B12 bitamina

B12 bitamina
	Irudi gehiago
Aurkitzailea	Mary Shaw Shorb (en) , Karl August Folkers (en) eta Alexander Robertus Todd
Mota	cobalamin (en) , metabolito, B taldearen bitaminak eta konposatu kimiko
Masa molekularra	1.355,38 g/mol
Erabilera
Tratatzen du	vitamin B12 deficiency (en)
Identifikatzaileak
PubChem	184933

B12 bitamina, kobalamina ere deitua, bere molekulan kobaltoa duen bitamina hidrodisolbagarria da. Egitura molekular korapilatsua du bitamina honek (ikus irudia), kobaltoa eraztun porfiniko baten erdian egonik.

Funtsezko zeregina du kobalaminak burmuin eta nerbio-sistemaren jardueran. Baita odoleko eritropoiesian ere.

Zehatza izanik, B12a ez da bitamina bakarra. Lau kobalamina daude, haien egitura molekularrean kobaltoa dutenak:

zianokobalamina
hidroxikobalamina
5'-desoxiadenosilkobalamina
metilkobalamina

Funtzioak

Eritropoiesian parte hartzeaz gain, proteina eta azido nukleikoen metabolismoan jarduten du kobalaminak. Metilo taldearen (-CH3) transferentzietan ere laguntzen du bitamina horrek.

Nerbio-sistemaren funtzionamendurako funtsezkoa da. Mielina-zorroaren egitura mantentzen du, hots, nerbioak babesten dituen egitura.

Iturria

Naturan B12 bitaminaren sintesia bakterioek burutzen dute. Zehazki, lurzoruan edo landareen erroetan (sinbiosia eginez) bizi diren bakterioak dira bitamina honen ekoizle nagusiak. Besteak beste, Aerobacter, Azotobacter, Bacillus, Clostridium, Mycobacterium, Proteus, Pseudomonas, Rhizobium eta Streptomyces generoak.

Animalia belarjaleek bakterioek sortutako B12 bitamina hartzen dute landareetatik, eta haragijaleek belarjaleak janez hornitzen dira bitamina horretaz.

Elikagaien artean, B12 bitamina ugaria da okelan, arrainetan, esnean, arrautzetan eta gibelean. Barazkijaleen artean bitamina honen gabezia ager daiteke, fruta eta barazkietan urria baita.

Gabezia

Bitamina honen gabeziak anemia kaltegarri izeneko gaitza eragiten du: eritrozitoen kopurua asko jaisten da (eritropoiesiak akats larriak baititu), eta kalte neurologiko eta gastrointestinalak agertzen dira.

Behar den baino gutxiago hartzen denean, anemia kaltegarria agertzen ez bada ere, beste gaitz batzuk etor daitezke: nekea, depresioa eta oroimen ahula, besteak beste.

Azpimarratu behar da bitamina hau heste meharrean xurgatua izan dadin beharrezkoa dela urdailak ekoizten duen FI faktorea ("faktore intrintsekoa"). Faktorerik ezean hartutako kobalamina ez da xurgatzen eta ez da odolera iristen, anemia kaltegarria agertuz.

Kanpo-estekak

Datuak: Q187706
Multimedia: Vitamin B12 / Q187706