Reinheitsgebot

Hierdie artikel bevat nie ’n bronnelys nie, wat beteken dat die inhoud nie geverifieer kan word nie. Enige bevraagtekende inligting mag dus ook mettertyd verwyder word. Help Wikipedia deur betroubare bronne tot die artikel by te voeg.

Doppie op 'n Duitse bierbottel wat 500 jaar van Reinheidsgebot in München (sedert 1487) aandui

Die Reinheitsgebot (letterlik reinheidsgebod) is 'n regulasie wat sy oorsprong het in die stad Ingolstadt in die graafskap van Beiere in 1516 en gemoeid is met die standaarde vir die verkoop en samestelling van bier. Daar word gereken dat dit waarskynlik die oudste regulasie oor voedselhigiëne is wat nog steeds in gebruik is.

Die teks

In die oorspronklike teks is die enigste bestanddele wat gebruik kon word in die vervaardiging van bier, water, gars en hops. Die wet het ook die prys van bier vasgestel teen 1-2 Pfennig per Maß. Die Reinheitsgebot is nie meer deel van Duitse wetgewing nie en is vervang deur die Voorlopige Duitse Bierwet (Vorläufiges deutsches Biergesetz Geargiveer 9 September 2007 op Wayback Machine) wat voorsiening maak vir bestanddele wat deur die Reinheitsgebot verbied word soos onder andere moutgraan en rietsuiker, maar laat nie meer ongemoute gars toe nie.

Neem kennis dat gis nie in die oorspronklike teks genoem word nie. Louis Pasteur het eers die rol van mikro-organismes in die gistingsproses in die 1800's ontdek en daarom was die noodsaaklike rol van gis as bierbestanddeel nie bekend nie. Brouers het tipies sediment van die vorige gisting geneem en dit by die volgende gevoeg. Die sediment was dan die bron van die organismes wat nodig was vir gisting. As niks beskikbaar was nie, sou hulle net die vate voorberei het en gewoonlik het die gis “vanself” sy opwagting gemaak.

Hops word by bier gevoeg as preserveermiddel en die noem daarvan in die Reinheitsgebot was bedoel om minderwaardige metodes van preservering, wat voor die bekendstelling van hops gebruik is, te vermy. Middeleeuse brouers het baie problematiese bestanddele gebruik om bier te preserveer, insluitend roet en sampioene. Meer algemeen is ander kruie soos brandnetel gebruik, wat verwant is aan hops.

Die straf vir die maak van 'n onsuiwer bier is ook in die Reinheitsgebot uiteengesit: 'n brouer wat enige ander bestanddele gebruik het in sy bier se voorraad, sou gekonfiskeer word sonder enige vergoeding.

Duitse brouerye is baie trots op die Reinheitsgebot en baie van hulle maak aanspraak daarop dat hulle nog steeds daaraan voldoen. Dit is egter in vele gevalle meer bemarking as werklikheid. In suidelike Afrika is Namibia Breweries Limited een van die vervaardigers wat nog aanspraak maak op sy voldoening aan die Reinheitsgebot.

Bestanddele

• 
  Water
• 
  Gars
• 
  Hops

Geskiedenis

Die Reinheitsgebot is ingestel om pryskompetisie met bakkers vir graan en rog te vermy. Die beperking op gars as die enigste toegelate graansoort is bedoel om die beskikbaarheid van 'n voldoende hoeveelheid bekostigbare brood te verseker, aangesien dit die meer waardevolle koring en rog uitsluitlik aan bakkers toegeken is. Vandag word baie Beierse biere weereens met koring gebrou en voldoen dus nie meer aan die Reinheitsgebot nie.

Die Reinheitsgebot het die grondslag gevorm vir wetgewing wat langsamerhand deur Beiere en Duitsland in sy geheel versprei het. Beiere het die toepassing van die wet 'n voorvereiste gemaak vir die Duitse vereniging in 1871 om mededinging met bier wat elders gebrou is en waar 'n groter verskeidenheid bestanddele gebruik is, te vermy. Dié stap het sterk teenkanting van brouers buite Beiere ondervind. Die beperking op beskikbare bestanddele het gelei tot die uitwissing van vele brouerstradisies soos die Noord-Duitse gekruide bier en kersiebier en het ook daartoe aanleiding gegee dat die pilsener bierstyl die Duitse mark oorheers het. Slegs 'n paar streeksgebonde biersoorte, soos Düsseldorfer Altbier het die implementering van die wetgewing oorleef.

Regulasies soortgelyk aan die Reinheitsgebot is ook in verskeie gilde se regulasies en in plaaslike wetgewing oraloor in Duitsland geproklameer, en in 1952 is hulle ingesluit in die Wes-Duitse Biersteuergesetz (Bierbelastingwet) en die vorläufiges Biergesetz (Voorlopige Bierwet). Baie brouers het op daardie tydstip beswaar aangeteken teen die wet, maar die besware was hoofsaaklik gemik op die hoeveelheid belasting eerder as die vereiste bestanddele. Die wet was aanvanklik net van toepassing op bodemgegisde ("lager") biere, maar brouers van ander biersoorte het later ook die wet aanvaar.

In Mei 1987 het 'n beslissing deur die Europese geregshof gelei tot die opheffing van die Reinheitsgebot en is ander bestanddele buiten dié in die Biergesetz uiteengesit, ook toegelaat; dit het tot gevolg gehad dat enige bestanddeel wat in ander voedsel toegelaat is, ook in bier toegelaat is. Die bestanddeelvereistes is sedertdien vanaf die Biersteuergesetz na die gewone voedselbymiddelwette geskuif. Bier wat egter volgens die bepalings van die Reinheitsgebot gebrou is, geniet egter steeds spesiale beskerming as 'n tradisionele voedselsoort.

Baie Duitse brouerye het steeds aan die Biergesetz se vereistes voldoen, maar daarop aanspraak gemaak dat hulle aan die Reinheitsgebot voldoen, al was dit ooglopend vals (byvoorbeeld in die geval van koringbiere wat deur die Reinheitsgebot verbied is) en is die beweerde voldoening aan die Reinheitsgebot slegs as kragtige bemarkingtruuk benut.

Die Reinheitsgebot is ook in Griekeland afgedwing van die vroeë 19de eeu tot en met die vervanging daarvan deur EU-wetgewing, deur die toedoen van die eerste Griekse koning Otto (oorspronklik 'n Beierse prins).

Kritiek

Die wet is steeds 'n omstrede kwessie. Na Duitse hereniging in 1990 is die Neuzeller Kloster Brouery, 'n voormalige kloosterbrouery in die Oos-Duitse stad Neuzelle in Brandenburg gewaarsku om die verkope van tradisionele swartbier te staak al is dit 'n produk wat al ouer as die Reinheitsgebot self is, aangesien dit suiker bevat het en nie as bier onder Duitse voedselbenamingswette wat op die Reinheitsgebot gegrond is, gekwalifiseer het nie. Uiteindelik is hulle toegelaat om die produk onder die naam Schwarzer Abt in Duitsland te verkoop.

Toe die wet nog van toepassing was, het dit baie kritiek van buitelandse brouers ontlok en is Wes-Duitsland van 'n beskermingsbeleid beskuldig, wat hulle toegelaat het om die invoer van bier wat nie aan die vereistes voldoen het nie, te verbied, selfs die hoë-kwaliteit biere van lande soos België en die Verenigde Koninkryk met hulle eie eeu-oue brouerstradisies.

Eksterne skakels

• Engelse vertaling van die 'Reinheitsgebot' Geargiveer 30 September 2007 op Wayback Machine
• The Reinheitsgebot - what a load of old bollocks, 'n kritiese standpunt oor die wet.
• [1] Geargiveer 8 Oktober 2007 op Wayback Machine Namibia Breweries Limited se webwerf en aanspraak op hul voldoening aan die Reinheitsgebot.