ნეფთიანიკოვის გამზირი
ნეფთიანიკოვის გამზირი (აზერბ. Neftçilər Prospekti; прежние названия: Набережная Александра II, Набережная Губанова, проспект Сталина) — ერთ-ერთი ცნობილი გამზირი ბაქოში. ის გადის სანაპირო ზოლის გასწვრივ და გამოყოფს ქალაქის უბნებს, ისტორიული რაიონის იჩერი-შეჰერის ჩათვლით, პარკის სანაპიროსგან. XX საუკუნის დასაწყისში, ბაქოს ქუჩის ნაპირს გასწვრივ „კავკასიონისა და მერკურის“ ორთქლის საზოგადოების ბურჯიდან და სადოვაიას ქუჩამდე (ნიაზის ქუჩა) ირანელი ვაჭრების მაღაზიები იყო, სადაც ხილით ვაჭრობა ხორციელდებოდა.
სახლები
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]ნეფთიანიკოვის გამზირზე მდებარე არაერთ სახლში წლების განმავლობაში ცხოვრობდნენ გამოჩენილი პირები, მათ შორის: №67 - „მეცნიერთა საცხოვრებელი სახლი“ - აქ ცხოვრობდნენ მომღერალი, სსრკ სახალხო არტისტი რაშიდ ბეჰბუდოვი; ლიტერატურათმცოდნე და კრიტიკოსი ჯაფარ ხანდანი; საბჭოთა და აზერბაიჯანის სახელმწიფო მოღვაწე და პარტიის ლიდერი, ნავთობის მეცნიერი ენვერ ალიხანოვი; სსრკ დამსახურებული მფრინავი ნურედინ ალიევი; ლიტერატურის მეცნიერი და დამსახურებული მეცნიერი მირ ჯალალი; აკადემიკოსები შირ ალი მამედოვი, ილიას აბდულაევი, მუსა ალიევი, იუსიფ ამენზადე, კოშკარ ახმედოვი, კასუმ გულ.
№69 - მუზაფერ აბუტალიბოვი ბიოლოგიის მეცნიერებათა დოქტორი, ბოტანისტი.
№87 - აზერბაიჯანის საბჭოთა კავშირის ნავთობის მეცნიერი, ტექნიკურ მეცნიერებათა დოქტორი, აზერბაიჯანის სსრ მეცნიერებათა აკადემიის აკადემიკოსი საფტარ კულიევი; საბჭოთა და აზერბაიჯანელი მეცნიერი, აზერბაიჯანის მეცნიერებათა აკადემიის აკადემიკოსი (1980), სსრკ მეცნიერებათა აკადემიის წევრ-წევრი (1984), ტექნიკურ მეცნიერებათა დოქტორი (1962), პროფესორი მიტატ აბასოვი.
№89 - აზად ეფენდიზადე.
№93 - საბჭოთა და აზერბაიჯანის სახელმწიფო და პარტიის ლიდერი ნასრულაევი.
უნდა აღინიშნოს, რომ შარლ დე გოლის (მემორიალური დაფა) დარჩა 103-ე შენობაში (ჰაჯინსკის სახლში), მას შემდგომ რაც ის 1944 წლის ნოემბერ-დეკემბერში ბაქოში ვიზიტით იმყოფებოდა. ამავე სახლში ასევე ცხოვრობდა აზერბაიჯანის სსრ მეცნიერებათა აკადემიის პრეზიდენტი (1947-1950; 1958-1961), აკადემიკოსი იუსიფ მამედალიევი.
აღნიშნულ გამზირზე ასევე განლაგებულია ცნობილი შენობები და ძეგლები: აზერბაიჯანის რესპუბლიკის სახელმწიფო ნავთობის ფონდის ოფისის შენობა, აზერბაიჯანის სახელმწიფო საზღვაო ადმინისტრაცია, მუღამის საერთაშორისო ცენტრი, ყიზყალასი, აზერბაიჯანის თოჯინების სახელმწიფო თეატრი, აზერბაიჯანული ხალიჩის მუზეუმი, აზერბაიჯანის მთავრობის სახლი, ბაქოს პორტი და ასევე სახელმწიფო დროშის მოედანი (ბაქო).