Мазмұнға өту

Берилл

Уикипедия — ашық энциклопедиясынан алынған мәлімет


Beryl

Three varieties of beryl: morganite, aquamarine and heliodor
Негізі
Санаты Минерал
Химиялық формуласы Be3Al2(SiO3)6
Crystal symmetry (6/m 2/m 2/m) – Dihexagonal Dipyramidal
Unit cell a = 9.21 Å, c = 9.19 Å; Z = 2
Ерекшеліктері
Молярлық массасы 537.50
Түсі Green, Blue, Yellow, Colorless, Pink & others.
Кристал пішіні Massive to well Crystalline
Сингониясы Hexagonal (6/m 2/m 2/m) Space Group: P 6/mсc
Үгітіндісі Imperfect on the [0001]
Агреттары Conchoidal
Моль шкаласы бойынша минерал қаттылығы 7.5–8
Streak White
Diaphaneity Transparent to opaque
Үлес салмағы Average 2.76
Оптикалық сипаты Uniaxial (-)
Refractive index nω = 1.564–1.595,
nε = 1.568–1.602
Birefringence δ = 0.0040–0.0070
Ultraviolet fluorescence None (some fracture filling materials used to improve emerald's clarity do fluoresce, but the stone itself does not)
Дереккөздер [1][2]
A.
Аквамарин.

Берилл – сақиналы силикаттар тобына жататын минерал.


Химиялық формуласы Вe3Аl2(Sі6O18). Берилл гексагондық сингонияда кристалданып, бағана тәрізді және 6 қырлы призма бейнелі болып түзіледі. Бериллдің жасыл түстісі изумруд, көк және көгілдірі аквамарин, ал қызыл, қызғылты воробьевит, сарысы гелиодор деп аталады. Берилл шыныдай жылтыр, қаттылығы 7,5 – 8,0, морт сынғыш келеді, меншікті салмағы 2,65 – 2,75 г/см3. Берилл интрузивті жыныстарындағы пегматит және кварц желілерінде пневматолитті, метасоматитті жыныстарда, грейзендерде, аздап граниттерде, топаз, турмалин, флюорит, кейде хризоберилл, вольфрамит, т.б. минералдармен бірге кездеседі. Бояуы қанық берилл түрлерінен (изумруд, аквамарин) зергерлік бұйымдар жасалады. Берилл – жеңіл минерал, алюминий және магниймен қоспасы өте берік болғандықтан авиация өндірісінде, тұздары медицинада, т.б. салаларда қолданылады. Соңғы уақытта жасанды берилл алу тәсілі игерілді.[3]


Дереккөздер

[өңдеу | қайнарын өңдеу]
  1. Beryl mineral information and data, Mindat
  2. Beryl Webmineral
  3. Қазақ Энциклопедиясы