მოლდოვის სამთავროს მმართველების სია
იერსახე
მოლდოვის სამთავროს მმართველები — მოიხსენიებიან შუა საუკუნეებიდან (როგორც კარპატების მმართველები) 1862 წელს ვლახეთთან გაერთიანებამდე.
სია
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]მოლდოვის თავადები
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]არა დინასტიური
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]პორტრეტი | მმართველი | დასაწყისი | დასასრული | შენიშვნა |
---|---|---|---|---|
დრაგოში | 1347 | 1354 | მოიხსენიება როგორც მოლდოვის ადრეული მმართველი. ის იყო ლუი I-ის წარმომადგენელი, რომელსაც ევალებოდა შეექმნა დაცვის ზოლი ოქროს ურდოს წინააღმდეგ. | |
სასი | 1354 | 1363 | დრაგოშის შვილი |
პორტრეტი | მმართველი | დასაწყისი | დასასრული | შენიშვნა |
---|---|---|---|---|
ბოგდან I | 1363 | 1367 | ხელისუფლებაში სასის დამხობით მოვიდა | |
პეტრუ I | 1367 | ივლისი, 1368 | ბოგდან I-ის შვილიშვილი [1] | |
ლაცკო | ივლისი 1368 | 1375 | ბოგდან I-ის შვილი, ტახტიდან ჩამოაგდო პეტრუ I [1] | |
პეტრუ II | 1375 | დეკემბერი 1391 | სავარაუდოდ კოსტიას შვილი | |
რომან I | დეკემბერი 1391 | მარტი 1394 | სავარაუდოდ კოსტიას შვილი | |
სტეფან I | მარტი 1394 | 28 ნოემბერი 1399 | რომან I-ის შვილი | |
იუგა (გიორგი I) | 28 ნოემბერი 1399 | 29 ივნისი 1400 | რომან I-ის შვილი, ტახტიდან ჩამოაგდო ვლახეთის მმართველმა მირჩა მოხუცებულმა | |
ალექსანდრე I | 29 ივნისი 1400 | 1 იანვარი 1432 | რომან I-ის შვილი, ტახტზე აიყვანა მირჩამ | |
ილია I | 1 იანვარი, 1432 | სექტემბერი, 1433 | I პერიოდი, ალექსანდრეს შვილი. | |
შტეფან II | სექტემბერი, 1433 | 4 აგვისტო, 1435 | I პერიოდი, ალექსანდრეს შვილი. | |
ილია I | 4 აგვისტო, 1435 | 1 აგვისტო, 1442 | 2-ე პერიოდი, ქვეყანას 1436 წლის 8 მარტამდე მართავდა სტეფან II-სთან ერთად. | |
შტეფან II | 8 მარტი 1436 | 13 ივლისი 1447 | 2-ე პერიოდი, 8 მარტი, 1436 – 1 იანვარი, 1442 ილია I-თან ერთად ; 1444–1445 პეტრუ II-სთან ერთად. | |
პეტრუ III | მაისი, 1444 | 1445 | I პერიოდი, სტეფან II-სთან ერთად. | |
რომან II | 13 ივლისი, 1447 | 22 აგვისტო, 1447 | ილიას შვილი; I პერიოდი. | |
პეტრუ III | 22 აგვისტო, 1447 | 23 დეკემბერი, 1447 | II პერიოდი. | |
რომან II | 23 დეკემბერი, 1447 | 1448 წლის 23 თებერვლიდან 5 აპრილამდე | II პერიოდი. | |
პეტრუ III | 5 აპრილი, 1448 | 10 ოქტომბერი, 1448 | III პერიოდი. | |
ჩუბერ ვოდა | 10 ოქტომბერი, 1448 | დეკემბერი, 1448 | არ იყო დინასტიის წარმომადგენელი. ხორვატიაში დაბადებული უნგრელი დიდებული. ის ჯართან ერთად გამოგზავნილი იყო, რათა დახმარებოდა პეტრუ III-ს მისი ძმის რომანის დამარცხებაში. თუმცა პეტრუ გარდაიცვალა და გვირგვინი ჩუბერმა დაიდგა. მას თავის ქრონიკებში მოიხსენიებს გრიგორე ურეკე. | |
ალექსანდრე II | დეკემბერი, 1448 | 12 იანვარი, 1449 | ილია I-ის შვილი; I პერიოდი. | |
ბოგდან II | 12 იანვარი, 1449 | 15 ოქტომბერი, 1451 | ალექსანდრეს ძმისწული. | |
პიოტრ არონი | 15 ოქტომბერი, 1451 | 24 თებერვალი, 1452 | ალექსანდრეს უკანონო შვილი; I პერიოდი. | |
ალექსანდრე II | 24 თებერვალი, 1452 | 22 აგვისტო, 1454 | II პერიოდი. | |
პიოტრ არონი | 22 აგვისტო, 1454 | 8 თებერვალი, 1455 | II პერიოდი. | |
ალექსანდრე II | 8 თებერვალი, 1455 | 25 მარტი, 1455 | III პერიოდი. | |
პიოტრ არონი | 25 მარტი, 1455 | 12 აპრილი, 1457 | III პერიოდი. | |
შტეფან III დიდი | 12 აპრილი, 1457 | 2 ივლისი, 1504 | ბოგდან II-ს შვილი. მისი მმართველობის დროს მოლდავეთმა მიაღწია მისი განვითარების მაქსიმუმს. | |
ბოგდან III | 2 ივლისი, 1504 | 22 აპრილი, 1517 | შტეფან III დიდის შვილი; | |
შტეფან IV | 22 აპრილი, 1517 | 14 იანვარი, 1527 | ბოგდან III-ის შვილი; | |
პიოტრ V რარეში | 14 იანვარი, 1527 | 14 სექტემბერი, 1538 | შტეფან დიდის უკანონო შვილი, I პერიოდი. | |
შტეფან V | 21 სექტემბერი, 1538 | 20 დეკემბერი, 1540 | შტეფან დიდის შვილიშვილი | |
ალექსანდრე III | 21 დეკემბერი, 1540 | 9 ან 16 თებერვალი, 1541 | ბოგდან III-ის შვილი. | |
პიოტრ V რარეში | 9 ან 16 თებერვალი, 1541 | 2 ან 3 სექტემბერი, 1546 | II პერიოდი. | |
ილია II რარეში | 2 ან 3 სექტემბერი, 1546 | 30 მაისი, 1551 | პიოტრ რარეშის პირველი ვაჟი | |
შტეფან VI რარეში | 30 მაისი, 1551 | 1 სექტემბერი, 1552 | პიოტრ რარეშის მეორე ვაჟი | |
იოან I ჯოლდეა | 4 - 12 სექტემბერი, 1552 | 4 - 12 სექტემბერი, 1552 | არ იყო დინასსტის წარმომადგენელი. მართავდა 1552 წელს 2 ან 3 დღით. | |
ალექსანდრ ლეპუშნიანუ | 4 - 12 სექტემბერი, 1552 | 30 ნოემბერი, 1561 | ბოგდან III-ს შვილი, შტეფან IV-ს ძმა; I პერიოდი. | |
იოან იაკობ ჰერაკლიდისი | 18 ნოემბერი, 1561 | 9 ნოემბერი, 1563 | დესპოტ ვოდა, არ იყო დინასტიის წარმომადგენელი. | |
შტეფან ტომშა | 9 აგვისტო, 1563 | 20 თებერვალი - 10 მარტი, 1564 | არ იყო დინასტიის წარმომადგენელი. | |
ალექსანდრ ლეპუშნიანუ | 20 თებერვალი - 10 მარტი, 1564 | 9 მარტი, 1568 | II პერიოდი. | |
ბოგდან IV | 9 მარტი, 1568 | 15 თებერვალი, 1572 | ალექსანდრ ლეპუშნიანუს შვილი. | |
იოან ვოდე | 15 თებერვალი, 1572 | 11 ივნისი, 1574 | შტეფან IV-ს შვილი; ასევე მოიხსენიება როგორც: იოან მამაცი. |
ბასარაბების დინასტია (დრაკულეშტების ხაზით) და ბოგდან-მუშატები
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]პორტრეტი | მმართველი | დასაწყისი | დასასრული | ოჯახი | შენიშვნა |
---|---|---|---|---|---|
პიოტრ VI კოჭლი | 1574 | 1577 | დრაკულეშტები | I პერიოდი | |
ივან პოდკოვა | ნოემბერი, 1577 | დეკემბერი, 1577 | ჰეტმანი (პოლონელთა ან კაზაკთა სამხედრო მეთური). არ იყო დინასტიის წარმომადგენელი. | ||
პიოტრ VI კოჭლი | 1578 | 1579 | დრაკულეშტები | II პერიოდი | |
იანკუ სასული | 1579 | 1582 | ბოგდან-მუშატები | პეტრუ რარეშის უკანონო შვილი | |
პიოტრ VI კოჭლი | 1582 | 1591 | დრაკულეშტები | III პერიოდი | |
აარონ ტირანი | 1591 | 1592 | ბოგდან-მუშატები | ალექსანდრე ლაპუშნეანუს შვილი; I პერიოდი | |
ალექსანდრ ბრაზიანი | 1592 | 1592 | ბოგდან-მუშატები | ბოგდან IV-ს შვილი; ასევე იყო ვლახეთის მმართველიც (1592–1593) | |
პეტრუ კაზაკი | 1592 | 1592 | ბოგდან-მუშატები | ალექსანდრე ლაპუშნეანუს შვილი. | |
აარონ ტირანიt | 1592 | 1595 | ბოგდან-მუშატები | II პერიოდი | |
შტეფან რაზვანი | 1595 | 1595 |
ბასარაბების დინასტია (დრაკულეშტების ხაზით) და მოვილები
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]პორტრეტი | მმართველი | დასაწყისი | დასასრული | ოჯახი | შენიშვნა |
---|---|---|---|---|---|
იერემია მოვილა | 1595 | 1600 | მოვილები | პეტრუშ რარეშის შვილიშვილი; I პერიოდი. | |
მიხაილ I მამაცი | 1600 | 1600 | დრაკულეშტები | ასევე მართავდა ვლახეთს (1593–1600 წლებში) და ტრანსილვანიას (1599–1600 წლებში). | |
იერემია მოვილა | 1600 | 1606 | მოვილები | II პერიოდი. | |
სიმიონ მოვილა | 1606 | 1607 | მოვილები | იერემია მოვილას ძმა. | |
მიხაილ II მოვილა | 1607 | 1607 | მოვილები | იერემია მოვილას შვილი; I პერიოდი. | |
კონსტანტინ I მოვილა | 1607 | 1607 | მოვილები | იერემია მოვილას შვილი; დედამისის ელიზაბეტა კსომორტანის რეგენტობის ქვეშ; I პერიოდი. | |
მიხაილ II მოვილა | 1607 | 1607 | მოვილები | II პერიოდი. | |
კონსტანტინ I მოვილა | 1607 | 1611 | მოვილები | დედამისის რეგენტობის ქვეშ; II პერიოდი. | |
სტეფან IX ტომშა | 1611 | 1615 | II პერიოდი. | ||
ალექსანდრუ VI მოვილა | 1615 | 1616 | მოვილები | ||
რადუ მიჰნია | 1616 | 1619 | დრაკულეშტები | I პერიოდი. | |
გასპარ გრაციანი | 1619 | 1620 |
სხვადასხვა დინასტიები
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]პორტრეტი | მმართველი | დასაწყისი | დასასრული | ოჯახი | შენიშვნა |
---|---|---|---|---|---|
ალექსანდრუ VII ილიაში | 1620 | 1621 | ბოგდან-მუშატები | პეტრუ VI-ს ძმისწული; I პერიოდი. | |
შტეფან IX ტომშა | 1621 | 1623 | II პერიოდი. | ||
რადუ მიჰნია | 1623 | 1626 | დრაკულეშტები | II პერიოდი. | |
მირონ ბარნოვშჩი-მოვილა | 1626 | 1629 | მოვილეშტები | I პერიოდი. | |
ალექსანდრუ VIII კოკონული (ალექსანდრე ბავშვი-პრინცი) |
1626 | 1629 | დრაკულეშტები | I პერიოდი. | |
მოისე მოვილა | 1630 | 1631 | მოვილეშტები | I პერიოდი. | |
ალექსანდრუ VII ილიაში | 1631 | 1633 | ბოგდან-მუშატები | II პერიოდი. | |
მირონ ბარნოვშჩი-მოვილა | 1633 | 1633 | მოვილეშტები | II პერიოდი. | |
მოისე მოვილა | 1633 | 1634 | მოვილეშტები | II პერიოდი. | |
ვასილი ლუპუ | 1634 | 1653 | I პერიოდი. | ||
გეორგი II შტეფანი | 1653 | 1653 | I პერიოდი. | ||
ვასილი ლუპუ | 1653 | 1653 | II პერიოდი. | ||
გეორგი II შტეფანი | 1653 | 1658 | II პერიოდი. | ||
გეორგი III გიკა | 1658 | 1659 | გიკები | ||
კონსტანტინ შერბანი | 1659 | 1659 | I პერიოდი. | ||
შტეფან X ლუპუ | 1659 | 1661 | ასევე უწოდებდნენ პაპურა-ვიოვიდა; I პერიოდი. | ||
კონსტანტინ შერბანი | 1661 | 1661 | II პერიოდი. | ||
შტეფან X ლუპუ | 1659 | 1661 | II პერიოდი. | ||
ეუსტრატი დაბიჯა | 1661 | 1665 | |||
გეორგე IV დუკა | 1665 | 1666 | I პერიოდი. | ||
ილიაშ III ალექსანდრუ | 1666 | 1668 | ბოგდან-მუშატები | მოლდოვეთის ბოლო მმართველი ბოგდან-მუშატების დინასტიიდან; ალექსანდრუ VII-ს შვილი | |
გეორგე IV დუკა | 1668 | 1672 | II ვადა. | ||
შტეფან XI პეტრიჩეიკუ | 1672 | 1673 | I პერიოდი. | ||
დუმიტრაშკუ კანტაკუზენო | 1673 | 1673 | კანტაკუზენები | I პერიოდი. | |
შტეფან XI პეტრიჩეიკუ | 1673 | 1674 | II პერიოდი. | ||
დუმიტრაშკუ კანტაკუზენო | 1674 | 1675 | კანტაკუზენები | II პერიოდი. | |
ანტონი როზეტი | 1675 | 1678 | როზეტები | ||
გეორგე IV დუკა | 1678 | 1683 | III პერიოდი. | ||
შტეფან XI პეტრიჩეიკუ | 1683 | 1684 | III პერიოდი. | ||
დუმიტრაშკუ კანტაკუზენო | 1684 | 1685 | კანტაკუზენები | III პერიოდი. | |
კონსტანტინ კანტემირი | 1685 | 1693 | კანტემირები | ||
დიმიტრი კანტემირი | 1693 | 1693 | კანტემირები | I პერიოდი; ტახტიდან ოტომანებმა ჩამოაგდეს. | |
კონსტანტინ დუკა | 1693 | 1695 | I პერიოდი. | ||
ანტიოჰ კანტემირი | 1695 | 1700 | კანტემირები | I პერიოდი. | |
კონსტანტინ დუკა | 1700 | 1703 | II პერიოდი. | ||
კანცლერი იოან ბუჰუსი |
1703 | 1703 | I პერიოდი. | ||
მიჰაილ III რაკოვიცე | 1703 | 1705 | რაკოვიცები | I პერიოდი. | |
ანტიოჰ კანტემირი | 1705 | 1707 | კანტემირები | II პერიოდი. | |
მიჰაილ III რაკოვიცე | 1707 | 1709 | რაკოვიცები | II პერიოდი. | |
კანცლერი იოან ბუჰუსი |
1709 | 1710 | II პერიოდი. | ||
ნიკოლაი მავროკორდატი | 1709 | 1710 | მავროკორდატები | I პერიოდი. | |
დიმიტრი კანტემირი | 1710 | 1711 | კანტემირები | II პერიოდი. |
ფანარიოტები (1711–1821)
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]ლიტერატურა
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- Constantin Rezachevici - Cronologia critică a domnilor din Țara Românească și Moldova a. 1324 - 1881, Volumul I, Editura Enciclopedică, 2001,
რესურსები ინტერნეტში
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]ვიკისაწყობში არის გვერდი თემაზე:
- Rulers of Moldavia დაარქივებული 2014-08-01 საიტზე Wayback Machine.