SPQR

SPQR είναι το ακρωνύμιο από τη λατινική φράση Senātus PopulusQue Rōmānus (λατινικά: SENATVS POPVLVSQVE ROMANVS, προφέρεται: [sɛˈnaː.tʊs pɔ.pʊˈɫʊs.kᶣɛ roːˈmaː.nʊs], κυριολεκτικά: Η Σύγκλητος και ο Λαός της Ρώμης), που χρησιμοποιήθηκε κατά τα χρόνια της Ρωμαϊκής Δημοκρατίας. Το ακρωνύμιο αυτό χρησίμευε ως υπογραφή της κυβέρνησης και το χρησιμοποιούσαν σε νομίσματα, επιγραφές σε μνημεία και δημόσια κτίρια καθώς και στα λάβαρα των Ρωμαϊκών Λεγεώνων. Η φράση αυτή χρησιμοποιήθηκε πολλές φορές από τον Κικέρωνα και τον Τίτο Λίβιο. Το ακρωνύμιο παρέμεινε σε χρήση και κατά την περίοδο της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας.

Σήμερα αποτελεί το έμβλημα της πόλης της Ρώμης.

Μετάφραση

SPQR: Senātus Populusque Rōmānus. Στα λατινικά, Senātus είναι ένα ουσιαστικό που σημαίνει "Σύγκλητος". Το Populusque αποτελείται απο το ουσιαστικό Populus, που σημαίνει "άνθρωποι", και την κατάληξη -que, ένα εγκλιτικό μόριο που σημαίνει "και", οπότε στην ουσία η λέξη Populusque μεταφράζεται ως "και ο λαός" ("και οι άνθρωποι"). Η τελευταία λέξη, Rōmānus ("Ρωμαϊκός") είναι ένα επίθετο, το οποίο οταν προστεθεί τροποποιεί την προηγούμενη πρόταση (Senātus Populusque) στο νόημα, και την κάνει να σημαίνει "Η Ρωμαϊκή Σύγκλητος και ο Λαός".

Έτσι, η πρόταση μεταφράζεται κυριολεκτικά ώς "Η Ρωμαϊκή Σύγκλητος και ο Λαός", ή πιο ελεύθερα ως "Η Σύγκλητος και ο Λαός της Ρώμης".

Ιστορία

Η χρονολογία ίδρυσης του τίτλου παραμένει άγνωστη, αλλα εμφανίστηκε αρχικά σε επιγραφές της Μεταγενέστερης Δημοκρατίας, από το 80 π.Χ. και μετά. Προηγουμένως, το επίσημο όνομα του Ρωμαϊκού κράτους, όπως φαίνεται και στα νομίσματα, ήταν απλά ROMA. Η τελευταία φορά που εμφανίζεται το ακρωνύμιο είναι στα νομίσματα του Κωνσταντίνου Α' (κυβερνούσε από το 312-337 μ.Χ.), του πρώτου Χριστιανού Ρωμαίου αυτοκράτορα.

Αυτή η επιγραφή συνέχιζε να χρησιμοποιείται μέχρι και στη Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία. Οι αυτοκράτορες υποτίθεται πως ήταν οι αντιπρόσωποι του λαού, αν και τα senātūs consulta, δηλαδή τα διατάγματα της Συγκλήτου, είχαν δημιουργηθεί προς όφελος του αυτοκράτορα.

Populus Rōmānus στην Ρωμαϊκή λογοτεχνία είναι μια φράση που σημαίνει "Η κυβέρνηση του Λαού". Όταν οι Ρωμαίοι ονόμαζαν τις κυβερνήσεις άλλων χωρών, χρησιμοποιούσαν την λέξη populus στον ενικό αλλά και στον πληθυντικό, για παράδειγμα populī Prīscōrum Latīnōrum, σημαίνει "Οι κυβερνήσεις των Παλαιών Λατίνων". Το Rōmānus είναι το καθιερωμένο επίθετο που χρησιμοποιήθηκε για την διάκριση των Ρωμαίων, όπως φαίνεται στη φράση cīvis Rōmānus, "Ρωμαίος πολίτης". Η τοπική πτώση, Rōmae, "στη Ρώμη", δεν χρησιμοποιήθηκε ποτέ για αυτόν τον λόγο.

Σημερινή χρήση

Σήμερα SPQR είναι το δημοτικό σύμβολο της Ρώμης.

Επίσης, η επιγραφή SPQx (οπου x ένα κεφαλαίο γράμμα της αγγλικής αλφαβήτου) χρησιμοποιείται μερικές φορές ως σύμβολο υποστήριξης της δημοτικής υπερηφάνειας και του αστικού δικαίου. Η Ιταλική πόλη Ρέτζο Εμίλια, για παράδειγμα, χρησιμοποιεί το SPQR ως οικόσημο, που σημαίνει "Senatus Populusque Regiensis". Κάθε φορά το τελευταίο γράμμα αντιπροσωπεύει την πόλη στην οποία χρησιμοποιείται: SPQF, χρησιμοποιείται στην Φλορεντία, SPQB στο Μπενεβέντο (Benevento), αλλά χρησιμοποείται και σε πολλές άλλες χώρες, για παράδειγμα η επιγραφή SPQΟ μπορεί να βρεθεί στο οικόσημο της πόλης Όλομουτς στην Τσεχία, ενώ η επιγραφή SPQV βρίσκεται σε πολλά κτίρια στην Βαλένθια, εκ των οποίων 2 είναι το Πανεπιστήμιο της Βαλένθιας και το εξαιρετικό Ανταλλακτήριο Μεταξιού.