Гіпс
| Гіпс | |
|---|---|
| |
| «Гіпсавая ружа» з Сахары, 47 см у даўжыню | |
| Формула | CaSO4•2H2O |
| Сінгонія | Манаклінная |
| Колер | Белы, шэры, чырвоны |
| Колер рысы | Белы |
| Бляск | Шкляны да перламутравага |
| Цвёрдасць | 1,5—2,0 |
| Спайнасць | Вельмі дасканалая |
| Злом | Няроўны; гнуткі, але не эластычны |
| Шчыльнасць | 2,2—2,4 г/см³ |
Гіпс — мінерал з класа сульфатаў, склад: CaSO4•2H2O. Кудзелістая разнавіднасць гіпсу называецца селенітам, а крупчастая — алебастрам.
Гіпс утрымлівае 32,56 % СаО, 46,51 % SO3 і 20,93 % H2O. Чысты гіпс бясколерны і празрысты. Пры награванні да 170 °C часткова губляе ваду і пераўтвараецца ў алебастр. Пры змешванні з вадой алебастр хутка цвярдзее і пераўтвараецца ў гіпс.
Вытворчасць
[правіць | правіць зыходнік]У 2005 годзе ў свеце выраблена 110 млн. тон гіпсу (павелічэнне на 0,9 %). На чатырох найбуйнейшых прадуцэнтаў — ЗША, Іран, Канаду і Іспанію — прыпадае 43 % сусветнай вытворчасці гіпсу.
Выкарыстанне
[правіць | правіць зыходнік]Выкарыстоўваецца ў будаўніцтве пры прыгатаванні тынковачных, гіпсабетонных сумесяў, у вытворчасці фарбаў, глазуры, у медыцыне, выяўленчым мастацтве, у аптычнай прамысловасці і інш.
Гл. таксама
[правіць | правіць зыходнік]Літаратура
[правіць | правіць зыходнік]- Беларуская энцыклапедыя: У 18 т. Т. 5: Гальцы — Дагон / Рэдкал.: Г. П. Пашкоў і інш. — Мн. : БелЭн, 1997. — Т. 5. — 576 с. — 10 000 экз. — ISBN 985-11-0035-8. — ISBN 985-11-0090-0 (т. 5).
- Химический словарь школьника / Б. Н. Кочергин, Л. Я. Горностаева, В. М. Макаревский, О. С. Аранская. — Мн.: Народная асвета, 1990. — С. 56. — 255 с. — 75 000 экз. — ISBN 5-341-00127-3. (руск.)
Спасылкі
[правіць | правіць зыходнік]- Гіпс у базе webmineral.com (англ.)
- Гипс // Энцыклапедыя «Кругасвет» (руск.)
