Тар’я Турунен
.jpg)
Та́р’я Со́йле Сю́занна Ту́рунен Кабулі (нар. 17 жніўня 1977, Кітэе, Фінляндыя) — спявачка і аўтар песень, піяністка, кампазітар; былая вакалістка фінскага сімфа-метал-гурта «Nightwish». Дзякуючы свайму моцнаму лірыка-драматычнаму сапрана (вакальны дыяпазон — 3 актавы), Тар’я з’яўляецца адной з найвядомейшых спявачак у жанры сімфанічнага металу ва ўсёй Еўропе.
Тар’я скончыла вышэйшую музычную школу горада Савонліна, потым — вучылася спяваць у Акадэміі Яна Сібеліуса. У выніку яна знайшла папулярнасць і як выканаўца класічных музычных твораў, і як метал-дзіва. У 1996-м годзе яе аднакласнік Туомас Холапаен пачаў свой акустычны праект і запрасіў Тар’ю далучыцца. Трэцім заснавальнікам новага калектыву стаў Эрна «Эмппу» Вуорынэн. З гэтага і пачалася гісторыя гурта «Nightwish». Камбінацыя цяжкай і хуткай металічнай музыкі з класічным вакалам Тар’і хутка прынесла калектыву папулярнасць. Іх стыль — сімфанічны метал, які часам называюць «оперным металам», — натхніў шмат іншых гуртоў і сольных выканаўцаў.
Тар’я Турунен пакінула гурт 21-га кастрычніка 2005-га года па асабістых прычынах. У 2006-м яна пачала сольную кар’еру з рэлізу Каляднага альбому, які меў назву «Henkäys Ikuisuudesta». У 2007-м Тар’я выпусціла «My Winter Storm» — альбом, які сумяшчаў розныя стылі, у тым ліку альтэрнатыўны рок і сімфанічны метал, і паехала ў сусветны тур «the Storm World Tour». Трэці альбом Турунен — «What Lies Beneath» — з’явіўся ў 2010. З ім Тар’я адыграла шэраг канцэртаў у Еўропе, выступала на розных метал-фестывалях, такіх, як, напрыклад, the Graspop Metal Meeting і the Wacken Open Air, а потым пачала новы сусветны тур — the What Lies Beneath World Tour, які быў завершаны ў красавіку 2012.
Дзяцінства і юнацтва
[правіць | правіць зыходнік]Тар’я Турунен нарадзілася ў невялікай фінскай вёсцы побач з Кітэе. Яе маці адчула ў ёй талент, калі падчас сямейнага свята трохгадовая дзяўчынка прадэманстравала свой голас, спеўшы песню «Taivaan Enkel» («Ангел з нябёсаў»). Пасля гэтага Тар’ю аддалі ў царкоўны хор, дзе яна магла практыкавацца ў дадатак да заняткаў па музыцы. У шэсць гадоў Тар’я пачала браць прыватныя ўрокі фартэпьяна. Нягледзячы на тое, што сям’я жыла прыкладна за 30 кіламетраў ад мясцовай школы, бацькі сачылі, каб дзяўчынка рэгулярна наведвала заняткі. У школе яна хутка набыла вядомасць. Некаторыя аднакласнікі здзекваліся з яе. І, як вынік, Тар’я была вельмі сціплай і змагла пасябраваць толькі з некалькімі хлопцамі. Былы настаўнік музыкі Пламен Дзімаў казаў, што яна магла без падрыхтоўкі спець любую песню. Ён арганізаваў для яе многія спектаклі і праекты за межамі школы. У 15 гадоў яна выступіла на Калядным канцэрце перад тысячамі гледачоў. Гэта было яе першае маштабнае выступленне. Пасля заканчэння школы Тар’я паступіла ў вышэйшую музычную школу горада Савонліна. На яе мелі ўплыў творы Уітні Хьюстан, пазней — Сары Брытман, а асабліва — «The Phantom of the Opera». Таму яна вырашыла шукаць сябе ў гэтым музычным напрамку. У васямнаццаць пераехала ў горад Куопіа для таго, каб займацца класічным вакалам у акадэміі ім. Яна Сібеліуса.
Творчасць у «Nightwish»
[правіць | правіць зыходнік]
Творчасць у «Nightwish» У 1996-м годзе аднакласнік Туомас Холапаен запрашае Тар’ю спяваць у свой праект. Трэцім да іх далучаецца Эрна «Эмппу» Вуорынэн. З кастрычніка да снежня 1996-га музыканты запісалі дэма-альбом, у які ўвайшлі тры кампазіцыі: «Nightwish», «The Forever Moments» и «Etiäinen» (фин. «Лясны дух»). Назва першай з іх і стала назвай гурта. У тым жа годзе Тар’я выступіла на Савонлінскім оперным фестывалі: выконвала творы Вагнера, Вердзі і іншых кампазітараў.
У пачатку 1997-га года ў гурт прыйшоў Юкка Нейвалайнен, а акустычная гітара была заменена на электрычную. У красавіку гурт накіраваўся ў студыю «Spinefarm Records», каб запісаць сем песень, сярод якіх была дапрацавана «Etiäinen». Тры песні ў альбоме «Angels Fall First» запісаны з вакалам Туомаса Халапаена — гэта адзіны альбом, дзе можна пачуць яго вакал. Партыі бас-гітары для гэтага альбома запісаў Эрна Вуорынен. Многія крыніцы, такія як «The Metal Observer», зазначаюць, што гэты альбом моцна адрозніваецца ад наступных. 31-га снежня 1997-га года гурт выступіў з канцэртам у сваім родным горадзе Кітэе.
У 1998-м «Nightwish» выпускае другі альбом — «Oceanborn». Гэты альбом замест элементаў фольк-музыкі факусіраваўся на меладычных клавішных, а таксама гітарных партыях і непараўнальным голасе Тар’і. Акрамя ўдзелу ў турне the Oceanborn Europe Tour (1999), з гуртам Waltari Турурнен выконвала сольныя партыі ў рок-балеце, які называўся Evankeliumi (таксама вядомы як Evangelicum) у Фінскай Нацыянальнай оперы.
У 2000-м « Nightwish» запісваюць «Wishmaster» і «Over the Hills and Far Away» і едуць у тур па Еўропе і Паўднёвай Амерыцы (the Wishmaster World Tour). Падчас гэтага туру, Тар’я пазнаёмілася з Марсела Кабулі, з якім ажанілася ў 2003-м годзе.
У 2000-м годзе Тар’я паступіла ў нямецкі ўніверсітэт the German music university Hochschule für Musik Karlsruhe, каб атрымаць прафесійную кваліфікацыю як саліст, а далей спецыялізацыю"аўтарская песня". Акрамя добрай рэпутацыі навучальнай установы, Тар’я абрала менавіта яе, таму што ў Фінскім універсітэце некаторыя людзі не ўспрымалі яе ў сур’ёз як классічную спявачку з-за яе адданасці металічнаму гурту. У гэты ж час, у 2002-м, яна ўдзельнічае ў праекце «Beto Vázquez Infinity» і запісвае разам з « Nightwish» альбом «Century Child». Як і ў выпадку з іншымі альбомамі, Халапаен пісаў фрагменты і дасылаў іх Тар’і па пошце. Выкарыстоўваючы дэма, Турунен працавала над сваімі вакальнымі партыямі і харавымі пасажамі.
У 2002-м, Тар’я ездзіла ў тур па Паўднёвай Амерыцы з канцэртам класічнай музыкі «Noche Escandinava (Scandinavian Night)», на якія былі прададзены ўсе квіткі. Пасля складанага сусветнага турне ў падтрымку «Century Child» (the World Tour of the Century) гурт «Nightwish» ўзяў адпачынак, а Тар’я вярнулася ў Германію, каб скончыць вучобу. Пасля перапынку гурт запісвае альбом «Once», які выйшаў 10-га мая 2004-га. Альбом стаў плацінавым у Фінляндыі і Германіі і ставіў рэкорды па продажах па ўсёй Еўропе. Гурт накіраваўся ў тур у яго падтрымку — Once Upon a Tour — у 2004-м і 2005-м.
Да Калядаў 2004, Тар’я Турунен запісала першы сольны сінгл — «Yhden Enkelin Unelma» (Мара аднаго анёла), які прадаваўся на радзіме спявачкі і набыў там «залаты» статус. Вясной 2005-га Тар’я запісала дуэт"Leaving You for Me"з Марцінам Кесічы (выйшла і адпаведнае відэа). 21-га кастрычніка 2005-га года ў адкрытым лісце гурт паведаміў Тар’і, што яна больш не з’яўляецца іх вакалісткай. Далей — яна актыўна займаецца сольнай кар’ерай.
Сольная кар’ера
[правіць | правіць зыходнік]Пасля сыходу з Nightwish Тар’я паехала ў Аргенціну. А 11 лістапада 2005-га яна дала прэс-канферэнцыю ў Хельсінкі, дзе былі падведзены вынікі творчасці за год, адказала на пытанні, звязаныя з сыходам з гурта. У Расіі эксклюзіўнае інтэрв’ю было надрукавана ў часопісе Rockcor (№ 1 студзень/люты 2006 года). Тар’я прыняла ўдзел у запісе песні «Tired Of Being Alone» разам з Крыстаферам фон Дэйленам, лідарам музычнага праекту Schiller. У гэтай песні Тар’я была не толькі вакалісткай, але і сааўтарам музыкі.
Пасля поспеху каляднага сінгла «Yhden enkelin unelma» у Фінляндыі Тар’я вырашыла арганізаваць тэматычны тур у снежні 2005-га года. З першага па пятнаццатае снежня яна дала шэсць святочных канцэртаў у Фінляндыі, Германіі, Іспаніі і Румыніі.
Тар’я выступала ў храмах і касцёлах, выконвала класічныя кампазіцыі такіх аўтараў, як Я. Сібеліус, З.Тапеліус, Й. Брамс, Ж.Грыр, А. Моцарт і Г. С. Бах. У лютым 2006-га года Тар’я разам з гуртам Teräsvilla з’явілася ў трэцім эпізодзе серыяла «Studio impossible», які паказваў фінскі тэлеканал MTV3.
28 і 29 красавіка Тар’я Турунен разам з Яры Сіліянпаа и Гэйрам Ронінгам выступіла ў якасці запрошай зоркі ў мюзікле Spin у тэатры «Svenska Teatern» у Хельсінкі.
Летам удзельнічала ў Savonlinna Opera Festival, у фестывалі арганнай музыкі Lahti Organ Festival: Cross Over Organ і інш. У лістападзе — выступала разам з хорам Тапіёла на калядным канцэрце «Tomorrow’s Child», арганізаваным дзіцячым фонадм Unicef. Тар’я і хор Тапіёла ахвяравалі свой ганарар і прыбытак ад продажу квіткоў (€18.688), які быў накіраваны на рахунак Эспо Unicef.
8-га лістапада 2006-га выйшаў калядны альбом Тар’і «Henkäys ikuisuudesta» (фін. «Подых Нябёсаў»). Многія фанаты лічаць гэты альбом першым сольным альбомам Тар’і, але яна сама заяўляла, што не згодна з гэтым. Усе кампазіцыі — каверы, акрамя «Kuin Henkäys Ikuisuutta». Кавер гурта ABBA «Happy New Year» змяшчае іспанскую і англійскую лірыку. Кампазіцыя «En Etsi Valtaa, Loistoa» выходзіла раней на сінгле «Yhden enkelin unelma» (2004), але вакал быў перазапісаны спецыяльна для новага альбома."Jouluyö, Juhlayö" — фінская версія песні «Ціхая ноч».
25-га лістапада 2006-га года выйшаў сінгл «You Would Have Loved This», які ўключыў у сябе радыё-версію песні «You Would Have Loved This», а таксама новую версію кампазіцыі «Walking in the Air» Ховарда Блэйка, якая радыкальна адрознівалася ад альбомнай.
Тар’я таксама запісвала вакал для дэбютнага альбома свайго брата Тоні Турунена. Пасля выпуску альбома, з 3 па 20 снежня пачаўся калядны тур «Breath From Heaven Tour 2006».
12 снежня 2006-га года Тар’я дала вялікі канцэрт у Зале Сібеліуса ў Лахці (Фінляндыя); яго трансляваў у прамым эфіры фінскі тэлеканал YLE TV2 на аўдыторыю ў 450,000 гледачоў. Таксама канцэрт быў запісаны на DVD. У дадатковы матэрыял дыска ўвайшло 5 відэакліпаў і фотагалерэя.
Тар’я была намінавана на званне «Лепшы саліст 2006-га года» на Finnish Emma Award. 30 снежня 2006 года больш чым 7600 чытачоў фінскай газеты Iltalehti галасавалі ў розных катэгорыях за вядомых людзей 2006 года в Фінляндыі. Яны выбралі выбралі Тар’ю найлепшай фінскай вакалісткай.
У наступным годзе Тар’я запісала вакал да песні «In The Picture» на альбоме «Into the Light» (the Nuclear Blast All-stars). Гітарыст гурта Rage Віктар Смольскі напісаў і спрадзюсіраваў кампазіцыю.
Працу над новым сольным альбомам «My Winter Storm» Тар’я пачала яшчэ летам 2006-га. Песні для новага дыску Тар’я пісала сама пад падтрымкай прафесійных аўтараў.
26 кастрычніка 2007-га года быў прадстаўлены першы сінгл з новага альбому — «I Walk Alone». Прадзюсарам сінгла і альбома стаў Дэніэль Прэслі.
Альбом «My Winter Storm» выйшаў у Фінляндыі 14-га кастрычніка, у Еўропе — 16-га лістапада і ў Расіі — 19-га лістапада 2007-га года. Ён змяшчае кампазіцыі, у якіх злучыліся некалькі стыляў, перш за ўсё, рок і сімфанічны метал з оперным вакалам. Альбом хутка дабраўся да вяршыні фінскіх чартаў і стаў плацінавым у Фінляндыі, двойчы плацінавым у Расіі і залатым у Германіі.
У к.2007-2009-м Тар’я ў межах сусветнага турне дала 95 канцэртаў у Еўропе, Паўночнай і Паўднёвай Амерыцы падтрымку «My Winter Storm» (the Storm World Tour). У снежні 2008-га выйшаў EP «The Seer» у Вялікабрытаніі, а 2 студзеня 2009-га ўбачыла свет новае выданне «My Winter Storm».
Тар’я таксама прадставіла тры песні для фінскага дабрачыннага каляднага альбома «Maailman kauneimmat joululaulut»(Finnish for «The World’s Most Beautiful Christmas Songs»,November 18, 2009). У снежні 2009-га яна запісала жаночую вакальную партыю для песні «The Good Die Young» (дуэт з Клаусам Майнэ), якая ўвайшла ў альбом «Sting in the Tail» гурта «Scorpions».
Тар’я запісала свой трэці альбом «What Lies Beneath» у 2009-м і 2010, яго рэліз адбыўся 1-га верасня 2010 года. Тар’я сама прадзюсіравала альбом, пісала песні, а таксама ўпершыню запісала партыі фартэпіяна. У запісы песні «Anteroom Of Death» прыняў удзел нямецкі а капэла рок-гурт Van Canto, у выніку атрымалася авангарднае спалучэнне неакласікі, оперы, трэша, хэві-метала і а капэла.
У 2010-м Тар’я выступала з Элісам Куперам падчас яго тура «Theatre of Death Tour».
26 лістапада 2010 года выйшла перавыданне каляднага альбома Тар’і «Henkäys ikuisuudesta»: падрыхтаваны сумесна з гуказапісваючай кампаніяй Nuclear Blast, альбом мае новае афармленне і трэк-ліст.
Сусветны тур у падтрымку «What Lies Beneath» (2010—2012) Тар’я распачала дзелам у шэрагу фестываляў, напрыклад, Wacken Open Air і the Graspop Metal Meeting, спецыяльных канцэртаў на Miskolc Opera Festivalі Masters of Rock, дзе ёй акампанаваў цэлы аркестр. Тур завяршыўся ў красавіку 2012-га года.
Летам 2011-га Тар’я выступіла ў Самары на Фестывалі «Рок над Волгай», на якім, да ўсяго, спела дуэтам з Валерыем Кіпелавым (песня «Я здесь»).
25 лістапада 2011-га выйшаў у свет в свет CD\DVD «In Concert. Live at Sibelius Hall», які быў запісаны сумесна з праектам Harus.
У сакавіку 2012-га года Тар’я выйграла тытул «Europe’s best crossover performer». Яна атрымала 100.000 галасоў.
На 24-га жніўня 2012-га года запланаваны рэліз канцэртнага альбома «ActI», які выйдзе на двух DVD, двух CD і Blu-Ray. Рэліз у Еўропе — 27-га жніўня. Адначасова ідзе праца над новым студыйным альбомам, дзве песні з якога («Into the Sun» і «Never Enough»)можна будзе пачуць на дысках «Act I».
Тып голаса і дыяпазон
[правіць | правіць зыходнік]
Голас Тар’і Турунен апісваюць як сапрана (дакладней, лірычнае сапрана). За час сваёй кар’еры Тар’я развіла вакальны дыяпазон у 3 актавы. Таму ёй даступныя таксама і меца-сапрана, кантральта і нават каларатурнае сапрана.
Гэта можна заўважыць у альбоме «My Winter Storm», дзе самая нізкая нота — F3 — у песні «The Seer», а ў іншых трэках Тар’я падымаецца да D6.
|
Я спявала рэпертуар меца-сапрана шмат гадоў, і таму нават сёння ў мяне незвычайна нізкі рэгістр для лірычнага сапрана. Сёння я бачу сябе выканаўцай з лёгкім лірычным сапрана. Тар’я Турунен, запіс у блогу, 1.03.2009 |
|
Дыскаграфія
[правіць | правіць зыходнік]Сольная кар’ера
[правіць | правіць зыходнік]- Henkäys Ikuisuudesta (2006)
- My Winter Storm (2007)
- What Lies Beneath (2010)
- TBA (2013)
Сінглы
[правіць | правіць зыходнік]- You Would Have Loved This (2006)
- I Walk Alone (2007)
- Die Alive (2008)
- Enough (2009)
- Falling Awake (2010)
- I Feel Immortal (2010)
- Until My Last Breath (2010)
- Underneath (2011)
Eps
[правіць | правіць зыходнік]- «Over the Hills and Far Away» (2001, Spinefarm)
- Yhden Enkelin Unelma (2004)
- The Seer (2008)
Сайд-праекты
[правіць | правіць зыходнік]- Tarja Turunen & Harus — In Concert - Live at Sibelius Hall (2011)
- Cameo role on Yhtä Kyytiä — Mad Rush (Partners in Crime) Movie (2011)
- TBA (2012)
У складзе Nightwish
[правіць | правіць зыходнік]- Angels Fall First (1997)
- Oceanborn (1998)
- Wishmaster (2000)
- Over the Hills and Far Away EP (2001)
- Century Child (2002)
- Once (2004)
Зборнікі
[правіць | правіць зыходнік]- «Wishmastour 2000» (2000)
- «Tales from the Elvenpath» (2004)
- «Bestwishes» (2005)
- «Highest Hopes» (2005)
- «Wishsides» (2005)
DVD
[правіць | правіць зыходнік]- «From Wishes to Eternity» (2001)
- «End of Innocence» (2003)
- «End of an Era» (2006)
- «Christmas Concert Sibelius Hall, Lahti, Finland» (2006)
Відэакліпы
[правіць | правіць зыходнік]- «The Carpenter» (1998)
- «Sleeping Sun» (1998)
- «Sacrament of Wilderness» (1998)
- «Over the Hills and Far Away» (2001)
- «Bless the Child» (2002)
- «End of All Hope» (2002)
- «Nemo» (2004)
- «Wish I Had an Angel» (2005)
- «Sleeping Sun» (2005)
- «Leaving you for me» (2006)
- «I walk alone» (2007)
- «Die alive»
- «I feel immortal» (2010)
- «Until my last breath» (2010)
Цікавыя факты
[правіць | правіць зыходнік]- На працягу першых шасці гадоў навучання Тар’я была адзінай дзяўчынкай у школе.
- Адным з яе выкладчыкаў па класе фартэпіяна была маці Туомаса Халапайнена.
- Размаўляе на пяці мовах:фінскай, шведскай, нямецкай, іспанскай, англійскай.
- Тар’я займалася боксам на працягу прыкладна аднаго года, калі вучылася ў сярэдняй школе.
Зноскі
- ↑ Tarja Turunen // Česko-Slovenská filmová databáze — 2001.
- ↑ https://www.mtvuutiset.fi/artikkeli/tarja-turunen-taytti-40-vuotta-nain-ex-nightwish-solisti-on-muuttunut/6543366 Праверана 1 студзеня 2021.
| Фота, відэа і аўдыё | ||||
|---|---|---|---|---|
| Тэматычныя сайты | ||||
| Генеалогія і некрапалістыка | ||||
| ||||
