Billy Wilder

Billy Wilder
	;
Biografía
Nacemento	(de) Samuel Wilder ; 22 de xuño de 1906 ; Sucha Beskidzka, Polonia (pt)
Morte	27 de marzo de 2002 (95 anos); Beverly Hills, Estados Unidos de América
Causa da morte	pneumonía
Lugar de sepultura	Westwood Village Memorial Park Cemetery (pt)
Educación	Universidade de Viena
Actividade
Ocupación	guionista, xornalista, realizador, escritor, director de cinema, produtor de cinema, produtor
Período de actividade	1929 - 1981
Membro de	Writers Guild of America, West
Familia
Irmáns	W. Lee Wilder
Premios
	(2000) Gran Cruz do Mérito con Estrela da Orde do Mérito da República Federal de Alemaña; (2000) cidadán de honra de Viena; (1995) BAFTA honorífico; (1994) Medalla Goethe; (1993) Oso de Berlín; (1992) Premio do Cinema Europeo á traxectoria; (1990) Premio Kennedy; (1986) AFI Life Achievement Award; (1961) BAFTA ao mellor filme, premiado polo traballo O apartamento; (1960) Óscar ó mellor filme, premiado polo traballo O apartamento; (1960) Óscar ó mellor director, premiado polo traballo O apartamento; (1960) Óscar ó mellor guión orixinal, premiado polo traballo O apartamento; (1955) Golden Globe Award de melhor roteiro (pt) , premiado polo traballo Sabrina (pt) ; (1951) Globo de Ouro ó mellor director, premiado polo traballo Crepúsculo dos Deuses (pt) ; (1950) Óscar ó mellor guión orixinal, premiado polo traballo Crepúsculo dos Deuses (pt) ; (1946) Globo de Ouro ó mellor director, premiado polo traballo A fin de semana perdida; (1946) Palma de Ouro, premiado polo traballo A fin de semana perdida; (1945) Óscar ó mellor guión adaptado, premiado polo traballo A fin de semana perdida; (1945) Óscar ó mellor director, premiado polo traballo A fin de semana perdida; estrela no Paseo da Fama de Hollywood; National Board of Review Award ao mellor filme; Medalla de Ouro de Honra por Servizos á República de Austria; premios do Sindicato de Directores; Medalla Nacional das Artes ;
Descrito pola fonte	Obálky knih,

Samuel Wilder, máis coñecido como Billy Wilder, nado en Sucha Beskidzka, Galicia, Austria (entón no Imperio Austrohúngaro), o 22 de xuño de 1906 e finado en Beverly Hills (Estados Unidos), o 27 de marzo de 2002, foi un director de cine estadounidense de orixe austríaca.

Traxectoria

Wilder pasou a súa infancia e a súa mocidade en Austria. O seu primeiro traballo foi como cronista no xornal austríaco Juranek. Continuou traballando como cronista en Berlín, tendo que alternar esta ocupación con outras para sobrevivir. Alí afeccionouse ó cine, tras ver diversas películas que lle impresionaron fondamente. Unha delas foi O acoirazado Potemkin, de Sergei Eisenstein. Entrou a traballar para a UFA onde coñeceu aos grandes directores do momento.

Trala subida ó poder de Hitler, Wilder viuse obrigado a abandonar Berlín, debido á súa ascendencia xudía. A súa nai morrería nos campos de concentración de Auschwitz. Estivo en París e, desde alí, en 1934 trasladouse aos Estados Unidos, xunto ó actor Peter Lorre. Wilder e Lorre compartiron apartamento, fame e momentos moi difíciles durante unha tempada. Alí comezou a traballar como guionista para a Paramount, e tivo a ocasión de colaborar con Ernst Lubitsch, o seu gran mestre. O día do seu funeral dixo: "Quedámonos sen Lubitsch. Peor aínda, quedámonos sen as películas de Lubitsch".

Como guionista, Wilder escribiu 60 películas. Como director, realizou 26 películas. Foi galardoado con sete Oscar tras ser candidato en 21 ocasións.

En 1981 dirixiu a súa última película, Buddy Buddy. A partir de entón as compañías aseguradoras xa non querían asegurar películas súas debido á súa avanzada idade. Morreu 21 anos máis tarde á idade de 95 anos na súa residencia de Beverly Hills (California) por mor dunha pneumonía. Os seus restos atópanse no Cemiterio Westwood Village Memorial Park nos Ánxeles.

Nunha entrevista publicada en 1952 Wilder enumerou as súas dez películas favoritas:

O acoirazado Potemkin (Sergei Eisenstein) (1925)
Greed (Erich von Stroheim) (1923)
Varieté (Charles Dupont) (1925)
The Gold Rush (Charles Chaplin) (1924)
The Crowd (King Vidor) (1928)
La grande illusion (Jean Renoir) (1937)
O delator (John Ford) (1935)
Ninotchka (Ernst Lubitsch) (1939)
Os mellores anos da nosa vida (William Wyler) (1946)
Ladrón de bicicletas (Vittorio De Sica) (1948)

Filmografía como director

1981 - Buddy, Buddy
1978 - Fedora
1974 - The Front Page
1972 - Avanti!
1970 - The Private Life of Sherlock Holmes
1966 - En bandexa de prata
1964 - Bícame, estúpido
1963 - Irma, a doce
1961 - One, two, three
1960 - O apartamento
1959 - Con saias e a rachar
1958 - Testemuña de cargo
1957 - Love in the Afternoon
1957 - O espírito de St. Louis
1955 - The Seven Year Itch
1954 - Sabrina
1953 - Stalag 17
1951 - Ace in the Hole
1950 - Sunset Boulevard
1948 - A Foreign Affair
1948 - The Emperor Waltz
1945 - A fin de semana perdida
1944 - Double Indemnity
1943 - Five Graves to Cairo
1942 - O maior e a menor
1934 - Mauvaise graine

Candidaturas ó Oscar

Como director

1944 - Double Indemnity
1945 - A fin de semana perdida (Gañador do Oscar)
1950 - Sunset Blvd
1953 - Stalag 17
1954 - Sabrina
1957 - Testemuña de cargo
1959 - Con saias e a rachar
1960 - O apartamento (Gañador do Oscar)

Como guionista

1939 - Ninotchka (nomeado xunto con Chales Brackett e Walter Reisch ó mellor guión)
1941 - Bóla de fogo (nomeado xunto con Thomasa Monroe ó mellor argumento)
1941 - Hold Back the Dawn (nomeado xunto con Charles Brackett ó mellor guión adaptado)
1944 - Double Indemnity (nomeado xunto con Raymond Chandler ó mellor guión adaptado)
1945 - A fin de semana perdida (gañador xunto con Charles Brackett ó mellor guión adaptado)
1948 - A Foreign Affair (nomeado xunto con Charles Brackett e Richard L. Breen ó mellor guión)
1950 - Sunset Blvd (gañador xunto con Charles Brackett e D. M. Marshman ó mellor argumento e guión)
1951 - Ace in the Hole (nomeado xunto con Lesser Samuels e Walter Newman ó mellor argumento e guión)
1954 - Sabrina (nomeado xunto con Samuel Taylor e Ernest Lehman ó mellor guión)
1959 - Con saias e a rachar (nomeado xunto con I. A. L. Diamond ó mellor guión adaptado)
1960 - O apartamento (gañador xunto con I. A. L. Diamond ó mellor guión orixinal)
1966 - En bandexa de prata (nomeado xunto con I. A. L. Diamond ó mellor guión orixinal)

En total foi nomeado oito veces como director, gañando dúas, e doce como guionista, gañando en tres ocasións.

Véxase tamén

Ligazóns externas

Classic Movies (1939 - 1969): Billy Wilder