Spreagthóir
Réigiún neamhchódaithe ar an ADN díreach taobh le géin, a fheidhmíonn mar a bheadh lasc ann a ligeann don tras-scríobh dul ar aghaidh. Nascann próitéiní éagsúla (fachtóirí tras-scrioptáise) leis na seichimh ADN spreagthóra, agus ar deireadh earcaíonn an einsím polaiméaráis RNA. Ansin tosaíonn sí seo ar thras-scríobh na géine.
Tá spreagthóirí le fáil in aice le láithreáin tosaithe tras-scríofa, ar an dual céanna agus suas i dtreo réigiún 3′ den dual frithchéadfach.
Is féidir le spreagthóirí a bheith timpeall 100-1000 péire bunanna ar fad.[1]
Léargas ginearálta
[cuir in eagar | athraigh foinse]Chun tras-scríobh a chur i bhfeidhm, caithfidh an einsím a shíntéisíonn RNA nascadh leis an ADN láimh le géin. Tá seichimh ADN istigh i spreagthóirí a sholáthraíonn láithreán nasctha do pholaiméaráis RNA agus do phróitéin darb ainm fachtóirí tras-scríofa a earcaíonn polaiméaráis RNA. Tá seichimh mhúsclóra nó shriantóra de núicléitidí comhfhreagracha ag na fachtóirí úd, seichimh a nascann le spreagthóirí ar leith agus a rialann léiriú na ngéinte.
Tá tábhacht ar leith le spreagthóirí mar eilimintí a fhéadann dul i gcomhar le réigiúin rialaithe eile (feabhsaitheoirí, ciúnadóirí, inslitheoirí) chun leibhéal an tras-scríofa ar ghéin a stiúradh.
Spreagtar spreagthóirí de thoradh athruithe ar fhlúirse nó ar chonformáil na bpróitéiní rialaithe i ngéin, athruithe a mhúsclaíonn fachtóirí tras-scríofa chun go n-earcóidís polaiméaráis RNA.[2][3]
Ionad coibhneasta a shainaithint
[cuir in eagar | athraigh foinse]De ghnáth tá spreagthóirí an-ghar don ghéin atá i gceist, agus ainmnítear ionaid sa spreagthóir de réir an láithreáin tosaithe tras-scríofa, mar a dtosaíonn tras-scríobh an ADN i gcomhair géin áirithe: uimhreacha diúltacha a luaitear leis na hionaid úd suas an bealach, ag comhaireamh siar ó -1. Ionad atá 100 péire bunanna suas an bealach is ea -100.
Ionad coibhneasta i núicléas na cille
[cuir in eagar | athraigh foinse]Dealraíonn sé go ndáiltear spreagthóirí go fabhrach ar chiumhais na gcríoch crómasómach, agus is dócha go gcuidíonn sé seo le chomhléiriú na ngéinte ar chrómasóim dhifriúla.[4] Chomh maith leis sin, tá airíonna struchtúracha áirithe ag spreagthóirí a oireann do gach crómasóm sa duine.[4]
Nótaí
[cuir in eagar | athraigh foinse]- ↑ "Analysis of Biological Networks: Transcriptional Networks – Promoter Sequence Analysis".
- ↑ Chromatin remodeling: from transcription to cancer.Cancer Genet. 2014 Sep;207(9):352-7.
- ↑ Promoter organization of the interferon-A genes differentially affects virus-induced expression and responsiveness to TBK1 and IKKepsilon. J Biol Chem. 2006 Feb 24;281(8):4856-66.
- ↑ 4.0 4.1 Gagniuc, P (2013). "Gene promoters show chromosome-specificity and reveal chromosome territories in humans.". BMC Genomics 14 (278): 278. doi:. PMID 23617842.
 | Tá an t-alt seo bunaithe ar ábhar as Fréamh an Eolais, ciclipéid eolaíochta agus teicneolaíochta leis an Ollamh Matthew Hussey, foilsithe ag Coiscéim sa bhliain 2011. Tá comhluadar na Vicipéide go mór faoi chomaoin acu beirt as ucht cead a thabhairt an t-ábhar ón leabhar a roinnt linn go léir. |