तप्त

Sanskrit

Alternative scripts

Alternative scripts

• তপ্ত (Assamese script)
• ᬢᬧ᭄ᬢ (Balinese script)
• তপ্ত (Bengali script)
• 𑰝𑰢𑰿𑰝 (Bhaiksuki script)
• 𑀢𑀧𑁆𑀢 (Brahmi script)
• တပ္တ (Burmese script)
• તપ્ત (Gujarati script)
• ਤਪ੍ਤ (Gurmukhi script)
• 𑌤𑌪𑍍𑌤 (Grantha script)
• ꦠꦥ꧀ꦠ (Javanese script)
• 𑂞𑂣𑂹𑂞 (Kaithi script)
• ತಪ್ತ (Kannada script)
• តប្ត (Khmer script)
• ຕປ຺ຕ (Lao script)
• തപ്ത (Malayalam script)
• ᢠᠠᢒᢠᠠ (Manchu script)
• 𑘝𑘢𑘿𑘝 (Modi script)
• ᢐᠠᢒᢐᠠ᠋ (Mongolian script)
• 𑦽𑧂𑧠𑦽 (Nandinagari script)
• 𑐟𑐥𑑂𑐟 (Newa script)
• ତପ୍ତ (Odia script)
• ꢡꢦ꣄ꢡ (Saurashtra script)
• 𑆠𑆥𑇀𑆠 (Sharada script)
• 𑖝𑖢𑖿𑖝 (Siddham script)
• තප‍්ත (Sinhalese script)
• 𑩫𑩰 𑪙𑩫 (Soyombo script)
• 𑚙𑚞𑚶𑚙 (Takri script)
• தப்த (Tamil script)
• తప్త (Telugu script)
• ตปฺต (Thai script)
• ཏ་པྟ (Tibetan script)
• 𑒞𑒣𑓂𑒞 (Tirhuta script)
• 𑨙𑨞𑩇𑨙 (Zanabazar Square script)

Etymology

From Proto-Indo-Iranian *taptás (“hot, heated, warm”), from Proto-Indo-European *tₔp-tó-s, from *tep- (“to be hot, warm”). By surface analysis, तप् (tap) +‎ -त (-ta).

Cognate with Avestan (𐬵𐬄𐬨-)𐬙𐬀𐬞𐬙𐬀 ((hąm-)tapta, “hot”), Middle Persian [script needed] (tʾpt /⁠tāft⁠/), Pashto توده (tawda), Sogdian ܬܒܬܐܟ (tβtʾk), Bactrian ταβδο (tabdo), Ossetian тӕвдӕ (tævdæ).

Pronunciation

• (Vedic) IPA^(key): /tɐp.tɐ́/, [tɐp̚.tɐ́]
• (Classical Sanskrit) IPA^(key): /ˈt̪ɐp.t̪ɐ/, [ˈt̪ɐp̚.t̪ɐ]

Adjective

तप्त • (taptá) stem

1. past participle of तप् (tap):
   1. heated, hot, warm
      • c. 1700 BCE – 1200 BCE, Ṛgveda 5.30.15:

        चतुः॑सहस्रं॒ गव्य॑स्य प॒श्वः प्रत्य् अ॑ग्रभीष्म रु॒शमे॑ष्व् अग्ने ।
        घ॒र्मश् चि॑त् त॒प्तः प्र॒वृजे॒ य आसी॑द् अय॒स्मय॒स् तम् व् आदा॑म॒ विप्राः॑ ॥

        cátuḥsahasraṃ gávyasya paśváḥ práty agrabhīṣma ruśámeṣv agne.
        gharmáś cit taptáḥ pravṛ́je yá ā́sīd ayasmáyas tám v ā́dāma víprāḥ.

        We have received four thousand head of cattle presented by the Rusamas, O Agni.
        And we, the singers, have received the caldron of metal which was heated for Pravargya.

   2. inflamed, made red hot, molten, refined (of metals)
   3. distressed, afflicted, worn
   4. practiced (said of austerities)
      • c. 400 BCE, Mahābhārata
   5. incensed, furious, inflamed with anger

Declension

Masculine a-stem declension of तप्त (taptá)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	तप्तः taptáḥ	तप्तौ / तप्ता¹ taptaú / taptā́¹	तप्ताः / तप्तासः¹ taptā́ḥ / taptā́saḥ¹
Vocative	तप्त tápta	तप्तौ / तप्ता¹ táptau / táptā¹	तप्ताः / तप्तासः¹ táptāḥ / táptāsaḥ¹
Accusative	तप्तम् taptám	तप्तौ / तप्ता¹ taptaú / taptā́¹	तप्तान् taptā́n
Instrumental	तप्तेन tapténa	तप्ताभ्याम् taptā́bhyām	तप्तैः / तप्तेभिः¹ taptaíḥ / taptébhiḥ¹
Dative	तप्ताय taptā́ya	तप्ताभ्याम् taptā́bhyām	तप्तेभ्यः taptébhyaḥ
Ablative	तप्तात् taptā́t	तप्ताभ्याम् taptā́bhyām	तप्तेभ्यः taptébhyaḥ
Genitive	तप्तस्य taptásya	तप्तयोः taptáyoḥ	तप्तानाम् taptā́nām
Locative	तप्ते tapté	तप्तयोः taptáyoḥ	तप्तेषु taptéṣu
Notes	¹Vedic

Feminine ā-stem declension of तप्ता (taptā́)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	तप्ता taptā́	तप्ते tapté	तप्ताः taptā́ḥ
Vocative	तप्ते tápte	तप्ते tápte	तप्ताः táptāḥ
Accusative	तप्ताम् taptā́m	तप्ते tapté	तप्ताः taptā́ḥ
Instrumental	तप्तया / तप्ता¹ taptáyā / taptā́¹	तप्ताभ्याम् taptā́bhyām	तप्ताभिः taptā́bhiḥ
Dative	तप्तायै taptā́yai	तप्ताभ्याम् taptā́bhyām	तप्ताभ्यः taptā́bhyaḥ
Ablative	तप्तायाः / तप्तायै² taptā́yāḥ / taptā́yai²	तप्ताभ्याम् taptā́bhyām	तप्ताभ्यः taptā́bhyaḥ
Genitive	तप्तायाः / तप्तायै² taptā́yāḥ / taptā́yai²	तप्तयोः taptáyoḥ	तप्तानाम् taptā́nām
Locative	तप्तायाम् taptā́yām	तप्तयोः taptáyoḥ	तप्तासु taptā́su
Notes	¹Vedic ²Brāhmaṇas

Neuter a-stem declension of तप्त (taptá)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	तप्तम् taptám	तप्ते tapté	तप्तानि / तप्ता¹ taptā́ni / taptā́¹
Vocative	तप्त tápta	तप्ते tápte	तप्तानि / तप्ता¹ táptāni / táptā¹
Accusative	तप्तम् taptám	तप्ते tapté	तप्तानि / तप्ता¹ taptā́ni / taptā́¹
Instrumental	तप्तेन tapténa	तप्ताभ्याम् taptā́bhyām	तप्तैः / तप्तेभिः¹ taptaíḥ / taptébhiḥ¹
Dative	तप्ताय taptā́ya	तप्ताभ्याम् taptā́bhyām	तप्तेभ्यः taptébhyaḥ
Ablative	तप्तात् taptā́t	तप्ताभ्याम् taptā́bhyām	तप्तेभ्यः taptébhyaḥ
Genitive	तप्तस्य taptásya	तप्तयोः taptáyoḥ	तप्तानाम् taptā́nām
Locative	तप्ते tapté	तप्तयोः taptáyoḥ	तप्तेषु taptéṣu
Notes	¹Vedic

Descendants

• Dardic:
  • Kashmiri: tot

    Arabic script: تۆت

    Devanagari script: तॊत

  • Phalura: táatu
  • Shina: taáto

    Arabic script: تاتو

    Devanagari script: ततॊ

• Gandhari: 𐨟𐨟 (tata)
• Pali: tatta
• Prakrit: 𑀢𑀢𑁆𑀢 (tatta) (see there for further descendants)

Noun

तप्त • (taptá) stem, n

1. hot water
   • c. 700 BCE, Śatapatha Brāhmaṇa

Declension

Neuter a-stem declension of तप्त (taptá)
	Singular	Dual	Plural
Nominative	तप्तम् taptám	तप्ते tapté	तप्तानि / तप्ता¹ taptā́ni / taptā́¹
Vocative	तप्त tápta	तप्ते tápte	तप्तानि / तप्ता¹ táptāni / táptā¹
Accusative	तप्तम् taptám	तप्ते tapté	तप्तानि / तप्ता¹ taptā́ni / taptā́¹
Instrumental	तप्तेन tapténa	तप्ताभ्याम् taptā́bhyām	तप्तैः / तप्तेभिः¹ taptaíḥ / taptébhiḥ¹
Dative	तप्ताय taptā́ya	तप्ताभ्याम् taptā́bhyām	तप्तेभ्यः taptébhyaḥ
Ablative	तप्तात् taptā́t	तप्ताभ्याम् taptā́bhyām	तप्तेभ्यः taptébhyaḥ
Genitive	तप्तस्य taptásya	तप्तयोः taptáyoḥ	तप्तानाम् taptā́nām
Locative	तप्ते tapté	तप्तयोः taptáyoḥ	तप्तेषु taptéṣu
Notes	¹Vedic

Related terms

• तपति (tapati)
• तपस् (tapas)

Further reading

• Monier Williams (1899) “तप्त”, in A Sanskrit–English Dictionary, […], new edition, Oxford: At the Clarendon Press, →OCLC, page 437.
• Apte, Vaman Shivram (1890) “तप्त”, in The practical Sanskrit-English dictionary, Poona: Prasad Prakashan