Liburu elektroniko

Liburu elektronikoa edo e-booka liburu baten bertsio elektroniko edo digitala da. Liburu elektronikoa irakurtzeko, irakurgailu edo liburu elektronikoen irakurgailu izena duen gailua erabiltzen da. E-book terminoa ingelesetik dator, eta anbiguoa da, batzuetan «liburu elektroniko» (hots, irakurtzen dena) eta beste batzuetan «liburu elektronikoen irakurgailu» esan nahi baitu.

Liburu elektroniko
digital edition (en) eta liburua
Irudi gehiago
Honen parte	digital media (en)

Bestalde, autore batzuek liburu elektronikoen eta hipertestuen arteko desberdintasuna defendatzen dute. Hipertestuek informazioaren egituraketaren lotura egiteko balio dute; liburu elektronikoa, aldiz, paperean argitaratuko liburua digitalizatzeko erabiltzen da. Hipertestuaren adibide da Wikisource; eta e-bookaren adibide da edozein liburu digital, Interneten edota CD-ROM batean gordea.

Liburu elektronikoaren bilakaera

Liburu elektronikoaren irakurgailutzat hainbat tresna erabil daitezke: ordenagailuak, PDA, ordenagailu eramangarriak, eta hala pantaila nola memoria digitala dituen edozein gailu elektroniko, oro har.

Hala ere, XXI. mendearen lehen hamarkadaren bukaeran, liburu elektronikotzat soilik balio zuten gailuak azaldu ziren, paperezko liburuen aldakortasuna emulatzeko diseinatuta daudenak. Honela bilatu zen: mugikortasuna eta autonomia (kontsumo baxua duten gailu mugikorrak irakurketa luzatzeko, kargaren beharrik gabe), neurri nahikoa duten pantailen bidez ohiko dokumentuak ikusteko (A4 edo A5 formatuetan), kontraste neurri altua eta baita eguneko argiaz ere.

Testuinguru horretan, tinta elektronikoa agertu zen: paper eragina du (berezko argitasunik gabe, kontraste altua lortuta) eta kontsumo eskasa (teknologia horrek pantaila aldaketetan bakarrik behar baitu elikagaia).

Adibidez, iLiad gailua (iRex-ek sortua eta Espainian 2006tik aurrera salmentetan lehena dena), Reader (PRS-500 eta PRS-505) Sony-rena, HanLin V3, STAReBOOK STK – 101, Bookeen Cybook eta Kindle, Amazoneko produktua.

Liburu elektronikoen fitxategien formatuak

Formatu arrunten artean honako hauek daude: DOCa, PDBa (Mobipocket) eta PDFa. Formatu horiek programa bereziekin ikusi daitezke. Erabiliena PDFa da: Adobe Reader jabe-programa erabiliz gero, irakurgarria da. Haren abantailak mugikortasuna eta ISO estandarizazioa dira; desabantaila nagusia, aldiz, orrialde arteko banaketa egokitzeko ezina da: adibidez, MOBI (Mobipocket) eta Adobe ePUB formatuek ez dute desabantaila hori.

Antzekoak

• Komikia edo antzekoa digitala badira, e-komikia deitzen zaie.
• Liburuak audio formatuan badaude, audioliburua deitzen zaie.

Irakurgailuen taula

	Cybook	Sony Reader	iLiad	HanLin	Hanlin-V3	STAReBOOK	FLEPia
Neurriak (mm)	188 x 118 x 8.5	175 x 124 x 12	217 x 155 x 16	210 x 159 x 18.2	184 x 120.5 x 9.9	188 x 118 x 8	??? x ??? x 12
Pisua (gramoetan)	174	255	389	480	200	176	320
Pantaila (hazbeteak / mm)	6 / 122x91	6 / 122x91	8.1 / 124x152	7.5	6 /122x91	6 / 122x91	A4
Bereizmena (pixelak)	800x600	800x600	1024x768	800x600	800x600	800x600	1024x768
Grisaren mailak	4	16	16	4	4	4	KOLOREA
Orrialde kopurua	8000 orrialde	7500 orrialde	12 ordu	13500 orrialde	9000 orrialde	? orrialde	50 ordu
Bateriako autonomia	Ez	Ez	Bai	Ez	Ez	Ez	Bai
Barne memoria	64 MB	192 MB	128 MB	32 MB	64 MB	?
Zabaltzeko ahoak	SD	SD, MMS,MS,MC	SD, MMC, CF	SD	SD	SD
Oinarrizko formatuak	PDF, RTF, PRC, JPG, GIF, PNG, Open Book	PDF, TXT, RTF, Word, JPG, GIF, PNG, BMP, BBeB Book	PDF, HTML, TXT, JPG, BMP, PNG, PRC	PDF, DOC, WOLF, HTML, MP3, JPG, TXT, CHM, RAR, ZIP, CEB Images	PDF, RTF, DOC, HTML, TXT, FB2 (XML), CHM, WOLF, RAR, ZIP, JPG, MP3, DJVU y otros	???	???
USB bertsioa	2.0	2.0	1.1	1.1	1.1	2.0	???
Entzungailuen irteera	Bai	Bai	Bai	Ez	Bai	???	???
WI-FIa	Ez	Ez	Bai	???	Ez	???	Bai
Ethernet irteera	Ez	Ez	Bai	Ez	Ez	Ez
Sistema eragilea	Linux 2.4.18	Linux	Linux	Linux	???	Windows CE 5.0

Bibliografia

• (Gaztelaniaz) Franganillo, Jorge. "La industria editorial frente al libro electrónico". El profesional de la información, 17(4), 2008, 416-417 orrialdeak.

Ikus, gainera

• Calibre (softwarea)

Kanpo estekak

• Datuak: Q128093
• Multimedia: Electronic books / Q128093