Ισαάκ ο Σύρος
| Ισαάκ ο Σύρος | |
|---|---|
 | |
| Γέννηση | περ. 613 σημερινό Κατάρ |
| Κοίμηση | περ. 700 (περ. 87 ετών) μοναστήρι Rabban Shapur |
| Τιμάται από | Ανατολική Ορθόδοξη Εκκλησία Ασσυριακή Εκκλησία της Ανατολής (Νεστοριανή) Ανατολίτικη Ορθόδοξη Εκκλησία Ανατολική Καθολική Εκκλησία |
| Εορτασμός | 28 Σεπτεμβρίου |
 Σχετικά πολυμέσα | |
| δεδομένα () | |
Ισαάκ ο Σύρος [Σημ. 1] (συριακά: ܡܪܝ ܐܝܣܚܩ ܕܢܝܢܘܐ; αραβικά: إسحاق النينوي Ishaq an-Naynuwī; περ. 613 μ.Χ. – περ. 700 μ.Χ.)[2], επίσης γνωστός και ως άγιος Ισαάκ ο Σύρος, αββάς Ισαάκ, Ισαάκ Σύρος ή Ισαάκ της Νινευή, ήταν Σύρος επίσκοπος της Νεστοριανής Εκκλησίας της Ανατολικής Συρίας.[2] Έγινε ιδιαίτερα γνωστός για το έργο του για τον χριστιανικό ασκητισμό του 7ου μ.Χ. αιώνα.[1] Δεν έχει έως σήμερα αναγνωριστεί ως άγιος από την Ορθόδοξη Εκκλησία, καθότι προέρχεται από τους κόλπους της Νεστοριανής Εκκλησίας, η οποία θεωρείται σχισματική. Θεωρείται όμως άγιος από τη Ασσυριακή Εκκλησία της Ανατολής (Νεστοριανή), την Ανατολίτικη Ορθόδοξη Εκκλησία και την Ανατολική Καθολική Εκκλησία. Πρόσφατα, έπειτα από πρόταση του αγίου Παϊσίου του Αγιορείτου, ο οποίος συνέταξε την ακολουθία του, επελέγη η 28 Σεπτεμβρίου ως ημέρα τιμής της οσιακής μνήμης του.[3][4]
Βίος
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Γεννήθηκε στo σημερινό Κατάρ, περίπου το 613 μ.Χ. Σε νεαρή ηλικία έγινε μοναχός στο κοινόβιο Bet-Qatraje του Κουρδιστάν (σημερινό βόρειο Ιράκ)[2] και αργότερα, το 661 μ.Χ. χειροτονήθηκε επίσκοπος της Νινευή (κοντά στη σημερινή Μοσούλη του Ιράκ).[1][5] Μετά από πέντε μήνες αρχιερωσύνης παραιτήθηκε από τα καθήκοντά του. Οι λόγοι μέχρι σήμερα δεν είναι γνωστοί, αλλά αυτό που εικάζεται είναι ότι συγκρούστηκε με τους νεστοριανούς της εποχής λόγω των δογματικών διαφορών σε σχέση με τις χριστιανικές του πεποιθήσεις, οι οποίες ήταν πιο κοντά σε αυτές της Ορθόδοξης Εκκλησίας. Μετά την παραίτησή του, αποσύρθηκε σε ένα μοναστήρι στην έρημο Rabban Shapur (κοντά στα σημερινά Σούσα του Ιράν), όπου πέρασε τα τελευταία χρόνια της ζωής του. Εκεί συνέγραψε το έργο του για τις ασκητικές πραγματείες, στίχους, διαλόγους και άλλα κείμενα περί μυστηριακής ζωής.[2]
Έργο
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Ο άγιος Ισαάκ ο Σύρος άφησε πίσω του αξιόλογο έργο, από το οποίο διασώθηκαν μόνο η Πρώτη (82 κεφάλαια), η Δεύτερη (41 κεφάλαια), και η Τρίτη Συλλογή.[5][6] Στα ελληνικά έχουν γίνει ιδιαίτερα δημοφιλή οι 86 «Ασκητικοί Λόγοι» και οι 4 Επιστολές.[7][8] Ολόκληρο το έργο του είναι βασισμένο στη θεωρία ότι ο άνθρωπος για να προσεγγίσει τον Θεό θα πρέπει να περάσει μέσα από τρία στάδια: το σωματικό, το ψυχικό και το πνευματικό. Το πρώτο στάδιο ξεκινά με τις σωματικές ενέργειες, όπως η νηστεία, η αγρυπνία, και η ψαλμωδία. Στο δεύτερο στάδιο κυριαρχεί ο αγώνας ενάντια στις σκέψεις αντίθετες προς τη φύση της ψυχής. Το τρίτο στάδιο καταλήγει στην ενοποιημένη γνώση, η οποία είναι μια στάση θαύματος και συνεχών επαίνων μέσω της αδιάλειπτης προσευχής προς τον Θεό.[9]
Τα γραπτά του μεταφράστηκαν στα αραβικά, αιθιοπικά και ελληνικά και επηρέασαν τόσο τους Βυζαντινούς όσο και τους Ρώσους θεολόγους και φιλοσόφους από το 10ο έως τον 19ο αιώνα. Παράλληλα, οι λατινικές, και αργότερα οι ιταλικές και οι ισπανικές εκδοχές του επηρέασαν τον χριστιανικό μυστικισμό στη Δύση.[2] Το έργο του απέκτησε μεγάλη επιρροή ανάμεσα στους πιστούς, ιδιαίτερα ανάμεσα σε μοναχούς και ησυχαστές.[10]
Για τη συγγραφή του, ο Άγιος Ισαάκ στηρίχθηκε τόσο στη μελέτη της Γραφής, όσο και στη μελέτη άλλων αγίων πατέρων της Εκκλησίας, αλλά και στη δική του ασκητική εμπειρία.[10] Αποσπάσματα των Λόγων του βρίσκονται στον Ευεργετινό και στη Φιλοκαλία, τα οποία αποτελούν συλλογές ασκητικών πατερικών κειμένων. Οι ελληνικές και οι λατινικές εκδόσεις του έργου του περιλαμβάνονται στη σειρά Patrologia Graeca, την οποία επιμελήθηκε ο J.-P. Migne το 1866. Αναλόγως, η αγγλική έκδοση του έργου του είναι το Mystic Treatises, μεταφρασμένη από τα συριακά από τον A.J. Wensinck το 1923.[2]
Για την καλύτερη κατανόηση των γραπτών του, κάποια αποσπάσματα ακολουθούν παρακάτω[10]:
Περί αληθινής αγάπης
“Όποιος διορθώνει τον αδερφό του κρυφά από τους άλλους, γιατρεύει την κακία του. Και όποιος κατηγορεί κάποιον μπροστά στους άλλους, κάνει πιο οδυνηρά τα τραύματά του. Ο φίλος που ελέγχει κρυφά, είναι σοφός γιατρός, ενώ αυτός που γιατρεύει μπροστά στα μάτια των άλλων, στην πραγματικότητα εξευτελίζει τον άρρωστο. Ο Θεός παιδεύει και διορθώνει τον άνθρωπο με αγάπη, χωρίς εκδίκηση, και ζητάει να γιατρέψει την εικόνα του χωρίς να κρατάει την οργή του για τις κακίες του ανθρώπου για πολύ καιρό. Ο δίκαιος και σοφός άνθρωπος είναι όμοιος με τον Θεό. Δεν παιδεύει καθόλου τον συνάνθρωπό του με εκδικητικότητα για την κακία του, αλλά τον παιδεύει είτε για να διορθωθεί, αν το θελήσει, είτε για να φοβηθούν οι άλλοι”.
Περί πνευματικής όρασης της καθαρής ψυχής
“Οι ψυχές των ανθρώπων, όσο είναι μολυσμένες από την αμαρτία και συσκοτισμένες από τα πάθη, δεν μπορούν να δουν η μία την άλλη. Αν όμως αποβάλλουν τα πάθη και γίνουν καθαρές, τότε βλέπουν πολύ καλά και τις τρεις τάξεις: την τάξη των δαιμόνων που είναι η κατώτερη, την ανθρώπινη, και την τάξη των αγγέλων που είναι η ανώτερη. Και αυτό γίνεται χωρίς να αλλοιώνονται, αλλά βλέπουν με τα μάτια της ψυχής και με βάση τον πνευματικό νόμο του Θεού. Βέβαια, και σε αυτούς που έχουν ακάθαρτη ψυχή κάποιες φορές τούς παρουσιάζονται οι δαίμονες ή οι άγγελοι, αλλά τότε τούς βλέπουν με τους σωματικούς τους οφθαλμούς και όχι με τους ψυχικούς, όταν φυσικά είναι ανάγκη να τους δούνε, όντας ακάθαρτοι. Όμως η ψυχή που έγινε καθαρή, βλέπει με τρόπο πνευματικό, με το διορατικό και νοερό οφθαλμό της εξαγνισμένης φύσης της”.
Περί μεγάλων χαρισμάτων
“Όσο βαδίζεις στο δρόμο που περπάτησαν τα πολύπαθα πόδια των αγίων και κοντεύεις να φτάσεις στην πολιτεία του Θεού, τόσο οι πειρασμοί γίνονται πιο δυνατοί. Αυτό σημαίνει ότι η ψυχή μυστικά προόδευσε και προστέθηκε κι άλλη χάρη στην κατάσταση που βρισκόταν. Διότι ανάλογα με το μέγεθος της χάρης είναι και η θλίψη των πειρασμών. Εάν όμως η ψυχή είναι αδύναμη για να αντιμετωπίσει τους μεγάλους πειρασμούς, είναι εξίσου ανεπαρκής για να δεχτεί μεγάλα χαρίσματα. Γιατί ο Θεός δε δίνει μεγάλο χάρισμα, χωρίς να έχει προηγηθεί μεγάλος πειρασμός. Κι αυτό, γιατί ανάλογα με τη σφοδρότητα των πειρασμών, ορίσθηκαν τα χαρίσματα από τη σοφία του Θεού, την οποία συνήθως δεν καταλαβαίνουν οι άνθρωποι”.
Περί μεγάλων μέτρων της ταπεινοφροσύνης
“Αυτόν που έφτασε σε πολύ μεγάλα ύψη ταπεινοφροσύνης, δεν τον πιάνει ταραχή όταν τον αδικούν, ούτε θέλει να απολογηθεί για εκείνο που αδικήθηκε. Δέχεται τις συκοφαντίες, σαν να είναι αλήθεια, και δε φροντίζει να πείσει τους ανθρώπους ότι τον συκοφάντησαν. Κάποιοι δέχτηκαν με υπομονή να τους ονομάζουν μοιχούς, ενώ δεν ήταν. Άλλοι για να κρύψουν την αρετή τους έκαναν τους σαλούς, ενώ στην πραγματικότητα ήταν γαλήνιοι και καθαροί, ώστε για την άκρα τελειότητά τους αξιώθηκαν να έχουν τους άγιους αγγέλους κήρυκες των ανδραγαθημάτων τους”.
Σημειώσεις
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]Παραπομπές
[Επεξεργασία | επεξεργασία κώδικα]- ↑ 1,0 1,1 1,2 Zelazny, Jan (2011). «The mystery in the community. Isaac of Nineveh and his instructions» (PDF). Ανακτήθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου 2020.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 2,4 2,5 Συντάκτες της Encyclopaedia Britannica. «Isaac of Nineveh: Syrian bishop». britannica.com. Ανακτήθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου 2020.
- ↑ «Όσιος Ισαάκ ο Σύρος». saint.gr. Ανακτήθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου 2020.
- ↑ «Ορθόδοξος Συναξαριστής :: Αρχική σελίδα». www.saint.gr. Ανακτήθηκε στις 4 Οκτωβρίου 2024.
- ↑ 5,0 5,1 Sebastian, Brock (2006). The Wisdom of St Isaac of Nineveh. Piscataway, NJ: Gorgias Press. σελ. 1-64.
- ↑ Τσουρλής, π. Βασίλειος (2018). Ο Άγιος Ισαάκ ο Σύρος και η ορθόδοξη πνευματικότητα. Θεσσαλονίκη: Μπαρμπουνάκης. σελ. 1-148.
- ↑ Ισαακ του Σύρου Ασκητικά (2006). μτφ. Καββαδάς Νέστορας, εκδ. Θεσβίτης, 1-176.
- ↑ Αλφέγιεφ, Ιλαρίων (2018). Άγιος Ισαάκ ο Σύρος: Ο πνευματικός του κόσμος. μτφ. Ροϊλίδης Ιωσήφ, εκδ. Πορφύρα, 1-385.
- ↑ Mary, Hansbury (1989). St Isaac of Nineveh on Ascetical Life. Yonkers, NY: St Vladimirs Seminary Pr. σελ. 1-116.
- ↑ 10,0 10,1 10,2 Καρακόλης, Κωνσταντίνος. «Ανθολόγιο από την ασκητική εμπειρία του Αγίου Ισαάκ του Σύρου» (PDF). agiostheologos.gr. Ορθόδοξος Κυψέλη. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο (PDF) στις 16 Μαΐου 2018. Ανακτήθηκε στις 14 Σεπτεμβρίου 2020.