تاریخ اقیانوسیه
اقیانوسیه نخستین بار توسط اروپاییان از قرن شانزدهم کشف شد. دریانوردان پرتغالی بین سالهای ۱۵۱۲ و ۱۵۲۶ به جزایر ملوک (آنتونیو د آبرو و فرانسیسکو سرائو در ۱۵۱۲)، تیمور، جزایر آرو، جزایر تانیبار و پاپوآ گینه نو (خورخه د منزز در ۱۵۲۶) رسیدند. در سال ۱۵۱۹، یک سفر اکتشافی اسپانیایی که به رهبری فردیناند ماژلان در امتداد سواحل شرقی آمریکای جنوبی حرکت کرد، تنگهای را بین تیرا دل فوئگو و سرزمین اصلی آمریکای جنوبی یافت که بعداً تنگه ماژلان نام گرفت و در ۲۸ نوامبر ۱۵۲۰ وارد اقیانوسی شد که خود او آن را «اقیانوس آرام» نامید. این سه کشتی به سمت شمال حرکت کردند و بادهای بسامان آنها را از اقیانوس آرام عبور دادند و از جزایر زیادی از اقیانوسیه تا فیلیپین گذراند و ماژلان در این نواحی کشته شد.
هلندیها اولین اروپایی بودند که خطوط ساحلی استرالیا، تاسمانی، نیوزیلند، تونگا، فیجی، ساموآ و جزیره ایستر را کاوش و نقشهبرداری کردند. در قرن هفدهم، دریانوردان و کاوشگران شرکت هند شرقی هلند تقریباً از سه چهارم خط ساحلی استرالیا، به استثنای ساحل شرقی، نقشهبرداری کردند. آبل تاسمان اولین کاوشگر اروپایی شناخته شدهای بود که به جزایر سرزمین ون دیمن (تاسمانی کنونی) و نیوزیلند رسید و جزایر فیجی را دید. دریانورد او فرانسوا ویشر و بازرگانش ایزاک گیلسمانس بخشهای وسیعی از استرالیا، نیوزیلند، تونگا و جزایر فیجی را نقشهبرداری کردند. در ۲۴ نوامبر ۱۶۴۲، آبل تاسمان ساحل غربی تاسمانی را در شمال بندر مک کواری دید. او کشف خود را سرزمین ون دیمن به نام آنتونیو فان دیمن، فرماندار کل هند شرقی هلند نامید. در آن زمان از دو جزیره نیز نام برده شده که مشخص نیست وجود دارند یا خیر. اینها ماریا ترزا و ارنست لگووه در حدود ۳۵ درجه جنوبی و ۱۵۰ درجه غربی هستند. گفته میشود که این جزایر در سالهای ۱۸۴۳ و ۱۹۰۲ دیده شدهاند، اما از آن زمان تاکنون هرگز پیدا نشدهاند.
استرالیا در سال ۱۷۸۸ و نیوزیلند در سال ۱۸۴۰ مستعمره بریتانیا شدند و به دنبال آنها فیجی نیز در سال ۱۸۷۲ مستعمره شد. در واقع، بسیاری از جزایر اقیانوسی بخشی از امپراتوری بریتانیا شدند. علاوه بر بریتانیا، قدرتهای اروپایی دیگری نیز که بر بخشهای خاصی از اقیانوسیه کنترل داشتند. به عنوان مثال، کالدونیای جدید از سال ۱۸۵۳ متعلق به فرانسه بود، همانطور که پلینزی فرانسه از سال ۱۸۸۹ به آن کشور تعلق گرفت. آلمان نیز مستعمراتی را در آنجا ترتیب داد (برای نمونه، گینه نو آلمان در سال ۱۸۸۴ و ساموآ در سال ۱۹۰۰).
علاوه بر اروپا، ایالات متحده نیز به دنبال قلمروهایی در اقیانوسیه بود؛ بنابراین هاوایی در سال ۱۸۹۸ به یک قلمرو آمریکا تبدیل شد. چندین اختلاف بین ایالات متحده، آلمان و بریتانیا در مورد ساموآ منجر به کنوانسیون سهجانبه در سال ۱۸۹۹ شد. در طول جنگ جهانی اول، مستعمرات آلمان در اقیانوسیه به تصرف متفقین درآمد. در طول جنگ جهانی دوم، ژاپن به گینه نو، جزایر سلیمان و سایر جزایر اقیانوسی حمله کرد. آنها در جریان نبرد دریای مرجان و کارزار مسیر کوکودا بازگردانده شدند. سرانجام ژاپن در سال ۱۹۴۵ شکست خورد. استرالیا و نیوزیلند در طول قرن بیستم تحت سلطه قرار گرفتند. به لطف اساسنامه وست مینستر در سالهای ۱۹۴۲ و ۱۹۴۷، آنها توانستند مستقل از بریتانیا قانونگذاری کنند. هاوایی در سال ۱۹۵۹ به یکی از ایالتهای ایالات متحده تبدیل شد. فیجی و تونگا در سال ۱۹۷۰ مستقل شدند و به دنبال آن بسیاری از جزایر دیگر نیر کشورهای مستقلی شدند.
انجمن اقیانوس آرام جنوبی در سال ۱۹۷۱ ایجاد شد که بعداً در سال ۲۰۰۰ به مجمع جزایر اقیانوس آرام تبدیل شد. این سازمان همکاری بین ۱۶ کشور اقیانوسیه را ارتقا میدهد. جزیره بوگنویل از نظر جغرافیایی بخشی از جزایر سلیمان است، اما از نظر سیاسی بخشی از پاپوآ گینه نو است. در سال ۱۹۷۵ این جزیره تلاش کرد تا مستقل شود، اما موفق نشد. به همین دلیل در دهه ۱۹۹۰ جنگ داخلی در این جزیره درگرفت. در نهایت این جزیره استقلال بیشتری به دست آورد، اما هرگز مستقل نشد.
در دهه ۱۹۸۰، فرانسه با انجام آزمایشهای هستهای در اقیانوسیه (در جزیره مرجانی مورروآ) به محیط زیست منطقه ضربه زد. چندین سازمان محیط زیست، از جمله گرینپیس با اعزام کشتی رینبو واریر به این موضوع اعتراض کرد. با این حال، سرویسهای مخفی فرانسه کشتی را در سال ۱۹۸۵ در اوکلند نیوزیلند غرق کردند تا از رسیدن آن به مورروآ جلوگیری کنند. در سال ۱۹۷۵ تیمور شرقی از پرتغال استقلال یافت، اما اندونزی به زودی به آن حمله کرد. تیمور شرقی در نهایت در سال ۲۰۰۲ مستقل اعلام شد.
جستارهای وابسته
[ویرایش]منابع
[ویرایش]- مشارکتکنندگان ویکیپدیا. «History of Oceania». در دانشنامهٔ ویکیپدیای انگلیسی، بازبینیشده در ۲۲ ژانویه ۲۰۲۲.