Tokioko bonbardaketa
Tokioko bonbardaketa | |
---|---|
Mota | aerial bombing of a city (en) carpet bombing (en) |
Honen parte da | air raids on Japan (en) |
Denbora-tarte | 1942ko apirilaren 18a - |
Data | 1940(e)ko hamarkada |
Kokaleku | Tokio |
Herrialdea | Japoniar Inperioa |
Pertsona hilak | 105.400 |
Pertsona zaurituak | 150.000 |
Osatuta | |
Tokioko bonbardaketa (japonieraz: 東京大空襲 Tōkyōdaikūshū ) Ameriketako Estatu Batuetako Armadak airetik bonba su-eragile bidez egindako erasoak izan ziren. 1942an eta batez ere, 1944 eta 1945 urteetan egin zituen AEBk erasoak. Erasoen ondorioz, 100.000 pertsona hil ziren eta 1.000.000 desplazatu eragin zituen[1].
Gertakariak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]1945eko martxoaren 9aren eta 10aren arteko goizaldean, AEBetako 334 B-29 hegazkinek 1.665 tona bonba su-eragile bota zituzten. Fosforo zuriz eta napalmez osatutako bonba horiek erasotzaileek aurreikusitako triskantza eragin zuten; lurrikarei aurre egiteko, Japoniako eraikuntza material tradizional nagusiak egurra eta papera baitira. 41 kilometro koadro erraustu zituzten[2].
Ondorioak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]260.000 etxe baino gehiago birrindu eta gutxienez, 105.400 pertsona hil (Hiroshiman eta Nagasakin, hurrenez hurren, 80.000 eta 74.000 pertsona hil zituzten bonbek erasoaren unean, gerora erradiazioak askoz biktima gehiago eragin arren). Eta aditu gehienen ustez, benetako biktima kopurua askoz handiagoa izan zen, bi aldeei interesatzen baitzitzaien zenbakiak txikitzea: estatubatuarrek eragindako sarraskia minimizatu nahi zuten eta japoniarrek ez zuten beren ahuldadea onartu nahi.
Erantzuleak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Robert S. McNamara zen orduan AEBetako defentsa ministroa eta, beraz, Tokioko bonbardaketaren erantzule intelektuala. Hil baino lehen, barkamena eskatu zuen erasoarengatik, baina oraindik ere egindakoa justifikatzen ahalegindu zen, “in order to do good you have to sometimes engage in evil” esaldi ezagunarekin; ongia egiteko batzuetan gaizki jokatu behar dela, alegia. Curtis LeMay jeneralak, erasoaren erantzule materialak, askoz garbiago hitz egin zuen: “Galdu izan bagenu, ni gerrako kriminala nintzateke”.
Hortaz, Tokioko sarraskiak bertan behera uzten du hilabete batzuk geroago Trumanek erabilitako justifikazioa, are gehiago kontuan hartuta Nagasakiko erasoaren bezperan eta biharamunean, abuztuaren 8an eta 10ean berriro ere Tokio bonbardatu zutela.
Erasoen helburua
[aldatu | aldatu iturburu kodea]Mark Seldenek dioenez, Japoniaren errendizioaren bidea jorratzen ari zen bonba atomikoa baino lehen ere eta, horretarako, Sobietar Batasunaren bitartekaritza bilatzen zuen. AEBek, ordea, ez zuten sobietarrek Ozeano Barean eskua sartzerik nahi eta nagusiki horrek bultzatu omen zituen arma atomikoak erabiltzera eta bide hori ixtera.
Gainera Seldenek aurrekaritzat ditu Japoniaren aurkako eraso atomiko eta ez-atomikoak:
« | Gerra egiteko modu oso estatubatuarraren hasiera izan zen hura: zibilak bonbardatzea eta, gero, ukatzea. | » |
Erreferentziak
[aldatu | aldatu iturburu kodea]- ↑ (Ingelesez) Long, Tony. «March 9, 1945: Burning the Heart Out of the Enemy» Wired ISSN 1059-1028. (Noiz kontsultatua: 2024-03-06).
- ↑ Irazustabarrena, Nagore. (2018ko uztailaren 29a). «Tokio, bonba atomikoaren itzalean» Argia CC-BY-SA lizentzia.