Illa de Jersey

Illa de Jersey
	Jersey (en); Jèrri (nrf-je)
	Bandeira Brasón
Himno	God Save the King
Localización
	49°11′N 2°07′O / 49.19, -2.11
Capital	Saint Helier
Contén a división administrativa	Grouville (en) ; Saint Brelade (en) ; Saint Clement (en) ; Saint Helier ; Saint John (en) ; Saint Lawrence (en) ; Saint Martin (en) ; Saint Mary (en) ; Saint Ouen (en) ; Saint Peter (en) ; Saint Saviour (en) ; Trinity (en)
Poboación
Poboación	105.500 (2017) (892,55 hab./km²)
Lingua oficial	lingua inglesa ; Jersey Legal French (en) ; Jèrriais
Xeografía
Parte de	Illas Británicas ; Europa do norte
Superficie	118,2 km²
Bañado por	Canal da Mancha
Creación	12 de decembro de 1651
Organización política
Forma de goberno	Monarquía parlamentaria ; monarquía constitucional ; democracia parlamentaria
• Monarca	Carlos III do Reino Unido (2022–)
• Chief Minister of Jersey (en)	John Le Fondré (en)
Órgano lexislativo	States Assembly (en) , (Escano: 49)
Moeda	Jersey pound (en)
Identificador descritivo
Fuso horario	UTC±00:00; Tempo Medio de Greenwich; Hora de Europa Occidental; UTC+01:00; Europe/Jersey (en)
Dominio de primeiro nivel	.je
Prefixo telefónico	+44
Teléfono de emerxencia	112
Código de país	JE
ISO 3166-2	GB-JSY

A Illa de Jersey forma parte do arquipélago das Illas da Canle, é unha bailía (bailiwick en inglés) ou pequeno territorio británico na Canle da Mancha. Ten unha poboación de 84.082 persoas e a capital é Saint Helier. No ano 933, a illa foi tomada polo Ducado de Normandía no norte de Francia. Cando en 1066 os normandos invadiron Inglaterra, Normandía e Inglaterra foron unidas baixo unha monarquía. Durante a idade media, Inglaterra perdeu moitas das súas posesións feudais no continente europeo pero conservou os seus illas na Canle da Mancha, incluíndo Jersey.

Como a Guernsey e as outras illas da Canle da Mancha, a economía de Jersey baséase nos servizos financeiros, o turismo e a agricultura. Nos Estados Unidos de América, o estado de Nova Jersey tomou o seu nome da illa de Jersey.

Como nas demais illas da Canle da Mancha a poboación nativa ten como lingua nai o francés, máis exactamente un subdialecto do dialecto normando; deste xeito a poboación nativa adoita chamar á súa illa: Jèrriais (pronuncia aproximada: "yerié").

Historia

Política e goberno de Jersey

A lexislatura elixida da illa chámase Os Estados de Jersey. Hai dous partidos organizados, a Alianza Democrática de Jersey (Jersey Democratic Alliance) e o Partido do Centro (Jersey) (Centre Party of Jersey); pero agora todos os deputados dos Estados de Jersey son independentes.

O xefe de goberno é un administrador electo chamado Bailiff, e o xefe de estado é o Tenente Gobernador, que é designado por a Raíña. O actual Tenente Gobernador é tenente xeneral Andrew Ridgway. Tamén hai un Xefe Ministro (Chief Minister), agora Frank Harrison Walker. Legalmente Jersey non forma parte integral do Reino Unido. Tradicionalmente a Raíña utiliza o título de Duque de Normandía en Jersey.

Jersey está dividido en "parishes" (parroquias); cada parish ten un condestable (inglés constable, francés connétable), elixido polos habitantes.

Xeografía

Artigo principal: Xeografía de Jersei.

Jersey é unha illa que mide 119´6 km²(ou 66.436 vergées), incluíndo as Terras gañadas ao mar e a zona intermareal. Atópase na Canle inglesa, a uns 22 km. da Península de Cotentin en Normandía, Francia, e preto de 161 km. ao sur de Gran Bretaña.^[a] É a maior e máis meridional das illas da Canle e parte das illas británicas, cunha elevación terrestre máxima de 143 m por riba. nivel do mar.^[1]

Cerca do 24% da illa está construída. O 52% da superficie está dedicada ao cultivo e ao redor do 18% é medio natural..^[2]Atópase dentro do -2° O de lonxitude e a latitude 49° N. Ten un litoral de 70 km. de lonxitude e unha superficie total de 119.6 km². Mide aproximadamente 9 miles (14 km) de oeste a leste e 5 miles (8,0 km) de norte a sur, o que lle dá o nome cariñoso entre os veciños de "nove por cinco".^[3]

A illa está dividida en doce parroquias; o máis grande é St Ouen e a máis pequena é St Clement. A illa caracterízase por unha serie de vales que xeralmente corren de norte a sur, como Waterworks Valley, Grands Vaux, Mont les Vaux, aínda que algúns discorren noutras direccións, como Le Mourier Valley. O punto máis alto da illa é Les Platons con 136 m..^[4]

Hai varios grupos de illas máis pequenos que forman parte da Bailía de Jersey, como Les Minquiers e Les Écrehous, pero a diferenza das illas máis pequenas da Bailía de Guernsey, ningunha destas está habitada permanentemente.^[5]

Economía

Artigo principal: Economía de Jersey.

Notas

↑ Xeograficamente non forma parte das Illas Británicas. A partir do 15 de outubro de 2006, os Estados de Jersey indica que a illa está situada "só 22 km da costa noroeste de Francia e a 140 km ao sur de Inglaterra".

Referencias

↑ "Ascent of Jersey High Point on 2009-09-12" Peakbagger.com. Sources vary on the elevation of Les Platons. Its height is often listed at 143 m, as well as 136 m. Retrieved 2012-06-23.
↑ Jersey. "Size and land cover of Jersey". Government of Jersey (en inglés). Consultado o 2020-12-10.
↑ "About Nine by Five Media". Medium. Consultado o 2022-03-18.
↑ "Les Platons (Jersey) | Channel Islands". UK mountain Guide (en inglés). Arquivado dende o orixinal o 1 de febreiro de 2021. Consultado o 2020-12-10.
↑ "The Minquiers and Écréhous in spatial context: Contemporary issues and cross perspectives on border islands, reefs and rocks". ResearchGate (en inglés). Consultado o 2022-03-18.

Véxase tamén

Bibliografía

Balleine's History of Jersey, Marguerite Syvret and Joan Stevens (1998) ISBN 1-86077-065-7
Jersey Through the Centuries, Leslie Sinel, Jersey 1984, ISBN 0-86120-003-9
A Biographical Dictionary of Jersey, G.R. Balleine

Arqueoloxía

The Archaeology of the Channel Islands. Vol. 2: The Bailiwick of Jersey by Jacquetta Hawkes (1939)
The Prehistoric Foundations of Europe to the Mycenean Age, 1940, C. F. C. Hawkes
Jersey in Prehistory, Mark Patton, 1987
The Archaeology and Early History of the Channel Islands, Heather Sebire, 2005.
Dolmens of Jersey: A Guide, James Hibbs (1988).
A Guide to The Dolmens of Jersey, Peter Hunt, Société Jersiaise, 1998.
Statements in Stone: Monuments and Society in Neolithic Brittany, Mark Patton, 1993
Hougue Bie, Mark Patton, Warwick Rodwell, Olga Finch, 1999
The Channel Islands, An Archaeological Guide, David Johnston, 1981
The Archaeology of the Channel Islands, Peter Johnston, 1986

Gando

One Hundred Years of the Royal Jersey Agricultural and Horticultural Society 1833–1933. Compiled from the Society's Records, by H.G. Shepard, Secretary. Eric J. Boston. Jersey Cattle, 1954

Relixión

The Channel Islands under Tudor Government, A.J. Eagleston
Reformation and Society in Guernsey, D.M. Ogier
International Politics and the Establishment of Presbyterianism in the Channel Islands: The Coutances Connection, C.S.L. Davies
Religion, History and G.R. Balleine: The Reformation in Jersey, by J. St John Nicolle, The Pilot Magazine
The Reformation in Jersey: The Process of Change over Two centuries, J. St John Nicolle
The Chroniques de Jersey in the light of contemporary documents, BSJ, AJ Eagleston
The Portrait of Richard Mabon, BSJ, Joan Stevens

Outros artigos

Ligazóns externas

gov.je Páxina oficial do goberno de Jersey
Visit Jersey Government owned tourism website
Jerripedia Online history and family history encyclopedia
Vote.je Elections in Jersey
Jersey. The World Factbook. Central Intelligence Agency.
Locate Jersey
Jersey, from the BBC News
Jersey Evening Post
Prehistoric Jersey
JerseyShops.co.uk Arquivado 3 June 2019 en Wayback Machine. – local retailers

[1] Xeograficamente non forma parte das Illas Británicas. A partir do 15 de outubro de 2006, os Estados de Jersey indica que a illa está situada "só 22 km da costa noroeste de Francia e a 140 km ao sur de Inglaterra".

[peakbagger-2] "Ascent of Jersey High Point on 2009-09-12" Peakbagger.com. Sources vary on the elevation of Les Platons. Its height is often listed at 143 m, as well as 136 m. Retrieved 2012-06-23.

[:2-3] Jersey. "Size and land cover of Jersey". Government of Jersey (en inglés). Consultado o 2020-12-10.

[4] "About Nine by Five Media". Medium. Consultado o 2022-03-18.

[5] "Les Platons (Jersey) | Channel Islands". UK mountain Guide (en inglés). Arquivado dende o orixinal o 1 de febreiro de 2021. Consultado o 2020-12-10.

[6] "The Minquiers and Écréhous in spatial context: Contemporary issues and cross perspectives on border islands, reefs and rocks". ResearchGate (en inglés). Consultado o 2022-03-18.

[a]

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]