پەستانی چاپکردن

ئامێرێکی چاپەمەنیە بۆ ساڵی ١٨١١ دەگەڕێتەوە، میونخ، ئەڵمانیا.

پەستانی چاپکردن (بە ئینگلیزی: Printing press) ئامێرێکە بە کار دێت بۆ چاپکردنی وێنە و نووسین لەسەر کاغە و قوماش، ئەم ئامێرە زیاتر بەکاردێت بۆ چاپکردنی کتێب و گۆڤار و ڕۆژنامە و پۆستەرات.

داھێنەری ئامێری چاپ

داھێنەری ئامێری چاپ یۆھانس گووتنبێرگ یوو کە داھێنەرێکی ئەڵمانی بوو، کە لە ساڵی ١٤٤٠دا ئامێری چاپی داھێنا و شۆڕشێکی دروست کرد و، بەو ھۆیە و پیشەی چاپی بە ئەورووپا ناساند.

دەوترێ پێش یۆھانس گووتنبێرگ چینیەکان یەکەم کەس بوونە ئامێری چاپیان داھێناوە، لە ڕێگای قالبی داری ھەلضکەندراو شێوەکانیان دەنەخشاند بە ڕەنگ و دواتر لەسەر جۆرە کازغێک چاپیان دەکرد، یەکەم کەس لە چین بە داھێنەری ئامێری چاپ دادەنرێت (Bi-Sheng) بوو کە لە ساڵی ١٠٤٥ ئامێرێکی داھێنا بۆ چاپ بەڵام لەبەر زۆری پیتی چینی چینیەکان گرنیان پێ نەدا و سوودیان لێ نەبینی.

گەشەپێدانی ئامێری چاپ

• لە ساڵی ١٨٠٠ نەبیل ئینگلیزی ئامێرێکی چاپی داھێنا بە تەواوەتی لە ئاسن.
• لە ساڵی ١٨١١ فریدریک کویننج ئامێرێکی چاپی داھێنا کە بە بە ھەڵم کاری دەکرد.
• لە ساڵی ١٨٢٦ جوزیف نیبس بۆ یەکەمجار ئامێرێکی چاپی ڕووناکی داھێنا.
• لە ساڵی ١٨٦٣ ولیام بلوک ئامێرێکی چاپی ڕۆژنامەی داھێنا.
• لە ساڵی ١٨٧١ ریتشارد مارش ئامێرێکی چاپی داھێنا کە لە یەک کاتژمێر ١٨ ھەزار پەڕەی چاپ دەکرد.
• لە سەدەی بیستەم آیرا روبل ئامێرێکی چاپی Offset Printing داھێنا، دواتر ڕۆژ بە ڕۆژ ئامێری چاپ گەشەی دەسەند.

مێژووی یەکەم ڕۆژنامەی چاپی

لە ساڵی ١٦٠٥دا یەکەم ڕۆژنامە لە مێژووی مرۆڤایەتی لە شاری ستراسبۆرگ لەلایەن (یۆھان کارۆلوس) بەناوی Relation، بە زمانی ئەڵمانی دادەمەزرێنرێت. لەم چرکەساتەوە ڕۆژنامە وەکو پیشەسازییەکی نوێ بۆ بەرھەمھێنانی ھەواڵ و دەنگوباس و زانیاریی سەرھەڵدەدات و لە سەدەی نوزدەھەمیشەوە دەبێت بە فاکتەرێکی کاریگەر لە پرۆسەی بەکۆمەڵگابوون و ڕووبەرێکی گرنگ و نوێ لە دروستکردنی پردی پەیوەندیی لەنێوان تاک و گروپ و ناوچە جیاوازەکانی یەک وڵات.

پێشانگا

• 
• 
• 
• 
• 
•