drie ook toegeken. Die speler mag met sy momentum oorrol en die bal druk, maar nie op sy knieë kruip nie, en die aksie moet in een beweging geskied.
'n Drie kan ook gedruk word teen die basis van die teenstanders se doelpale. Die basis en kussings om die pale word geag deel van die doellyn te wees.

Televisieskeidsregter

Indien 'n televisieskeidsregter (TMO of videoskeidsregter) aangestel is, mag die skeidsregter op die veld hom vir advies vra voordat 'n drie toegestaan of afgewys word. Onder huidige protokol mag die TMO slegs adviseer of die bal werklik gedruk is op die grond in die doelarea; of die baldraer of die bal die kantlyn geraak het in die proses van die driedruk; en of enige ontoelaatbare spel gepleeg is deur enige speler tydens die proses.

Puntewaarde

'n Drie in rugby is tans vyf punte werd. Dit was egter nie altyd so nie en was op 'n stadium drie punte werd. Die puntewaarde is egter oor die jare aangepas om die waarde van 'n drie relatief tot dié van 'n strafskop of skepskop te verhoog. Dit is hoofsaaklik gedoen om die spel aanskoulik te hou vir toeskouers deur meer klem op die druk van drieë te plaas.

Strafdrie

As 'n rugbyskeidsregter glo dat 'n definitiewe drie verhoed is deur die doelbewuste oortreding deur die teenstanders om dit te verhoed, kan hy 'n strafdrie toeken aan die aanvallende span. Strafdrieë word altyd onder die pale toegeken ongeag van waar die oortreding op die veld plaasgevind word. Die standaard wat deur die skeidsregter toegepas word is dat 'n drie "waarskynlik" gedruk sou word. Die skeidsregter hoef nie seker te wees dat 'n drie wel gedruk sou word nie.

Verdoel (Vervyf onder die ou reëls)

Stirling Mortlock skop die bal deur die pale om 'n drie suksesvol te verdoel vir die Brumbies tydens 'n oorwinning teen die Western Force

Wanneer 'n drie gedruk word, kry die span wat gedruk het die geleentheid om die drie te verdoel (of te vervyf onder die ou reëls, vanweë die feit dat 'n verdoelde drie voorheen 5 punte werd was) om die puntewaarde van die drie om te skakel in meer punte. Die skop word geneem van enige punt op die veld wat in lyn is met die plek waar die drie gedruk is, wat parallel is met die kantlyn. Die skopper kan dus die bal so plaas dat hy 'n wyer aansig van die pale het om sy skop te vergemaklik. 'n Doelskop is suksesvol wanneer dit bo-oor die dwarslat gaan en tussen die regop pale (of dié se verlenging boontoe) deur is. Die skop kan in die vorm van 'n skepskop of 'n stelskop wees. Die meeste skoppers verkies egter die stelskop omdat dit meer akkuraat geag word as 'n skepskop. In sewesrugby (wat met dieselfde reëls as die 15-man weergawe gespeel word) mag 'n doelskop egter net 'n skepskop wees, om tyd te bespaar.

In 'n poging om die skop makliker te maak sal die aanvallende span probeer om die drie so naby aan die pale as moontlik te druk. 'n Doelskop is twee punte werd wat beteken dat 'n suksesvolle skop die waarde van 'n drie opskuif van vyf na sewe punte.

Toeka tot nou

In vroeë vorme van rugby was die doel van die spel om doele aan te teken. 'n Drie is toegeken vir wanneer die bal in die opponente se doelgebied gedruk is; dit was egter geen punte werd nie maar dit het die span wat die drie gedruk het in staat gestel om die bal oor die pale te probeer skop sonder dat die opponente inmeng. Indien hierdie skop suksesvol was sou die drie omgeskakel word in 'n doel. (Die Engelse terme stel dit so: the opposition can "try" to kick at goal; if the kick is successfull the "try" would be "converted" in a "goal".)

Moderne rugby verkies egter om eerder drieë te druk omdat die drie meer punte tel. Daar word steeds 'n verdoelskop toegeken wanneer 'n drie gedruk is, maar dit word deur spanne gesien as ekstra punte. Hierdie skoppunte kan egter die verskil tussen wen en verloor beteken, dus poog spankeurders om een betroubare stelskopper in hul span in te sluit.