Αγκιτπρόπ
Αγκιτπρόπ ή αγκίτ-προπ (ρωσικά: агитпроп) ονομάζεται η πολιτική στρατηγική που χρησιμοποιεί μια σειρά από τακτικές για τη διάδοση και προπαγάνδιση ιδεών και θέσεων, τεχνικές που αποσκοπούν στην επίδραση στην κοινή γνώμη και την κινητοποίησή της υπέρ κάποιων σκοπών ή στόχων. Αν και οι μέθοδοι αυτές είναι κοινές σε διάφορες περιστάσεις, ο όρος χρησιμοποιείται κυρίως για αυτές που εφαρμόστηκαν στη Ρωσική Σοβιετική Ομοσπονδιακή Σοσιαλιστική Δημοκρατία και τη Σοβιετική Ένωση.[1]
Η μετάδοση των μαρξιστικών θεωριών είχε ανατεθεί στο Τμήμα Αγκιτάτσιας[2] και Προπαγάνδας, το οποίο αποτελούσε τμήμα του Κομμουνιστικού Κόμματος της Σοβιετικής Ένωσης. Το Ρωσικό Τηλεγραφικό Πρακτορείο (γνωστό ως Ρόστα), με έδρα τη Μόσχα, έγινε ο σημαντικότερος οργανισμός προπαγάνδας.
Ετυμολογία
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο όρος προήλθε από τη σύντμηση των λέξεων агитация и пропаганда, δηλαδή αγκιτάτσια και προπαγάνδα. Ο Ρώσος μαρξιστής θεωρητικός Γκεόργκι Πλεχάνοφ (1857–1918) όρισε ως προπαγάνδα τη διάδοση πολλών ιδεών σε μια μικρή ομάδα ανθρώπων και ως αγκιτάτσια τη διάδοση μιας ιδέας σε μια μεγάλη μάζα.[1] Επομένως, γίνεται κατανοητό πως οι λέξεις αυτές δεν είχαν αρνητική χροιά στην επαναστατική και μετεπαναστατική Ρωσία.
Μέσα του αγκιτπρόπ
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Οι αφίσες που δημιουργούσαν οι ομάδες καλλιτεχνών σε κάθε μεγάλη πόλη, ήταν γνωστές ως προθήκες Ρόστα και είχαν λαμπρά χρώματα.[3] Οι ομιλίες και οι συγκεντρώσεις συνοδεύονταν από τις αφίσες αυτές.[3]
Στην ύπαιθρο, ειδικά τρένα, ζωγραφισμένα με επαναστατικές εικόνες, μοίραζαν τη μπολσεβίκικη φιλολογία.[3] Τα τρένα αυτά μετέφεραν κινητά τυπογραφεία, ικανά να τυπώσουν εφημερίδες σε 15.000 αντίτυπα, αλλά και βιβλιοπωλεία.[3] Επιπλέον, μερικά περιείχαν και κινηματογράφους, με 150 περίπου καθίσματα.[3]
Το 1920 υπήρχε κι ένα πλοίο αγκιτπρόπ, το οποίο έκανε περιηγήσεις στο Βόλγα και τον Κάμα.[3]
Παράλληλα, αναπτύχθηκε ένα είδος θεάτρου, το οποίο ήταν γνωστό για τους χονδροειδείς εμπαιγμούς του και τους μονόπλευρους χαρακτήρες.[4] Το πιο αντιπροσωπευτικό δείγμα αποτελεί η θεατρική κολεκτίβα Μπλε Μπλούζα (Синяя блуза, Sinyaya Bluza), που ιδρύθηκε το 1923 και μέχρι το 1927 περιλάμβανε 5.000 θιάσους με 100.000 μέλη, στη Σοβιετική Ένωση.[5]
1.Κάθε απουσία (εννοείται από την δουλειά)
2.Χαρά του εχθρού
3.Ενώ ο ήρωας της εργασίας
4.Για τη μπουρζουαζία χτύπημα.
Τα συνθήματα του χρησιμοποιούνταν ήταν απλοϊκά, ώστε να διαδώσουν τις μπολσεβίκικες θεωρίες στις μάζες, που ως επί το πλείστον ήταν αναλφάβητες.[3] Για παράδειγμα υπήρχαν αφίσες που καλούσαν το λαό να εργαστεί με το όπλο παρά πόδας[6] ή που ζητούσαν από τις εργάτριες και τις αγρότισσες να συνταχθούν με τους άντρες υπό την κόκκινη σημαία και να τρομοκρατήσουν την μπουρζουαζία.[3]
Πηγές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- Encyclopaedia Britannica
- Drain, Richard. Twentieth-Century Theatre: A Sourcebook. Λονδίνο 1995. Routledge. ISBN 0415096197.
- Pipes, Richard. Russia Under the Bolshevik Regime: 1919-1924. 1993. ISBN 978-0394502427
- Time-Life Παγκόσμια Ιστορία. Τόμος 18. Εκδόσεις Κ. Καπόπουλος. Αθήνα 1993