Tu biSchevat

Tu biSchevat, s jüüdische Nöijoorsfest vo de Böim (ראש השנה לאילנות) im Februar isch e chliine jüüdische Fiirdig.

Mandleblüete z Jerusalem. Z Israel blüeje d Mandleböim zur Zit vo Tu biShevat.

Tu biSchevat (ט״ו בשבט) bedütet wörtlig „dr 15. Schevat“. S Fest goot zrugg uf d Mischna. Dört isch gschriibe, ass s Huus vom Hillel dr 15. vom Monet Schevat zum Nöijoorsfest vo de Böim bestimmt het.

Dä Termin markiert s Ändi vo dr Räägezit, wo s die beste Bedingige het für zum in Israel öbbis aazpflanze. S Datum isch wichdig für d Vorschrifte für d Orla, d. h. für zum s Alter vo de Böim z bestimme. Das isch für religiöösi Juude vo Bedütig, will s verbote isch, d Frücht vo nöi pflanzte Böim under drei Joor z ässe, und im vierte Joor het mä sä im Tämpel müesse opfere und und erst vom fümfte Joor aa het mä sä döfe ässe. Tu biSchevat stoot für s Ändi vom Winter und sümbolisiert s Blüeje vo Israel, si Besiidlig, d Schönhäit vo dr Natur und die guete Frücht, wo uf sinere Ärde wäggse.

Bruuchdum

1944, e Joor noch dr Gründig vom Kibbuz Nir Am pflanze d Kibbuznik Böim aa.

Bi de Aschkenasim isch s Bruuch, am Tu biSchevat döörti Frücht und Mandle z ässe.

In dr modärne Zit wärde an däm Daag Böim pflanzt. Dr Bruuch isch, ass mä an däm Daag e Frucht isst, wo mä in däm Joor bis denn nonig gässe het, und überhaupt vil Frücht und Fruchtsalat isst. Mä deckt e Disch, wo mä die schönste Frücht us em Land Israel druf ufstellt, bsundrigs die „siibe Arte“, wo s Land mit ene gsäägnet gsi isch, und säit dr Sääge „Schehechejanu“ (שהחינו Won is am Lääbe erhalte het) uf. Am Tu biSchevat isch s verbote z faste, und mä daf au käni Druurreede halte. Wenn s kä Sabbatjoor (Brachejoor) isch, wo alli Aarbet uf em Fäld verbote isch, faart mä ins Grüene, und pflanzt vilmol nöiji Böim.

Im 16. Joorhundert het dr kabbalistisch Rabbi Isaak Luria z Safed e Tu BiSchevat Seder iigrichdet, wo d Frücht und d Böim im Land vo Israel e sümbolischi Bedütig häi. Vili religiöösi aber au nid glöibigi Juude z Israel begönge dä Seder und bsundrigi Haggadot wie Pri Etz Hadar si für en gschriibe worde.

Tu biSchevat im Kaländer

Tu biSchevat wird an deene Datum gfiirt:

2016: 25. Januar

2017: 11. Februar

2018: 31. Januar

2019: 21. Januar

2020: 10. Februar

Mä sött Acht gee, ass jüüdischi Fiirdig am Oobe vom voorige Daag aafönge.

Litratuur

• Susanne Galley: Das jüdische Jahr: Feste, Gedenk- und Feiertage. Beck, Münche 2003, ISBN 3-406-49442-0.
• Jakob Petuchowski: Feiertage des Herrn: die Welt der jüdischen Feste und Bräuche. Herder, Freiburg im Brisgau 1987, ISBN 3-451-20266-2.
• Marc Stern: Gelebte jüdische Feste. Erinnern, Feiern, Erzählen. Gütersloher Verlagshaus, Gütersloh 1999, ISBN 3-579-02236-9.
• Friedrich Weinreb: Das Buch von Zeit und Ewigkeit: der jüdische Kalender und seine Feste. Thauros, Weiler im Allgäu 1991, ISBN 3-88411-042-X.

Weblingg

 Commons: Tu biSchevat – Sammlig vo Multimediadateie

• Tu b'Shwat uf Hagalil online
• Tu biSchewat – Das „Neujahrsfest der Bäume“, talmud.de
• Ökologie und Spiritualität in der jüdischen Tradition
• Judentum und die spirituellen Wurzeln der Pflanzenpflege
• Den Baum des Lebens hegen und pflegen

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Tu_biSchevat“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione isch do z finde.