ფიზიკური პირი
 | ამ სტატიაში არ არის მითითებული სანდო და გადამოწმებადი წყარო. |
ფიზიკური პირი — ინდივიდუალური ადამიანი, რომელიც სამართლებრივი ურთიერთობების სუბიექტია. მას აქვს შესაძლებლობა დამოუკიდებლად მიიღოს გადაწყვეტილებები, დადოს გარიგებები და მონაწილეობა მიიღოს სამართლებრივ პროცესებში, როგორც მოსარჩელემ ან მოპასუხემ. ფიზიკური პირი ფლობს ინდივიდუალურ უფლებებსა და ვალდებულებებს, რაც განასხვავებს მას იურიდიული პირისგან, რომელიც კოლექტიურ წარმონაქმნს წარმოადგენს.
ისტორია
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]ფიზიკური პირის სამართლებრივი ცნება წარმოიშვა ანტიკურ და შუა საუკუნეების პერიოდში, როდესაც ფიზიკური პირები სამართლებრივი სისტემის ძირითად სუბიექტებად მოიაზრებოდნენ. ამ ეპოქაში გაჩნდა ცნებები, რომლებიც ფიზიკურ პირს ინდივიდუალურ უფლებების მქონე სუბიექტად განსაზღვრავდნენ, რაც უკავშირდებოდა როგორც კერძო საკუთრების, ასევე სოციალური ურთიერთობების სამართლებრივ მოწესრიგებას.
ფიზიკური პირის ცნების განვითარებამ საფუძველი დაუდო თანამედროვე სამართლებრივი სისტემის ფორმირებას, სადაც თითოეული პირი ინდივიდუალურად განიხილება და პასუხს აგებს თავის ქმედებებზე, საკუთარ სახელზე ფლობს ქონებას და დამოუკიდებლად ახორციელებს სამართლებრივ ურთიერთობებს.
მახასიათებლები
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]- სამართლებრივი სუბიექტობა: ფიზიკური პირი არის სუბიექტი, რომელსაც შეუძლია სამართლებრივი უფლებების განხორციელება და მოვალეობების აღება.
- ინდივიდუალობა: იგი ყოველთვის არის ინდივიდუალური ადამიანი, განსხვავებით იურიდიული პირისგან, რომელიც შეიძლება იყოს ორგანიზაცია ან გაერთიანება.
- სრულწლოვანება: ზოგ შემთხვევაში ფიზიკური პირი სრულფასოვან უფლებებს მოიპოვებს სრულწლოვანების მიღწევის შემდეგ.
- პასუხისმგებლობა: ფიზიკური პირი საკუთარ ქონებით აგებს პასუხს ვალდებულებებზე, გარდა იმ შემთხვევებისა, როცა კანონმდებლობით სხვა რამაა განსაზღვრული.
სამართლებრივი მნიშვნელობა
[რედაქტირება | წყაროს რედაქტირება]საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის მიხედვით, ფიზიკური პირი შეიძლება იყოს საქართველოს მოქალაქე, უცხო ქვეყნის მოქალაქე ან მოქალაქეობის არმქონე პირი. ფიზიკურ პირს შეუძლია იყოს როგორც სამართლებრივი გარიგებების სუბიექტი, ასევე მისი მოვალეობები შეიძლება გამომდინარეობდეს სამართლებრივი აქტებიდან, მათ შორის, სამოქალაქო, ადმინისტრაციული ან სისხლის სამართლის სფეროში. ფიზიკური პირის რეგისტრაცია და მისი საგადასახადო ვალდებულებები განსაზღვრულია შესაბამისი კანონებითა და ნორმატიული აქტებით.