Nukuʻalofa

Nukuʻalofa

Localización
21°08′03″S 175°12′06″O
Capital de	British Tonga (en) Tonga
Poboación
Poboación	23.221 (2016) (2.035,14 hab./km²)
Xeografía
Superficie	11,41 km²
Bañado por	Océano Pacífico
Altitude	3 m
Creación	1795
Identificador descritivo
Código postal	00196-8000
Fuso horario	UTC+13 (pt)
Prefixo telefónico	676

Nukuʻalofa é a capital, o porto máis importante e a maior cidade de Tonga, no Pacífico Sur. A súa poboación en 2005 era de 70.670 nabitantes, concentrando cerca de 2/3 da poboación total do país.

Xeografía

Está situada na costa da illa de Tongatapu. As súas coordenadas xeográficas son 21º 8' S e 175º 12'O. A cidade foi medrando arredor do outeiro de Veiongo (Sia ko Veionga), onde se sitúa o Pazo Real.

Historia

Orixes mitolóxicas

O mito tongano da orixe de Nukuʻalofa, di que o significado de Nukuaalofa é: nuku que significa morada, e alofa que significa amor.

Dise que o nome se orixinou cando Moungatonga, o sexto Tui Haatakalaua (rei que goberna a actividade diaria de Tonga en nome do Tui Tonga ou rei sagrado de Tonga) enviou ao seu fillo máis novo, Ngata (que despois sería o primeiro Tui Kanokupolu) como gobernador de Hihifo (zona occidental de Tongatapu). Foi unha decisión difícil para Ngata xa que nin Tu'i Tonga nin Tu'i Ha'atakalaua foran capaces de controlar Hihifo. Ngata tiña moitas razóns para temer pola súa vida xa que os seus predecesores foran asasinados polos xefes e habitantes de Hihifo.

Cando Ngata deixou Mua, antiga capital e residencia de Tui Tonga e Tui Ha'atakalaua, foi escoltado por Nuku (un tío) e Niukapu (un primo maior), parentes do seu pai. Navegaron nas súas canoas con todos os seus seguidores de Mua e debatiron deixar Tonga e navegar directamente a Samoa, a terra natal da nai de Ngata. Decidiuse non abandonar Tonga, pero levar as súas canoas á zona pantanosa a medio camiño entre Mua e Hihifo para planificar e prepararse para o seu desembarco en Hihifo.

Ngata, Nuku e Niukapu decidiron envolver os seus corpos unidos baixo unha gran alfombra e chegaron a Hihifo, dando a impresión dun home colosal con tres cabezas. Esta é a orixe do Kanokupolu Ulutolu e Haa Tui, terceiro rei de Tonga por liñaxe. Chamaron á zona pantanosa como Nuku (morada) Alofa (amor) ou "morada do amor", de aí Nukualofa.

Primeiros rexistros occidentais de Nukualofa

O 10 de xuño de 1777, o capitán británico James Cook escribiu sobre a súa chegada ao seu lugar de fondeo. A súa descrición do lugar confirmou, co seu mapa, que era a baía de Nukualofa.

Cook nunca usou o nome Nukualofa ou calquera outra grafía para os informes desta viaxe, pero referiuse á illa de Pangaimodoo (Pangaimotu) que se atopaba ao leste da súa posición de ancoraxe. O capitán Cook tamén escribiu que viaxou en canoa para visitar Mooa (Muʻa) onde vivían Paulaho e outros grandes homes. A casa de Paulaho estaba na praia a pouco máis de 500 m. de distancia do barco. A referencia ao seu mapa mostra que debíu desembarcar e aloxarse na zona de Siesia, a parte leste da actual Nukualofa. Cook tamén deseñou o primeiro mapa da baía de Nukualofa.

Primeiro mapa da baía de Tongataboo, elaborado por James Cook en 1777.

O primeiro rexistro escrito de Nukualofa está no primeiro libro dedicado a Tonga por George Vason que foi publicado en 1810. George Vason foi un misionero inglés da Missionary Society of London, que chegou a Tonga en 1797.

Na primeira mención de Nukualofa a zona escribiuse como Noogoollefa. Pangaimotu escribíuse como Bongy-Moddoo por George Vason, xa que a escritura e o alfabeto de Tonga non foron desenvolvidos ata 1826-1827.

O segundo libro máis antigo dedicado a Tonga foi por William Mariner, fillo adoptado de Finau Ulukalala, que publicouse en 1817. Mariner describiu as súas experiencias durante os anos en que foi fillo adoptado de Ulukalala (1806-1810). Describiu a guerra civil e o asedio da fortaleza de Nukualofa, que caeu ante Ulukalala e os seus guerreiros.

O terceiro intento dos misioneros cristiáns rexistrouse en abril de 1826, cando dous misioneros tahitianos de Londres foron arrestados por Tupou, o xefe de Nukualofa.

En marzo de 1826, os catro homes saíron a Tahití a bordo do Minerva con destino a Fidxi. Pero en Nukualofa, Tonga, os seus plans foron interrompidos polo gran xefe Tupou (Aleamotu'a). Desde a perspectiva de Davies, os tahitianos foron arrestados en Tongatapu.

A chegada dos misioneiros metodistas a Nukualofa en 1827 reforzou a fe cristiá. A persecución sufrida polos cristiáns en Hihifo e Hahake obrigou a moita xente a buscar refuxiados en Nukualofa. Grazas á promoción de Tupou, o rei de Nukualofa, este foi o comezo da expansión de Nukualofa para converterse no maior centro do cristianismo en Tonga.

A fase final da chegada do cristianismo en Tonga foi a chegada do padre Chevron ou Patele Sevelo, en 1842. Escribiu que chegou a Nukualofa en 1842 e se reuniu co tu'i kanokupolu Aleamotu'a, que foi bautizado como Sosaia.

En conclusión, estas chegadas converteron a Nukualofa de ser unha pequena cidade e fortaleza a ser o centro de Tonga durante a chegada do cristianismo.

Dende o rexistro máis antigo de Nukualofa, os primeiros escritores referíronse sempre á cidade como Noogollefa (1797), Nioocalofa (1806), Nukualofa (1826 polos metodistas) e Noukou-Alofa (1842 polos pais católicos franceses). Non se mencionou ningún outro nome da poboación, senón só do asentamento ou forte de Nukualofa.

Capital do Reino de Tonga (1875 e posteriores)

Nukuʻalofa escolleuse como lugar para a súa residencia polo régulo Mumui arredor do ano 1795. Porén a capital naquela época era Mu'a, unha localidade sita na mesma illa, e continuou a selo nos anos seguintes. Outro soberano Tupoumālohi ergueu aquí un forte a inicios do século XIX.

A Declaración da Constitución de Tonga en 1875 formalizou Nukualofa como a capital de Tonga. O rei George Taufa'ahau Tupou I ditou a Constitución de Tonga o 4 de novembro de 1875 en Nukualofa. A Constitución tamén di (artigo 38) que o Parlamento se reunirá en Nukualofa, excepto en tempos de guerra.

Durante a década de 1960 Nukuʻalofa comezou a crecer con rapidez e aínda está a medrar, en parte debido a que vai absorbendo as vellas aldeas próximas, como Tofoa.

Boa parte do barrio dos negocios da cidade foi destruído durante os disturbios do ano 2006.

Goberno

Os oficiais da cidade e dos distritos carecen de autonomía administrativa e limítanse a cumprir as ordes emanadas do Goberno do país, o mesmo que sucede noutras institucións como a policía, bombeiros, hospitais e outros servizos.

Transportes

Nukuʻalofa é o centro medular dos servizos de comunicacións na illa, que consiste en liñas de autobuses (públicos e propios, neste caso para uso de escolas ou hoteis, p.ex.) e taxis privados. Abundan os automóbiles privados que tamén emprestan servizos como taxis.

Nukuʻalofa posúe o único porto practicábel da illa (foi unha das razóns para facela a capital).

Durante moitos anos o porto internacional estivo sito en Vuna, pero acabou destruído por un terremoto, de xeito que foi construído outro en Ma'ufanga. Entre ambos lugares está situado o porto pesqueiro e o peirao para os ferris que comunican con outras illas do país. Hai dúas embarcacións que parten decote para 'Eua e cada dous días para Ha'apai e Vava'u cada semana. Para outras illas como Nomuka ou 'Eueiki hai travesías irregulares a cargo de embarcacións privadas.

O Aeroporto Internacional de Fuaʻamotu, sito no sur da illa de Tongatapu, a 35 km de Nukuʻalofa, cobre os servizos aéreos.

Mercado Talamahu, en Nuku'alofa

Pazo Real de Tonga

Centro da cidade