پرش به محتوا

قدس (تهران)

مختصات: ۳۵°۴۳′شمالی ۵۱°۰۷′شرقی / ۳۵٫۷۲°شمالی ۵۱٫۱۱°شرقی / 35.72; 51.11
از ویکی‌پدیا، دانشنامهٔ آزاد
شهر قدس
Map
کشور ایران
استانتهران
شهرستانقدس
بخشمرکزی
نام(های) دیگرکاووسیه، کاووس (پایان کاربرد در ۱۳۵۷)
نام(های) پیشینقدس نخستین نام رسمی این شهر است.
سال شهرشدن۱۳۶۸/۰۴/۰۳
مردم
جمعیت۳۰۹٬۶۰۵[۱]
جغرافیای طبیعی
مساحت۲۷۰۰ هکتار
ارتفاع۱۱۷۰ متر
اطلاعات شهری
شهردارسعید شهلی[۳]
پیش‌شمارهٔ تلفن۰۲۱[۲]
وبگاه
قدس (تهران) بر ایران واقع شده‌است
قدس (تهران)
روی نقشه ایران
۳۵°۴۳′شمالی ۵۱°۰۷′شرقی / ۳۵٫۷۲°شمالی ۵۱٫۱۱°شرقی / 35.72; 51.11

شهر قدس (یا کاووس، کاووسیه تا ۱۳۵۷) که در سال ۱۳۶۸ از گردهمایی چهار روستا به نام های قلعه‌حسن‌خان، کاووسیه، سرخ حصار و اسماعیل آباد تشکیل گردید، مرکز شهرستان قدس در استان تهران است.[۴][۵] شهر قدس در غرب استان تهران، نزدیکترین شهرستان به شهر تهران و میان دو استان تهران و البرز جای گرفته‌است؛ به‌گونه‌ای که محله کاووسیه دقیق در مرز شهر قدس و شهر تهران است.

معرفی

[ویرایش]

شهر قدس یکی از شهرهای قدیمی استان تهران است که با قرار گرفتن این شهر در بزرگراه متوسلیان (کیلومتر ۲۰) و موقعیت خوب جغرافیایی و آب و هوای خوب کوهپایه‌ای در این چند سال اخیر میزبان سکونت مهاجرین بسیاری از سایر شهرهای کشور بوده است. این شهر دارای معادن، مزارع، باغ‌ها و مجتمع‌های صنعتی متعدد است.[۶][۷] شهر قدس که تا قبل از تأسیس شهرداری شهر قدس در سال ۱۳۶۸ (خورشیدی) وجود خارجی نداشت، امروزه به اشتباه قلعه حسن خان را نام قدیم شهر قدس می دانند اما قلعه حسن خان، روستایی کوچک در حاشیه جنوب غربی تهران و همجوار با روستاهای دیگر از جمله روستای تاریخی ۵ هزار ساله کاووسیه، روستای سرخ حصار و روستای اسماعیل آباد بود که تجمیع این چهار روستا، شهر قدس را تشکیل داد.

در ۱۳۶۸/۰۴/۰۳[۸] شهر قدس از به هم پیوستن روستاهای کاووسیه، قلعه حسن خان، سرخ حصار و اسماعیل آباد به وجود آمده است. در حال حاضر هر کدام از این چهار روستا به محله های بزرگ و قدیمی این شهر تبدیل شده اند. برخی به اشتباه نام قلعه حسن خان را نام قدیم شهر قدس می دانند در صورتی که شهر قدس با تازه تاسیس بودنش فعلا فقط یک نام قدس را داشته و قلعه حسن خان نام محله ای در شهر قدس می باشد.

از این‌رو می‌توان دو دوره متمایز را برای تحول کالبدی این شهر متصور گردید:

  • ایجاد بناها و رشد قلعه حسن‌خان به صورت یک روستا در اواسط دوره قاجار
  • رشد سریع و بدون وقفه شهر در سه دهه اخیر

در مرحله اول رشد منطقه روستای قلعه حسن‌خان از دو قلعه اربابی تشکیل گردیده که بنام مالک آن (حسن خان که میرشکار ناصرالدین شاه قاجار بوده) نامیده شده است و هر دو قلعه دروازه بوده است (یکی از دروازه‌های نزدیک مسجد جامع فعلی و دیگری نزدیک میدان قدس سابق).

مرحله دوم رشد منطقه با تأسیس کارگاه‌ها و کارخانجات متعدد در نزدیکی روستاهای کاووسیه و سرخ حصار و اسماعیل آباد در کنار جاده قدیم کرج و کنار راه‌آهن و به‌طورکلی شروع توسعه تهران در چند دهه اخیر آغاز گردید. در این مرحله با رشد سریع جمعیت منطقه تهران روستاهای ذکر شده نیز که در فاصله نسبتاً کمی از تهران و در نزدیکی تعدادی از این کارخانجات و کارگاه‌ها قرار گرفته بودند به سرعت رشد کردند.

میدان قدس سابق، جایی که قبلا دروازه اصلی قلعه حسن‌خان در آن قرار داشت و قلعه پشت آن بود که هم اکنون این میدان برداشته شده و خیابان است.

پیشینه

[ویرایش]
موقعیت برخی از شهرهای حاشیه‌ای جنوب، جنوب غرب و غرب نزدیک تهران ۱- فردیس ۲- اندیشه ۳- شهر قدس ۴- شهریار ۵- احمدآباد مستوفی ۶- پرند ۷- رباط کریم ۸- اسلامشهر ۹- باقر شهر

روستای قلعه حسن‌خان که ابتدا به نام سبزه الماس(محلی سرسبز) معروف بود دشتی حاصلخیز بود که در دوره قاجار با ایجاد قلعه‌ای برای حسن خان میرشکار ناصرالدین شاه معروف شد. منطقه‌ای که در اصل شکارگاه حکومتی قاجاریه بود و در اطراف آن منطقه باستانی کاووسیه، سرخ حصار، چیتگر، کاروانسراسنگی و نهر فیروز بهرام (یکی از نهرهای باستانی که قدمتش به بیش از پنج هزار و پانصد سال می‌رسد و امروزه به صورت کانال سیمانی موجود است) در شمال آن و رود کرج و روستای باباسلمان در جنوب آن، روستای اسماعیل‌آباد در شمال شرقی، روستاهای زرنان (قدس) بالا و پائین و شهرک دانش در شرق آن و گرمدره و تپه‌های قورت داغی در غرب آن واقع شده‌اند. در اواسط دوره قاجار شخصی بنام امیرتومان مصطفی‌قلی‌خان مقدم که میرشکار (سردسته شکارچیان) دربار بود اراضی این منطقه را از خدیجه‌سلطان‌خانم دختر شاهزاده الله‌وردی میرزا (پسر هفدهم فتحعلی‌شاه) خریداری می‌کند[۹] و در آن زمان این منطقه بسیار دور از پایتخت بود و کسانی که در تهران به سوی کرج حرکت می‌کردند معمولاً اولین اتراقگاه آنان در نزدیکی همین محل کاروانسرای سنگی (تقاطع بزرگراه متوسلیان و بزرگراه شهید لشگری) بود.[نیازمند منبع]

امیرتومان با فراهم کردن امکانات و آوردن عده‌ای از اهالی خمسه (زنجان) به این منطقه، آرام آرام زمین‌های بایر را به زمین‌های کشاورزی تبدیل نمود و منطقه رنگی از زندگی جدید به خود گرفت. می‌گویند نام اولیه این محل پیش از آنکه امیر تومان آن را تصاحب کند سبزه الماس بوده وامیرتومان آنجا را به نام فرزند ارشدش که نام او حسن خان بود «قلعه حسن‌خان» نامید. امیرتومان صاحب چند فرزند به نام‌های: رضاخان، حسن خان، آقابزرگ خان، مؤتمرالدوله و سالار همایون بود که آنان پس از مرگ پدر، قلعه حسن‌خان را بین خود تقسیم کردند و به هر یک از برادران نزدیک یک دانگ رسید. در آن زمان تمام اراضی این قلعه و اطراف آن قابل کشت و زرع بود و کلاً به نواحی: چمن سبزه الماس، ورامینک، میاندوآب، قلعه سون، اکبر نایب، چنارسوخته و… که مجموعاً ده قطعه بوده تقسیم می‌شد. [نیازمند منبع]

بررسی مدارک تاریخی نشان می‌دهد که در میاندوآب عده‌ای از اعراب ساکن بوده و به پرورش گاومیش اشتغال داشته‌اند. اراضی توسط سه قنات بزرگ آبیاری و پرآب آبیاری می‌شد. یکی از آن‌ها قنات بزرگ نام داشت؛ و مبدأ آن تپه و رودخانه‌ای به نام قروق که شاخه‌ای از رود کرج بود. گویا یکی از قنات‌ها که قنات بزرگ نام داشت از تپه‌های سرخه حصار سرچشمه گرفته به سوی قلعه امتداد می‌یافت. آب این قنات حتی به مناطق جنوبی تری چون ورامینک نیز می‌رسید. [نیازمند منبع] اولین مغازه در روستای قلعه حسن‌خان را شخصی بنام مشهدی حسین (هاتفیان) که اهل یزد بود باز کرده که محل فعلی آن نیز مغازه لبنیاتی جعفری روبروی مسجد جامع شهر است. وی همچنین به خاطر کلاه شاپویی که همیشه به سر داشت به کلاه حسین معروف بود. اولین وسیله نقلیه که وانت بار و شبیه به کامیون بوده توسط شخصی بنام حمید شهباز یاردلی فرزند کریم خان آورده که روزی دو بار صبح و عصر این وسیله به شهر تردد داشته و مردم از آن استفاده می‌کردند. تنها امامزاده این شهر امامزاده ابوالحسن و ابوالحسین از نوادگان موسی کاظم (ع بوده و سابقه آن به چند صد سال برمی گردد و امروزه هم این امامزاده‌ها زیارتگاه اهل ایمان است که به امامزاده حضرتین معروف می باشد. اولین مسجد شهر مسجد جامع است که چندین بار بازسازی شده است. [نیازمند منبع] آموزش و تربیت در قالب مکتب خانه در شهر قدس توسط شخصی بنام شیخ مرتضی که روحانی بود شکل گرفته و اولین مدرسه دولتی شهر در سال ۱۳۴۱ به نام دبستان صادقی ساخته شده است.[نیازمند منبع]

اولین حمام محل واقع در خیابان روبروی کوچه میثم بوده که چون از وضعیت مناسبی برخوردار نبوده مالکین با کمک و همیاری مالی جهانشاه خان که یکی از سران بزرگ خمسه در آن زمان و از مخالفان رضاشاه بود و پس از شکست از ایشان به قلعه حسن‌خان آمده بود سرمایه ساخت حمام جدیدی بنام «خزینه در» روبروی مسجدجامع داخل کوچه احداث که این حمام به سال ۱۲۴۰ تا ۱۲۵۰ ه‍.ش برمی گردد و معمار آن شخصی بنام استاد کریم بوده است.[نیازمند منبع]

نامگذاری

در سال ۱۳۶۸/۰۴/۰۳[۱۰] چند روستای نزدیک به یکدیگر به نام های قلعه حسن‌خان، سرخ حصار، کاووسیه، اسماعیل‌آباد در غرب شهر تهران از بخش شهریار و از توابع شهرستان کرج، بنا به تصویب هیأت وزیران دولت در جلسه مورخ 1368.4.3 و به پیشنهاد شماره 1029.1.5.53 مورخ 1368.1.31 وزارت کشور به موجب ماده 4 قانون تعاریف و ضوابط‌ تقسیمات کشوری به یک شهر تبدیل و اولین نام این شهر را قدس درنظر گرفتند. در حال حاضر این روستاهای ذکر شده هرکدام محله های بزرگ شهر هستند و به اشتباه و به غلط نام محله قلعه حسن خان را نام قدیم شهر قدس می گویند.

آثار تاریخی شهر قدس

از آثار تاریخی شهر قدس می‌توان به تپه باستانی کاووسیه مربوط به هزاره سوم پیش از میلاد[۱۱] در محله کاووسیه امروزی که از آثار بدست آمده از آن می‌توان به تابوت مردی مومیایی اشاره کرد که در باغ عمارت شاهزاده ماهان قرار گرفته است و امامزادگان ابوالحسن و ابوالحسین معروف به امامزاده حضرتین انتهای خیابان امامزاده[۱۱] از فرزندان موسی کاظم هستند و بر دو تکه سنگ که در کنار مرقد مطهر این امامزادگان قرار دارد نوشته شده است: سلاله عصمت و طهارت امامزاده ابوعبدالله الحسین فرزند موسی سلاله عصمت و طهارت امامزاده ابوالحسن علی فرزند محمد و حمام قلعه که قدیمی‌ترین حمام شهر قدس است و بنای آن برای دوره قاجار است و نهرفیروز بهرام به قدمت هزاره سوم پیش از میلاد و قبرهای سر خیابان عمارت و قبرستان ابتدای خیابان چمن سبزه الماس اشاره کرد که قدمتی قاجاری دارند اشاره کرد.

یک بلوار در قلعه حسن خان

محله و مناطق شهری

[ویرایش]
محله

از آنجا که محله کاووسیه محله ای تاریخی است شاید بتوان گفت اولین محله مسکونی شهر قدس امروزی است و با کشف آثار باستانی و تابوت مردی مومیایی از تپه ای در باغ شاهزاده ماهان(شازده) قدمت آن به سه هزار سال پیش از میلاد مسیح برمی گردد و در شمال و ورودی شهر قدس قرار دارد. در گذشته دور در سرخ حصار، وارمینک، چمن سبزه الماس، امامزاده حضرتین و اسماعیل‌آباد هم سکونت‌هایی جریان داشته که در مقاطعی خالی از سکنه شده اند.

محله کاووسیه دقیقا در ورودی شمالی شهر قدس در نزدیکی تقاطع اتوبان حکیم، اتوبان فتح و اتوبان لشگری(جاده مخصوص کرج) قرار گرفته است. در سال ۱۴۰۱ دو ورودی و زیرگذر ریل راه آهن که در حاشیه این محله قرار دارد در تقاطع این اتوبان ها جهت دسترسی مستقیم محلی به محله کاووسیه احداث و افتتاح شد و باعث حذف ترافیک برای ساکنین اطراف این محله گردید. ایستگاه راه آهن شهر قدس نیز در مرز بین محله کاووسیه شهر قدس و شهر تهران قرار دارد که به راحتی می توان با قطار به عنوان مترو به میدان راه آهن تهران رسید.

بخش عمده ای از محله کاووسیه نوسازی شده است و تقریبا در همه قسمت های این محله آپارتمان سازی با مجوز و صدور سند، ساخت انجام شده است. این محله که دارای ورودی هایی به شهر قدس است از طریق دو زیرگذر به طور مستقیم از اتوبان وارد این محله می شود و دسترسی به این محله را از شهرهای تهران و کرج بدون ترافیک کرده است، وجود ایستگاه راه آهن به صورتی که ریل از منازل مسکونی فاصله زیادی دارد و اطراف ریل دیوارهای بلندی کشیده شده و زیرگذرهای عابر پیاده هم برای تردد عابرین احداث گردیده است همچنین وجود باغ سرسبز شازده ماهان که هوای این منطقه را مطبوع می کند از اهمیت ویژه ای برخوردار شده است.

محله قلعه حسن خان نیز بین میدان قدس تا محله عمارت در قسمت مرکزی شهر قدس واقع شده است. روستای قلعه حسن خان پس از استقرار اولین مهاجرین خمسه و کاشی که برای همیشه ماندگار شدند ساخته شد. امروزه هم کاشی‌ها بیشتر در همین محله و امامزاده حضرتین ساکن هستند. در روستای قلعه حسن خان در زمان قاجار قلعه و برج و بارو و دروازه ای به مالکیت حسن خان که میرشکار ناصرالدین شاه بوده وجود داشته و شبها درب آن بسته می‌شد و هنوز بین قدیمی‌ها مرسوم است که می‌گویند اگر دیر بیایی در قلعه بسته می‌شود. هنوز می‌توان آثار دیوارهای کاهگلی آن را در کوچه‌های پشت مسجد جامع دید. در این روستا اولین حمام که امروزه ثبت میراث فرهنگی شده است قرار دارد. در در روستای قلعه حسن خان محله چمن سبزه الماس و محله عمارت که محله اعیانی خان روستای قلعه حسن خان بوده قرار داشته. کوچه‌های باریک و در هم تنیده اولین خصیصه این محله قدیمی کمتر نوسازی شده است که به کوچه‌های بن‌بست ختم می‌شود البته امروزه با تخریب و نوسازی اندک و ساخت باغ و باغچه‌هایی در جنوب و شمال به اطراف راه پیدا کرده وگرنه در گذشته تنها از شرق به میدان قدس (لاله) و در غرب به محله عمارت و میدان آزادی (سرقنات) راه داشت. اقوام اولیه در زمان قاجار مقدم‌های چرگر بودند که برای کار کشاورزی و دامداری به این منطقه کوچ کردند اما در زمان پهلوی مردم جهت اسکان و کار در کارخانجات اطراف آنجا به روستای قلعه حسن خان و اطراف آن مهاجرت کردند. منطقه ای ارزان که نزدیک به شهر تهران بود.[نیازمند منبع]

در گذشته شهر قدس دارای چندین محله بوده که تا به امروز هم موجود می‌باشند:

و محله‌های جدید که بین چهار روستا و چهار محله اصلی ذکر شده بنا شده اند و اکثراً با نام خیابان معروف‌اند:

  • کاج
  • استقلال
  • طالقانی
  • سجاد
  • شهرک بهشتی
  • کشاورز
  • مصلی
  • جوادآباد
  • سی متری شورا
  • هشت متری شورا
  • بهاران
  • صاحب الزمان
  • سی متری جمهوری
  • بیست متری ولیعصر
  • چهل و پنج متری انقلاب
  • قناری (حمام بعثت)
  • کوی مخابرات
  • کوی فرهنگیان (خیابان شهرداری و کوچه شورا)
  • کوی نیروی هوایی
  • شهرک نیروی انتظامی
  • شهرک فرزان (روبروی دانشگاه آزاد)
  • شهرک ابریشم فازهای ۱و۲
  • الهیه
  • کوی شهید عزیزی
  • شهرک مسکونی زندیه

و باغات معروف:

  • باغ شازده ماهان (انتهای کاووسیه)
  • باغ اختری (پشت شورای جنویی)
  • باغ سرهنگ (شهرک ابریشم)
  • باغ انگوری (مصلی)
مناطق شهری

مناطق شهری این شهر در حدود ۲۷۰۰ هکتار مساحت دارد. شهرداری قدس برای تأمین نیازمندی‌ها و اداره بهتر سطح شهر را به ۲ منطقه شهرداری و ۴ ناحیه تقسیم نموده است که جمعیت هر منطقه بالغ بر ۱۵۰۰۰۰نفر است.[۱۲]

فضاهای شهری

[ویرایش]
فضای سبز

اکثر فضای سبز قدس خشک شده و تبدیل به خانه و مراکز صنعتی شده، اما همچنان می‌شود نمونه‌هایی از باغات قدیمی را در آن دید. به جز باغ های معروف که در بالا به آن اشاره شد می‌توان به بوستان‌ها هم اشاره کرد. مسئولیت نگهداری از فضای سبز و بوستان‌های شهر قدس بر عهده سازمان بوستان‌ها و فضای سبز شهرداری قدس است.

اسامی بوستان‌های بزرگ:
اسامی بوستان‌های محله‌ای:
  • بوستان شهدای کاووسیه (کاووسیه)
  • بوستان شهید مدنی (بلوار مصلی)
  • بوستان معلم (خ گودرزی)
  • بوستان سرخ حصار
  • بوستان حافظ (خ دانش آموز)
  • بوستان عمارت (پشت بانک ملی مرکزی)
  • جانباز (خ شهید خاکسار)
اماکن ورزشی
  • ورزشگاه ۲۵ هزار نفرای شهدا(۳۰متری شورا)
  • زمین چمن حضرت ولیعصر (میدان حسین)
  • چمن مصنوعی نیما
  • زمین ۳۰۰۰متری (خیابان شریعتی (کاج))
  • زمین فوتبال سرخه‌حصار
  • سالن ورزشی بانوان (صنعت دوم)
  • سالن ورزشی الغدیر (شهرک ابریشم)
  • سالن ورزشی ولیعصر (میدان ولیعصر)
  • سالن ورزشی البرز (کاووسیه)
  • سالن ورزشی شهید آقا محمدی (خیابان شهرداری)
  • سالن ورزشی حجاب(۴۵متری انقلاب)
  • سالن ورزشی جانبازان (کوی جانبازان)
  • سالن ورزشی شهید شیرودی (کوی مخابرات)
  • سالن ورزشی شهرک دانش
  • سالن ورزشی معلم (شهرک ابریشم)
  • زمین چمن کاووسیه (کاووسیه)
  • خانه کشتی شهر قدس (یادواره خلبان کشتی‌گیر محمد عارف احمدیان)
اماکن فرهنگی

اماکن فرهنگی زیر نظر سازمان فرهنگی ورزشی شهرداری قدس :

  • فرهنگسرای قرآن و عترت، دارالقرآن سابق (مصلی).
  • مجتمع فرهنگی زینبیه (میدان قدس)
  • فرهنگسرای خانواده، بهداشت و سلامت (شهرک بهشتی).
  • سالن سینما و آمفی تئاتر فرهنگ وهنر.
  • باغ ملّی
  • خانه فرهنگ شهدای کاووسیه (کاووسیه).
  • خانه فرهنگ شهدای سرخ حصار (سرخ حصار).
  • خانه فرهنگ علامه دهخدا (سجاد).
  • خانه فرهنگ علامه طباطبایی (ولیعصر).
  • خانه جوان (عمارت و کلهر).
  • مجتمع فرهنگی باقرالعلوم (مصلی) توضیح: این مجموعه مدیریتی مشترک زیر نظر سازمان و جمعه دارد.
  • نگارخانه نقش و نگار، مرکزی سابق (میدان قدس).

مراکز فرهنگی زیر نظر اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی :

مراکز آموزشی
  1. دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر قدس
  2. دانشگاه جامع علمی - کاربردی واحد شهر قدس(۴ دانشگاه در سطح شهرستان قدس)
  3. دانشگاه پیام نور واحد شهر قدس (که در سال ۱۳۹۰ با شهریار ادغام شد

اشتغال

[ویرایش]

در حال حاضر شهر قدس از لحاظ اشتغال در غرب استان تهران به عنوان یکی از مراکز بزرگ صنعتی محیط مناسبی را فراهم نموده است و در این مراکز مشغول به کارند. بعد از اشتغال به کارگری، کارمندان درصدی از اشتغال را به خود اختصاص می‌دهند. از نظر اجتماعی در حال حاضر شهر قدس با وسعتی در حدود ۲۴ کیلومتر مربع یا به عبارتی ۲٬۴۰۰ هکتار جمعیتی بالغ بر ۳۵۰٬۰۰۰ نفر از دیدگاه وسعت و جمعیت، یکی از شهرهای پرجمعیت و متراکم در کشور محسوب می‌گردد. جمعیتی از اقوام و فرهنگهای مختلف با آداب و سنن متفاوت و ناهمگون که این تنوع زیاد منشأ برخی معضلات اجتماعی نیز در این شهر بوده است.[نیازمند منبع]

کشاورزی

[ویرایش]

از لحاظ کشاورزی شهر قدس به لحاظ موقعیت جغرافیایی از نوع خاک مرغوب و آب در حد کفایت در سطح شهر و منطقه از کشاورزی مطلوبی برخوردار است. از مهم‌ترین محصولات آن به عنوان نمونه:[نیازمند منبع]

  • غلات: گندم، جو، ذرت
  • از صیفی جات: گوجه، خیار
  • باغات میوه: سیب، آلو، گیلاس و آلبالو است.

سطح زیر کشت در حوزه قدس و شهرک‌های اطراف آن ۱۵۰۰ هکتار است. به دنبال تحولات اجتماعی و سیاسی دهه‌های اخیر، افزایش جمعیت و رشد مهاجرت به سوی تهران، امروزه شهر قدس به یکی از مناطق پرجمعیت و متراکم مسکونی حومه تهران تبدیل شده است.[۱۳]

آلودگی هوای شهر قدس

[ویرایش]

بر اساس گزارش‌های عمده دلیل آلودگی هوای این شهر وجود معادن شن و ماسه عنوان شده است.

معادن شن و ماسه

شهرستان قدس با دارا بودن واحدهای معدن شن و ماسه و چندین کارخانه آسفالت با مشکل آلودگی هوا مواجه است. برخی از این معادن متعلق به ۳۰ یا ۴۰ سال پیش است. آن زمان شهرستان قدس کوچک‌تر بوده و این معادن در حاشیه شهر قرار گرفته بودند، ولی با گذشت سالیان سال این معادن در چند قدمی محل سکونت شهروندان این شهرستان قرار گرفته‌اند.[۱۴]

به گفته حسین بیگلری رئیس وقت اداره محیط زیست قدس فعالیت صنایع بزرگ و کوچک در شهرستان قدس در کنار مزایا، ثمرات و فرصت‌های متعدد و بالقوه‌ای که از منظر اقتصادی، تولیدی و اشتغالزایی در پی دارد، حاوی مخاطرات و تهدیداتی در عرصه زیست‌محیطی نیز است. وجود۷۴ معدن شن و ماسه در این منطقه به صورت بالقوه مستعد ایجاد آلودگی‌های زیست‌محیطی است که ۶۰ تا ۷۰ درصد این معادن از حیث رعایت اصول زیست‌محیطی، استانداردهای لازم را رعایت می‌کنند، لذا فعالیت معادن با آلایندگی‌هایی همراه بوده که در شهرستان قدس بخش عمده این آلودگی‌ها ناشی از مسیرهای دسترسی و راه‌های مواصلاتی منتهی به معادن و تردد خودروهای سنگین و کامیون‌های حمل مصالح و نخاله‌های ساختمانی است. میزان آلایندگی هوای قدس در مقایسه با شهرستان‌های همجوار (ملارد و شهریار) به مراتب سنگین تر و شدید تر است که فعالیت‌های صنعتی و تولیدی اشاره شده از یکسو و نزدیکی به پایتخت و تأثیرپذیری از هوای آلوده تهران نیز ضریب آلودگی‌ها را تشدید کرده است. یکی از معضلات اساسی ما در این منطقه به لاستیک سوزی و زباله سوزی معطوف می‌شود.[۱۵]

ایستگاه سنجش آلودگی هوا

در خرداد ۹۴ ایستگاه سنجش آلودگی هوا در شهر قدس با حضور مدیر کل محیط زیست استان تهران افتتاح شد.[۱۶][۱۷] در پاییز ۹۶ اعلام شد که این ایستگاه از کار افتاده است.[۱۸][۱۹]

شهرداری قدس

[ویرایش]

شهرداری قدس سازمانی غیردولتی‌است که درسال۱۳۶۸ تأسیس شد و اداره شهر قدس را به عهده دارد. مسئولیت اداره این سازمان با شهردار قدس است با حکم شورای شهر قدس انتخاب می‌شود. شهرداری قدس شامل ۲ منطقه است که اداره هر منطقه به عهده شهردار آن منطقه است. اولین شهردار قدس، محمد اصالت بود که از سال۱۳۶۸ تا۱۳۷۰عهده‌دار این سمت بود.

شهرداری قدس (ساختمان مرکزی)
فرماندار

فرماندار فعلی (۱۴۰۲) شهر قدس، وحید گلی‌کانی است.

شهرداران قدس از آغاز تاکنون
  • محمد اصالت :اولین شهردار ۱۳۷۰–۱۳۶۸
  • جعفر کریمی اصل: ۱۳۷۱–۱۳۷۰
  • محمدصادق مصطفی زاده: ۱۳۷۲–۱۳۷۱
  • علیرضا گودرزی: ۱۳۷۶–۱۳۷۲
  • سید حمزه علی‌آبادی: ۱۳۷۶
  • سالار علیجانی: ۱۳۷۸–۱۳۷۶
  • علیرضا شهلی: ۱۳۸۲–۱۳۷۸
  • حسین یاسمی زاده: ۱۳۸۳–۱۳۸۲
  • غلامحسین تابش فرد: ۱۳۸۵–۱۳۸۳
  • کریم شایان راد: ۱۳۸۷–۱۳۸۵
  • غلامرضا یاوند عباسی: شهریور ۱۳۸۹–۱۳۸۷
  • غلامرضا محمد خانی: ۲۸ خرداد۱۳۹۱–شهریور ۱۳۸۹[۲۰][۲۱]
  • علی اصغر امیریان (سرپرست):[۲۲] ۱۵ مرداد ۱۳۹۱–۲۸ خرداد۱۳۹۱
  • محسن چیبایی: وی از ۱۵ مرداد۱۳۹۱[۲۳] تا۳۰ دی ۱۳۹۱به عنوان سرپرست شهرداری قدس فعالیت نمود و از تاریخ ۳۰ دی ۹۱ تا آبان ۹۲ حکم فعالیت ایشان به عنوان شهردار قدس ابلاغ گردید در ضمن ایشان اولین شهردار قدس می‌باشند که حکم شان توسط وزیر کشور امضا و ابلاغ می‌شود.[۳]
  • محمدصادق کولیوند: ۱۳۹۶–آبان۱۳۹۲
  • مسعود مختاری: ۱۴۰۰–۱۳۹۶
  • سعید شهلی: اکنون–اسفند ۱۴۰۰[۲۴]

منابع

[ویرایش]
  1. «نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن ۱۳۹۵». وبگاه رسمی مرکز آمار ایران. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۸ آوریل ۲۰۰۹.
  2. شهر قدس با تهران هم کد شد[پیوند مرده]
  3. ۳٫۰ ۳٫۱ حکم شهردار قدس ابلاغ شد[پیوند مرده]
  4. «۳ شهرستان به نقشه جغرافیایی کشور اضافه شد». بایگانی‌شده از اصلی در ۲۱ دسامبر ۲۰۱۰. دریافت‌شده در ۱۴ مارس ۲۰۱۲.
  5. «فرمانداری شهرستان قدس آغاز به کار کرد». بایگانی‌شده از اصلی در ۸ نوامبر ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۱۴ مارس ۲۰۱۲.
  6. «ازقلعه حسن خان تا شهر قدس». خبرگزاری ایرنا. ۲۶ آبان ۱۳۹۰. بایگانی‌شده از اصلی در ۵ آوریل ۲۰۱۸.
  7. «شهرستان قدس در نگاه کلی». استانداری تهران. ۲۴ اردیبهشت ۱۳۹۳. بایگانی‌شده از اصلی در ۶ آوریل ۲۰۱۸.
  8. «روستای قلعه حسن‌خان از توابع بخش شهریار شهرستان کرج به شهر قد». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ فوریه ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۱۲ فوریه ۲۰۱۹.
  9. «جستاری پیرامون هنر خط در بیع نامه نویسی عهد قاجار با تکیه بر (بیع نامه قلعه حسن خان)». سیویلیکا.
  10. «روستای قلعه حسنخان از توابع بخش شهریار شهرستان کرج به شهر قد». بایگانی‌شده از اصلی در ۱۴ فوریه ۲۰۲۰. دریافت‌شده در ۱۲ فوریه ۲۰۱۹.
  11. ۱۱٫۰ ۱۱٫۱ «دانشنامهٔ تاریخ معماری ایران‌شهر». سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ایران. بایگانی‌شده از اصلی در ۱۲ نوامبر ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۲۰۱۱-۰۵-۱۹.
  12. ناحیه محوری گامی محکم در راستای رفع نیازهای شهر و شهروندان[پیوند مرده]
  13. «تاریخچه شهرقدس». بایگانی‌شده از اصلی در ۱ فوریه ۲۰۱۱. دریافت‌شده در ۱۴ مارس ۲۰۱۲.
  14. همایون ساویز (۲۸ فروردین ۱۳۹۶). «تاخت و تاز معادن در شهرقدس!!!». خبرگزاری افروز. بایگانی‌شده از اصلی در ۵ آوریل ۲۰۱۸. بیش از یک پارامتر |پیوند بایگانی= و |archiveurl= داده‌شده است (کمک); بیش از یک پارامتر |تاریخ بایگانی= و |archivedate= داده‌شده است (کمک)
  15. «غرب استان تهران زیر چتر آلودگی/قصه پرغصه‌ای که ادامه دارد». خبرگزاری مهر. ۵ دی ۱۳۹۵.
  16. «ایستگاه سنجش آلودگی هوا در شهرستان قدس به بهره‌برداری رسید». خبرگزاری ایرنا. ۱۸ خرداد ۱۳۹۴.
  17. «ایستگاه سنجش آلاینده‌های هوای شهرستان قدس افتتاح شد». خبرگزاری برنا. ۱۹ خرداد ۱۳۹۴.
  18. «شهرستان‌های قدس و قرچک فاقد سیستم سنجش آلایندگی هوا هستند». ایسنا. ۲۶ آذر ۱۳۹۶.[پیوند مرده]
  19. «اوضاع نابسامان ایستگاه‌های سنجش آلودگی هوا در تهران». ایسنا. ۲۶ آذر ۱۳۹۶.
  20. پورتال اطلاع‌رسانی شهرداری قدس[پیوند مرده]
  21. خدا حافظی گرم و صمیمی شهردار قدس با پرسنل[پیوند مرده]
  22. علی اصغر امیریان به عنوان سرپرست شهرداری قدس منصوب گردید[پیوند مرده]
  23. محسن چیبایی با هفت رای، سکاندار شهرداری قدس شد[پیوند مرده]
  24. «شهردار جدید قدس معرفی شد». خبرگزاری فارس. ۱۶ اسفند ۱۴۰۰.
  • کتاب: سبزه الماس، نوشته: رامین شریفی.
  • کتاب: راهنمای همشهری|راهنمای مشاغل شهرستان قدس، نوشته: تحریریه همشهری، با همکاری روابط عمومی شهرداری قدس، صفحه ۶۴و۶۵، چاپ اول۱۳۸۹.
  • وب سایت سازمان فرهنگی ورزشی شهرداری قدس

https://web.archive.org/web/20181020230800/http://baztabeqods.ir/ جامع‌ترین کانال اطلاع‌رسانی مردم شهر قدس

  • کتاب: راهنمای همشهری|راهنمای مشاغل شهرستان قدس، نوشته: تحریریه همشهری، با همکاری روابط عمومی شهرداری قدس، صفحه ۶۴و۶۵، چاپ اول۱۳۸۹.

پیوند به بیرون

[ویرایش]

جستارهای وابسته

[ویرایش]