XIV Луи

XIV Луи фр. Louis XIV
Лауазымы
Ту Франция королі
14 мамыр 1643 — 1 қыркүйек 1715
(Лақап аты Күн-король)
Тәж кигізу жорасы	7 маусым 1654, Реймс соборы, Реймс
Ізашары	ХІІІ Луи
Ізбасары	XV Луи
Мұрагері	1643—1661: Орлеандық І Филипп 1661—1711: Ұлы дофин Луи 1711—1712: Луи, Бургунд герцогі 1712: Луи, Бретон герцогі 1712—1715: XV Луи
Өмірбаяны
Дүниеге келуі	5 қыркүйек 1638 (1638-09-05) Сен-Жермен-ан-Ле
Қайтыс болуы	1 қыркүйек 1715 (1715-09-01) (76 жас) Версаль
Династия	Бурбондар
Әкесі	XIII Луи
Жұбайы	1) Аустриялық Мария Терезия 2) Франсуаза де Ментенон
Балалары	1-некеден: ұлдары Ұлы дофин Луи, Филипп, Луи-Франсуа қыздары Анна-Елизабет, Мария-Анна, Мария-Тереза Көптеген некесіз туған балалары
Қолтаңбасы
XIV Луи Ортаққорда

XIV Луи де Бурбон немесе Ұлы Луи (фр. Louis le Grand), туған кезіндегі аты Луи-Дьёдонне («Құдай берген», фр. Louis-Dieudonné), лақап аты «Күн-король» (фр. Louis XIV Le Roi Soleil), (05.09.1638, Сен-Жермен-ан-Ле —01.09.1715, Версаль) — Францияның және Наварра корольдігінің королі. 1643 жылдың 14 мамырдан бастап 72 жыл билікте болған, бұл Еуропа монархтарының арасындағы ел басқарудан ең ұзақ мерзім.

XIII Луидің баласы. 1661 жылға дейін билік іс жүзінде кардинал Мазаринидің қолында болды.

Жас кезінде Фронда соғысын көрген Луи абсолютті монархияның және корольдардың «құдаймен тең» құқықтары болуын жақтаған. «Мемлекет - ол мен!» деген атақты сөйлемшені тап осы Луи айтқан деп есептеледі.

Луидің билік кезеңі Францияның бірігіп нығаюымен, оның әскери күштерінің, елдің саяси жағындағы салмағының ұлғаюымен және жалпы интеллектуалды, мәдени тарапынан көркемдеуімен сипатталады. Бұл кезен Францияның тарихына «Ұлы ғасыр» (фр. Grand Siècle атымен кірді. Сонымен бірге, дәл осы кезде көпжылдық шиеленіскен әскери жанжадар туындап, нәтижесінде салықтар үлкейді. Осы жағдайдың саласынан халық арасында наразылақ туындап, халық көтерілістерге алып келген. Ал дінге еріктік туралы «Нант эдиктінің» күшін жойғызған «Эдикт Фонтенблоны» қабылдағаннан кейін 200 мыңнан астам гугеноттар Франциядан жер аударуға мәжбүр болған.

Франция үшін тиімді Вестфаль (1648) және Пиреней (1659) бітімдері жасалды. Ол көп соғысты, 1681 жылы Страсбургты қосып алды. Шіркеуді бағындыру үшін папа XI Иннокентийге қарсы күресті. Янсеншілдер мен кальвиншілерді қуғынға ұшыратты. Халықты аяусыз езіп, наразылық туғызды да, еңбекші бұқара көтерілісі өріс қалды.

Францияның корольдары мен императорлары (987–1870) Капетинг әулеті (987–1328) 987 996 1031 1060 1108 1137 1180 1223 1226 Гуго Капет II Робер I Анри I Филипп VI Луи VII Луи II Филипп VIII Луи 1226 1270 1285 1314 1316 1316 1322 1328 IX Луи III Филипп IV Филипп X Луи I Жан V Филипп IV Шарль Валуа әулеті (1328—1589) 1328 1350 1364 1380 1422 1461 1483 1498 VI Филипп II Жан V Шарль VI Шарль VII Шарль XI Луи VIII Шарль 1498 1515 1547 1559 1560 1574 1589 XII Луи I Франсуа II Анри II Франсуа IX Шарль III Анри Бурбондар әулеті (1589—1792) 1589 1610 1643 1715 1774 1792 IV Анри XIII Луи XIV Луи XV Луи XVI Луи 1792 1804 1814 1824 1830 1848 1852 1870 — I Наполеон (Бонапарттар) XVIII Луи X Шарль I Луи-Филипп (Орлеан әулеті) — III Наполеон (Бонапарттар)